Katalog

Alina Chodnik
Pedagogika, Artykuły

Rodzina jako środowisko wychowawcze

- n +

Rodzina jako środowisko wychowawcze

Rodzina stanowi dla dziecka ważne, a w kolejności pierwsze środowisko wychowawcze. Dziecko wychowuje się w rodzinie po pierwsze dlatego, ponieważ jest przedmiotem opieki. Rodzice troszczą się o zaspokojenie biologicznych i psychicznych potrzeb dziecka. Dziecko wychowuje się w rodzinie także dlatego, ponieważ musi respektować potrzeby rodziców i rodzeństwa. Proces wychowania dokonuje się w rodzinie, ponieważ rodzice chcą je przygotować, by w przyszłości samodzielnie troszczyło się o zaspokojenie zarówno potrzeb własnych, jak i potrzeb innych ludzi, a szczególnie potrzeb członków własnej rodziny.

W rodzinie rozwijają się pierwsze wyobrażenia o własnym miejscu w życiu społecznym, w rodzinie kształtują się podstawowe cechy charakterologiczne, jak uczynność obowiązkowość, potrzeba odczuwania własnej wartości i użyteczności społecznej, takt, delikatność, poczucie godności osobistej, albo przy niewłaściwym klimacie wychowawczym, egoizm, pasożytnictwo, lekceważenie praw innych ludzi oraz, powszechnie obowiązującym w danym kręgu kulturowym, zasad postępowania i współżycia.

W wyniku pierwszych doświadczeń społecznych, które dokonują się w rodzinie, tworzą się początki struktury osobowości dziecka między innymi system jego postaw i potrzeb, sposoby ich zaspokajania oraz niezwykle ważny w osobowości - mechanizm samooceny. Obraz własnej osoby dziecka zależy od tego, jak oceniają je inni i jakie postawy w stosunku do niego przybierają. Do lat siedmiu dla dziecka najważniejsze są postawy rodziców i rodzeństwa.

Rodzina wprowadza dziecko w świat wartości kulturalnych i społecznych, ukazuje mu różnorodne cele zaspokajające jego potrzeby oraz uczy je sposobów, za pomocą, których te cele można osiągnąć.

Mała liczba osób w rodzinie sprawia, że stosunki między jej członkami są bardzo intymne i nasycone emocjonalnie. Tu dokonuje się stała kontrola i ocena zachowania dzieci i innych ludzi, tu formalne są opinie o różnych sprawach, wydarzeniach społecznych itp. W związku z tym wpływy rodziny ogarniają różnorodne sfery osobowości dziecka: intelektualną, emocjonalną, motywacyjną, docierając do najgłębszych jej warstw. Rodzina spełnia także bardzo ważne zadanie w dziedzinie nauczania i kształcenia. To rodzina jako pierwsza wprowadza dziecko w mowę ojczystą, uczy słów, dzięki którym możliwe jest poznanie i identyfikowanie przedmiotów świata zewnętrznego. Rodzina pobudza intelektualnie i dostarcza elementarnego zasobu wiedzy, umożliwiającej spostrzeganie i interpretację zjawisk zachodzący w bezpośrednim otoczeniu. Wreszcie to rodzina kształtuje pojęcia pozwalające na spostrzeganie i analizę zachowań ludzi, zjawisk społecznych, pojęcia dobra i zła, wpływa na stan równowagi emocjonalnej.

Oprócz funkcji wychowawczych rodzina spełnia wiele innych funkcji, które rzutują na proces wychowania w rodzinie. Podsumowując rodzina jest środowiskiem wychowawczym, ponieważ:
- zaspokaja podstawowe biologiczne i psychiczne potrzeby dziecka,
- przekazuje dziecku dorobek kultury społeczeństwa,
- dostarcza dziecku modeli osobowych i wzorów zachowań w konkretnych sytuacjach życia codziennego,
- przekazuje dzieciom określony system wartości i norm społecznych,
- jest dla dziecka terenem socjalizacji, przyjmowania przez nie zadań i obowiązków wykraczających poza jego osobiste potrzeby i interesy, współdziałania w grupie, pełnienia ról społecznych,
- rodzina jest dla dziecka polem doświadczalnym, na którym wypróbowuje ono swe siły i możliwości.
 

Opracowanie: Alina Chodnik
Zespół Szkolno-Przedszkolny w Stawiskach
13.04.2004

Wyświetleń: 1684


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.