Katalog

Marzena Motłoch
Geografia, Artykuły

Klimat Wyżyny Śląskiej - materiały pomocnicze do wykorzystania w ramach edukacji regionalnej

- n +

Klimat Wyżyny Śląskiej
(materiały pomocnicze do wykorzystania w ramach edukacji regionalnej)

Wyżyna Śląska, podobnie jak cała Polska leży w strefie klimatu umiarkowanego, gdzie stosunki klimatyczne pozostają w silnym związku z czynnikami cyrkulacyjnymi. Specyficzne położenie wyżyny otwartej od zachodu, północy i wschodu, a częściowo również od południa (Brama Morawska), powoduje że na jej terytorium krzyżują się wpływy różnorodnych mas powietrza (morskiego, kontynentalnego, a także arktycznego i zwrotnikowego). Na omawianym terenie dominują wiatry z sektora zachodniego, czyli polarno - morskie, które stanowią 65% ogółu wiatrów. W miarę przesuwania się na wschód wyżyny wzrasta udział wiatrów wschodnich - polarno - kontynentalnych, stanowiących 30% wszystkich wiejących wiatrów. Dominują wiatry słabe o prędkości poniżej 2 m/s (40-50% ogółu wiatrów).

Z różnymi masami powietrza wiąże się występowanie frontów atmosferycznych. Wśród nich dominują fronty chłodne, które stanowią ponad połowę wszystkich przechodzących tutaj frontów i występują dwukrotnie częściej niż fronty ciepłe.

Ważnym czynnikiem pogodowym i klimatycznym jest zachmurzenie. Obszar Wyżyny Śląskiej nie wyróżnia się pod względem zachmurzenia od innych rejonów kraju, a roczny stopień zachmurzenia wynosi 65%. Zachmurzenie charakteryzuje się dużą zmiennością w ciągu roku, najmniejsze notuje się najczęściej w końcu lata ( sierpień, wrzesień), a największe w grudniu, listopadzie oraz styczniu. W przekroju terytorialnym największy stopień zachmurzenia cechuje obszar GOP-u.

Wartość promieniowania całkowitego i usłonecznienia są na Wyżynie Śląskiej na ogół niższe niż na obszarze kraju. Szczególnie na obszarze GOP-u. Średnie roczne wartości usłonecznienia wahają się od 1300 do 1400 godzin.

Stosunki termiczne Wyżyny Śląskiej są uwarunkowane przede wszystkim dopływem określonych mas powietrza, natomiast ich zróżnicowanie przestrzenne jest związane z rzeźbą terenu. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi od 7 C do 8 C z wyraźnym stopniowym obniżaniem się jej wartości w kierunku północno - wschodnim. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec ( od 17 do 18 C),z kolei najchłodniejszym styczeń (od -2 do -3 C). Charakterystyczną cechą są zmiany termiki między obszarem silnie uprzemysłowionym a otaczającymi terenami, gdzie temperatura jest średnio o 1 C wyższa. Charakterystyczna jest tu również duża roczna amplituda temperatur, wynosząca maksymalnie 21 C.

Średnia roczna suma opadów atmosferycznych na Wyżynie Śląskiej waha się w granicach 700-800mm. W porównaniu ze średnią Polski (około 600mm) jest to wartość wyższa, na co wpływa ośrodek miejsko-przemysłowy wskutek emisji do atmosfery znacznej ilości energii cieplnej, stanowiącej aktywne jądra kondensacji. Maksimum opadów występuje na tym obszarze przeważnie w lipcu i sierpniu, a minimum w styczniu. Liczba dni z opadem śnieżnym stanowi średnio 34 % ogólnej liczby dni z opadem atmosferycznym, wynoszącej 165 dni. Ważną cechą klimatu jest duża ilość dni z pogodą mglistą, do czego w znacznej mierze przyczynia się zadymienie obszaru.

Wyżyna Śląska wg regionalizacji E. Romera z 1949 r. należy do krainy klimatycznej Śląsko - Krakowskiej, do typu klimatu Wyżyn Środkowych. Z kolei wg R. Gumińskiego z 1948 r., wchodzi w skład dzielnicy częstochowsko - kieleckiej.

Literatura:
Ostrowska E., Ośródka L.,1987: Klimat woj. Katowickiego, Materiały 36 Ogólnopolskiego Zjazdu PTG, część II, Sosnowiec.
Michalczewski J., 1960:Powtarzalność typów pogody na obszarze Górnego Śląska, Przeg. Geogr., R.5, z.3.

Opracowanie: Marzena Motłoch

Wyświetleń: 5155


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.