Wykorzystanie komputera w nauczaniu zintegrowanym - -kształtowanie umiejętności matematycznych w klasach I-III.

PLAN REFERATU:

1. Komputer w edukacji wczesnoszkolnej.
2. Ograniczenia i zagrożenia pracy z komputerem.
3. Omówienie wybranych oprogramowań edukacyjnych w nauczaniu matematyki w klasach I - III.
4. Zalety wspomagania komputerem nauczania zintegrowanego.

1.Komputer w edukacji wczesnoszkolnej.

Komputer w nauczaniu początkowym powinien pojawiać się w sposób naturalny, jako bardzo wygodne i nowoczesne narzędzie pracy. Do tej pory nie ma jednak samoistnego przedmiotu o nazwie podstawy informatyki lub praca z komputerem, ponieważ autorzy programów nie chcą zwiększać liczby istniejących przedmiotów lub zmniejszać liczby godzin na korzyść nowego przedmiotu. Zatem komputer, a wraz z nim podstawy informatyki, wchodzą do szkoły różnymi drogami.

Wykorzystanie komputerów i elementów informatyki w edukacji wczesnoszkolnej stanowi dla dzieci dużą atrakcję. Kształcenie wspomagane komputerem staje się bardziej skuteczne, ponieważ można osiągnąć zgodność wyników z właściwie określonymi celami kształcenia.

Dzieci uczą się również formułowania problemu i analizowania możliwości uzyskania jego optymalnego rozwiązania. Wypracowane przez nie konkluzje wyrabiają w nich nawyki myślenia twórczego i pojęciowego. Zatem realizowany jest cel procesu nauczania i uczenia się poprzez przyswajanie wiadomości, umiejętności i wartości oraz monitorowany jest proces dydaktyczno- wychowawczy.

Na lekcjach plastyki komputer może zastąpić z powodzeniem kartkę papieru, kredki i farby, a projektowanie samego rysunku stwarza silną motywację do pracy z komputerem i przyspiesza przełamywanie bariery lęku i obawy przed pracą z nim. Na lekcjach języka polskiego komputer może bardzo szybko i obiektywnie ocenić ucznia wskazującego szukaną literkę, uzupełniającego wyrazy brakującymi literami lub sprawdzić prawidłowość użycia określonej części mowy w odpowiednim czasie, osobie itp. czy też zweryfikować poprawność zapisu wybranych wyrazów lub zadań.

Nowoczesny program nauczania matematyki w klasach początkowych może zostać w pełni zrealizowany przy użyciu komputerów, ponieważ wprowadza on indywidualizację procesu nauczania oraz umożliwia zróżnicowanie nauczania na dwu-i więcej poziomowe.

Na lekcjach muzyki można graficznie zapisać melodię, zaprezentować wysokość dźwięków, wartość nut i schematów rytmicznych na ekranie monitora. Komputer może służyć także jako generator barw i brzmień różnych instrumentów, których tonację i tempo melodii uczeń może zmienić oraz jako wzorzec poprawnego artykułowania poszczególnych dźwięków czy poprawnej wymowy określonych wyrazów z jednoczesnym odtwarzaniem na monitorze mimiki twarzy (ust) nagranej przez nauczyciela na wideo, co pozwala eliminować wady wymowy.

Można komputer zastosować w terapii pedagogicznej, której celem jest wyrównanie opóźnień i dysharmonii rozwoju, zapobieganie powstawaniu zaburzeń rozwojowych i emocjonalnych u dzieci.

Komputer z odpowiednim oprogramowaniem edukacyjnym, użyty do opracowanie nowego materiału bądź samodzielnego wykonywania zadań przez uczniów, przyczynia się do powstania pozytywnej motywacji w czasie uczenia się. Uczeń w czasie takich zajęć ma zapewniony komfort psychiczny.

W czasie zajęć prowadzonych w pracowni komputerowej uczniowie poddawani są kontroli bieżącej i końcowej, której celem jest niedopuszczenie do powstania zaległości i błędów. Nauczyciel, prowadząc czynności kontrolne, może gromadzić wiedzę o uczniach i o poprawności realizacji samego procesu dydaktycznego i w ten sposób wzbogaca swoje doświadczenie pedagogiczne.

Komputer może być także wykorzystywany przez nauczyciela w jego czynnościach przygotowawczych przed lekcją, a więc może opracowywać materiały pomocnicze do lekcji, przygotowywać testy i opracowywać ich wyniki.

2. Ograniczenia i zagrożenia pracy z komputerem.

Nie kontrolowana przez dorosłych praca z komputerem może stać się źródłem nerwic, lęków czy negatywnych postaw, ponieważ nie daje możliwości ciągłego, żywego, dwustronnego kontaktu między dorosłym a dzieckiem. Powinno się więc traktować komputer jedynie jako środek wspomagający nauczanie, gdyż nigdy nie zdoła całkowicie zastąpić nauczyciela, czyli naturalnego kontaktu z żywym człowiekiem.

Każdy nauczyciel decydujący się na wykorzystanie komputera podczas zajęć musi znać i pamiętać o zagrożeniach wywołanych nadmiernym eksploatowaniem komputera przez dzieci.

Można wyróżnić następujące zagrożenia wywołane nadmiernym eksploatowaniem komputera przez dzieci:

- zagrożenia fizyczne(wady postawy; skrzywienia kręgosłupa; wady wzroku; uszkodzenia nerwów odpowiedzialnych za ruchy nadgarstka, dłoni),
- zagrożenia psychiczne (nerwice; lęki lub inne zmiany w układzie nerwowym, tzw. Padaczka ekranowa; uzależnienia; zatracenie poczucia realizmu - wielokrotna śmierć bohaterów i możliwość "cudownych ozdrowień"),
- zagrożenia moralne (łatwy i niekontrolowany dostęp do informacji; negatywne postawy i zachowania oraz schematyzm postępowania),
- zagrożenia społeczne (wyizolowanie ze społeczności grupowej; anonimowość; przestępczość komputerowa),
- zagrożenia intelektualne (bezkrytyczne zaufanie w możliwości komputera).

Przed współczesną szkołą stoi więc niezwykle trudne i odpowiedzialne zadanie ukształtowania człowieka w pełnym znaczeniu tego słowa: rozumnego, wrażliwego moralnie, uczciwego, ale jednocześnie umiejącego świadomie i mądrze wykorzystywać nowoczesne zdobycze cywilizacji w celu zdobywania i przekazywania informacji, komunikowania się i uczenia, kształtowania wartości i postaw, upowszechniania kultury itd.

3. Omówienie wybranych oprogramowań edukacyjnych w nauczaniu matematyki w kl. I - III.

Podstawowe kryterium efektywnego zastosowania programu edukacyjnego do wspomagania nauczania w klasach niższych powiązane jest ściśle z treściami nauczania, które w danym momencie są realizowane na lekcji. Dodatkowym czynnikiem mającym wpływ na jego optymalne wykorzystanie jest umiejętność obsługi komputera przez ucznia ze szczególnym uwzględnieniem jego manualnych umiejętności. jest to niezwykle istotne ze względu na zsynchronizowanie wykonywania czynności w momencie, gdy uczeń zna rozwiązanie i ma je wykorzystać w programie.

Na początkowym etapie komputerowego wspomagania nauczania należy więc stosować programy, których obsługa jest związana z bardzo prostymi działaniami i sprowadza obsługę programów do używania klawiszy strzałek z bloku kursora.

Do wspomagania nauczania matematyki nauczyciel i uczniowie mają dużą paletę zróżnicowanego oprogramowania. Uważam, iż dobry program dla uczniów w młodszym wieku szkolnym powinien:

- być poprawny pod względem rzeczowym i merytorycznym,
- nawiązywać do doświadczeń życiowych dziecka, pobudzać jego wyobraźnię,
- być atrakcyjny graficznie i dźwiękowo,
- zawierać ciekawe, różnorodne zadania z elementami zabawy,
- zawierać zadania o różnym stopniu trudności,
- uczyć innych sposobów obsługi programów, od najprostszych ( za pomocą klawiszy, strzałek) do bardziej skomplikowanych ( myszka, pisanie na klawiaturze),
- zawierać elementy oceny np.: w postaci pochwał czy tabelek (dzieci bardzo lubią zdobywać coraz lepsze wyniki lub rywalizować między sobą.)

Podstawy matematyki dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym można znaleźć w grach edukacyjnych wyprodukowanych przez firmę VIPS. Elementy matematyki można znaleźć w programie "Literki - cyferki", przeznaczonym dla dzieci w wieku od 5 do 8 lat. W trakcie zabawy edukacyjne dziecko uczy się rozpoznawać litery, cyfry, figury geometryczne, odnajduje wspólne cechy obrazków (kojarzy je z liczbami ), aby następnie kojarzyć je w zbiory. Dziecko wykonuje podstawowe cztery działania arytmetyczne w zakresie 10, poznaje znaki większości i mniejszości, poznaje pojęcie zbioru. Dziecko wykorzystuje jedynie klawisze kursora, a prowadzi je przez program chłopiec lub dziewczynka. Po prawidłowym wykonaniu zadania dziecko - przewodnik jest zadowolone, podskakuje i uśmiecha się. Program ma trzy poziomy trudności i jest zrozumiały.

Matematyka dla najmłodszych, firmy MAVIS & PKTS, jest edukacyjną, z elementami animacji, grą dla dzieci w wieku od 6 do 8 lat. Młody użytkownik poznaje cyfry, liczenie przedmiotów, wykonuje działania dodawania i odejmowania na liczbach i przedmiotach. Poprawne rozwiązania nagradzane są punktami, wyborem rysunku do pokolorowania.

Mat Miś - Miś matematyk, to kolejne programy edukacyjne firmy VIPS, które przeznaczone są dla dzieci z klas I - III. Pozwalają na doskonalenie techniki i rachunkowej w zakresie czterech działań oraz prostych równań typu: 5 + x = 12, w zakresie składników do 99 i wyników do 999. Prowadzący miś - przewodnik już na wstępie nawiązuje więź emocjonalną z dzieckiem i pozwala się mu czuć jedynym odbiorcą programu. Program składa się z trzech części: Labirynt, Studnia, Zgadula. Obsługa programu jest prosta, uwzględniająca myszkę lub klawisze strzałek.

Mat 1-2-3 uczy wykonywania czterech podstawowych działań arytmetycznych w tym tabliczki mnożenia i prostych równań. Przed przystąpieniem do rozwiązywania zadań uczeń może wybrać jeden z trzech stopni trudności. (klasa: I,II,III) oraz rodzaj działania lub działań. Na ten program składają się cztery gry edukacyjne: Wybieranka, Eliminatka, Wstawianka oraz Układanka.

Zadania są zróżnicowane. Stymulujące ucznia do namysłu, analizy i wyboru opcji. Niektóre warianty zadań są niekonwencjonalne i wymagają dużego zaangażowania dziecka. W przypadku trudności użytkownik może skorzystać z Pomocy; na końcu pracy program sporządza Raporcik.

Matematyczne komputerowe programy edukacyjne nadają się znakomicie do stymulowania aktywności intelektualnej ucznia. Zdaniem wielu autorów - ucznia może cechować aktywność myślowa, a równocześnie może on nie być aktyny matematycznie. Natomiast rozwinięcie aktywności matematycznej świadczy o ogólnej aktywności intelektualnej ucznia.

4. Zalety wspomagania komputerem nauczania początkowego.

Możliwości komputera są ogromne i ciągle rosną. Myślę, że głównie od pomysłowości nauczyciela i jego umiejętności praktycznych zależy, w jakim zakresie będzie umiał z niego korzystać w praktyce szkolnej. Komputer może być wykorzystywany nie tylko podczas zajęć z uczniami, ale i do przygotowania materiałów przez samego nauczyciela

Do sposobów wykorzystania komputera w przygotowaniu i przeprowadzeniu procesu dydaktyczno - wychowawczego zalicza się: