Katalog

Wanda Angowska
Edukacja regionalna, Artykuły

Od samorządu prowadzonego za rękę do samorządu autonomicznego

- n +

Od samorządu prowadzonego za rękę do samorządu autonomicznego

Moja publikacja ma na celu pomoc młodym nauczycielom, którzy dopiero rozpoczynają pracę w szkole i którym, być może, zostanie powierzona rola opiekuna Samorządu Uczniowskiego. Jest to rola odpowiedzialna, ale dająca wiele satysfakcji. Pozwala spojrzeć na dziecko i jego problemy inaczej.

Wiedza pedagogiczna opiekuna oraz jego umiejętności winny pomóc dziecku przeżywać radość z kreowania siebie i odnajdywania drogi, która prowadząc do własnego szczęścia, nie zakłóci harmonii z samym sobą oraz otoczeniem.

Moja wizja pracy w Samorządzie Uczniowskim opiera się zatem na prawach każdego dziecka do osiągnięcia pełni rozwoju osobowości w wymiarze fizycznym, psychicznym i duchowym.

Przez wiele lat jestem opiekunem Samorządu Uczniowskiego w Szkole Podstawowej w Stołecznej. Swoją pracę rozpoczęłam od zapoznania się z literaturą fachową. Przeczytałam wiele pozycji na temat samorządów młodzieżowych, jednak największym autorytetem jest dla mnie Janusz Korczak i jego metody wychowawcze.

Muszę przyznać, że po zapoznaniu się z założeniami samorządności, stanęłam przed bardzo trudnym zadaniem wychowawczym. Wiedziałam, iż samorządności trzeba młodzież nauczyć. Uczniowie nie orientują się w jaki sposób sprawować funkcje. Często nie potrafią w pierwszym etapie wykonać samodzielnie wielu czynności związanych z pełnieniem danej funkcji. Zdawałam sobie sprawę z tego, że nadejdzie moment, w którym przejdę od roli inspiratora, doradcy do roli obserwatora działalności swoich uczniów. W pierwszym etapie inspirowałam młodzież do wspólnego działania, maksymalnie włączając cały zespół do podejmowania decyzji. Określiliśmy te dziedziny życia, które wymagały zorganizowanej wspólnej pracy. Z kolei przeszliśmy do nakreślenia struktury organizacyjnej Samorządu. Powołana została Rada Samorządu Uczniowskiego w skład której weszli: przewodniczący, zastępca, sekretarz, skarbnik, kronikarz. Utworzono sekcje Samorządu: redakcyjno - kronikarską, imprez i rozrywki oraz dyżurów. Nowo powstała Rada ułożyła Regulamin Samorządu, Ordynację Wyborczą i Roczny Plan Pracy. Dokumenty te zostały zatwierdzone przez Dyrektora Szkoły. Obrzędowe przekazanie władzy odbyło się podczas apelu inauguracyjnego, na którym dyrektor wręczyła przewodniczącej Rady Samorządu Uczniowskiego symboliczny "złoty klucz" do szkoły na znak, iż odtąd dzielić będzie z przewodniczącą Samorządu rolę gospodarza szkoły. Kronikarz otrzymał wraz z kroniką symboliczne gęsie pióro, sekretarz księgę protokołów, skarbnik szkatułkę na pieniądze. Na apelu tym członkowie rady otrzymali życzenia i gratulacje ze strony dyrektora, nauczycieli oraz koleżanek i kolegów z klas. Nowa Rada Samorządu Uczniowskiego złożyła uroczyste przyrzeczenie.

W drugim etapie pracy Rada Samorządu uruchomiła środki informacji. Założyła tablicę informacyjną podzieloną na szereg działów zmieniających się w zależności od potrzeb. Informowała ogół uczniów o tym, co dzieje się w szkole, w Radzie Samorządu i jej sekcjach. Cennym środkiem informacji stała się skrzynka pytań i wniosków. Za pośrednictwem skrzynki toczyła się stała dyskusja wszystkich uczniów z Radą Samorządu. Sprawy zgłaszane przez młodzież rozpatrywane były na zebraniach, apelach i naradach Samorządu. Sekcja dyżurów uszyła opaski dyżurnych dla każdej klasy, zaprowadziła zeszyty dyżurów, aby uczniowie mieli możliwość dokonania samooceny własnej pracy, ustaliła miejsce i czas pełnienia dyżurów. Natomiast Rada Samorządu wspólnie z opiekunem opracowała obowiązki i prawa dyżurnych szkolnych. Zgodnie z planem pracy działała też sekcja imprez i rozrywki oraz redakcyjno - kronikarska. Raz w miesiącu Rada Samorządu organizowała zebrania robocze. Na posiedzeniach tych ustalała zadania dotyczące całej społeczności uczniowskiej, omawiała działalność poszczególnych sekcji, rozliczała z wykonania zadań, nakreślała dalsze zadania oraz sposób ich realizacji. Przebieg posiedzeń Rady protokołowany był przez sekretarza.

Znaczącą rolę w życiu społeczności szkolnej spełniały apele robocze, które przebiegały według określonego terminarza. Stały się ważnym czynnikiem społecznej aktywizacji ogółu uczniów. Służyły zwalczaniu różnych wad i zaniedbań młodzieży. Na apelach wręczano także nagrody i dyplomy oraz udzielano pochwał i wyróżnień zarówno przez Radę Samorządu jak i Dyrektora Szkoły oraz nauczycieli. Działo się to wobec całej społeczności uczniowskiej, co nie było bez znaczenia dla każdego ucznia.

Obszerną dziedzinę działań Samorządu stanowiły konkursy szkolne i imprezy. Rada Samorządu przeprowadziła konkurs na "Najlepszego Ucznia Szkoły", "Najlepszego Czytelnika Szkoły", "Najlepszą klasę pod względem zachowania i nauki", "Najgrzeczniejszą klasę podczas przerw", "Najładniejszą gazetkę klasową o tematyce bożonarodzeniowej", konkurs o tytuł "Damy Roku", i "Dżentelmena Roku" oraz plebiscyt na najlepiej działające sekcję Samorządu. Odpowiedzialne funkcje przypadły także Radzie w związku z organizowaniem przez szkołę uroczystości. Samorząd włączał się do opracowania programu, relacjonował przebieg imprez.

Działania, które przedstawiłam, to były pierwsze kroki stawiane przez Samorząd jeszcze tak "mały", że prowadzony za rękę, ale traktowany z należytym uznaniem i zachęcany do samodzielności. Byłam przekonana, że pierwszą próbę zdali pomyślnie i należy powierzyć im bardziej doniosłe sprawy. Ważne było rozwinięcie działań samorządowych uczniów we wszystkich dziedzinach pracy szkoły.

Pierwsze samodzielne zadanie, które wykonała Rada to opracowanie Kodeksu Dyżurujących. Dokument ten został zatwierdzony przez Dyrektora Szkoły i przekazany nauczycielom dyżurującym w celu zapoznania się i przestrzegania zapisów ujętych w Kodeksie. Kolejnym zadaniem podjętym przez Samorząd było zorganizowanie "Dnia Nauczyciela". Rada nie tylko przygotowała część artystyczną, ale opracowała scenariusz i przekazała dyrektorowi do zatwierdzenia. Do uroczystości włączyły się wszystkie sekcje Samorządu. Od tego momentu Samorząd powoli przejmował inicjatywę w swoje ręce, przenikał całokształt życia szkoły, regulował wspólne sprawy, spełniał powszechne oczekiwanie uczniów. Na zebraniu Społeczności Uczniowskiej powołano Trybunał Uczniowski. Jego główna rola polegała na aktywnym przestrzeganiu zasad współżycia, ingerowaniu w życie szkolne wszędzie tam, gdzie zasady te są naruszane. Samorząd systematycznie zaczął aktywizować wszystkich uczniów i włączać ich do wszelkich dziedzin życia szkoły. Przeprowadził giełdę hobbystów, której celem było upowszechnienie pozaszkolnych zainteresowań uczniów oraz wskazanie możliwości efektywnego wykorzystania przerw między lekcjami. Zorganizował akcję "Góra grosza 2002 i 2003", loterię zabawek, akcję "Pomoc chorym dzieciom". W porozumieniu z Trzcińskim Centrum Kultury włączył się do akcji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, Rada Samorządu przystąpiła do Ogólnopolskiego Konkursu "Super Szkoła". Wysłała do Warszawy 64 ankiety i listę uczniów biorących udział w akcji. Patronat nad konkursem objął marszałek Sejmu RP Marek Borowski.

Przedstawiciele Samorządu zgłaszali coraz ciekawsze pomysły. Powstał zespół redakcyjny gazetki szkolnej "Głos Ucznia". Gazetka cieszy się ogromną popularnością, bierze udział w konkursie "Szkolny Pulitzer" na najlepszą gazetkę szkolną województwa zachodniopomorskiego. Ważny odcinek pracy Samorządu stanowią przerwy, które mają istotny wpływ na samopoczucie uczniów na lekcji. Nie jest zatem obojętne, w jakiej atmosferze odbywają się, jak są organizowane. Trafnym rozwiązaniem stały się zabawy przeprowadzane przez Samorząd. Rada opracowała harmonogram zabaw podczas przerw, który uzyskał akceptację dyrektora i dwa razy w tygodniu przeprowadzane są różnego typu zabawy. Znaczącą rolę spełniają audycje szkolne przygotowane przez sekcję radiofoniczną. Nadawane są dwa razy w tygodniu zgodnie z planem audycji. Radiowęzeł umożliwia Radzie bezpośrednie docieranie z bieżącymi informacjami do wszystkich klas.

Obecnie Samorząd coraz bardziej rozwija swoją działalność. Wziął udział w obradach Gminnego Parlamentu Uczniowskiego w Urzędzie Miasta i Gminy, uczestniczył w uroczystości pod hasłem "Dni Europy" zorganizowanej przez Szkołę Podstawową w Trzcińsku - Zdroju. Wspólnie z Radą Rodziców i Radą Pedagogiczną wypracował wnioski stanowiące podstawę do ewaluacji Programu Profilaktyki Szkoły i Programu Wychowawczego na rok szkolny 2003/2004. Przeprowadził debatę "Wpływ ładu i porządku podczas lekcji na poziom kształcenia", opracował "Dekalog Kulturalnego Ucznia". W bieżącym roku przygotowuje debatę z udziałem władz lokalnych i rodziców pod hasłem "Samorządna działalność uczniów w szkole". Powstał także Program działań Samorządu Uczniowskiego. Dokonany został przegląd opinii uczniów na temat zabaw organizowanych podczas przerw. Analiza wyników wskazała, że zabawy mają pozytywny wpływ na samopoczucie uczniów - 92,4% dzieci uważa, iż są one potrzebne, a 88,6% wskazuje, że są interesujące. Przeprowadziłam też ankietę wśród uczniów kl. IV - VI dotyczącą oceny pracy Samorządu Uczniowskiego. Uczniowie wysoko ocenili działalność Samorządu.

Na zakończenie chciałabym jeszcze raz wyraźnie podkreślić, iż zadania Samorządu mają wynikać z potrzeb ucznia oraz możliwości ekonomicznych i organizacyjnych szkoły. Ważne jest też, aby uczniowie w sposób dobrowolny uczestniczyli w różnych formach życia szkolnego i pozaszkolnego, traktując je jako część swego życia wśród ludzi, a nie wypełnianie programu tworzonego przez dorosłych.

Mam nadzieję, że moja publikacja będzie drogowskazem dla wszystkich pedagogów, którym nieobojętne jest dobro dziecka. Jednocześnie wiem, że każdy z Was stworzy własną, niepowtarzalną koncepcję pracy Samorządu Uczniowskiego.
 

Opracowanie: mgr Wanda Angowska
nauczycielka języka polskiego
Szkoła Podstawowa w Stołecznej

Wyświetleń: 596


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.