Katalog

Edyta Mikołajczak
Pedagogika, Artykuły

Ład, karność i dyscyplina na lekcji w zreformowanej szkole

- n +

Inteligencja emocjonalna - ważny element współczesnego nauczania

Współczesny świat stwarza coraz więcej sytuacji wywołujących w nas poczucie zagrożenia. Odczuwamy zagrożenie w szkole, w pracy, na ulicy, w wyniku czego nasze emocje wymykają się nam spod kontroli. Niebezpiecznym staje się to, że coraz częściej pojawiają się one wśród dzieci, które nie radzą sobie z gniewem, złością, żalem, lokując swoje uczucia w agresji, buncie, wściekłości. Nawet dzieci z wysoką inteligencją intelektualną nie zawsze potrafią radzić sobie w sytuacjach emocjonalnie trudnych i wykazują niedostosowanie emocjonalne. Dlatego ważna jest równowaga emocjonalna, która pomaga nam zachować zdrowie, szczęście i osiągnąć powodzenie w szkole lub w pracy.

Wszyscy jako dzieci otrzymujemy w domu i szkole pierwsze "lekcje" emocji. Właśnie ten okres naszego życia tworzy w nas pewne nawyki emocjonalne, które później kierują całym naszym życiem. Jeżeli lekcje te nie były przez rodziców i wychowawców odpowiednio przekazane, jesteśmy w większym stopniu narażeni na zagrożenia świata zewnętrznego: depresję, agresję, skłonność do stosowania przemocy, narkomanię. Dlatego koniecznością staje się to, by w współczesnych szkołach nie tylko przekazywano wiedzę, ale także dawano "lekcje" inteligencji emocjonalnej.

Jak wszyscy dobrze wiemy z własnego doświadczenia, gdy przychodzi do podejmowania decyzji i działań, uczucie liczy się tak samo jak myśl. Bez względu na to czy dobrze czy źle, inteligencja intelektualna może stać się bezużyteczna, kiedy ogarną nas emocje, o które w szkole nietrudno. Marzeniem każdego z nas byłoby, aby w szkole uczyły się dzieci pełne motywacji i wytrwałości w dążeniu do celu, umiejętności panowania nad popędami, niepoddawające się zmartwieniom, wczuwające się w nastroje innych osób, optymistycznie patrzące w przyszłość. Czasem bywa jednak tak, że my sami stwarzamy w naszych dzieciach i uczniach ograniczenia emocjonalne.

Osoby, które nie potrafią zapanować nad swoim życiem emocjonalnym, ograniczają swoją zdolność skupienia się na pracy bądź nauce. Dlatego ważną rolę mają do spełnienia świadomi emocjonalnie nauczyciele, którzy potrafią odczytać uczucia swoich wychowanków, dobrze nimi pokierować, ewentualnie pomóc w naprawieniu tych nawyków emocjonalnych, które okazują się złe i przeszkadzają uczniom w ich szkolnej karierze. Zatem szkoła powinna kształcić u dzieci oba rodzaje inteligencji personalnej. Bowiem kluczem do podejmowania decyzji w późniejszym życiu naszych wychowanków jest dostrojenie się do własnych uczuć, które utrudnia lub ułatwia ich wykorzystanie.

Zorientowani w emocjach rodzice i nauczyciele mogą bardzo pomóc w opanowaniu każdej z podstawowych cech inteligencji emocjonalnej, ucząc jak mają rozpoznawać swoje uczucia, kierować nimi i powściągać je oraz jak radzić sobie z uczuciami w szkole oraz między rówieśnikami. Dzieci takich rodziców i nauczycieli radzą sobie lepiej z własnymi emocjami, potrafią się szybciej pocieszyć, co bardzo ułatwia im bycie uczniem. Cieszą się także większym powodzeniem wśród rówieśników i są bardziej lubiane, a nauczyciele postrzegają je jako umiejące się znaleźć w każdej sytuacji społecznej. Nauczyciel umiejętnie kierując takimi uczniami ma z nimi niewiele problemów. Potrafi bowiem pokazać jak swoją złość i niezadowolenie mogą inaczej "wyładować", aniżeli w agresywności i aktach przemocy. Wychowawca za taka pracę zostaje sowicie wynagrodzony, ponieważ uczniowie ci wiedzą jakiego zachowania od nich oczekujemy, co zrobić aby nie zachować się źle, potrafią czekać, stosować się do wskazówek, zwracają się do nauczyciela po pomoc oraz posiadają zdolność wyrażania swoich potrzeb w kontaktach z rówieśnikami.

Zadaniem rodziców i nauczycieli jest zatem zrozumienie, uznanie i zaspokojenie tych potrzeb. Niestety w współczesnym świecie rodzice są tak zajęci swoimi sprawami, że ignorują u swoich dzieci przejawy złego nastroju, a nawet wyładowują na nich swoje codzienne "bolączki". Dlatego wprowadzone przez nauczyciela zdrowe współzawodnictwo oraz indywidualne traktowanie ucznia, umożliwia dziecku normalne funkcjonowanie w szkole i motywację do tego, by być coraz lepszym.

Obecne pokolenie cierpi na większe zaburzenia emocjonalne niż poprzednie. Dzieci są coraz bardziej samotne i przygnębione, bardziej skłonne do złości i wybryków, bardziej nerwowe, impulsywne i agresywne, łatwiej poddają się zmartwieniom.

Niestety jak do tej pory szkoła kładzie największy nacisk tylko na przekazanie wiedzy. W szkole podstawą doboru są wyłącznie zdolności intelektualne, ale inteligencja emocjonalna powinna być dla nauczyciela nie mniej ważnym czynnikiem. Dlatego powinniśmy w naszej pracy wychowawczej uwzględnić "nauczanie" inteligencji emocjonalnej, bowiem nierzadko jest tak, że uczniowie zdolni intelektualnie są analfabetami emocjonalnymi. W pracy dydaktyczno-wychowawczej ogromną rolę odgrywa także kompetencja emocjonalna nauczyciela. Brak umiejętności interpersonalnych u wychowawców odbija się niekorzystnie na pracy wszystkich podopiecznych, osłabia motywację i zaangażowanie, budzi złość i apatię.

Umiejętności emocjonalne nie pojawiają się bowiem pojedynczo, ale całymi zespołami. I dlatego do szczytowych osiągnięć potrzebna jest nie jedna czy dwie, ale cała ich mieszanka. Aby odnieść sukces wychowawczy nauczyciel powinien odznaczać się empatią i wrażliwością na potrzeby swoich uczniów, wykazując się taktem i szacunkiem w stosunku do nich. Naszych wychowanków powinniśmy uświadamiać emocjonalnie, czyli uczyć rozpoznawania swoich własnych emocji, uczyć poprawnej samooceny, czyli wyczucia własnych zalet i ograniczeń oraz wiary w siebie, czyli przekonania o naszych zdolnościach, umiejętnościach, wartościach.

Zdarzają się w naszej pracy uczniowie, którzy postrzegają się wyłącznie w różowych barwach. Unikają samoświadomości, ponieważ poznając siebie, musieliby przyznać się do własnych słabości. Innym natomiast brakuje wiary w siebie, każde niepowodzenie jest dla potwierdzeniem ich słabości i braków. Należy zatem uczyć kompetencji emocjonalnej, która da im wybór co do sposobu wyrażania swoich uczuć, a nie ich ukrywania.

Na szczęście inteligencji emocjonalnej można się nauczyć. Dzięki niej możemy poprawić jakość pracy swoich uczniów. Dlatego my nauczyciele powinniśmy doskonalić elementy inteligencji emocjonalnej najpierw na poziomie indywidualnym - u każdego ucznia, natomiast w grupie powinniśmy umiejętnie pokierować stosunkami interpersonalnymi, dzięki którym nasza klasa będzie działać sprawniej. Oczywiście inteligencja emocjonalna nie jest "magiczną różdżką", która rozwiąże wszystkie problemy, ale w pracy z dziećmi może rzeczywiście zdziałać cuda - pozwala na lepsze funkcjonowanie w grupie, odnoszenie lepszych wyników i znajdowanie przyjemności w tym co robimy.

Opracowanie: Edyta Mikołajczak

Wyświetleń: 996


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.