Czy jesteś dobrym obserwatorem środowiska?

Scenariusz zajęć nr l
Hasło programu: Jak poznajemy przyrodę? Czy jesteś dobrym obserwatorem środowiska? Zasady prowadzenie obserwacji. Posługiwanie się prostymi przyrządami. Posługiwanie się atlasem roślin.

Cele: poziom wiadomości:
uczeń zna:
- zasady prowadzenia obserwacji
- cechy dobrego obserwatora przyrody
- proste przyrządy umożliwiające i pomagające prowadzić obserwacje (lupa, lornetka)

poziom umiejetności:
uczeń potrafi:
- przeprowadzić obserwację według instrukcji;
- zarejestrować wyniki obserwacji w formie tabeli, rysunku, opisu;
- analizować najbliższe otoczenie w formie mapy mentalnej i ocenić walory estetyczne okolicy;
- zidentyfikować dobrego obserwatora;

Typ zajęć: jednorazowe
Czas: l godzina lekcyjna (w terenie)
Przeznaczenie: klasa IV
Metody: pogadanka heurystyczna, ćwiczenia techniczne, obserwacja bezpośrednia i pośrednia, gra dydaktyczna "paleta artysty", "magnetofony", mapa mentalna.
Środki dydaktyczne: klej, palety, "magnetofony" wykonane z papieru technicznego dla każdego ucznia, kredki świecowe, kartki papieru, atlas roślin.

Przebieg zajęć:
Planowanie i przygotowanie
1. Zaplanowanie przebiegu lekcji przez nauczyciela, formułowanie celów lekcji
2. Skompletowanie potrzebnych środków dydaktycznych

Przeprowadzenie
1. Uczniowie zostają podzieleni na 5-6 osobowe grupy, ale dwa pierwsze ćwiczenia mogą wykonać indywidualnie.
2. Obserwacja najlepszą metodą uczenia się przyrody w otaczającym krajobrazie - uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia:
a. Ćw. l. Paleta artysty malarza - szukamy wszystkich kolorów tęczy. Nauczyciel rozdaje przygotowane palety i tubki z klejem. Uczeń przykleja na swoją paletę napotkane kawałki, drobinki roślin, gleb i innych elementów przyrody tak, aby cała paleta została zapełniona. Po skończeniu zbieramy wszystkie palety, analizujemy kolory, wybieramy najpiękniejsze.
b. Ćw. 2. Rejestrujemy dźwięki w naszym otoczeniu. Uczniowie zamykają oczy. Po chwili otwierają i rysują na swoich "magnetofonach" wszystkie dźwięki, które usłyszeli. Po zakończeniu zbieramy wszystkie "magnetofony", analizujemy sposoby rejestracji i ilość zarejestrowanych dźwięków.
c. Ćw. 3. Obserwujemy najbliższe otoczenie. Uczniowie w formie tabeli wypisują po dwa elementy środowiska naturalnego i przekształconego przez człowieka występujące w najbliższym otoczeniu. (Ćw. l karta pracy).
d. Ćw. 4. Obserwujemy drzewa w najbliższym otoczeniu szkoły. Uczniowie
w grupach rozpoznają za pomocą atlasu roślin po jednym drzewie. Następnie za pomocą kredki świecowej odbijają na kartce papieru korę badanego drzewa oraz zrywają jeden liść, który potem zasuszają i opisują. Prace uczniów posłużą jako element wystawki klasowej.

Podsumowanie:
l. Cechy dobrego obserwatora środowiska. Nauczyciel czyta fragmenty z raportów z wycieczki dwóch osób. Uczniowie zastanawiają się, który z raportów świadczy o tym, że jego autor jest dobrym obserwatorem. Odpowiadają na pytania:
Jakie cechy powinien posiadać dobry obserwator przyrody?
Jakie przyrządy umożliwiaj ą dokładniejszą obserwację przyrody i krajobrazu?
Do zeszytu wpisują cechy dobrego obserwatora.
Załącznik nr 1

Materiały dla ucznia

1. Wpisz po dwa elementy środowiska naturalnego i przekształconego przez człowieka występujące w najbliższym otoczeniu.
 

Elementy środowiska naturalnego	Elementy środowiska przekształconego przez człowieka
1 2	1 2

Praca domowa:

1. Wykonaj mapę mentalną fragmentu osiedla lub drogi z domu do szkoły. Zaznacz elementy środowiska.
2. Śledząc drogę z domu do szkoły wpisz w tabeli elementy środowiska naturalnego
i przekształconego przez człowieka.

Załącznik nr 2.
Materiały dla nauczyciela
 

Ćw. l	Ćw.2
paleta artysty malarza	"magnetofon" do rejestracji dźwięków

Ćw.3
Elementy środowiska naturalnego Elementy środowiska przekształconego przez człowieka
teren równinny, górzysty, rzeka, jezioro, morze, las, łąka zabudowania (szkoła, osiedle wiejskie, miejskie), park, zakład przemysłowy, kamieniołom, sad, ogród, staw, łąka, pastwisko

Podsumowanie
Fragmenty raportów:
I.... w lesie widziałem 2 wiewiórki, słyszałem dzięcioła, oglądałem mrowisko, znalazłem
3 muchomory i jednego "psiego". W lesie rosły choinki, brzozy i jeszcze 3 inne drzewa, a także krzewy.

II.... w lesie 2 razy spotkałem wiewiórkę i jestem pewien, że to ta sama, bo miała jedno ucho postrzępione. Na drzewie dzięcioł kuł dziuplę. Mrowisko, które oglądałem, miało 40 cm wysokości i prawie metr średnicy. Widziałem, jak robotnice wciągały do środka martwego konika polnego. Drzewa, które rosły w lesie to: liściaste - dąb, brzoza, jarzębina, a iglaste - świerk, modrzew. Widziałem świerszcza siedzącego w swej norce i przycupniętą na kamieniu jaszczurkę. Oprócz muchomorów czerwonych i olszówek znalazłem na polanie dwie kurki i pod świerkiem małego podgrzybka.

Opracowanie: Joanna Bojczuk

Wyświetleń: 5608