Katalog Anna Kozień Język polski, Scenariusze Wiem co mówię, czyli o "dobrej" komunikacjiWiem, co mówię, czyli o "dobrej" komunikacji.SCENARIUSZ LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO- w klasach pierwszych MOTTO LEKCJI: "Grzeczność nie jest nauką łatwą ani przyjemną" lub "Proszę,dziękuję, przepraszam to słowa wciąż aktualne i potrzebne. Gdy nie wiem, co zrobić, to na wszelki wypadek wolę się zachować przyzwoicie" (A. Słonimski) Cel ogólny: - Zapobieganie, korygowanie i likwidacja przeszkód i nieprawidłowości we wszechstronnym rozwoju uczniów. Cel główny: - Wyeliminowanie wulgaryzmów z codziennej komunikacji werbalnej; dbałość o czystość języka polskiego. Cele operacyjne: Uczeń po lekcji powinien: Zapamiętać: - znaczenie pojęć: kultura języka, agresja językowa, eufemizm, wulgaryzm. Umieć: - eliminować wyrazy niecenzuralne i wszelkie przejawy agresji językowej w komunikacji (np. zastępując wulgaryzmy eufemizmami) Zrozumieć iż: Język należy traktować w kategoriach dziedzictwa kulturowego, a jako taki winien być przedmiotem troski wszystkich jego użytkowników. Metody pracy: - pogadanka - praca ze słownikiem - ćwiczenia stylistyczno - językowe - praca w grupach Środki dydaktyczne: Słownik języka polskiego, ćwiczenia stylistyczno - językowe przygotowane przez nauczyciela PRZEBIEG LEKCJI I. Co to jest kultura języka - wspólna próba zdefiniowania pojęcia, prowadząca do wypracowania następujących ustaleń: - wszelkie świadome działanie mające na celu propagowanie zasad poprawnościowych - to ochrona języka przed niekontrolowanym i kontrolowanym używaniem wulgaryzmów - dbałość o "czystość" języka (tu: wpływami obcymi) - traktowanie języka w kategoriach dziedzictwa narodowego - język jako dobro wspólne WNIOSEK KOŃCOWY: JĘZYK powinien stać się przedmiotem troski nie tylko różnych instytucji, ale i każdego użytkownika. Troska o mowę, język, który stanowi pierwsze narzędzie poznania świata i samego siebie, jest powinnością każdego z nas. II. Zdefiniowanie za pomocą Słownika języka polskiego pojęcia agresja, wulgaryzm Agresję wyrażamy w różny sposób, także w codziennej komunikacji. Staje się to coraz bardziej powszechne, a my jesteśmy coraz mniej wyczuleni na to zjawisko. Szczególnie dobitnym sposobem wyrażania emocji, społecznie nieakceptowanym, jest używanie wulgaryzmów. Wulgaryzmy pojawiają się w rozmowach często nawet wtedy, gdy nie towarzyszą żadnym emocjom. Służą wówczas manifestacji swobodnego zachowania, braku ograniczeń, często także agresywnej postawy. Najczęściej są używane bez zastanowienia, a nawet bez świadomości. Dla wielu są swoistymi przerywnikami, pokrywają nieumiejętność znalezienia odpowiednich do sytuacji słów, ujawniają swojego rodzaju bezradność komunikacyjną. Stąd potrzeba ćwiczeń stylistyczno-językowych wzbogacających zasób słownictwa nacechowanego pozytywnie. III. ĆWICZENIE: Praca w grupach Przeanalizujcie następujące teksty i wskażcie te środki językowe, które łączą się z agresją. Spróbujcie poniższe dialogi napisać tak, aby przekazywały tę samą treść, ale nie zawierały agresji. Grupa I A: Chciałbym tutaj dodać jedna bardzo ważną rzecz... B: Teraz ja mówię, proszę mi nie przerywać! A: Ja panu nie przerywam! B: Jak to? Właśnie mi pan przerwał! Jak pan mówił, to ja panu nie przerywałem! A: Zgoda, tylko ja wiem kiedy skończyć, a Pan nie. B: Skończą to z Panem wyborcy Grupa II A: Jak skręcasz, baranie! Nie widzisz, że masz czerwone?! B: Zamknij się, palancie! Skręcam, jak chcę! A: Sam się zamknij, bucu! B: Zjeżdżaj. .., bo ci zagarażuję. Grupa III A: Co się pan na mnie pcha? B: Wysiada pan, czy nie? Jak się nie wysiada, to się nie stoi w przejściu! A: Co się czepiasz, gdzie ci stoję w przejściu. B: Tylko nie "ty", chłystku jeden! A: Spadaj, ciężki idioto! Kultura języka nakazuje nam zastępować wyraz lub związek uznany ze względów estetycznych, obyczajowych lub politycznych za zbyt dosadny - drastyczny, ordynarny, nieprzyzwoity - tak zwanymi eufemizmami (przypomnienie definicji eufemizmu). V. Ćwiczenie Praca w 2-osobowych grupach 1.Wyjaśnij znaczenia i motywy używania poniższych eufemizmów (czasem zdarza się, że stosujemy eufemizmy z kilku przyczyn naraz). - ty wiśnio- - sprawny inaczej- - sklep dla puszystych- - kopnąć w kalendarz- - mieć adidasa- - kraj rozwijający się - - rzucać mięsem- - haftować- - iść tam, gdzie król piechotą chodzi- 2. W lewej części tabelki podane są różne sposoby tworzenia eufemizmów, a w prawej różne przykłady eufemizmów. Połącz przykłady z prawej strony z odpowiednim sposobem utworzenia z lewej strony.
VI. Podsumowanie lekcji. Opracowanie: Anna Kozień Wyświetleń: 4577
Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione. |