Praktyka czyni mistrza

W swojej pracy często spotykamy się z opinią, iż szkoły ponadgimnazjalne kształcą młodzież zupełnie nieprzygotowaną do pracy zawodowej, która powiększa jedynie szeregi bezrobotnych. Nowy przedmiot "Pracownia ekonomiczno-informatyczna" wprowadzony w technikach, zgodnie z założeniami, kształtuje wszechstronne umiejętności sprawnej obsługi systemów komputerowych w różnych działach podmiotów gospodarczych. Uczniowie opierając się na wiadomościach teoretycznych zdobytych na innych przedmiotach takich jak: finanse, ekonomika, technika biurowa, prawo, rachunkowość uczestniczą w zajęciach praktycznych.

Jako wieloletni praktycy stwierdzamy, że bardzo przydatne na tych zajęciach okazało się doświadczenie zawodowe zdobyte w dużej firmie produkcyjnej, szczególnie wiadomości o obiegu dokumentów, dokumentowaniu spraw pracowniczych czy zadaniach w dziale księgowości. Z kolei praca w sektorze prywatnym dała nam okazję sprawdzenia warunków funkcjonowania przedsiębiorców w gospodarce rynkowej.

Aby sprostać wymaganiom pracodawców, oczekujących od nowych pracowników wszechstronnych umiejętności praktycznych, wspólnie z koleżanką zapoznaję uczniów ze specyfiką pracy różnych działów jednostek gospodarczych w oparciu o aktualnie obowiązujące druki, stosując przy tym umiejętności informatyczne do komunikacji i prezentacji swoich osiągnięć. Podczas zajęć wykorzystują oni nowoczesny sprzęt biurowy, poznają zagadnienia związane z zaopatrzeniem firm i zbytem, produkcją i magazynowaniem, księgowością, sprawami osobowymi oraz zarządzaniem jednostką gospodarczą. Uczniowie jako pracownicy firm symulacyjnych podejmują decyzje, rozwiązują problemy, muszą ze sobą współpracować i ponoszą konsekwencje swych działań, a typowe meble biurowe stwarzają atmosferę realnej pracy. Ponadto w celu rozwiązywania zadań i przy opracowywaniu strategii firmy uczniowie mają korzystać z aktualnych, różnych źródeł informacji dostępnych w naszej pracowni takich jak: Internet, fachowe publikacje ekonomiczne, kodeksy, regulaminy, ustawy i rozporządzenia.

Uczniowie klas IV, oprócz oprogramowania standardowego Microsoft OFFICE, korzystają również z innych edytorów tekstu, programu graficznego COREL DRAW czy programów kancelaryjnych. Nasi młodzi ekonomiści poznają zastosowanie w nowoczesnym biurze arkusza kalkulacyjnego do sporządzania analiz sprzedaży czy zakupu towarów, obliczania odsetek od kredytów lub bilansu, bazy danych, edytora tekstów do sporządzania pism handlowych, reklamowych z rysunkami, ofert promocyjnych w językach obcych czy prezentacji firm handlowych za pomocą programu POWER POINT. Programy graficzne umożliwiają pracownikom działu marketingu i reklamy sporządzanie różnego typu materiałów reklamowych takich jak: oferty handlowe, wizytówki, kalendarze, informatory, katalogi towarów bądź umożliwiają projektowanie logo firmy. Aktywność pracowników tego działu decyduje często o pozycji firmy na rynku, zgodnie z zasadą "reklama dźwignią handlu". Staramy się jednak nauczyć ich, że dewizą w życiu zawodowym powinna być sentencja Johna Cullinare "Jeżeli osiągniesz sukces nieuczciwie, nie będzie to prawdziwy sukces".

Tworzenie fikcyjnych firm handlowych powoduje, że zajęcia stają się bardzo atrakcyjne, a świadczy o tym chociażby prawie 100% frekwencja. Aby pogłębić swoje umiejętności praktyczne nasi młodzi ekonomiści prezentują opracowane w trakcie pracy dokumenty i materiały reklamowe. W tym celu organizują promocję i reklamę towarów oferowanych przez swoje firmy, targi handlowe dla kontrahentów, negocjacje handlowe między sprzedającymi a kupującymi oraz rozmowy pracodawcy kandydatami do pracy, które mają być odbiciem realnie występujących w życiu sytuacji.

W klasie V uczniowie zapoznają się z oprogramowaniem do prowadzenia firmy "SYMFONIA", w ramach którego opanowują umiejętność obsługi programów kadrowych, magazynowo-zaopatrzeniowych, finansowo-księgowych. Na bazie wprowadzonych wcześniej informacji tworzących w każdej firmie bazę danych mogą oni drukować dokumenty, raporty i analizy finansowe. Zastosowane programy finansowo-księgowe umożliwiają dodatkowo uczniom opracowywanie oraz przekazywanie informacji na zewnątrz firmy np. sprawozdań GUS-u, deklaracji podatkowych do urzędu skarbowego lub dokumentów ubezpieczeniowych do ZUS-u. W tym celu nasi uczniowie instalują programy o nazwie PŁATNIK i PŁATNIK-PRZEKAZ ELEKTRONICZNY, pozwalające na przygotowywanie i wydruk dokumentów oraz wysyłanie ich przez Internet.

Pracownia ekonomiczno-informatyczna jest miejscem, w którym nauczyciel i uczniowie realizując założone cele mają do wyboru kilka metod działania. Zajęcia w tej pracowni mają pomóc przyszłym absolwentom w podejmowaniu odpowiedzialnych działań w społeczeństwie informacyjnym oraz kształtować pozytywne cechy osobowościowe takie jak: zdyscyplinowanie, wysoka jakość wykonywanych zadań i odpowiedzialność za nie, samodzielność i inicjatywa, przedsiębiorczość, komunikatywność, właściwy stosunek do współpracowników i przełożonych oraz kultura osobista. Spełnienie wielu wymagań pracodawców, dotyczących zarówno wiedzy, umiejętności praktycznych jak i cech osobowości kandydata, decyduje często o wysokości wynagrodzenia oraz wytycza drogę awansu zawodowego, tak istotnego w ostatnim czasie dla młodych ludzi.

Wszystkie te działania mają motywować młodzież do twórczego myślenia i przygotowywać do życia w warunkach gospodarki rynkowej oraz do aktywnego udziału w życiu lokalnej społeczności. Wzrost znaczenia kompetencji zawodowych we współczesnej gospodarce powinien otworzyć wyobraźnię ucznia na problemy występujące w podmiotach gospodarczych, szczególnie w okresie dostosowywania się naszego rynku, standardów tym również rynku pracy, do standardów Unii Europejskiej.

Młodzież klas IV i V raz w tygodniu uczestniczy w zajęciach w pracowni ekonomiczno-informatycznej. Odbywają się one w blokach trwających 3 godziny lekcyjne, w ramach których uczniowie wykonują zadania na określonych stanowiskach pracy i samodzielnie podejmują decyzje.

Praca odbywa się w trzech etapach:

I etap - przygotowanie do uruchomienia firmy, w którym wszyscy uczniowie pracują razem jako zespół i podejmują takie działania jak:
- wybór formy organizacyjno-prawnej
- określenie asortymentu
- nadanie nazwy przygotowanie dokumentów związanych z uruchomieniem firmy
- poznanie zasad obiegu dokumentów
- wypełnianie podstawowych dokumentów

II etap - działalność utworzonej firmy
- podpisanie umowy spółki
- zatrudnienie pracowników
- opracowanie strategii wejścia na rynek
- okresowa i końcowa analiza działalności

III etap - utworzenie firm bezwydziałowych, w miejsce jednej dużej firmy - powstaje kilka małych konkurujących ze sobą

IV etap - obsługa programów informatycznych niezbędnych do prowadzenia działalności i ewidencji operacji gospodarczych.

Poniżej prezentujemy przykładową lekcję w pracowni

LEKCJA W PRACOWNI EKONOMICZNO-INFORMATYCZNEJ

Tematem zajęć: Faza zakupu w hurcie

Konspekt lekcji

Czas trwania lekcji: 3 x 45 minut

Temat lekcji: Realizacja zamówień bieżących oraz regulowanie zobowiązań wobec dostawców

Zagadnienie programowe: Prowadzenie działalności gospodarczej

Przebieg lekcji

Cel ogólny:
Przygotowanie młodzieży do samodzielnej pracy na określonych stanowiskach w działach podmiotów gospodarczych.

Cele szczegółowe:
- uczeń zna dokumentację księgową,
- uczeń potrafi sporządzać pisma handlowe: zapytanie o ofertę, zamówienie na towary, polecenie przelewu, dowód PZ, reklamacje,
- uczeń zna obieg dokumentów w jednostkach handlowych,
- uczeń rozumie konieczność współpracy pracowników w działach oraz jedno-stek handlowych z otoczeniem,
- uczeń zna zakres obowiązków na danym stanowisku.

Forma:
Zadaniem uczniów podzielonych na działy hurtowni oraz na firmy będące otoczeniem jest wykonywanie zadań w ramach otrzymanego przydziału obowiązków, które realizuje pracując na aktualnie obowiązujących drukach wykorzystując dostępną bazę komputerową i nowoczesny sprzęt biurowy.

I część zajęć (czas - 45 minut)
1. nauczyciel wita się z klasą i uzgadnia listę obecności z pracownikiem działu kadr,
2. prowadzący przedstawia cel zajęć i metodę pracy,
3. nauczyciel przypomina i omawia wspólnie z uczniami czynniki decydujące o wyborze dostawcy przy zakupie towarów,
4. zarząd hurtowni zwołuje krótkie zebranie kierowników działów wyznaczając zadania na dany dzień,
5. uczniowie udają się do swoich działów i wyjmują dokumentację zgromadzoną w segregatorach,
6. uczniowie wyszukują potrzebne do pracy druki i formularze,
7. uczniowie włączają komputery i uruchamiają wybrany program.

II część zajęć (czas - -45minut)
1. każdy dostawca wysyła propozycję nawiązania stosunków handlowych skierowaną do hurtowni
2. dział zakupu hurtowni redaguje zapytania ofertowe do wszystkich swoich dostawców
3. dostawcy sporządzają oferty handlowe, cenniki i katalogi towarów, które kierują do hurtowni
4. po otrzymaniu ofert od dostawców pracownicy działu zakupu analizują je wnikliwie i dokonują wyboru dostawców oraz towarów, które zostaną zamówione,
5. dział zakupu wystawia zamówienia na wybrane towary i przesyła je do dostawców,
6. dostawcy realizują otrzymane zamówienia wypisując faktury VAT i dowody WZ,
7. po otrzymaniu dostawy magazyn hurtowni przyjmuje towary: wystawia dowód PZ i zapisuje stany towarów w kartotece magazynowej,
8. dział zakupu sprawdza zgodność otrzymanej faktury ze złożonym zamówieniem oraz otrzymaną partią towarów -w przypadku niezgodności pracownik tego działu ma obowiązek sporządzić reklamację,
9. księgowość sprawdza dokumenty pod względem merytorycznym i formalnym i dokonuje ewidencji zdarzeń w księdze tabelarycznej oraz na kontach analitycznych,
10. w przypadku stwierdzenia całkowitej zgodności w/w dokumentów księgowość wystawia polecenie przelewu, które składa w banku do realizacji,
11. po otrzymaniu wyciągu bankowego księgowość ewidencjonuje zapłatę faktur dostawców.

III część zajęć (czas - 45 minut)
1. zarząd hurtowni organizuje naradę kierowników,
2. kierownicy przedstawiają stopień realizacji zadań w ramach określonych działów,
3. kierownictwo firmy opracowuje strategię działania na najbliższy okres czas,
4. członkowie zarządu reklamowych kierownictwa dyskutują nad projektem materiałów reklamowych hurtowni,
5. obecni opracowują plan nawiązania kontaktów handlowych z odbiorcami
6. nauczyciel podsumowuje zajęcia wystawiając oceny w zależności od stopnia zaangażowania w pracy.

PRZYKŁADOWE TEMATY ZAJĘĆ W PRACOWNI EKONOMICZNO-INFORMATYCZNEJ REALIZOWANE W POCZĄTKOWYCH ETAPACH PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

1. Zapoznanie uczniów z ideą i charakterem pracy w biurze.
2. Regulamin pracy w pracowni oraz zasady oceniania.
3. Techniczne środki pracy biurowej oraz ćwiczenia dotyczące ich obsługi.

4. Obieg dokumentów w pracowni.
5. Otoczenie przedsiębiorstwa i kanały dystrybucji.
6. Struktura organizacyjna hurtowni.

7. Rodzaje spółek i ich organy.
8. Wybór formy organizacyjno-prawnej.
9. Procedura rejestracyjna podmiotów gospodarczych.

10. Zadania działu kadr. Polityka kadrowa firmy.
11. Sporządzanie korespondencji osobowej.
12. Zasady ewidencji dowodów księgowych i księgowania rozliczeń z ZUS oraz US.

13. Zadania banku w biurze. Dokumenty dotyczące różnych form płatności.
14. Funkcje magazynu - analiza dokumentów magazynowych.
15. Zadania działu zakupu - dokumentacja zakupu.

16. Wpływ pracowników działu sprzedaży i marketingu na efektywność działania jednostek gospodarczych
17. Podział uczniów na działy.
18. Ustalenie asortymentu towarów będących przedmiotem obrotu.

19. Określenie nazwy, siedziby i formy prawnej hurtowni.
20. Sporządzanie dokumentacji związanej z rejestracją firmy.
21. Uroczyste podpisanie aktu notarialnego.

22. Przeprowadzenie rozmów kwalifikacyjnych z przyszłymi pracownikami.
23. Rozpoczęcie działalności przez firmy
24. Zakładanie dokumentacji w poszczególnych działach hurtowni.

25. Kalkulacja cen i marż towarów.
26. Działalność reklamowa firm. Otoczenie marketingowe firmy.
27. Nawiązywanie kontaktów handlowych z kontrahentami.

28. Podpisanie umów o pracę z pracownikami oraz z bankiem.
29. Faza zakupu towarów - redagowanie zapytań ofertowych, ofert handlowych i zamówień na towary.
30. Realizacja zamówień na towary - wystawianie faktur VAT i dowodów PZ.

31. Faza sprzedaży towarów z hurtowni - korespondencja handlowa między jednostkami.
32. Rejestracja ruchu towarów w magazynie.
33. Obliczanie płac pracowników za bieżący okres.

34. Realizacja płatności wobec dostawców z tytułu dostaw towarów.
35. Ewidencja operacji gospodarczych w dziale księgowości.
36. Praca uczniów w działach hurtowni i firmach zewnętrznych.

37. Zamknięcie okresu sprawozdawczego i sporządzenie bilansu zamknięcia.
38. Uzgadnianie stanu towarów między księgowością a magazynem.
39. Ocena pracy poszczególnych pracowników, kierowników i zarządu.

40. Zgromadzenie wspólników - podsumowanie efektów działalności firmy.
41. Sporządzenie analizy ekonomiczno-finansowej jednostki za dany okres.
42. Rotacja uczniów na stanowiskach pracy.

 

Opracowanie: Aleksandra Dopierała i Małgorzata Niewiadomska
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 4
w Inowrocławiu

Wyświetleń: 2778