Regulamin X gminego turnieju ekologicznego "Ziemię mamy tylko jedną"

1.Turniej odbył się 29.04.2003 w Szkole Podstawowej im. Henryka Sienkiewicza w Siedlcach.

2.W Turnieju wzięli udział uczniowie klas IV - VI /5 uczniów/
- w konkursie wiedzy - 2
- w konkursie sportowym - 2 /1 chłopiec i 2 dziewczynka; obowiązuje strój sportowy/
- w konkursie plastycznym - 1

3.Komisja oceniająca konkurencje turnieju:
- kierownik referatu Grażyna Matkowska - Rudomino
- przedstawiciele Nadleśnictwa Lubin
- przedstawiciel Fundacji "Zielona Akcja" w Legnicy
- Dyrektor Szkoły Podstawowej w Siedlcach lub gość zaproszony przez dyrektora szkoły.
OPIEKUNOWIE NIE WCHODZĄ W SKŁAD JURY

4.Część teoretyczna składa się z testu, krzyżówki, zagadek /ocena wspólna jury/, pytań za 1, 2, 3 punkty /ocena indywidualna członków jury/.
Zadania układane są przez organizatora na podstawie propozycji nadesłanych przez nauczycieli przyrody szkól Gminy Lubin.

5.Konkurencje sportowe /ułożone na spotkaniu n-li przyrody 14.01.2003/ są następujące:
- skoki kangura - zawodnicy pokonują wyznaczoną trasę skokami obunóż z woreczkiem między kolanami, konkurencja na czas;
- puszkowe kręgle - każdy uczestnik ma zadanie strącić jak największą ilość puszek z ustawionej piramidy /10 puszek/ z odległości 5m kulką z gazety;
- slalom na głos - zawodnicy z zawiązanymi oczami pokonują trasę z przeszkodami, kierowani są przez kolegę, konkurencja na czas;
- rzuty do celu - uczestnicy z odległości 3m celują do pudła/kosza kulką z gazety, puszką, butelką plastikową 1l, chustką, decyduje ilość trafień do celu;
- badminton - zawodnicy grają w czasie 1 min, decyduje ilość prawidłowych odbić;
Punktacja odpowiednio: 3; 2,5; 2; 1,5; 1; 0,5; 0 punktów w zależności od zdobytego miejsca.

6.W czasie trwania turnieju trwa konkurs plastyczny, uczestnicy wykonują plakat związany z tematyką turnieju "Ziemię mamy tylko jedną". Plakat wykonany dowolną techniką, kredki pastele, farby i pędzle uczestnicy przywożą własne, pozostałe materiały do collage zapewnia organizator. W przypadku nietypowych materiałów prosimy o kontakt z SP Siedlce. Ocena za plakat 5 punktów.
Zasady oceny:
- zgodność z tematyką;
- pomysłowość;
- estetyka;

7.Przygotowany wcześniej zielnik "Rośliny w moim otoczeniu" uczniowie prezentują przed jury, czas prezentacji do 3 min.
/w przypadku przekroczenia czasu przewiduje się punkty karne/. Prezentacja i zielnik oceniane są łącznie do 10 punktów /ocena wspólna jury/
Zasady oceny:
- atrakcyjność prezentacji;
- estetyka wykonania;
- wizualizacja;
- dobór treść;

PYTANIA KONKURSOWE
/wybrane z propozycji nadesłanych przez nauczycieli przyrody ze szkół wiejskich gminy Lubin/

Pytania za 1p.
1.Proszę podać nazwy trzech paliw kopalnianych.
/węgiel, ropa naftowa, gaz ziemny/
2.Co oznacza skrót LOP?
/Liga Ochrony Przyrody/
3.Podaj nazwę najmłodszego parku narodowego w Polsce.
/Ujście Warty - utworzony w 2001 roku/
4.Jakie znasz formy ochrony przyrody?
/parki narodowe, parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody, pomniki przyrody, obszary chronionego krajobrazu, ochronę gatunkową roślin i zwierząt/
5.Wymień trzy najpospolitsze gatunki dębów w Polsce.
/dąb szypułkowy, dąb bezszypułkowy, dąb czerwony/
6.Jakie jest menu polskich gadów i płazów?
/wśród naszych gadów i płazów nie ma roślinożerców/
7.Do czego może być wykorzystana woda o II klasie czystości?
/rekreacja, sporty wodne, rolnictwo/
8.Powiedz do czego służą:
- wiatromierz
- barometr
- deszczomierz
- termometr
/prędkość wiatru, ciśnienie, ilość opadów deszczu, temperatura/
9.Jaki gaz ma największy udział w powstawaniu kwaśnych deszczów?
/dwutlenek siarki/
10.Jaką nazwą określa się zużyte przedmioty oraz substancje stałe, a także nie będące ściekami substancje ciekłe, powstające w związku z bytowaniem człowieka lub działalnością gospodarczą, nieprzydatne w miejscu i czasie, w którym powstały i uciążliwe dla środowiska?
/odpady/
11.Jakie zwierzę jest symbolem ochrony przyrody w Polsce?
/żubr/
12.Pod jakim hasłem odbywała się tegoroczna akcja "Sprzątanie Świata - Polska"
/"recykling - to się nam opłaca"/
13.Jakie zwierzę jest symbolem zwierząt zagrożonych wyginięciem?
/panda wielka/
14.Jest to park narodowy zaliczony przez Międzynarodową Organizację UNESCO do Światowych Rezerwatów Biosfery. Występują tam ruchome wydmy. Jaki to park?
/Słowiński Park Narodowy/
15.Jakie urządzenia nazywamy energooszczędnymi i jakie korzyści wynikają z ich używania?
/są to urządzenia, do których działania wystarczą małe ilości energii; używając ich oszczędzamy pieniądze oraz energię w związku, z czym zmniejsza się zużycie paliw kopalnianych, a co za tym idzie przyczyniamy się do zmniejszenia efektu cieplarnianego/
16.Jaka substancja była przyczyną największych morskich katastrof ekologicznych?
/ropa naftowa/
17.Kiedy obchodzimy Święto Ziemi?
/22 kwietnia/
18.Co jest przyczyną "zakwitania wód".
/nadmiar substancji organicznych/
19.Co to jest recykling?
/przetwarzanie surowców wtórnych/
20.Jakie organizmy są dobrymi wskaźnikami poznania zanieczyszczeń powietrza?
/porosty/
21.O ile stopni podniosła się średnia temperatura Ziemi w ciągu ostatnich stu lat?
/o 0,50 C/
22.Co to są filtry?
/Urządzenia zakładane na kominy fabryczne, które ograniczają emisję dwutlenku siarki i pyłów./
23.Do czego służy skala porostowa?
/Skala porostowa służy do określania stopnia zanieczyszczania powietrza dwutlenkiem węgla./
24.Uzasadnij twierdzenie "Drzewa iglaste są bardziej wrażliwe na działanie zanieczyszczeń powietrza niż liściaste?"
/Drzewa iglaste nie zrzucają igieł (liści) na zimę i gromadzą zanieczyszczenia (nie dotyczy modrzewia)./
25.Wymień cztery nazwy drzew chronionych.
/Limba, jarząb szwedzki, jarząb brekinia, cis pospolity, brzoza ojcowska, kosodrzewina/
26.Dlaczego zwierzęta migrują?
/W poszukiwaniu pożywienia/

Pytania za 2 punkty
1.Zaproponuj doświadczenie, które wskazywałoby jak katastrofalne skutki może mieć niekontrolowany wyciek ropy.
/doświadczenie np. z piórem ptaka moczonym w oleju/
2.Jak nazywamy samca, samicę i potomstwo jeleni?
/byk, łania, jelonek/
3.Jakie dwa rodzaje zanieczyszczeń unoszą się na powierzchni zbiorników wodnych?
Są to przede wszystkim oleje i nie oczyszczone ścieki komunalne./
4.Skąd bierze się piana na powierzchni zbiorników wodnych?
/Piana jest wynikiem zanieczyszczenia wód detergentami./
5.Jakie rodzaje papieru można oddać na makulaturę, a jakie nie?
/Gazety, broszury, tygodniki, papier do drukarek, kserokopiarek, koperty, wydruki z komputera, tekturę, karton - tak. Nie można: kartony powlekane folią aluminiową (po mleku czy sokach), papieru woskowanego i foliowanego plastikiem, papieru telefaksowego (specjalny). /
6.Na czym polega ochrona biologiczna?
/Są to metody zwalczania szkodników poprzez wprowadzenie do środowiska ich naturalnych wrogów. Sprzymierzeńcami człowieka w walce ze szkodnikami są owadożerne ptaki, a także drapieżne i pasożytnicze owady np. biedronki, baryłkarze, gąsieniczki./
7.Jakie znasz sposoby ochrony przyrody?
/oczyszczanie ścieków, segregowanie odpadów, stosowanie nawozów naturalnych, stosowanie filtrów na kominach/
8.Dlaczego niektóre owady zwie się szkodnikami?
/Szkodzą człowiekowi, zwierzętom gospodarskim oraz uprawom./
9.Wyjaśnij, dlaczego rośliny są organizmami samożywnymi?
/Rośliny są organizmami samożywnymi, ponieważ posiadają ciałka zieleni (chloroplasty - 1pkt.) i przeprowadzają proces fotosyntezy - 1pkt./
10.Co to są destruenci (reducenci) i jaka pełnią rolę w przyrodzie?
/Reducenci to bakterie i grzyby (1pkt.), które rozkładają martwe szczątki roślin i zwierząt (1pkt.). /
11.Jaką rolę pełni warstwa ozonowa?
/Ozon stanowi mniej niż jednomilionową część atmosfery i tworzy ochronną tarczę wokół Ziemi. Zatrzymuje promieniowanie ultrafioletowe mogące szkodzić lub uśmiercać żywe komórki roślin i zwierząt. W normalnych warunkach zanikające cząstki ozonu są natychmiast zastępowane przez nowe. A jeżeli w atmosferze są obecne związki chloru, ozon się nie regeneruje. W rezultacie warstwa ozonu jest coraz cieńsza./
12.Rozpoznaj dwa gatunki drzew na podstawie rysunków.
/dąb, klon jawor /
13.Jakie informacje można znaleźć w publikowanej przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych Czerwonej Księdze?
/Można znaleźć listę zagrożonych gatunków roślin i zwierząt./
14.Co to jest hałas?
Przez hałas rozumie się każdy niepożądany lub szkodliwy dla zdrowia ludzkiego dźwięk. Szkodliwość lub uciążliwość hałasu zależy od jego natężenia, częstotliwości, charakteru zmian w czasie oraz długości działania. W zależności od źródeł i miejsca występowania rozróżnia się hałas przemysłowy i komunikacyjny./
15.Wymień źródła prawa ochrony przyrody?
/konstytucje, ustawy, rozporządzenia, akty prawa miejscowego, orzecznictwo sądowe, poglądy nauki, zwyczaj/
16.Jakie znasz naturalne zanieczyszczenia powietrza?
/Procesy gnicia obumarłych organizmów, wybuchy wulkanów, pożary leśne, wyładowania naturalne/
17.Jakie zwierzę znajduje się na znaczku Parku Krajobrazowego "Chełmy"? Co wiesz o tym zwierzęciu.
/Jest to muflon. Muflon to dziko żyjąca owca europejska zamieszkująca stadami górskie lasy. Ma np. 70cm wysokości i czerwonawe ubarwienie. Samiec wyróżnia się okazałymi wygiętymi rogami. Potrafi świetnie wspinać się w najbardziej niedostępnych regionach gór. Żywi się trawą, bulwami, młodymi pędami i korzonkami. Do Polski sprowadzony z Korsyki./
18.Co nazywamy zanieczyszczeniem środowiska przyrodniczego?
/Zanieczyszczeniem środowiska przyrodniczego nazywamy wprowadzenie do niego substancji zanieczyszczonych (stałych, płynnych, gazowych) w ilościach, które powodują widoczne zachwiania stanu równowagi ekosystemów i prowadzą do jego dewastacji./
19.Wymień źródła zanieczyszczeń wód?
/ścieki przemysłowe, ścieki komunalne, kwaśne deszcze, źle funkcjonujące oczyszczalnie ścieków/
20.Jak rozumiesz pojęcie "Monitoring środowiska"?
/Jest to system pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska realizowany przez organy administracji państwowej i gospodarczej/
21.Wyjaśnij różnicę między "recyklingiem" a "utylizacją śmieci".
/ "Recykling" to powtórne przetwarzanie surowców, w którym zużyte wyroby są zwracane jako surowce wtórne do ponownego przetworzenia na produkty (złom, stłuczka, makulatura).
"Utylizacja śmieci" to unieszkodliwianie lub przetwarzanie odpadów i zanieczyszczeń powstających w wyniku działalności człowieka./
22.Jakiego typu oczyszczalnia ścieków znajduje się w okolicach Lubina, gdzie jest umiejscowiona?
/Oczyszczalnia ścieków mechaniczno - biologiczna, znajduje się w okolicach Kłopotowa./
23.W jaki sposób samochody zanieczyszczają środowisko?
/Samochody emitują gamę różnych zanieczyszczeń między innymi sadzę i trujące gazy takie jak: tlenki azotu, które rozpuszczone w kropelkach wody są składnikiem kwaśnych deszczów oraz reagujące z innymi gazami tworzą w miastach smog. Do niektórych paliw dodawany jest ołów tak, więc i ten toksyczny metal trafia do atmosfery./
24. Uzupełnij schemat podziału środowisk wodnych
ŚRODOWISKO WODNE

25.Rozszyfruj nazwę GREENPEACE (czyt. Grinpis)
/Nazwa GREENPEACE pochodzi od angielskich słów (green = zielony + peace = pokój), międzynarodowa organizacja założona w 1971r. W Vancouerze (Kanada) mająca na celu ochronę środowiska./
26.Ptaki używają głosu do porozumiewania się, połącz nazwy głosów z ptakami.
/słowik - kląskanie
sowa - pohukiwanie
gołąb - gruchanie
żuraw - klangor/

Pytania za 3 punkty
1.We wrześniu 1987r. 24 państwa podpisały porozumienie zwane "Protokołem Montrealskim". Co jest jego celem?
/Celem tego porozumienia jest pomoc w ratowaniu warstwy ozonowej. Podpisujące protokół państwa podjęły działania na rzecz zaprzestania produkcji i emisji freonów./
2.Jakie funkcje ekologiczne pełni las?
/Jest producentem tlenu, pochłania dwutlenek węgla (zapobiega efektowi cieplarnianemu), gromadzi wodę, jest środowiskiem życia organizmów./
3.Czym jest kompost i jak należy go przechowywać?
/Jest to nawóz organiczny, otrzymywany w wyniku częściowego, tlenowego rozkładu przez organizmy glebowe różnych odpadków roślinnych i zwierzęcych (np. Chwasty, łęty ziemniaczane, plewy, fekalia), które układa się na przemian z ziemią próchniczą lub torfem w stosy (pryzmy) kompostowe. Warunkami koniecznymi do powstania kompostu jest wilgotność np. 40 - 70 %, pH 4,5 - 9,5, wysoka temperatura (1150C)./
4.Dlaczego nie wolno wiosną wypalać traw?
/pożary, zabijanie zwierząt w trawach, zmiana nieodwracalna struktury gleby?
5.Wymień 6 zanieczyszczeń, które wraz z powietrzem wprowadzamy do naszego organizmu.
/pyły, związki siarki (dwutlenek siarki), związki azotu, tlenek węgla (czad), metale ciężkie (ołów), spaliny samochodowe; za każdą informację 0,5pkt/
6.Co to jest efekt cieplarniany?
/Podwyższanie się temperatury na Ziemi z powodu wzrostu stężenia dwutlenku węgla w atmosferze./
7.Wymień 6 nazw substancji zanieczyszczających żywność.
/konserwanty, nawozy sztuczne, metale ciężkie, związki zawarte w zanieczyszczonej wodzie, barwniki; za każdą informację 0,5pkt/
8.Jak można poprawić stan czystości atmosfery? Podaj 3 propozycje.
/stosowanie katalizatorów instalowanych na rurach wydechowych samochodów, stosowanie benzyny bezołowiowej; zaprzestanie wykorzystywania węgla o dużej zawartości siarki bądź odsiarczanie węgla; zastosowanie silników elektrycznych w samochodach; instalowanie urządzeń odpylających (filtrów, elektrofiltrów) na kominach fabrycznych; korzystanie z alternatywnych źródeł energii; tworzenie bezkolizyjnych skrzyżowań dla pojazdów mechanicznych/
9.Podaj nazwy 3 zwierząt, które wyginęły z powodu działalności człowieka.
/dront dodo, krowa morska, jeleń Schomburgka, wilk workowaty, szpak z wyspy Reunion na Oceanie Indyjskim/
10.Podaj 3 sposoby ograniczania ilości odpadów.
/segregacja, recykling, kompostowanie, odpowiednie składowanie na wysypiskach/
11.Dlaczego powinno się chronić lasy tropikalne?
/Ponieważ ich wycinanie może niekorzystnie wpłyną na klimat całej Ziemi./
12.Co to jest rezerwat przyrody?
/Obszar obejmujący zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym ekosystemy, gatunki roślin lub zwierząt, lub elementy przyrody nieożywionej, które mają wartość ze względów naukowych, przyrodniczych, kulturowych./
13.Wymień alternatywne (niekonwencjonalne) źródła energii.
/energia wiatru, pływów wodnych (wody), słońca, geotermiczna (z wnętrza) ziemi/
14.Jak należy rozumieć pojęcie "endemit"? Podaj przykład endemitu występującego w Polsce.
/Gatunek występujący wyłącznie na jednym, z reguły ograniczonym obszarze. W Polsce endemitem jest: warzucha polska (roślina okrytonasienna) występująca na skraju Pustyni Błędowskiej, w okolicy Olkusza./
15.W 1992r. Większość państw podpisało Konwencję o Różnorodności Biologicznej. Co jest jej celem?
/ochrona gatunków przed wyginięciem/
16.Po co niektórym zwierzętom własne terytoria?
/Służą im jako źródło zaopatrzenia w pokarm; miejsce bezpiecznego wychowywania potomstwa./
17.W jaki sposób można zapobiegać powstawaniu odpadów? Podaj 3 propozycje.
/należy kupować produkty trwałe; zmniejszać ilość odpadów i zawartych w nich szkodliwych związków (np. poprzez zmniejszanie zakupów); wykorzystywać ponownie jak największą ilość odpadów (np. butelki zwracane za kaucją); odzyskiwać surowce z odpadów do produkowania nowych rzeczy (np. szkło, makulaturę, kompost); unieszkodliwiać odpady niebezpieczne; bezpiecznie składować resztę odpadów/
18.Wymień czynniki niezbędne do przeprowadzenia fotosyntezy.
/światło, dwutlenek węgla, woda, sole mineralne, odpowiednia temperatura/
19.Czym różni się estywacja od hibernacji?
/Estywacja jest to sen letni, spowolnienie procesów życiowych zwierząt podczas lata. Hibernacja to sen zimowy, zwolnienie procesów życiowych u organizmów ciepłokrwistych, dzięki któremu przeżywają zimę./
20.Wyjaśnij na czym polega ochrona ścisła ekosystemów leśnych?
/Jest to zabezpieczenie obszarów leśnych przed oddziaływaniem czynników antropogenicznych. Podstawowym rygorem jest bezwzględny zakaz dokonywania jakichkolwiek zmian w przyrodzie, w więc wykluczenie wszelkiej ingerencji zewnętrznej. Jest to konieczność powstrzymania się od jakichkolwiek czynności gospodarczych (nie wolno dokonywać nawet zabiegów mających na celu poprawę stanu sanitarnego drzewostanu)./
21.Wymień nazwy gazów cieplarnianych oraz opisz ich udział procentowy w powstawaniu efektu cieplarnianego.
/dwutlenek węgla (CO₂) - 50%
metan (CH₄) - 18%
freony - 14%
ozon (O₃) - 12%
tlenki azotu (NO_x) - 6%/
22.Z jakim zagrożeniem wiąże się składowanie substancji toksycznych w pojemnikach, w zagłębieniach terenu?
/Korozja pojemników może spowodować przedostanie się trujących substancji do gleby, a stamtąd do wód gruntowych i rzek./
23.Co to są pułapki feromonowe i w jakim celu się je stosuje?
/Jest to jedna z metod zwalczania wielu groźnych szkodników, jak: korniki, zwójki, owocówki, sówki. Umożliwia kontrolę liczebności populacji wybranych gatunków owadów. Wadą tej metody jest fakt, że w takich pułapkach giną również naturalni wrogowie szkodników./
24.Co to są odpady niebezpieczne? Podaj 6 przykładów.
/Odpady niebezpieczne są to odpady tak szkodliwe dla zdrowia lub środowiska, że nie mogą być mieszane z innymi śmieciami z gospodarstwa domowego. Należą do nich m. In. Wszystkie rodzaje olejów przemysłowych, farby, lakiery, rozpuszczalniki, wszystkie rodzaje smoły, denaturat, wywabiacze plam, usuwacze rdzy, baterie, akumulatory, środki ochrony roślin, chemikalia fotograficzne, farba drukarska, przedmioty wykonane z ołowiu, urządzenia elektroniczne, wykładziny i inne produkty z PCW./
25.Co to są freony i dlaczego są niebezpieczne dla życia na Ziemi?
/Są to gazy, pochodne metanu. Stosowane głównie jako czynniki chłodzące. Freony niszczą warstwę ozonową, co powoduje, że do powierzchni Ziemi dociera więcej promieniowania ultrafioletowego, którego nadmiar jest niebezpieczny dla organizmów żywych./

KARTY PRACY Z ILUSTRACJAMI ZWIERZĄT
Podpisz zwierzęta na ilustracjach, wpisz pełne nazwy zwierząt:
-RZEKOTKA DRZEWNA
-BÓBR EUROPEJSKI
-SALAMANDRA PLAMISTA
-ŻÓŁW BŁOTNY
-NIEDŹWIEDŹ BRUNATNY
-JASZCZURKA ZWINKA
-WILK
-WĄŻ ESKULAPA
-RYŚ
-JEŻ EUROPEJSKI
-ŻUBR
-KOZICA
-GACEK BRUNATNY
-FOKA SZARA
-ŚWISTAK

ZAGADKI O PTAKACH
/opracowane przez mgr Barbarę Szkudlarek/
Prowadzący odczytuje informacje za 3pkt. I czeka 30s na odpowiedź, jeśli drużyna jej nie udzieli odczytuje kolejne informacje. Przydzielone punkty za poprawne rozwiązanie zagadki są zależne od punktów przydzielonych informacjom.

Skowronek
3pkt
To ptak śpiewający, występuje na terenach otwartych, torfowiskach, bagnach, polach. Wędrowny gatunek.
2pkt
Śpiewa także siedząc na szczycie oraz w locie, śpiew służy do oznaczania jego terytorium. Wzbija się w powietrze prosto do góry, albo gwałtownie pikuje w dół.
1pkt
Jego ogon jest z białymi skrajnymi sterówkami, ma jasny czubek. To jeden z pierwszych wiosennych ptaków.
Jastrząb
3pkt
To ptak drapieżny, jego skrzydła są krótkie, zaokrąglone.
2pkt
Gnieździ się na drzewach iglastych, zazwyczaj można go zobaczyć w lasach, spadającego poprzez korony drzew na ścigane ptaki.
1pkt
Osobniki dorosłe są poprzecznie, a młode podłużnie prążkowane.
Czajka
3pkt
Częściowo wędrowny gatunek. Można obserwować całe ich gromady w locie, poszukujących pożywienia. Lot jej wydaje się niespokojny z uwagi na częste zmiany kierunku.
2pkt
Zjada dżdżownice, ślimaki i owady. Skrzydła w locie wydają się szerokie i zaokrąglone. Jest wielkości gołębia.
1pk
Odzywa się dwusylabowym "kiwit, kiwit", przeważnie w locie. Wierzch głowy i pierś ma czarne, grzbiet szarobrązowy z fioletowym i brązowym połyskiem. Charakterystyczny czubek na głowie, u samicy nieco krótszy.
Szczygieł
3pkt
Gatunek częściowo wędrowny. Spotykany w rejonach rolniczych, ogrodach, parkach i sadach. Często lata małymi stadami. Barwny nieco mniejszy od wróbla.
2pkt
Gnieździ się na drzewach i wysokich krzewach. Często żeruje na ostach, zręcznie wspinając się po ich pędach, wyłuskując nasiona cienkim końcem dzioba.
1pkt
Śpiew świergoczący, głos wabiący "dit, dit". Dziób spiczasto zakończony. Ma czerwone czoło, podbródek i policzki, reszta głowy czarno-biała. Grzbiet brązowy, kuper biały, ogon czarny, skrzydła czarne z żółtym pasem.
Sroka
3pkt.
To jeden z najbardziej znanych ptaków, wszystkożerny. Buduje duże zakryte daszkiem gniazda z gałęzi. Pożywienie chowa w wygrzebanych przez siebie dołkach.
2pkt.
Ulubionym środowiskiem tego ptaka są otwarte obszary, w pobliżu porośniętych krzewami lub zaroślami terenach. Rolnicy nie lubią go, bo wydziobuje on ziarna i nasiona, nie gardzi jednak owocami, zbiera też owady, mięczaki, pająki.
1pkt.
Lubi błyszczące przedmioty, ma białawo-czarne ubarwienie i długi ogon.
Szpak
3pkt.
Ptak żyjący w stadzie. Zamieszkuje pola uprawne, lasy, ogrody, parki, zagajniki na polach.
2pkt.
Śpiew tego ptaka jest bardzo bogaty i różnorodny, "gadatliwy" z pojedynczymi gwizdami. Gniazduje w dziuplach dzięciołów, skrzynkach lęgowych, zagłębieniach w murze.
1pkt.
Upierzenie zimowe jest czarne z dużą ilością plamek, godowe: czarne, metalicznie błyszczące, dziób ma żółty.
Czapla biała
3pkt.
To ptak brodzący, występuje na płytkich wodach lub innych terenach podmokłych, zarośniętych trzcinami.
2pkt.
W lecie dziób jest tylko żółty przy nasadzie, gnieździ się w dużych koloniach.
1pkt.
Upierzenie ma białe, nogi czarne.
Wróbel
3pkt.
To ptak o krępej budowie ciała, dużej głowie i krótkim, mocnym dziobie. Jest najbardziej znanym ptakiem.
2pkt.
Gnieździ się pod okapami, w szczelinach ścian i skał, w budkach lęgowych. Gniazda buduje także w pnączach, krzewach i na drzewach.
1pkt.
Występuje w centrum miast, rzadko z dala od siedzib ludzkich. Zamieszkuje w Polsce cały rok.
Sokół wędrowny
3pkt.
To ptak drapieżny. Jego ogon jest stosunkowo krótki. Ptak ten jest okrutnym myśliwym.
2pkt.
Występuje wśród klifów i stromych skał, tam się gnieździ. Można go spotkać na płaskich wybrzeżach i bagnach.
1pkt.
Poluje na ptaki, głównie gołębie. Ma ciemnoszary grzbiet, spód ciała jasny, pręgowany, wokół dzioba wyraźne "wąsy".
Kaczka krzyżówka
3pkt.
To gatunek ptaków zamieszkujących dość płytkie wody śródlądowe, w ujściach rzek, występuje także w miastach. Gniazdo umieszcza na ziemi, ukryte wśród roślinności, czasem na drzewach, w starych gniazdach wron.
2pkt.
Często tworzy duże stada. Posiada niebieskiofioletowe lusterko, ma czerwone nogi, w upierzeniu godowym samca występuje obroża na szyi.
1pkt.
Jest gatunkiem łownym. Dała początek kaczce domowej. Jej nazwa kojarzy się z formą rozrywki umysłowej.
Myszołów
3pkt.
To ptak drapieżny o zaokrąglonej głowie, krótkiej szyi, szerokich skrzydłach i krótkim ogonie. Ubarwienie bardzo różne: od czarnobrązowego po prawie białe.
2pkt.
Gnieździ się na drzewach i krawędziach skał. Szybuje nad swoim terytorium, zatacza szybkie, płaskie kręgi i zawisa w locie trzepocącym.
1pkt.
Występuje na terenach uprawnych, polach, łąkach, w lasach, skupiskach małych krzewów. Poluje z pozycji siedzącej na norniki i inne drobne ssaki, młode ptaki, gady, płazy, owady. Zjada również padlinę.
Czapla siwa
3pkt.
To ptak brodzący, zasiedla brzegi zbiorników wodnych, czatuje na zdobycz w płytkiej wodzie.
2pkt.
Grzbietowa część upierzenia tego ptaka jest szara, lotki, wierzch i boki głowy oraz 2 długie pióra na potylicy są czarne. Buduje gniazda na drzewach, gnieździ się w koloniach.
1pkt.
Szyja podczas lotu jest esowato wygięta, nogi wyciągnięte wzdłuż ciała. Podczas lotu krzyczy głośno "Kraik".
Dzięcioł duży
3pkt.
Samiec to czarno - białawy ptak, który ma czerwony kark i pokrywy podogonowe. Pospolity w Europie.
2pkt.
Zamieszkuje lasy liściaste i iglaste, zagajniki polne, parki i ogrody. Przylatuje do karmników. Potrafi rozłupać dziobem orzechy laskowe.
1pkt.
Zamiast śpiewać, rytmicznie bębni swoim mocnym dziobem. Bębnienie to wygląda podobnie jak stukanie podczas poszukiwania pokarmu. Latem żywi się owadami, a zimą bogatymi w tłuszcz nasionami. Wykuwa dziuple w drzewach.
Dudek
3pkt.
Ptak należący do rzędu kraskowatych, nazwa pochodzi od dźwięków, które wydaje. Przebywa na skrajach starych drzewostanów liściastych, w alejach, w pobliżu pastwisk, łąk, pól.
2pkt.
Gnieździ się w dziuplach drzew, szczelinach budynków. Upierzenie ma pstrokate, brązowe, czarne, białe. Nazywane są "śmierdzącymi" ptakami. W Polsce jest nielicznym ptakiem lęgowym.
1pkt.
Na głowie ma duży, rozkładany czub. Jest chroniony w Polsce. Nazwa występuje w powiedzeniach i przysłowiach, np.: "Wystrychnąć kogoś na.... "; "Każdy... ma swój czubek".
Perkoz dwuczuby
3pkt.
Zamieszkuje jeziora i stawy z pasem przybrzeżnych trzcin i szuwarów, rzadziej spotykany na wolno płynących rzekach. Nie występuje na zbiornikach całkowicie zarośniętych.
2pkt.
Gniazdo umieszcza przeważnie na wodzie w strefie rzadko rosnących trzcin lub innych roślin wodnych. Pięknym zjawiskiem są toki, z których najbardziej zwracają uwagę jest tzw. Taniec pingwinów.
1pkt.
Zwykle pokarm zdobywa nurkując. Zjada małe ryby, różne owady wodne i ich larwy, skorupiaki, mięczaki, kijanki, żaby, a nawet części roślin.
Bocian biały
3pkt.
To duży, biały ptak brodzący z czarnymi lotkami. Zasiedla wilgotne obniżenie terenu ze stawami, użytki zielone.
2pkt.
Podczas majestatycznego lotu szyję i nogi trzyma wyciągnięte. Potrafi szybować. Płochliwy, lecz walczy w obronie gniazda.
1pkt.
Gniazda zakłada na dachach wiejskich domostw, na wysokich słupach i drzewach. Pobudzony głośno klekocze dziobem.
mgr Barbara Szkudlarek
nauczyciel kształcenia zintegrowanego
w Szkole Podstawowej w Siedlcach

Opracowanie: Barbara Szkudlarek

Wyświetleń: 1502