10 przykazań skutecznego wychowania

1. Ufaj swojej intuicji, ale też poznaj siebie.
Dojrzałość własna rodziców oraz zdolność adekwatnego interpretowania rzeczywistości są podstawowym oparciem w decydowaniu, co jest najlepsze dla ich dzieci. Rodzice powinni też unikać traktowania swoich dzieci jako kopii swojego dzieciństwa i dorastania.

2. Nie rezygnuj z własnych potrzeb na rzecz dziecka.
Wielu rodziców wciąż daje i daje, w zamian nie otrzymując nic. Nierzadko prowokuje ich to do jeszcze większych starań i jeszcze intensywniejszego dawania, z błędnym założeniem, że na pewno robią coś źle, jeśli ich dzieci nie reagują na ich ofiary. Wielu rodziców próbuje swoje życie skoncentrować na uszczęśliwianiu własnych dzieci. Jednym z najlepszych podarunków, jaki rodzice mogą dać dzieciom, jest ich własna pozytywna samoocena. Jeśli dorośli nie przyjmują do wiadomości własnych potrzeb lub nie dbają o nie, to po pewnym czasie odkryją, że na własnym przykładzie pokazali swoim dzieciom, iż to, czego można oczekiwać od dorosłości, to wyłącznie cierpienie, rozgoryczenie i samopoświęcenie się.

3. Znaj swoje dziecko. Słuchaj słów, wnioski wyciągaj z zachowania.
Dzieci nie zawsze są takie, jakie zdają się być, gdy nie ma rodziców w pobliżu mogą zachowywać się zupełnie inaczej. Poziom zaufania w stosunku do nastolatka powinien być adekwatny do poziomu odpowiedzialności, dojrzałości i uczciwości, jakie ów nastolatek prezentuje. Ten poziom będzie różny u różnych dzieci i w różnych okolicznościach. Rodzice mogą też, jeżeli wymaga tego sytuacja, zdobywać informacje o swoich nastolatkach poza ich plecami i z różnych źródeł. Rodzice powinni bezwarunkowo kochać swoje dzieci. Kochać niezależnie czy są dobre, czy złe, niedoskonałe czy wspaniałe. Ale zaufanie nie może być bezwarunkowe. Zaufanie musi się opierać na odpowiedzialnym i uczciwym zachowaniu.

4. Od samego początku dbaj o rozwój pozytywnych wartości.
Im stabilniej rodzice prezentują system wartości, tym większa szansa na powstanie u nastolatków trwałego systemu wartości. Jednoznaczny przekaz rodziców daje podstawy dla uwewnętrznienia wartości, co musi nastąpić, aby później mogło się rozwinąć odpowiedzialne, dorosłe zachowanie. Rodzice powinni pomóc dzieciom zrozumieć, że życie bywa czasami frustrujące, że dobre rzeczy przytrafiają się tym, którzy ich oczekują, oraz że prawdziwa satysfakcja płynie z wysiłku, postawy "dawania" i dbałości o innych. A przede wszystkim rodzice muszą nauczyć dzieci, że konkretne pozytywne zachowanie nie ma i nie musi mieć zapłaty.

5. Podkreślaj znaczenie dobrych chęci, wysiłku i gotowości do emocjonalnego ryzyka.
Dziecko może odnosić sukcesy na miarę swoich możliwości. Rodzice nie powinni wymagać więcej, niż dziecko jest w stanie z siebie dać.

6. Bądź rodzicem, a nie przyjacielem.
Niezależnie od tego, jakie są motywy przyjaźni z własnym dzieckiem, doświadczenie pokazuje, że prowadzi ona nieraz do wychowawczej katastrofy. Rodzice mogą być przyjacielscy w stosunku do własnych dzieci, ale nie powinni być ich przyjaciółmi na zasadach partnerstwa. Rodzice potrzebują przyjaciół, nastolatki potrzebują przyjaciół, ale ani rodzice, ani dzieci nie powinni mieć za przyjaciół siebie. Na rodzicach spoczywa odpowiedzialność zaspokojenia u swoich dzieci potrzeby autorytetu, a podstawowym sposobem osiągnięcia tego celu jest stawianie ograniczeń. Przyjaźń wymaga lubienia, a ograniczenia zwykle nie są czymś, co się lubi.

7. Wyznaczaj granice. "Nie" jest pełnym skończonym zdaniem.
Dzięki ograniczeniom nastolatki uczą się, jak radzić sobie z frustracją, niezadowoleniem, nudą, odrzuceniem i gniewem. Ponadto różnorodne bariery i zakazy pomagają zrozumieć, że emocjonalny ból oraz dyskomfort psychiczny nie są zdeterminowane konkretnymi wydarzeniami, lecz raczej tym, w jaki sposób jednostka na nie reaguje. Mówiąc "nie" uczymy nastoletnie dzieci, że czasami pojawiają się ograniczenia, z którymi będą musiały sobie radzić niezależnie od tego, czy uznają je za słuszne, czy nie. Jest to również nauczenie nastolatka mówienia "nie" na propozycje wypicia alkoholu czy zażywania narkotyków.

8. Utrzymuj dyscyplinę, ale nie karz.
Dyscyplina- informacja zwrotna płynąca ze środowiska, komunikująca nastolatkom, że ich podejście do życia reprezentowane wyborami, których dokonują jest nie właściwe i/lub efektywne. Krzyki rzadko kiedy mają wpływ na zachowanie nastolatka. Gry rodzice krzyczą, on zazwyczaj czuje, że ma kontrolę nad sytuacją. Innym tradycyjnym sposobem jest robienie wymówek. Rodzice prawią kazania odwołując się do teorii małego dorosłego. Wychodząc z fałszywego założenia, że ich dzieci reprezentują ten sam poziom moralności oraz odczuwają taką samą chęć poprawy sytuacji co oni. A nastolatki przecież mają zaburzony proces rozumowania oraz niedojrzały system wartości. Po zakończonym wykładzie samopoczucie rodziców się poprawia, ale nastolatki nie nauczyły się niczego. Złą metodą jest także wywoływanie w nim poczucia winy, gdyż prowadzi to do obrażania się i odwracania od rodziców. Efekt kary cielesnej także jest nieskuteczny, czasowy i powierzchowny. Kary cielesne wywołują uczucie upokorzenia i zawziętości. Istnieje obawa, że takie uczucia znajdują upust w przemocy, narkotykach. Proponuje się kontakty behawioralne opierające się na umowie uwzględniającej zasady i ograniczenia regulujące stosunki między rodzicami a dziećmi.

9. Rozmawiaj nie komunikuj.
W relacjach między rodzicami i dziećmi zamiast rozmów funkcjonują komunikaty: "Odrób lekcje", "Pościel łóżko". Brak serdeczności i koncentracji na osobach. Aby skutecznie porozumieć się ze swoim dzieckiem rodzice powinni porozumiewać się z nimi w sposób świadczący o ich autorytecie i przywództwie.
Głos zdradzający niepewność daje nastolatkom sygnał, że w takiej sprawie można negocjować. Ponadto wychowując nastolatka rodzice muszą mieć czas na kontakty, wspierające rozmowy lub zajęcia podczas których rodzice powinni się skupić nie tylko na dawaniu rad, ale na słuchaniu.

10. Zajmuj zdecydowane stanowisko w sprawach seksu i narkotyków.
Rodzice nie mogą przyczyniać się do dobrego rozwoju tożsamości swoich dzieci, jeśli sami ciągle zmieniają wyznawane wartości. Restrykcje za używanie alkoholu i narkotyków powinny być jasno określone i z całą surowością wprowadzane w życie.

Opracowanie: Katarzyna Longa

Wyświetleń: 2188