Scenariusz lekcji na temat asertywności na godzinę wychowawcza w gimnazjum

Cel ogólny: zapoznanie się z podstawowymi pojęciami i zachowaniami asertywnymi
- uczeń zapoznaje się z podstawowymi informacjami na temat asertywności.

Cele operacyjne:
- rozumie model asertywności,
- rozróżnia poszczególne typy zachowań - agresywne, uległe, asertywne,
- określa swoje prawa,
- używa umiejętności asertywnych.

Forma: indywidualna, grupowa.

Metoda: podająco - poszukująca, ćwiczeń praktycznych, "Burza mózgów".

Pomoce: karty pracy, model asertywności, plansze.

Przebieg lekcji:

1. Co to znaczy być asertywnym - mini wykład nauczyciela.

Asertywność to umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, uczucia i przekonania, nie lekceważąc uczuć i poglądów swoich rozmówców. Teoria asertywności jest oparta na założeniu, że każda jednostka posiada pewne podstawowe prawa. W sytuacjach konfliktowych umiejętności asertywne pozwalają osiągnąć kompromis bez poświęcania własnej godności i rezygnacji z uznanych wartości. Ludzie asertywni potrafią też powiedzieć "nie" bez wyrzutów sumienia, złości czy lęku. Asertywność jest zatem umiejętnością kluczową, kiedy trzeba oprzeć się naciskom m. in. w sprawie alkoholu i

narkotyków.

2. Podstawowe wiadomości o asertywności.

Nauczyciel pokazuje uczniom model asertywności. Na jego podstawie omawia zachowania agresywne, uległe i asertywne.


Asertywność jest czasami mylona z agresją. W przypadku zachowań agresywnych sytuacje postrzegane są w kategoriach "ja wygrywam", "ty przegrywasz". Ton głosu w zachowaniu agresywnym często bywa hałaśliwy,pobrzmiewa w nim pogróżka. Towarzyszy mu odpowiednie zachowanie niewerbalne: wrogie spojrzenie, grożenie palcem.

- "Burza mózgów"
- Sformułowanie wniosków:

Uległość -
respektowanie praw innych lekceważenie własnych praw

Agresja -
respektowanie własnych praw lekceważenie praw innych.

Asertywność -
respektowanie własnych praw respektowanie praw innych.

- Rozdanie uczniom kart dotyczących zachowań: agresywnych, uległych, asertywnych.

Odczytanie i dyskusja: dlaczego zachowujemy się w taki sposób?
Co ryzykujemy?

AGRESYWNOŚĆ	ULEGŁOŚĆ	ASERTYWNOŚĆ
Zachowania: 1. Bronimy własnych praw lekceważąc prawa innych. 2. Dominujemy nad innymi, czasami ich upokarzając. 3. Nie słuchamy innych. 4. Podejmujemy decyzje, nie uwzględniając praw innych. 5. Przyjmujemy postawy wrogie lub obronne.	Zachowania: 1. Lekceważymy własne prawa, pozwalając innym je naruszać. 2. Nie przedstawiamy własnych potrzeb, poglądów i odczuć. 3. Zachowujemy się nieuczciwie - nasze działania nie pokrywają się ze słowami, co powoduje nagromadzenie się złości i urazów.	Zachowania: 1. Bronimy własnych praw, uznając jednocześnie prawa innych. 2. Wyrażamy swoje potrzeby, poglądy i odczucia. 3. Nasze stosunki z innymi ludźmi cechuje wiara w siebie.
Przekaz brzmi: 1. Jak tak uważam - a ty jesteś głupi, skoro myślisz inaczej. 2. Takie są moje odczucia - twoje się nie liczą. 3. Tak oto wygląda ta sytuacja. Nie obchodzi mnie, jak ty ją widzisz.	Przekaz brzmi: 1. Liczy się to, co ty myślisz, nie to, co ja myślę. 2. Liczą się twoje odczucia, nie moje. 3. Ważne jest, jak ty widzisz tę sytuację.	Przekaz brzmi: 1. Takie jest moje zdanie. 2. Tak to odczuwam. 3. Tak oto widzę tę sytuację. 4. Chciałbym usłyszeć, jak się z tym czujesz. może uda się nam znaleźć rozwiązanie zadowalające nas oboje.

Ćwiczenia

ĆWICZENIE 1 - Wyobrażona historia

Cele:
- określić uczucia towarzyszące wyobrażonej historii,
- omówić konflikty pojawiające się w wyobrażonej historii i ich konsekwencje.

Wielkość grupy: do 30 osób

Czas: 20: minut

Sposób realizacji:

1. Uczestnicy siadają wygodnie i zamykają oczy. Mają wyobrazić siebie w następującej sytuacji:

Kolega poprosił cię, żebyś pomógł mu znaleźć różne rzeczy w bibliotece. Właściwie chciałeś w tym czasie potrenować w sali gimnastycznej, ale w koń - cu postanowiłeś mu pomóc. Kiedy przychodzisz do biblioteki, kolegi jeszcze tam nie ma. Czekasz, pamiętając, że do następnej lekcji została tylko godzina.

Kolega pojawia się po 20 minutach.

2.

a) Uczestnicy zastanawiają się, jak zareagowaliby w takiej sytuacji i odbywa się dyskusja na ten temat.

Uwaga!

Nauczyciel może zadać następujące pytania:

Jak czuliście się, kiedy kolega pojawił się?

Co w takiej sytuacji powiedzielibyście do niego?
Jak on by się z kolei poczuł?

b) Następnie w parach odgrywają powyższą sytuację, stosując wobec kolegi stwierdzenia agresywne, uległe, asertywne.

ĆWICZENIE 2 - Kwestionariusz asertywności.

Cel:
- poznać własny poziom swobody w różnych sytuacjach, co ma pomóc w zmianie zachowania i pozwolić na swobodne stosowanie umiejętności

asertywnych.

Wielkość grupy: do 30 osób

Czas: 15 minut

Pomoce: Karty ćwiczeń, KWESTIONARIUSZ ASERTYWNOŚCI

Sposób realizacji:

1. Uczestnicy wypełniają indywidualnie KWESTIONARIUSZ ASERTYWNOŚCI

2. W 4-6 osobowych zespołach porównują swoje odpowiedzi.

KWESTIONARIUSZ ASERTYWNOŚCI:

Oznacz O te z poniższych sytuacji, w których czujesz się swobodnie, a przez X te, w których czujesz się skrępowany.

1. Słyszysz komplement o swoim wyglądzie.

2. Słyszysz komplement o czymś, co zrobiłeś.

3. Odpowiadasz "nie" na prośbę kolegi.

4. Prosisz nauczyciela, by pozwolił ci później przynieść pracę domową.

5. Przypominasz koledze, że jest ci winien pieniądze.

6. Umawiasz się na randkę przez telefon.

7. Umawiasz się na randkę podczas bezpośredniej rozmowy.

8. Mówisz, że nie przyjdziesz na randkę.

9. Przyznajesz, że nie miałeś racji.

10. Bronisz się przed nieuzasadnioną krytyką.

11. Prosisz kolegę, by ci coś pożyczył.

12. Nie chcesz jechać samochodem z pijanym kierowcą.

13. Mówisz koledze, że cię zdenerwował.

14. Mówisz komuś, że go lubisz.

15. Zabierasz publicznie głos.

Opracowanie: Mgr Beata Sońta
Mgr Marzenna Nietupska

Wyświetleń: 4398