MODUŁOWE PROGRAMY NAUCZANIA W KSZTAŁCENIU ZAWODOWYM:

 

AKTY NORMATYWNE REGULUJĄCE PODSTAWY FORMALNE  MODUŁOWYCH PROGRAMÓW NAUCZANIA:

·        21.07.1995R. Ustawa o Systemie Oświaty

·        dn. 21.01.2000r. – zmiany w zakresie prac programowych dot. Profilu kształcenia, wymagań egzaminacyjnych. 

·        Rozp. MEN z dn. 15.02.1999r. w sprawie  warunków trybu dopuszczenia do użytku szkolnego programów nauczania;

·        27.04.1999r. Rop. MEN w sprawie zmian w poprzednim zapisie,

·        Dz. U. z 23.02.2000r. w sprawie podstawy programowej kształcenia

Programy modułowe w szkolnictwie zawodowym szkoła opracowuje sama dostosowując je do lokalnych potrzeb rynku pracy, MENIS ich nie posiada.

 

Modułowy program kształcenia w najprostszym rozumieniu może być zdefiniowany jako zbiór modułów ukierunkowanych na osiągnięcie jasno sprecyzowanych celów kształcenia, przy czym kryterium ich doboru stanowią zbiory wiedzy i umiejętności dobrane pod kątem uzyskania określonych umiejętności (kompetencji) zawodowych.

 

Moduł to taka objętość materiału nauczania, wyodrębniona część kursu lub programu nauczania poszczególnych przedmiotów, która ukierunkowana jest na ukształtowanie jasno określonych i sprecyzowanych oraz podlegających ocenie celów umiejętności (kompetencji) zawodowych, zarówno intelektualnych teoretycznych, jak i praktycznych, niezbędnych do wykonania określonego zadania zawodowego, określonej, konkretnej pracy. Moduł powstaje przez podzielenie całego materiału nauczania na mniejsze proporcje wiedzy i umiejętności, które mogą być łączone w różny sposób i różne konfiguracje. Poszczególne moduły, jako zamknięte zbiory wiedzy i umiejętności pochodnych w stosunku do tej wiedzy, można stosować wymiennie w nauczaniu różnych zawodów lub różnych specjalności, gdyż różne kombinacje pozwalają uzyskiwać różne umiejętności i różne kwalifikacje zawodowe. Każdy moduł jest oceniany i zaliczany osobno. Uczący się uzyskuje zaświadczenie jako dowód swojej pracy i swoich osiągnięć uczenia się, potwierdzające opanowanie wszystkich jednostek modułowych lub jednej jednostki modułowej danego modułu. Zaświadczenie potwierdzające uzyskanie kwalifikacji zawodowych właściwych danemu modułowi może - w zależności od wymogów danego zawodu (specjalności), specjalizacji oraz od potrzeb i możliwości uczącego się - łączyć wszystkie jednostki modułowe, grupę wybranych jednostek modułowych lub jedną jednostkę modułową danego modułu. Moduł jako swoistego rodzaju zbiór treści programowych składa się z układu jednostek modułowych lub jednostki modułowej.

Jednostka modułowa to taka ilość wiedzy i umiejętności, która jest niezbędna do wykonania jednej skończonej operacji lub logicznie zakończonej pracy. Poziom przyswojonej wiedzy i umiejętności objętych jednostką modułową musi być mierzalny; dotyczy określonego wycinka pracy nie podlegającego dalszym podziałom. Użycie tu określenia „kształcenie" w odróżnieniu od „nauczania" i „uczenia się" ma istotne znaczenie.

 

Moduły mogą być łączone w różny sposób i w różne konfiguracje, tworząc tym samym modułowe programy nauczania stanowiące podstawę do zorganizowania dowolnego kursu lub szkoły.

Moduły zdobyły największą popularność w kształceniu zawodowym zwłaszcza kursowym.

Nauczanie modułowe może wypełnić lukę pomiędzy standardem edukacyjnym i oczekiwaniami pracodawców. W kształceniu zawodowym powinien dominować system modułowy zorganizowany zgodnie z wymogami kształcenia technologicznego (czyli winien to być naukowo zorganizowany system, w którym proces kształcenia rozpoczyna się od trafnego formułowania celów kształcenia , gdyż wtedy istnieje realna szansa na poprawienie efektywności kształcenia).

 

Różnica pomiędzy przedmiotowym programem nauczania a modułowym:

·        nazewnictwo :

moduł ogólny = przedmiot,

moduł jednostkowy =dział, 

( jest to taka ilość wiedzy i umiejętności, która jest niezbędna do wykonania jednej skończonej operacji. Poziom przyswojonej wiedzy i umiejętności musi być mierzalny poprzez zastosowanie narzędzi pomiaru np. testy.

·        W całym cyklu żaden moduł nie jest powtarzany nawet jeśli uczeń zmieni szkołę. Może mieć to miejsce dzięki temu, że każdy moduł jest zaliczany i oceniany osobno. Uczeń uzyskuje zaświadczenie potwierdzające opanowanie jednostek modułowych.

·                                Moduły mogą być łączone w dowolny sposób i w różne konfiguracje tworząc podstawę do zorganizowania dowolnego kursu lub szkoły.

·                                Co roku powinna nastąpić zmiana specjalizacji w ostatniej klasie, w zależności od potrzeb rynku pracy.

 

W kształceniu zawodowym (ZWŁASZCZA KURSOWYM ) powinien dominować system modułowy zorganizowany zgodnie z wymogami kształcenia technologicznego (czyli winien to być naukowo zorganizowany system, w którym proces kształcenia rozpoczyna się od trafnego formułowania zoperacjonalizowanych celów kształcenia , gdyż wtedy istnieje realna szansa na poprawienie efektywności kształcenia).

 

ALGORYTM PROJEKTOWANIA MODUŁOWEGO PROGRAMU NAUCZANIA :

1.    Podzielić treści przedmiotu na moduły( M) i określić ramy czasowe.

2.    Podzielić treści modułu (M) na jednostki modułowe (JM) i określić ramy czasowe.

3.    Określić wiadomości i umiejętności nabywane w trakcie nauczania w JM i M.

4.    Sporządzić plan dydaktyczny.

5.    Zapisać cele kształcenia JM i M.

6.    Zapisać treści kwalifikacji zawodowych nabywanych w trakcie kształcenia.

7.    Dobrać treści nauczania gwarantujące realizację celów szczegółowych i przypisać je do JM.

8.    Skorelować treści z ustalonymi ramami czasowymi, planem dydaktycznym.

9.    Zapisać treści nauczania w kolejnych JM i M.

10.          Skonstruować i opracować dokumentację modułowego programu.

11.          Opracować dokumentację towarzyszącą (pomiar dydaktyczny- opracowanie narzędzi sprawdzających WIEDZĘ i UMIEJĘTNOŚCI na WE i WY).

12.          Zbadać modułową dokumentację programową.

13.          Doskonalić mod. dok. progr. Uwzględniając wyniki badania.

14.          Opracować pakiet edukacyjny dla nauczyciela i ucznia (poradnik dla nauczyciela i ucznia, ćwiczenia i zadania  dla ucznia, materiały drukowane i multimedialne do samokształcenia, narzędzia sprawdzające osiągnięcia).

 

 

Schemat struktury modułu ogólnego:

 

 

 

Rys pochodzi z pracy Sławomira Jędrzejowskiego „Modułowy program nauczania...”

 

 

 

 

oznaczenia:

M-OIV (moduł  ogólny realizowany w klasie czwartej)

M-OV (moduł  ogólny realizowany w klasie piątej)

 

(M-01) moduł jednostkowy

(M-02) moduł jednostkowy         j.w

(M-03) moduł jednostkowy         j.w

(M-04) moduł jednostkowy         j.w

(M-05) moduł jednostkowy         j.w

 

 

 

 

 

 

 

 

WARUNKI I TRYB DOPUSZCZENIA PROGRAMÓW DO UŻYTKU SZKOLNEGO:

1.    Program musi umożliwiać realizację wymagań ujętych w założeniach  programowo - organizacyjnych  zawodzie,

2.    Program ma gwarantować realizację wymagań dot. zakresu treści kształcenia w poszczególnych modułach i jednostkach modułowych.

 

REJESTRACJA PROGRAMU DYDAKTYCZNEGO:

Wniosek o zarejestrowanie może złożyć:

1.    szkoła (osoba prawna);

2.    autor programu (osoba fizyczna);

 

ZAWARTOŚĆ  WNIOSKU O ZAREJESTROWANIE PROGRAMU:

1.    Nazwa zawodu lub profilu kształcenia zawodowego,

2.    Typy szkół w Zespole Szkół,

3.    Autorzy programu,

4.    Załączniki do wniosku:  dwie recenzje programu;

Recenzentem może być: doradcy metodyczni z Woj. Ośrodków Metod., pracownicy naukowi z uczelni wyższych,

 

ABY WDROŻYĆ PROGRAM  KONIECZNA JEST :

·        Opinia Rady Pedagogicznej,

·        Pozytywna odpowiedź z Kuratorium na wniosek o zarejestrowanie programu,

·        Pozwolenie dyrektora szkoły.

 

Program może być stosowany przez  rok, po roku należy przeprowadzić badanie programu poprzez zastosowanie narzędzi weryfikującą wiedzę uczniów na WE i WY; np. testy dydaktyczne; 

 

Literatura:

Zespół autorów pod redakcją Jarosława Kordzińskiego „Praktyczne zarządzanie liceum profilowanym i szkołą zawodową”

Sławomir Jędrzejowski „Modułowy Program nauczania ...”