Katalog

Alina Sztajerowska
Biologia, Scenariusze

Praktyczne rozpoznawanie roślin w najbliższej okolicy - scenariusz ekologicznej ścieżki edukacyjnej

- n +

Praktyczne rozpoznawanie roślin w najbliższej okolicy

Ekologiczna ścieżka edukacyjna

Temat ten daje możliwość wyeksponowania problematyki różnorodności biologicznej , wskazania na zmiany spowodowane antropopresją, a także możliwości zachowania różnorodności w warunkach miejskich.

Park miejski czy obrzeża miasta to ulubione miejsca wycieczek młodzieży. Warto więc uczynić je swoistą "zieloną szkołą", w której uczniowie zdobywają wiedzę o przyrodzie. Są także świetnym miejscem kształtowania i diagnozowania postaw oraz umiejętności praktycznych uczniów.

Zajęcia w terenie sprzyjają kompleksowemu, pełniejszemu i rozumniejszemu poznawaniu otaczającego świata. Są również atrakcyjną i doskonałą formą powtórzenia materiału przed egzaminem gimnazjalnym.

Cele ogólne:
- kształtowanie emocjonalnych więzi z przyrodą
- kształtowanie postawy badawczej
- umiejętność pracy w grupie
- umiejętność prowadzenia badań w terenie

Cele operacyjne:
Wiadomości:
- znaczenie różnorodności biologicznej
- możliwości przetrwania wielu gatunków na terenach zurbanizowanych
- rola parków miejskich w zachowaniu na terenach miejskich bogactwa gatunkowego
- wpływ pielęgnacyjnej roli człowieka na bogactwo gatunkowe parków
- zachowanie "dzikich zakątków" w mieście a bogactwo gatunkowe
Umiejętności:
- dostrzeganie zmian zachodzących w środowisku przyrodniczym
- dostrzeganie różnorodności siedlisk występujących w mieście
- posługiwanie się kluczami i przewodnikami do oznaczania roślin
- znajomość uproszczonych technik zbierania roślin i ich obserwacji
Postawy:
- rozumienie roli różnorodności gatunkowej
- kształtowanie właściwego stosunku do terenów zielonych w miastach
- przekonanie o możliwościach zachowania bogactwa gatunkowego na terenach miejskich pod warunkiem właściwego zagospodarowania terenu

Formy pracy:
- zajęcia grupowe w terenie realizowane w ramach ekologicznej ścieżki edukacyjnej

Metody i techniki pracy:
- oznaczanie gatunków przy pomocy kluczy i przewodników
- elementy metody ćwiczeniowej i obserwacji

Środki dydaktyczne:
- klucze i przewodniki do oznaczania roślin
- przybory do pisania i rysowania
- lupy
- pudełka, koperty

Przebieg zajęć:

1. Faza wstępna:
- zapoznanie uczniów z tematem zajęć
- podział klasy na grupy
- przypomnienie pojęć: różnorodność gatunkowa, biocenotyczna i genetyczna, przykłady zagrożonych gatunków i ekosystemów
- ochrona siedlisk jako podstawowy warunek ochrony organizmów
- przedstawienie i omówienie kart pracy
- zapoznanie z trasą zajęć w terenie i analiza zadań z karty pracy ucznia

2. Faza realizacyjna:
- przejście uczniów trasą wycieczki: poznanie środowiska poszczególnych stanowisk obserwacyjnych i uzupełnienie kart pracy przy kolejnych stanowiskach
- powrót do klasy - rejestrowanie wyników badań terenowych w poszczególnych grupach
- wspólne omówienie zajęć - formułowanie wniosków

3. Faza podsumowująca:
- wspólna ocena poprawności wykonywanych zadań
- krytyczna ocena działalności człowieka w środowisku
- praca domowa: uczeń ma za zadanie zaprojektować na kartonie "Sposób zagospodarowania terenu wokół szkoły"

Karta pracy ucznia:

Dokładnie zapoznaj się z planem ścieżki. Spróbuj odszukać w terenie wskazane na planie punkty i oznaczenia. Rozpocznij rozwiązywać zadania na stanowisku 1 i kontynuuj w kolejnych 2, 3, 4, 5.

Stanowisko 1
Obserwuj 4 okazy iglaków. Wskaż różnice w ich budowie. Oznacz każde z drzew, narysuj igły uwypuklające istotne dla gatunku cechy. Zbierz po kilka igieł z każdego drzewa do oddzielnych kopert. Zbieraj także kawałki leżącej kory i szyszki.
Wyszukaj prawidłowe opisy i połącz je strzałkami z odpowiednimi nazwami drzew:

Rysunek

Stanowisko 2
Napisz do jakich roślin odnoszą się niżej podane opisy:
A. Drzewo lub krzew, pędy spłaszczone,
ustawione w płaszczyźnie pionowej .....................................................................
Łuski środkowe z zagłębieniami
Rynienkowatymi.
B. Drzewo lub krzew, pędy ustawione
w płaszczyźnie poziomej. Łuski ....................................................................
środkowe bez zagłębień.
C. Krzew, nisko płożący się, igły
drobne, łuskowate, roztarte ....................................................................
o nieprzyjemnym zapachu.
(Żywotnik wschodni - Tuja wschodnia, Żywotnik zachodni - Tuja zachodnia, Jałowiec sawina)
Wybierz prawidłową odpowiedź:
Rośliny iglaste sadzone są w parkach i osiedlach miejskich ponieważ:
A. wzbogacają powietrze w tlen w ciągu całego roku;
B. wydalają substancje bakteriobójcze;
C. są roślinami ozdobnymi;
D. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe.

Stanowisko 3
1. Rozpoznaj i zapamiętaj nazwy i cechy charakterystyczne 5 gatunków drzew liściastych.
2. Zbierz do koperty liście, owoce, nasiona.
3. Naszkicuj pokrój wybranych gatunków drzew.
4. Oceń czy kompozycja tych gatunków jest właściwa.
5. Zaobserwuj, czy te drzewa są zdrowe, czy też mają jakieś oznaki choroby. Jeżeli tak to jak są uszkodzone gałęzie, kora, liście. Zastanów się jakie może być pochodzenie tych uszkodzeń.

Stanowisko 4
1. Rozpoznaj 5 gatunków roślin zielnych.
2. Zwróć uwagę na:
- rodzaj łodygi,
- ułożenie liści na łodydze,
- budowę kwiatu lub typ kwiatostanu,
- kształt i brzeg blaszki liściowej,
- unerwienie liści,
- rodzaj owoców,
- rodzaj systemu korzeniowego
Skorzystaj z klucza do oznaczania roślin.

3. Wszystkie informacje zapisz w tabeli.
Nazwa gatunkowa          
Korzeń          
Łodyga          
Liść          
Kwiatostan          
Owoc          

3. Zbierz rozpoznane rośliny do zasuszenia i sporządzenia zielnika.
4. Określ siedliska tych roślin i oceń warunki bytowania.

Stanowisko 5
1. Wypisz elementy środowiska przyrodniczego na terenie przyszkolnym:
- naturalne
- antropogeniczne
2. Których elementów jest więcej?
3. Kto kształtuje środowisko przyrodnicze wokół szkoły i dlaczego?
4. Oceń różnorodność biologiczną spotkanych roślin na ścieżce dydaktycznej.

Opracowanie: Alina Sztajerowska
nauczycielka biologii
w Gimnazjum nr 4 w Bełchatowie

Wyświetleń: 6687


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.