Katalog

Maria Zwolińska
Język polski, Rady

Efektywne przygotowanie do sprawdzianu szóstoklasistów

- n +

Efektywne przygotowanie do sprawdzianu szóstoklasistów

Poprzez sprawdzian zostanie zbadany stopień opanowania wybranych umiejętności ponadprzedmiotowych, które są kształtowane w szkole podstawowej w ramach różnych zajęć edukacyjnych. Są to umiejętności podstawowe dla tego poziomu kształcenia - niezbędne do nauki w gimnazjum oraz przydatne w życiu codziennym.
Umiejętności te uzupełniają się i po części wynikają z siebie, ale możliwe jest ich wyodrębnienie i ocenienie.
Sprawdzane będzie to, w jakim stopniu uczeń opanował umiejętności:
1.Czytania:
a) uczeń odczytuje różne teksty kultury i rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne,
b) określa funkcje elementów charakterystycznych dla danego tekstu,
c) rozumie znaczenia podstawowych symboli występujących w instrukcjach i opisach (diagramów, map, planów, schematów, rysunków) ,
d) odczytuje dane oraz odpowiada na proste pytania z nimi związane,

2.Pisania:
a) pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się wskazanymi w standardach wymagań formami wypowiedzi,
b) formułuje wypowiedzi ze świadomością celu,
c) buduje tekst poprawny kompozycyjnie, celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych,
d) przedstawia w postaci graficznej dane zapisane w tabeli,
e) dba o układ graficzny, czytelność i estetykę zapisu.

3.Rozumowania:
a) posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń,
b) przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i zjawisk,
c) określa znaczenie osiągnięć człowieka dla rozwoju cywilizacyjnego,
d) wyraża własne opinie i próbuje je uzasadnić,
e) opisuje sytuację przedstawioną w zadaniu.
f) rozpoznaje charakterystyczne cechy i własności,
g) dostrzega prawidłowości, opisuje je i sprawdza na przykładach,
h) ustala sposób rozwiązania zadania,
i) analizuje otrzymane wyniki i ocenia ich sensowność

4. Korzystania z informacji:
a) wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi,
b) analizuje oferty mediów kierowane do dzieci i młodzieży,

5. Wykorzystywania wiedzy w praktyce:
a) posługuje się poznanymi terminami,
b) wybiera przyrządy służące do obserwacji i pomiaru,
c) wykonuje obliczenia,
d) zna zasady bezpiecznego posługiwania się urządzeniami technicznymi i materiałami chemicznymi,
e) rozumie potrzebę stosowania zasad.
4. Rozumowania.
5. Korzystania z informacji.
6. Wykorzystania wiedzy w praktyce.

Na sprawdzianie postawione zostaną przed uczniami zadania odpowiednie do umiejętności opisanych w standardach wymagań.
W arkuszu uczeń może spotkać się z różnymi formami zadań:
1) zadania rozszerzonej odpowiedzi - uczeń pisze dłuższy tekst na zadany temat lub rozwiązuje zadanie wymagające wielu różnych czynności, zapisuje kolejne kroki, przedstawiając swoje rozumowanie,
2) zadanie krótkiej odpowiedzi - uczeń podaje rozwiązanie zadania, problemu w formie pojedynczego słowa, liczby, zdania lub wyrażenia matematycznego,
3) zadanie z luką - uczeń uzupełnia zdanie brakującym wyrazem, zwrotem lub wyrażeniem,
4) zadanie wyboru wielokrotnego - uczeń wybiera prawidłową lub najlepszą odpowiedź spośród kilku podanych propozycji,
5) zadanie na dobieranie - uczeń dobiera pary wyrazów, zwrotów lub wyrażeń według podanych kryterió,.
6) zadanie typu prawda-fałsz - uczeń ocenia prawdziwość podanych zadań.

Zadania na arkuszu sprawdzianu powiązane są motywem przewodnim (może to być rodzaj tekstu fabularyzowanego) . Powinien on sprowadzać treść zadań sprawdzianu do doświadczeń uczniów oraz nadawać tekstowi walory wychowawcze. Celem takiego rozwiązania jest ułatwienie uczniom zrozumienia kolejnych sytuacji oraz ograniczenie znużenia.

Przeciętny czas rozwiązywania przykładowych zestawów wynosi około 60 minut. W przypadku uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych czas pracy może być wydłużony.

Po przeprowadzeniu sprawdzianu i prezentacji wyników, w poszczególnych szkołach dokonuje się kontekstowej analizy osiągnięć uczniów. Odpowiednio do tego przygotowane zespoły nauczycielskie opracowują programy naprawcze, czyli podejmują szereg działań w celu podnoszenia efektywności nauczania.

Co należy zmodyfikować:
1) Szkolne programy - powinny być zgodne z podstawą programową, mieć określone cele i wymagania, zawierać bogatą oprawę metodyczną, opis osiągnięć uczniów i sposoby ich oceniania, powinny być skoordynowane z innymi przedmiotami, napisane zrozumiałym językiem i uwzględnić zadania szkoły.
2) Podręczniki - powinny pełnić funkcje informacyjne, motywacyjne, ćwiczeniowe (umożliwiać samodzielną pracę ucznia) , transformacyjne ( umożliwiać wykorzystanie zdobytej wiedzy) , kontrolne i samokształceniowe.
3) Metody i formy pracy - uczące przede wszystkim czytania ze
zrozumieniem.
4) Współpracę między nauczycielami integracji międzyprzedmiotowej.
5) Doskonalenie nauczycieli.
6) Motywowanie nauczycieli i uczniów.
7) Organizację zajęć pozalekcyjnych.


Z myślą o prowadzeniu efektywnego procesu dydaktycznego oraz o właściwym przygotowaniu moich uczniów do sprawdzianu stosuję cały szereg różnorodnych ćwiczeń, posługuję się wieloma metodami i formami pracy na lekcji.

Propozycje metod i form pracy:

7. uzupełnianie brakujących znaków interpunkcyjnych w tekście;
8. wybieranie odpowiednich tytułów do akapitów;
9. zaznaczanie zdań prawdziwych lub fałszywych;
10. uzupełnianie tekstu odpowiednimi wyrazami;
11. wyszukiwanie pomyłek;
12. ustalanie właściwej kolejności akapitów;
13. uzupełnianie tekstu związkami frazeologicznymi;
14. budowanie wypowiedzi z rozsypanych wyrazów, zdań, akapitów
15. wskazywanie fragmentów tekstu;
16. układanie planów wydarzeń opowiadania w formie równoważników zdań;
17. układanie haseł do krzyżówki;
18. wypisywanie wyrazów z określoną zasadą polskiej pisowni;
19. sporządzanie notatki biograficznej o twórcy;
20. stawianie pytań po wypowiedziach w tekście;
21. stosowanie różnorodnych ćwiczeń: podkreśl, wypisz, zaznacz kolorem;
22. układanie pociętych widokówek, rozsypanek obrazkowych;
23. układanie ilustracji według kolejności;
24. uzupełnianie brakujących liter;
25. tworzenie wyrazów z podanych liter, sylab;
26. tworzenie nowych wyrazów przez zamianę liter;
27. dobieranie odpowiednich zdań do ilustracji;
28. odpowiedzi na pytania pomocnicze;
29. posługiwanie się akapitami.
- odtwarzanie informacji z podanego tekstu,
30. tworzenie planu ramowego,
31. uzupełnienie tekstu z lukami,
32. redagowanie notatki,
33. szukanie wyrazów pasujących do kontekstu,
34. porządkowanie rozsypanych wypowiedzi,
35. wchodzenie w rolę bohatera.

Do najprostszych kategorii ćwiczeń zaliczyć można:

1. wyszukiwanie i trafne łączenie potrzebnych informacji,
2. różnicowanie danych i odrzucanie mniej istotnych,
3. wnioskowanie na podstawie zgromadzonych informacji,
4. wyrażanie najistotniejszych myśli, uogólnianie.

Do grupy działań opartych na obserwacji i analizie semantycznej tekstu należą:
1. odtwarzanie struktury logicznej czytanego tekstu,
2. określanie związków przyczynowo- skutkowych,
3. sformułowanie tematu (myśli przewodniej wypowiedzi),
4. wyjaśnianie tytułu,
5. odtwarzanie intencji autora,
6. krytyka tekstu.

Podstawową umiejętnością wskazaną w standardach wymagań jest umiejętność rozumienia czytanego tekstu. Według psycholingwistów podstawowe znaczenie w procesie rozumienia mają wzajemne relacje pomiędzy wiedzą językową a wiedzą o świecie. W pierwszych latach rozwoju językowego o możliwościach uchwycenia znaczenia wyrazu, o przeniesieniu jej do słownika umysłowego decyduje doświadczenie indywidualne. Z czasem jednak język staje się podstawowym narzędziem poznania, służąc określaniu otaczającej człowieka rzeczywistości.

Rozróżniamy trzy kolejne poziomy umiejętności rozumienia tekstu:


1. rozumienie dosłowne - wydobycie z tekstu bezpośredniego znaczenia, wiązane z własnym doświadczeniem życiowym, rozumienie interpretacyjne- wyjaśnienie sensu utworu na podstawie analizy całości dzieła literackiego,
2. rozumienie krytyczne- ocena tekstu, wartości czytelnicze, upodobania, własna twórczość.

Rozróżniamy:

1.umiejętność czytania informacyjnego- zdolność do rozumienia wyrazów, umiejętność doboru i lokalizacji informacji oraz wyboru właściwej. Odszukiwanie, dobór i dosłowne odczytywanie wyrażonych informacji,
2. czytanie krytyczne- refleksyjność, zdolność do krytycznego myślenia. Zdolność do kojarzenia, selekcji i hierarchizowania informacji zawartych w różnych partiach tekstu, wnioskowanie, próby interpretacji,
3. czytanie twórcze- syntetyzowanie wszystkich istotnych elementów we współzależną całość, interpretacja, wartościowanie i ocena, zdolność do samodzielnego stawiania pytań i problemów w związku z czytanym tekstem.
Uczeń klasy szóstej szkoły podstawowej powinien, zgodnie z obowiązującymi programami nauczania i standardami wymagań egzaminacyjnych, posługiwać się umiejętnościami związanymi z pisaniem różnych form wypowiedzi:
1. opowiadanie,
2. opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej, dzieła sztuki,
3. sprawozdanie z uroczystości szkolnej, wycieczki,
4. notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia,
5. kartka pocztowa,
6. list prywatny i oficjalny,
7. telegram,
8. zaproszenie,
9. zawiadomienie,
10. ogłoszenie,
11. instrukcja,
12. przepis.

Aby stworzyć dobre opowiadanie należy:

1. Opowiadać barwnie, żywo, tak, aby zaciekawić odbiorcę.
2. urozmaicać opowiadanie, wplatając elementy różnych innych form wypowiedzi(dialogu, opisu, charakterystyki, listu),
3. swoim opowiadaniem można oddziaływać na emocje odbiorcy,
4. opowiadać w sposób wyczerpujący, uściślając czas i miejsce zdarzeń,
5. budować logiczne zdania, powiązane w łańcuch przyczynowo- skutkowy,
6. stosować w opowiadaniu różnorodne zdania, środki stylistyczne i bogate słownictwo,
7. w opowiadaniu odtwórczym wiernie odtwarzać treść książki, ale swoimi słowami,
8. opowiadać tylko o najważniejszych wydarzeniach, pamiętając o ich kolejności,
9. opowiadać z planem.

Aby stworzyć dobry opis należy:
1. przyjrzeć się uważnie obiektowi opisu,
2. dokonać analizy: rozpoznać cechy wyglądu przedmiotu, osoby, zwierzęcia, wnętrza,
3. spośród zaobserwowanych cech wybrać i zanotować te, które trzeba uwzględnić w opisie, czyli spisać pierwsze pomysły,
4. uporządkować swoje pierwsze pomysły,
5. sporządzić plan opisu,
6. opisywać obrazowo,
7. opisywać barwnie,
8. wprowadzać do opisu wyrazy oceniające i zabarwione emocjonalnie,
9. można umieścić w opisie elementy innych form wypowiedzi, np. opowiadania.

Opracowanie: Maria Zwolińska

Wyświetleń: 5615


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.