Ziemia naszym domem

SCENARIUSZ LEKCJI MUZYKI

Cele: Poznawcze:
Uczeń powinien poznać przykłady z literatury muzycznej
(K. Penderecki "Tren pamięci ofiar Hiroszimy",
A. Vivaldi "Wiosna" z "Czterech pór roku")

Kształcące:
Uczeń powinien umieć w sposób twórczy wyrażać swoje uczucia, nastroje, poglądy.
Uczeń potrafi tworzyć improwizacje muzyczne i ruchowe na zadany temat.
Uczeń umie napisać partyturę za pomocą symboli graficznych.

Wychowawcze:
Wzmacnianie odpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego. Zacieśnianie więzi emocjonalnej z przyrodą.
Wdrażanie do pracy zespołowej.
Wzbogacanie wyobraźni muzycznej i pozamuzycznej.

Środki niezbędne do realizacji lekcji:
- radiomagnetofon;
- nagrania utworów muzycznych (K. Penderecki - "Tren pamięci ofiar
- Hiroszimy", A.Vivaldi - "Wiosna") ;
- dwa duże arkusze bristolu lub dwie tkaniny (do rozwieszenia na ścianie);
- do działań plastycznych: farby, pędzle, kolorowa bibuła, kolorowy papier, szary papier, gazety, skrawki tkanin, sznurki, sprężynki, kawałki drucików, rurek, agrafki, igły i nici;
- do działań muzycznych: kawałki szeleszczących papierów, gwoździe,
kawałek blachy, pudełka (plastikowe, blaszane, tekturowe) ,
szeleszczące reklamówki, butelki różnej wielkości, klucze;

Intencją nauczyciela jest stworzenie atmosfery sprzyjającej twórczej współpracy dzieci, poprowadzenie zajęć przy użyciu jak najmniejszej ilości słów, inspirowanie do działań twórczych za pomocą muzyki.

Tematu nie można zrealizować na jednej jednostce lekcyjnej.
Sala powinna być przygotowana wcześniej - na ścianie powieszone arkusze bristolu (ewentualnie tkaniny) .Nie musi być ławek.

Potrzebne pomoce mogą przynieść uczniowie.
Na tablicy widnieje temat: Ziemia naszym domem.

Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel zachęca do zajęcia wygodnej pozycji, w celu wysłuchania
przykładu muzycznego.
Informuje, że nie będzie to utwór łatwy do słuchania.

Nie mówi, co to za kompozycja.
Prosi, by wczuć się w nastrój utworu i podjąć wspólne działania plastyczne zainspirowane muzyką bez zbytecznego porozumiewania się słowami w trakcie słuchania.

Pokazuje przygotowane pomoce zostawiając ich wybór wykonawcom.

2. Uczniowie słuchają "Tren pamięci ofiar Hiroszimy" K. Pendereckiego.
3. Pod wpływem muzyki zapełniają przestrzeń planszy (bristolu
lub tkaniny). Malują farbami, tworzą collage z gazet, wycinków tkanin, sznurków, rurek, drucików, szarego papieru.

4. Komentarzem do pracy będą krótkie wypowiedzi uczniów.
Nauczyciel prowokuje je pytaniami typu:
- jak odbierasz nastrój?
- dlaczego tak to widzisz?
- co czułeś?
- czy chciałbyś tam być?
- itp.

5. Kolejnym etapem lekcji będzie próba stworzenia własnej ilustracji
instrumentalnej wywołującej podobne stany emocjonalne.
Uczniowie nazywają je - np. przerażenie, strach, chaos, hałas, smutek, zagubienie, samotność, zniszczenie.

Nauczyciel zachęca do wykorzystania nie tylko typowych instrumentów, ale do szukania ciekawych efektów akustycznych:
- papiery - przedzieranie, pocieranie, szeleszczenie, potrząsanie itp.
- pudełka (blaszane, tekturowe, plastikowe) wypełnione gwoźdźmi,
ziarnami grochu, ryżu, guzikami itp.;
- pęki kluczy;
- butelki różnej wielkości (delikatne uderzanie, dmuchanie w nie);
- pojemniki po jogurtach;
- kawałek blachy.
Uczniowie starają się zapisać własną partyturę przy użyciu symboli graficznych.
Odczytują partyturę i wykonują utwór.

6. Z kolei uczniowie wysłuchują kontrastującej z poprzednią kompozycji
"Wiosna" A. Vivaldiego.
Nauczyciel nie mówi, co to za utwór.
7. W trakcie słuchania zadaniem dzieci jest stworzyć improwizację
ruchową wywołaną muzyką.
8. Komentarzem będą wypowiedzi uczniów. Nauczyciel zachęca do
szukania kontrastujących określeń, różnic z poprzednim utworem
(radość, życie, budzi się, ptaki, wiatr, przyroda, lekkość, swoboda,
poczucie bezpieczeństwa itp.).
9. Następnie uczniowie wykonują elementy dekoracji, która symbolizowałaby życie.
Uczniowie robią kolorowe kwiaty z bibułek, patyczków, wstążek
i skrawków tkanin. Wykonują barwne motyle z resztek tkanin, szyfonów, firanek, kolorowych papierów. Malują na bristolu symbol drzewa, na którym umieszczają liście i ptaki wykonane przez siebie.
10. Po wykończeniu dekoracji uczniowie porównują obie prace plastyczne.
Oceniają, na której z nich chciałyby umieścić swój dom. Mówią, co
mogą zrobić, aby na ziemi było czysto, bezpiecznie i pięknie.
Nauczyciel podaje tytuły oraz nazwiska autorów kompozycji.
11. Ostatnim ogniwem tematu "Ziemia naszym domem", a równocześnie
podsumowaniem może być zapoznanie dzieci z piosenkami
o tematyce ekologicznej, przyrodniczej.
Przykłady:
- "Kołysz nas, ziemio" muz. B. Kolago, sł. E. Szeptyńska
- "Pięknie żyć" muz. K. Kwiatkowska, sł. A. Bernat
- "Wokół wszystko gra" mel. austriacka, sł. U. Smoczyńska
- "Kanon słowiczy"muz. W.A. Mozart, sł. polskie J. Gillowa
- "Przepraszam" muz. i sł. I. Krawczyk
- "Kochaj"muz. i sł. I.Krawczyk
- "Uciekaj, czarownico"muz. i sł. I. Krawczyk
- "Piosenka, którą w drodze śpiewam" muz. I. Krawczyk, sł. J. Zych
- "Ziemia - zielona wyspa" muz. A. Nowak, sł. H. A. Cenarska
- "Chcemy być" muz. B. Kolago, sł. H. A. Cenarska

Opracowanie: mgr Leszek Przyrowski

Wyświetleń: 3275