Dlaczego należy dbać o czystość wód

SCENARIUSZ ZAJĘĆ ZINTEGROWANYCH DLA KLASY III

KRĄG TEMATYCZNY: "Tajemnice wody"

Przed realizacją tego tematu wskazany jest spacer nad rzekę w celu dokonania obserwacji
i pomiarów: stanu wody, jej czystości, kierunku nurtu, organizmów żyjących w środowisku wodnym i przybrzeżnym.

GŁÓWNE CELE EDUKACYJNE (z podstawy programowej) :
Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia w tym szczególnie:
1. Umiejętności służących zdobywaniu wiedzy.
2. Umiejętności działania w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych.
3. Rozbudzania potrzeby kontaktu z przyrodą.

CELE SZCZEGÓŁOWE:
Uczeń:
- wie, jakie jest znaczenie wody dla życia na Ziemi,
- zna główne przyczyny zanieczyszczania wód,
- wie, jakie są skutki zanieczyszczeń wód dla organizmów żywych,
- dostrzega zależności między działalnością człowieka a stanem środowiska,
- potrafi sformułować wnioski na podstawie obserwacji oraz uzyskanych informacji i zapisuje je w postaci zdań,
- wskaże na mapie wędrówkę wody od rzeki w rodzinnej miejscowości do morza,
- samodzielnie układa i rozwiązuje zadania tekstowe w zakresie 1000,
- przedstawia tekst piosenki w formie improwizacji ruchowej,
- planuje własne działania mające na celu ograniczenie zużycia wody,
- podaje propozycje rozwiązań w związku z ochroną wód i najbliższego środowiska.

METODY:
- rozmowa,
- praca z tekstem,
- obserwacja doświadczenia,
- mapa mentalna,
- dywanik pomysłów,
- praktyczne rozwiązywanie zadań z treścią,
- improwizacja ruchowa.

FORMY:
- praca z całą klasą,
- zespołowa,
- indywidualna.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- mapki miejscowości z zaznaczoną linią rzeki,
- mapa fizyczna Polski,
- globus,
- Tekst pt. "Baśń o uratowanej rzece" E. Bieli
- materiały pomocnicze dla poszczególnych grup: H. Gut: "Elementariusz ekologiczny", M. Młynarska, A. Kowalik: "Woda wspólnym dobrem", "Atlas geograficzny dla dzieci",
- kolorowe kartki A-4 dla poszczególnych grup,
- małe karteczki dla każdego ucznia,
- plansza mapy mentalnej w kształcie kwiatu,
- owalna makieta z szarego papieru imitująca Ziemię,
- cztery wysokie, przezroczyste naczynia, zabarwiona woda w zlewce,
- kartoniki z dużymi literami.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1. Zgadywanka literowa - nazwy znanych rzek przepływających przez Polskę.
Wybrani uczniowie odkrywają kartoniki z dużymi literami drukowanymi. Po odczytaniu litery uczeń podaje nazwę polskiej rzeki rozpoczynającej się od tej litery i wskazuje ją
na mapie Polski (W - Wisła, O - Odra, S - Soła, N - Nysa, R - Raba).

2. Kartoniki z literami zostają przypięte do tablicy w jednym rzędzie. Do każdej litery wybrany uczeń dopisuje kredą resztę wyrazu.

3. Po przymocowaniu wszystkich liter następuje odczytanie nazw rzek i zwrócenie uwagi na wielką literę w pisowni nazw geograficznych.

4. Po odsłonięciu napisu: "to polskie rzeki" dzieci w zeszytach samodzielnie układają zdanie z napisów na tablicy poprzez wstawienie znaków interpunkcyjnych we właściwe miejsca (przecinki przy wyliczaniu, kropka na końcu zdania).

5. Sprawdzenie poprawności wykonania zadania poprzez porównanie z wzorem wykonanym na tablicy przez wybrane dziecko.

6. Wzorowe czytanie przez nauczyciela tekstu pt. "Baśń o uratowanej rzece" poprzedzone pytaniem zapisanym na tablicy "Dlaczego rzeka Raba się zestarzała?".

7. Ustalenie odpowiedzi na pytanie.

8. Proponowanie haseł na "znakach życia dla rzeki".

9. Wspólne układanie odpowiedzi na pytanie: "Komu potrzebna jest woda?".
Nauczyciel wskazuje na tablicy planszę w formie kwiatu. Płatki kwiatu są puste, natomiast w środkowej części w kształcie koła znajduje się pytanie: "Komu potrzebna jest woda?" Obok znajdują się ilustracje kwiatów, drzew, krzewów, ssaków, ptaków, owadów, dzieci, ludzi dorosłych. Zadaniem uczniów jest wskazanie odpowiednich ilustracji będących odpowiedzią na pytanie główne. Następnie nauczyciel proponuje umieścić ilustracje na pustych płatkach tak, aby tworzyły pewne zbiory. Dzieci ustalają zbiory: ludzie, zwierzęta, rośliny, a następnie umieszczają odpowiednie ilustracje we właściwych miejscach. W ten sposób powstała mapa mentalna. Uczniowie omawiają mapę odpowiadając na pytanie. Nauczyciel odwraca środkowe koło na którym umieszczone było pytanie. Na odwrocie znajduje się napis: "Woda to życie".

10. Przedstawienie wyników badań i obserwacji poczynionych w czasie spaceru nad rzekę.

11. Indywidualne zaznaczanie kolorem lokalnej rzeki na mapce swojej miejscowości.

12. Obserwacja doświadczenia wykonywanego i omawianego przez nauczyciela. Nauczyciel demonstruje cztery przezroczyste naczynia wypełnione do połowy czystą wodą. Naczynia te są oznaczone małymi etykietkami z literami: P, S, W, B, które symbolizują nazwy: Pisarzówka, Soła, Wisła, Bałtyk. W osobnym naczyniu znajduje się zabarwiona woda, co oznacza zanieczyszczenie. Nauczyciel omawia kolejne czynności i równocześnie wykonuje je. Zanieczyszczoną wodę wlewa najpierw do naczynia z literą P (mówi: "Pisarzówka jest zanieczyszczona") . Następnie z tego naczynia przelewa część wody do naczynia z literą S (mówi: "Zanieczyszczenia przedostały się już do Soły") . Z kolei przelewa tę wodę do naczynia W ("Brudna woda jest już w Wiśle"), a następnie do B (mówi: "Woda z Wisły wpływa do Bałtyku").

13. Sformułowanie wniosku: "Zanieczyszczenia z naszej rzeki przepływają przez całą Polskę w dostają się do morza".

14. Wskazanie przez wybranego ucznia biegu kolejnych rzek na dużej mapie fizycznej Polski: Pisarzówka, Soła, Wisła.

15. Rozwiązywanie w grupach problemu: "Dlaczego należy dbać o czystość wód?"
I grupa: "Jakie jest znaczenie wody dla ludzi, zwierząt i roślin?" (grupa ma do dyspozycji "Elementariusz ekologiczny").
II grupa: "Jakie są zasoby wody słonej i słodkiej na Ziemi? " (grupa ma do dyspozycji "Atlas geograficzny dla dzieci" oraz globus).
III grupa: "W jaki sposób ludzie zanieczyszczają wodę?" (materiały pomocnicze: "Woda wspólnym dobrem").
IV grupa: "Jakie są skutki zanieczyszczania wody dla organizmów żywych (materiały pomocnicze: "Woda wspólnym dobrem").

16. Demonstracja plansz wykonanych przez grupy oraz omówienie wyników prac przez reprezentantów poszczególnych grup.

17. Wspólne ustalenie wniosków, które stanowią rozwiązanie problemu.

18. Praca indywidualna - wypełnianie kart pracy z uwzględnieniem trzech poziomów.
I poziom:
Woda jest potrzebna. .......................,. ...................... i ............................
Występuje na Ziemi w. ....................... ilościach, lecz tylko .................jej część nadaje się do spożycia. Woda w naszej rzece świadczy o tym, że ludzie. .......... wodę. W zanieczyszczonych wodach giną ................... i. ................................. Taka woda ma szkodliwy wpływ na. ............................. ludzi.

II poziom:
Woda jest potrzebna. ............................., roślinom i zwierzętom. Występuje na Ziemi w. ....................... ilościach, lecz tylko ................ jej część nadaję się do spożycia. Woda w naszej rzece świadczy o tym, że ludzie. ......... wodę. W zanieczyszczonych wodach giną ........................ i. ........................... Taka woda ma szkodliwy wpływ na. ............................ ludzi.
(ludziom, dużych, niewielka, zanieczyszczają, rośliny, zwierzęta, zdrowie)

III poziom:
Woda jest potrzebna. ......................., roślinom i zwierzętom. W zanieczyszczonych wodach giną. ....................... i ......................... Taka woda ma szkodliwy wpływ na ........................... ludzi
(ludziom, rośliny, zwierzęta, zdrowie)

19. Improwizacja ruchowa do piosenki "Płyną chmurki".
(Piosenka jest dwukrotnie odtwarzana z kasety:
- pierwszy raz - uczniowie śpiewają piosenkę równocześnie z odtwarzanym nagraniem,
- drugi raz - piosenkę odtwarzaną z kasety uczniowie improwizują ruchem) .

20. Układanie pytań i rozwiązywanie zadań z treścią na porównywanie różnicowe
w zakresie 1000.

Zad. 1. Do kąpieli w wannie zużywa się przeciętnie 50 litrów wody, natomiast w czasie kąpieli pod prysznicem tylko 20 litrów.
O ile mniej wody zużywa się pod prysznicem?
Ile wody do kąpieli w ciągu dnia zaoszczędzi czteroosobowa rodzina której członkowie kapią się pod prysznicem?
O co jeszcze można zapytać?

Zad. 2. Do zmywania naczyń po obiedzie potrzeba około 20 litrów wody. Ania do tej pory zmywała naczynia pod bieżącą wodą i zużywała 35 litrów.
Ułóż pytania i rozwiąż.

Zad 3. W pewnym domu z uszkodzonego kranu wycieka niepotrzebnie 6 litrów wody
na dobę. Podczas mycia naczyń pod bieżącą wodą zużywa się jej o 15 litrów więcej niż potrzeba.
Jeżeli dobowe zużycie wody w tym domu wynosi 900 litrów, to ile litrów tak naprawdę potrzebują domownicy?
Ułóż jeszcze inne pytania.

21. Wspólne układanie dywanika pomysłów "W jaki sposób należy chronić wodę". Przedstawione na karteczkach indywidualne pomysły uczniów zostają umieszczone na makiecie w kształcie Ziemi i odczytane.

22. Wyodrębnianie zwrotów, które oznaczają już teraz realne do wykonania przez uczniów zadania, np. szczelnie dokręcę krany, wykąpię się pod prysznicem zamiast w wannie itp.

23. Określanie czasu, liczby i osoby wyrazów oznaczających czynności.

24. Wykonywanie "szczęśliwych rybek" techniką origami.

25. Samoocena wiadomości i własnej pracy na zajęciach - malowanie przez dzieci tyle kropelek wody ile wiadomości poznały lub utrwaliły, wklejanie kropelek za aktywność w skali 1 - 3, uzasadnianie samooceny przez wybranych uczniów.

26. Zadanie pracy domowej: "Zmierzę dobowe zużycie wody przez moją rodzinę. W tym celu zanotuję stan wodomierza dziś o godz.16.00 i jutro o 16.00. Następnie wspólnie z rodzicami ustalimy domowy plan oszczędzania wody.

Opracowanie: mgr Barbara Więzik

Wyświetleń: 10902