![]() |
![]() |
Katalog Elwira Lejawka Geografia, Scenariusze Rzeki - warunki występowania, przyczyny zróżnicowaniaRzeki - warunki występowania, przyczyny zróżnicowaniaLEKCJA W LOCele lekcji: a) uczeń zna: - warunki występowania rzek stałych, okresowych i epizodycznych, ich zależność od zasilania i rodzaju podłoża, - zależność systemów rzecznych i dorzeczy od warunków klimatycznych, ukształtowania powierzchni i budowy geologicznej, - największe (pod względem długości, wielkości przepływu) rzeki świata i poszczególnych kontynentów, - typy ustrojów rzecznych, przykłady rzek poszczególnych typów i cechy wahań ich stanów wody i przypływów. b) uczeń umie: - podać przykłady systemów rzecznych, dorzeczy, zlewisk, obszarów bezodpływowych, - na podstawie mapy scharakteryzować system dowolnej rzeki, - wymienić i scharakteryzować ustroje rzeczne oraz podać odpowiednie przykłady rzek. Metody kształcenia: - metody asymilacji wiedzy: pracy z podręcznikiem, pracy z mapami, pracy z atlasem, uzupełniającej informacji, - metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy: ćwiczeń w rozumieniu, wypełniania tabeli w oparciu; o mapę świata, mapę kształtowania powierzchni Ziemi i atlasy, rozwiązywania problemów, wnioskowania. Środki dydaktyczne: mapa fizyczna świata, mapa ukształtowania powierzchni Ziemi, tablica przepływu rzek, tabele do wypełniania, atlasy geograficzne, podręczniki, karty pracy uczniów. Rozpoczęcie lekcji na bazie wiadomości wcześniej zdobytych: - pojęcia hydrosfery i jej charakterystycznych cech, - krążenia wody w przyrodzie, - występowanie wody w przyrodzie, - pełnienia roli wody w środowisku przyrodniczym Ziemi, - postawienia pytania: Czy rzeki są elementem obiegu wody na Ziemi? (pozostawienie do odpowiedzi pod koniec lekcji). TOK LEKCJI 1. Rzeki i ich dorzecza - wymienienie rodzajów wód śródlądowych na Ziemi oraz wyjaśnienie w jakich warunkach występują, - omówienie typów źródeł, - określenie pojęcia rzeki, dorzecza, działu wodnego, zlewiska, obszaru bezodpływowego, systemu rzecznego, ujścia rzecznego. - wyznaczenie na podstawie mapy fizycznej Ameryki Północnej przykładowego kontynentalnego działu wód między zlewiskiem Oceanu Spokojnego a Atlantyckiego. Wyjaśnienie jego przebiegu. 2. Największe (pod względem długości, wielkości przepływu) rzeki świata i poszczególnych kontynentów. - wskazanie na mapie świata największych rzek poszczególnych kontynentów, porównanie rozmiarów rzek i ich kształtu z rozmiarami lądu i jego ukształtowaniem, - wyróżnienie systemów o kształcie dendrycznym i prostym na poszczególnych lądach, - przedstawienie warunków występowania dużej i małej gęstości sieci rzecznej, - wyróżnienie biegu górnego, środkowego i dolnego, ujścia miejsc tworzenia się bystrz i wodospadów, - obliczenie na podstawie mapy poziomicowej spadku wybranej rzeki, - omówienie zasilania rzek wodami: podziemnymi, opadowymi, roztopowymi, wodami jezior. Wzrastanie przepływu (w mł/s) od źródeł rzeki do jej ujścia, lub zmniejszanie się w strefie suchej. 3. Typy ustrojów rzecznych, przykłady rzek poszczególnych typów i cechy wahań ich stanów wody i przepływów. - wyróżnienie występujących ustrojów ze względu na główne źródła zasilania, wskazanie przykładów rzek o ustroju: lodowcowym, śnieżnym, deszczowym, deszczowo - śnieżnym. Podział rzek ze względu na zasilanie i ciągłość przepływu na stałe, okresowe i epizodyczne. 4. Charakterystyka rozmieszczenia i uwarunkowania przepływu rzek na Ziemi. - wypełnienie tabeli przez uczniów w pracy grupowej w oparciu o informację nauczyciela, z wykorzystaniem mapy ukształtowania powierzchni Ziemi i tablic średniego rocznego przepływu (mł/s) rzek, - scharakteryzowanie wybranych rzek poszczególnych kontynentów w oparciu o mapę w atlasie wg tabeli kolejnych rubryk: lokalizacja, rozmieszczenie rzek na Ziemi, gęstość sieci, rozmiary i kształty systemów rzecznych oraz cechy hydrologiczne, które określają ustrój (reżim) rzeczny; rodzaje zasilania, wielkość przepływów, wahania stanów wód. - analizowanie poszczególnego materiału zestawionego poziomo w tabelach przez uczniów dotyczącego lokalizacji wybranych przez nich 6-ciu rzek poszczególnych kontynentów, wyróżnionych charakterystycznych cech systemowych i ustrojowych oraz warunków występowania i wynikających stąd uwarunkowań. - porównanie przez analizę pionową tabeli kontynentalnego, rozmieszczenia rzek ich charakterystycznych cech systemowych i zróżnicowania ustrojowego. - podsumowanie ogólne wiadomości zestawionych w tabeli, a zwłaszcza ostatniej rubryki, zawierającej zależności występowania rzek na poszczególnych kontynentach od określonych czynników geograficznych w zależności od sposobu zasilania, - wyjaśnienie w oparciu o poznany materiał uwarunkowania występowania rzek na Ziemi, - określenie roli rzek w obiegu wody na Ziemi - odpowiedzią na postawione pytanie na wstępie lekcji, - sformułowanie wniosku dotyczącego wpływu czynników geograficznych na kształtowanie się sieci rzecznej w zależności od sposobu zasilania. Ocena pracy uczniów w grupach. Praca domowa - wykonanie zadania 13-tego z działu V z.ć. załącznik 1 załącznik 2 Literatura: 1. Program SOPD - Toruń 2002 dla LO i LP - zakres podstawowy i rozszerzony - zatw. Przez MENiS. Nr DKOS-4015 - 78/02. 2. Podręcznik - Geografia; autor Jan Wójcik Piskorz S., Zarys dydaktyki geografii, praca zbiorowa, PWN, Warszawa 1997r. 3. Biblioteczka reformy MEN o ocenianiu, Warszawa 1999r. Opracowanie: Elwira Lejawka (Tarnów) Wyświetleń: 13750
Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione. |