Nasze organizmy przyjmują i przetwarzają pokarmy.

DZIAŁ TEMATYCZNY: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM

KLASA IV

Zakres treści:
1. pojecie odżywiania się.
2. budowa układu pokarmowego.
3. funkcje układu pokarmowego - pobieranie pokarmu, trawienie, wchłanianie.

Cele nauczania:

Poziom wiadomości:
uczeń:
A:
potrafi podać definicję ogólną odżywiania się.
potrafi wymienić sposoby odżywiania się.
B:
rozumie procesy jakie zachodzą w poszczególnych odcinkach układu pokarmowego.
potrafi wymienić funkcje układu pokarmowego.

Poziom umiejętności:
uczeń:
C:
potrafi na rysunku nazwać elementy układu pokarmowego człowieka.
potrafi scharakteryzować budowę i funkcję układu pokarmowego.

Kształtowanie postaw:
uczeń
dąży do samodzielnego poznawania budowy ciała człowieka.
respektuje zasady higieny, pielęgnacji ciała i zdrowego trybu życia.

Temat realizowany w ramach ścieżki edukacyjnej prozdrowotnej.

Środki dydaktyczne: przezrocza, foliogram pt.: "Topografia układu pokarmowego", ilustracje z podręcznika (model budowy układu pokarmowego człowieka), zeszyt ćwiczeń, bułka.

Metody pracy: "burza mózgów", metaplan, dyskusja, praca w zespołach z podręcznikiem i zeszytem ćwiczeń, oraz wykonanie doświadczenia, pokaz przezroczy.

Strategie: A,O.

Czas pracy: 45 minut.

Przebieg lekcji:

Faza wstępna:

Lekcję rozpoczynam od postawienia klasie pytania - Jakie znasz czynności życiowe organizmów? Uczniowie metodą "burzy mózgów" rozwiązują to pytanie i zapisują w postaci metaplanu na tablicy.



Następnie uświadamiam uczniom istotę procesu odżywiania się. Wywiązuje się dyskusja na temat sposobów odżywiania się; samożywnie - autotrofy np. rośliny i cudzożywnie - heterotrofy np. zwierzęta, człowiek.

Faza realizacyjna:

Uczniowie wykonują doświadczenie polegające na zjedzenie kawałka bułki, którego wniosek ma ułatwić rozwiązanie zadania 2.
Uczniowie śledzą losy połkniętego pokarmu na przezroczach, a następnie wykonują zadania z zeszytu ćwiczeń w grupach kilkuosobowych.
Odpowiedzi do karty pracy zawartej w zadaniach w zeszycie ćwiczeń:

Zadanie 1.
Organizm człowieka nie może obejść się bez jedzenia ponieważ do wzrostu i rozwoju potrzebuje materiału budulcowego jakim jest białko. Natomiast do wykonywania czynności życiowych potrzebuje energii zawartej głównie w cukrach i tłuszczach.

Zadanie 2.
Przyczyną wrażenia słodkiego smaku w ustach jest rozkład cukru złożonego zawartego w mące do dwucukru pod wpływem substancji trawiennej zawartej w ślinie.

Zadanie 3.
Zawarta w ślinie substancja trawienna jest enzymem. Takie enzymy umożliwiają rozkład dużych cząsteczek pokarmowych na mniejsze (trawienie).

Zadanie 4
Budowa i funkcje poszczególnych odcinków układu pokarmowego (rozsypanka wyrazowa):
a) jama ustna - pobieranie, zwilżanie i mechaniczne rozdrabnianie pokarmu oraz wstępne trawienie cukrów (rola zębów, języka oraz ślinianek).
b) przełyk - przesuwanie kęsów pokarmu do żołądka.
c) żołądek - trawienie białek.
d) jelito cienkie - dalsze trawienie cukrów i białek oraz trawienie tłuszczów, następnie wchłanianie strawionych składników pokarmowych do krwi.
e) jelito grube - formowanie kału.
f) jelito proste (cdbytnica) - usuwanie kału.

Zadanie 5.
Substancje wytworzone przez narządy układu pokarmowego np. ślinianki, żołądek i trzustkę to enzymy trawienne.

Zadanie 6.
Wchłanianie pokarmu to przenikanie strawionego pożywienia przez ściany jelita cienkiego do krwi.

Zadanie 7.
Niestrawione resztki pokarmowe usuwane są przez odbytnicę na zewnątrz w postaci kału.

Faza kontrolna i podsumowująca (rekapitulacja):

Uczniowie przedstawiają wyniki swojej pracy całej klasie (jeden członek każdego zespołu), porównują, dyskutują. W tej fazie lekcji uczniowie wyjaśniają skojarzenie funkcji układu pokarmowego z fabryką chemiczną na zasadzie analogii, formułując wniosek:

Układ pokarmowy człowieka umożliwia strawienie pokarmu. Proces ten polega na chemicznym rozkładzie składników pokarmowych.

Zadanie pracy domowej:
1) Co rozumiesz pod pojęciem odżywianie?
2) Poszczególne odcinki układu pokarmowego to:
a) jama ustna - krtań - żołądek - jelito cienkie - jelito grube - odbytnica.
b) jama ustna - przełyk - żołądek - jelito cienkie - jelito grube - odbytnica.
c) jama ustna - przełyk - żołądek - jelito grube - jelito cienkie - odbytnica.

Dla zainteresowanych:
3) Jak się odżywiać, aby respektować zasady higieny i zdrowego trybu życia?

Opracowanie: Sabina Wójcik

Wyświetleń: 5806