Katalog

Barbara Pruchniak
Pedagogika, Artykuły

Trudności związane z pracą wychowawcy bursy

- n +

Trudności związane z pracą wychowawcy bursy

Jak trudno przełamać stereotyp myślenia, że bursy i internaty są przechowalnią można przekonać się rozmawiając z kolegami nauczycielami pracującymi w szkołach. Nic bardziej błędnego nie może się zdarzyć. Proponując całej społeczności kilka spostrzeżeń na temat pracy wychowawcy w bursie mam nadzieję przełamać ten pogląd. Jak poważna odpowiedzialność spoczywa na ludziach, którzy podejmują się opieki nad nastoletnim człowiekiem powierzonym mu przez rodziców przekonujemy się dopiero wtedy gdy wystąpią problemy.

Zacząć należy od wyjaśnienia pojęcia "BURSA". W odróżnieniu od internatów, placówki te skupiają uczniów wielu szkół średnich z terenu miasta i nie tylko. Bursa jest samodzielną instytucją, której organem prowadzącym jest starostwo.

Człowiekiem czuwającym bezpośrednio nad placówką jest dyrektor zarządzający kadrą wychowawczą i administracyjną. W bursie opiekę wychowankom zapewnia się przez całą dobę i cały tydzień.

Reforma edukacji niesie młodemu człowiekowi coraz to nowe niespodzianki, stawia go co kilka lat w nowej grupie rówieśniczej, karze pokonywać nowe bariery i nowe wyzwania. Obecna polityka oświatowa proponuje likwidację szkół średnich w małych ośrodkach i miasteczkach. Coraz mniej szkół wiejskich, coraz trudniejsza sytuacja materialna rodzin, coraz bardziej zwariowane godziny zajęć lekcyjnych w szkole, motywują rodziców do powierzenia swoich pociech wychowawcom internatów i burs.

Pierwszoklasiści i ich rodzice zawsze z tremą i zdenerwowaniem zastanawiają się co będzie ich czekać w takim miejscu. Myślę że są mile zaskoczeni pierwszym wrażeniem. Staramy się aby pokoje były czyste, odnowione i przygotowane na przyjazd uczniów.

Nie narzucamy wychowankom z kim muszą mieszkać.. Istnieje możliwość doboru współmieszkańców. chociaż nieugięcie trzymamy się zasady tworzenia w pokojach kompletu męskiego lub damskiego, co nie zawsze podoba się młodzieży.

Ważną zasadą jest aby jak najwcześniej powiedzieć rodzicom i mieszkańcom o ich prawach i obowiązkach. W każdej grupie możemy przeczytać taki regulamin, w którym zawarte są zasady pobytu, rozkład dnia, wstępne informacje, zasady karania i nagradzania. Wczesne poinformowanie o takich prawach i obowiązkach zapobiega sytuacjom nieprzyjemnym i stresującym

Pierwsze chwile w nowym środowisku mogą być stresujące. Zadaniem wychowawcy jest redukcja tego stanu poprzez właściwy dobór słów gestów i działań.

Jak dalej pokierować sytuacjami aby młody człowiek szybko poczuł się mieszkańcem a nie "KOTEM" - to sprawa wychowawców. Dużo mówi się o zjawiskach "fali", agresji szczególnie w tego typu placówkach. Rozpoznanie i walka z takimi zjawiskami jest bardzo trudne. Najlepszym sposobem jest przeciwdziałanie i zapobieganie W naszej bursie istnieje program profilaktyczny, wskazujący sposób i metody przeciwdziałania tym zjawiskom. Każdy z nas realizuje założenia placówki ,program opiekuńczo- wychowawczy a przede wszystkim kieruje się własną intuicją wychowawczą
.
Jakie predyspozycje i cechy osobowości powinien posiadać wychowawca?
Przeprowadzone wśród mieszkańców i grona wychowawczego bursy badania miały podobne wyniki. "Super Wychowawca" powinien być urodziwy fizycznie, mieć cechy idola i przywódcy, umieć rozwiązywać problemy i konflikty drogą negocjacji, mieć poczucie humoru, być dyspozycyjny, bezkonfliktowy, spokojny i mieć w sobie dużo ciepła osobistego i intuicji.

Czy istnieją ideały?

Każdy z nas ma specyficzną konstrukcję osobowościową. Sposób reagowania na zaistniałe problemy jest różny. Warto więc porozmawiać o problemie z koleżanką lub przedstawić go na radzie pedagogicznej. Może to zapobiec zbyt impulsywnym i nieprzemyślanym decyzjom Nie możemy oceniać wychowanka po tym że go lubimy lub nie. Czasem trudno jest obiektywnie i bez emocji rozwiązać problem. Jak się nie dać sprowokować do niepożądanych reakcji. Praca nad swoimi umiejętnościami wychowawczymi trwa przez całe życie zawodowe.

Kształtujemy wychowanka nie przy udziale pomocy dydaktycznych, ale przy odpowiednim wykorzystaniu własnych cech psychofizycznych i nabytych ciągle doskonalonych umiejętnościach i w zakresie wychowania, psychologii, wiedzy pedagogicznej

Jesteśmy tylko małym ogniwkiem w życiu młodego człowieka, który dorasta w domu w różnych wartościach moralnych i społecznych, Pobyt w bursie jest etapem pośrednim między dzieciństwem a dorosłością, koniecznym do zdobycia wykształcenia.

Bardzo ważną i integralną częścią naszej pracy jest kontakt z rodziną wychowanka.

Często bywa on przypadkowy lub wymuszony nieprzyjemnymi sytuacjami wychowawczymi. Większość rodziców nie ma rozbudzonej świadomości dowiadywania się o postępach dziecka w bursie, ważne są zachowanie i oceny szkolne Zdaniem rodziców to one rzutują na życie dziecka., a to co dzieje się poza szkołą jest mało ważną częścią istnienia..

Jakże mylna diagnoza. Tutaj ważną rolę widziałabym dla pedagogów i wychowawców szkolnych, aby częściej mówili rodzicom o potrzebach kontaktów z bursą i uświadamiali jak ważne jest życie pozaszkolne.

Niestety ale ogniwo współpracy ze szkołą jest również bardzo cieniutkie.

Inicjatorem kontaktów jest zazwyczaj wychowawca z bursy, w swoich planach wychowawczych zakładamy że wychowanie może istnieć tylko wtedy gdy wszystkim zaangażowanym w życie młodego człowieka stronom zależy na wzajemnych kontaktach i wymianie doświadczeń.

Nauczyciele szkolni i rodzice na co dzień zapominają o kontaktach z nami, a szkoda bo często w prosty sposób można zapobiec niepowodzeniom i trudnym sytuacjom wychowawczym. Jak ważna jest współpraca na tych płaszczyznach pokazują sytuacje życiowe. Młody człowiek ma prawo do popełniania błędów, a my mamy mu pomóc w dojściu do słusznych rozwiązań.

Grupa wychowanków w bursie jest tworem zmieniającym się w zależności od pory roku, pogody, warunków rodzinnych wychowanka. Najwięcej młodzieży mieszka w bursie w okresie jesieni i zimy. Struktura wiekowa grupy jest przeróżna, (obecnie rozpiętość wieku moich wychowanek waha się od piętnastu do dwudziestu lat). Rozpiętość tematów jakie chcieliby poruszać wychowankowie jest ogromna W jaki sposób je realizować w tak różnorodnej grupie wiekowej Tego też musimy się nauczyć by przekazywane treści odnosiły zamierzone skutki

Tutaj przytoczę stereotyp wychowawcy- "strażnika",. Jest w tym trochę prawdy ,bo który rodzic nie pilnuje porządku i czystości osobistej własnego dziecka. Jest to jednak malutka część tego co robimy. Opiekujemy się młodzieżą, dbamy o jej zdrowie fizyczne i psychiczne staramy się wychowywać zgodnie z zasadami społecznymi i oczekiwaniami rodziców.

Oczekiwania rodziców są różnorodne, poziom intelektualny wychowanków bardzo różny. Zdarzają się dzieci bardzo zaniedbane i wykazujące trudności w kontaktach społecznych, nie wdrożonych do dbałości o higienę i podstawowych umiejętności. W takich sytuacjach praca rozpoczyna się od podstaw. Wczesne rozpoznanie takich problemów eliminuje wstyd, zagubienie i niedostosowanie do grupy. Zdarzają się wychowankowie biegunowo odlegli od poprzednio opisanych, którzy wybrali dobre szkoły mają wysoki poziom intelektualny i wysokie wymagania. Są bardzo dobrze rozwinięci społecznie i intelektualnie i potrzebują skrajnie innych działań i zajęć.

Nie mamy grup dla wybranych, opiekun sam diagnozuje i dobiera metody działania.

Mieszkańcy bursy mogą w różnorodny sposób rozwijać swoje zainteresowania.
W placówce, aktywnie działa samorząd uczniowski oraz wiele rodzajów sekcji: sportowa która proponuje zajęcia we własnej siłowni, na basenie, treningi karate tradycyjne, gry zespołowe na własnej sali gimnastycznej, ćwiczenie jogi.

Na inne ciekawe zajęcia można uczęszczać do sekcji plastycznej, ekologicznej, kulinarnej, popracować w bursowym sklepiku, redagować gazetkę w sekcji redakcyjnej.

Oprócz działalności rozrywkowej proponujemy zajęcia w kołach PCK, w wolontariacie na rzecz dzieci z domu dziecka, są to formy działalności które rozbudzają świadomość społeczną i chęć pomocy innym.

Nie zapominając o podstawowym celu pobytu wychowanka w bursie, a mianowicie obowiązkach ucznia staramy się wspomagać go psychicznie i materialnie. Wychowawcy pracujący w bursie doskonalą swoje umiejętności w kierunku psychoprofilaktyki, pracy z wychowankiem trudnym, metod aktywizujących wychowanka do działania zgodnie z zasadami nowoczesnej pedagogiki. Prosimy o wsparcia dla wychowanka Gminne i Miejskie Ośrodki Pomocy, PCPR, a czasami sami wspomagamy trudne przypadki.

W bursie nie może być nudno. Wtedy rodzą się szalone a często głupie pomysły. Ktoś powiedział gdzie dwóch wychowanków tam tysiąc pomysłów.

Wychowawca musi być elastyczny w swojej pracy, reagować na potrzebę danej chwili. Zastanówmy się czy w szkole jest czas na rozwiązywanie problemów indywidualnego ucznia? Czy można poświęcić mu całe popołudnie w chwili kryzysu? Lub wysłuchać nocą jego zwierzeń i problemów?

Często stajemy się dla dziecka jedyną formą pomocy w sytuacjach kryzysu rodziny. Oparcie jakie zyskuje w bursie motywuje go do działania i ukończenia szkoły.

W większości jesteśmy tzw. "dwuzawodowcami" - chemikami, biologami, filozofami.... Pomagamy młodzieży w trudnościach szkolnych.

Trudno jest zmierzyć nasze wysiłki i efekty pracy. Nie możemy zastosować skali od 1 do 6. Nie poprowadzimy żadnych olimpijczyków..

Prowadzimy własne systemy oceny efektywności naszej pracy zgodne ze standardami społecznymi i merytorycznymi.

Praca wychowawcza jest często niewymierna i niewidoczna, jej efekty można ocenić po dłuższej obserwacji wychowanka w różnych sytuacjach a nierzadko to co robimy dziś, zaprocentuje po latach.
 

Opracowanie: Barbara Pruchniak
Wychowawca
Bursa Szkolna Puławy

Wyświetleń: 3907


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.