Katalog

Maria Bartczak
Lekcja wychowawcza, Artykuły

Dzieci i młodzież w kłopocie - referat

- n +

Dzieci i młodzież w kłopocie.

Cel: pedagogizacja rodziców.

Plan referatu:

1. Wprowadzenie do problemu.
2. Przyczyny trudności dzieci.
3. Jakie są potrzeby psychospołeczne dziecka?
4. Jaką postawę przyjmują rodzice i jaki ma to wpływ na zachowanie się ich dzieci?
5. Jaką postawę powinni przyjąć rodzice?

1. Wprowadzenie do problemu.

Powodzenie życiowe naszych dzieci zależy nie tylko od ich inteligencji ale i od ich charakteru. Wychowywanie to czynność oddziaływania jednej osoby na drugą. To skłanianie dziecka do trafnego postępowania. Nie chodzi tutaj o to by bezwzględnie domagać się posłuszeństwa dla wydanego rozkazu. Może się zdarzyć, że polecenie wydane przez ojca jest odsuwane na bok przez matkę.

Jak sprzyjać rozwojowi? Jak sprzyjać, aby stan bardziej pożądany osiągnąć.

Jakie działania może podjąć jednostka - rodzic czy wychowawca? Ogólne zasady postępowania można wyrazić trzema słowami: opieka, konsekwencja i kontrola. Musimy pamiętać, że każde dziecko wymaga stosowania wobec niego wszystkich trzech zasad, ale w różnym stopniu. Chore - większej opieki, nieposłuszne - baczniejszej kontroli, ale większość sytuacji wymaga konsekwencji. Często jednak możemy zaobserwować, że w postępowaniu opiekunów dzieci i młodzieży brakuje równowagi. Zbyt duża kontrola czy konsekwencja nie złagodzona opiekuńczym ciepłem może przyczyniać się do gniewu a nawet przemocy jeżeli nie w stosunku do tego, kto wymusza posłuch, to w stosunku do osób całkiem postronnych. Aby móc pomóc dzieciom należy orientować się w pewnych podstawowych sprawach.

2. Przyczyny trudności dzieci.

1) Wyposażenie genetyczne. Już dawno mówiono, że niedaleko pada jabłko od jabłoni. I na pewno wiele jest w tym prawdy. Badania na ten temat są prowadzone i dzisiaj już wiemy na pewno, że dziedziczenie cech ma duży wpływ na zaburzenia zachowania i trudności emocjonalne.
2) Temperament dziecka. Skłonności temperamentalne określają nasze skłonności do zwiększonej wrażliwości lub nadpobudliwości a więc są przyczyną częstej dysproporcji między obiektywną ważnością przyczyny a spowodowanym przez nią efektem naszej reakcji emocjonalnej. Szczególnie zachowania niespotykane w danej rodzinie wywołują rozdrażnienia rodziców. Niektóre dzieci znoszą niepowodzenia i pokonują przeciwności losu ze stoickim spokojem, inne załamują się już przy małych przeciwnościach losu. Jeszcze inne buntują się przy każdej zmianie. Jedne łatwo ulegają wpływom, stają się lekkomyślne, kłamliwe i brak im wytrwałości, inne umieją pogodzić obowiązki z rozrywką, wprowadzają wszędzie pogodę i radość. Na radzenie sobie w życiu ma ogromny wpływ charakter, którego ukształtowanie zależy od temperamentu.
3) Historia życia dziecka, która wpłynęła na ukształtowanie się schematów jego zachowań. Np. śmierć rodzica, poważna choroba, maltretowanie matki przez ojca, zaniedbywanie przez rodziców, to przyczyny utrwalania się takich a nie innych jego wzorów zachowań.
4) Wpływ problemów powstałych w młodości. Dziecko dorastając przechodzi przez życie etapami i na każdym z tych etapów powinno zdobyć odpowiednie doświadczenie życiowe Z tym doświadczeniem wchodzi w następny etap. Jeżeli dziecko w poprzednim etapie napotkało trudności lub przeszło wstrząsy emocjonalne, to może sobie w następnym etapie nie radzić.
5) Atmosfera panująca w rodzinie. Wszyscy jesteśmy członkami wspólnoty społecznej i chcemy być akceptowani. Człowiek dorosły najczęściej potrafi przeciwstawić się wpływom. Natomiast młody człowiek postępuje często tak, jak chce większość akceptującej go grupy. Jeżeli zostaje on uwikłany w konflikt rodzinny np. między rodzicami to może reagować prowokacja lub rozpaczą.
6) Wpływ rówieśników i subkultury wynikający z potrzeby akceptacji oraz zmiana w zależności od wieku ważnych osób. W wieku dojrzewania wpływowa jest najbardziej grupa rówieśnicza. Jeżeli jest to grupa skłaniająca się ku niebezpiecznej działalności, to młody człowiek naraża się na poważne niebezpieczeństwo. Na stan psychiczny mogą również mieć wpływ brak akceptacji, złośliwość lub krytycyzm ze strony rówieśników.

3. Jakie są potrzeby psychospołeczne dziecka?
1) Potrzeba życzliwości i ciepła uczuć a inaczej mówiąc potrzeba kontaktu emocjonalnego. Dziecko małe czy duże, musi czuć, że rodzice w całości je akceptują, że niezależnie jakie jest chude czy grube, rude czy z pryszczami, akceptują je i okazują mu życzliwość. Młody człowiek czuje się wtedy bezpiecznie i pewnie, że w każdych kłopotach rodzice mu pomogą.
2) Potrzeba kontaktu społecznego przejawiająca się wzajemnym zainteresowaniem. Dziecko chce aby rodzice wiedzieli co on robi, co go interesuje, jak mu się wiedzie np. w szkole czy wśród przyjaciół i jednocześnie interesuje się tym co robią rodzice. Oczywiście, młodzież starsza musi mieć już swoje małe tajemnice i nie musi ze wszystkiego spowiadać się rodzicom, ale taka potrzeba istnieje. Nie jest dobrze jeśli rodzice tę kwestie pomijają uważając, że dorastający czy już nawet pełnoletni syn czy córka są za siebie odpowiedzialni i wobec tego mogą robić co chcą.
3) Potrzeba samo urzeczywistnienia a może lepiej samorealizacji przejawiająca się rozwijaniem własnych uzdolnień. Rodzice umożliwiają zaspokajanie tych potrzeb choćby przez opłaty nauki muzyki, języków obcych, możliwość udziału w zajęciach sportowych czy pozalekcyjnych, zakup książek, komputera itp. Jak również przez umożliwienie nauki w odpowiednich szkołach przy zdobywaniu wykształcenia.
7) Potrzeba szacunku czyli potrzeba uznania społecznego. Dziecko musi być traktowane serio, nie może być poniżane i stale krytykowane, bo będzie miało poczucie małej wartości. Należy szanować jego wysiłki, traktować je serio w każdym okresie jego życia. Oczywiście stosownie do jego możliwości i wieku aby miało podstawy zaufania we własne możliwości. Badania udowodniły, że jeżeli rodzice są wielkim oparciem dla swojego dziecka, wspierają go w jego trudach i niepowodzeniach szkolnych, wspomagają finansowo zdobywanie wiedzy, to mimo trudności dzieci zdobywają wysokie wykształcenie, które w późniejszym wieku dodaje im poczucia własnej wartości.

Niezaspokajanie tych potrzeb najpierw wpływa na zaburzenie zachowania dziecka a później wywołuje trwałe ujemne rysy osobowości.

4. Jaką postawę przyjmują rodzice i jaki ma to wpływ na zachowanie się ich dzieci?
1) Postawa odtrącająca - źle się zachowałeś, nie uczyłeś się i masz teraz niedostateczne, wpadłeś w złe towarzystwo i nabroiłeś więc radź sobie sam. Zła postawa bo prowadząca do jeszcze większych zahamowań uczuć wyższych, sprzyjająca zachowaniu antyspołecznemu. Może też taka postawa prowadzić do otyłości, pozornego niedorozwoju lub wywoływać depresje nerwowe.
2) Postawa akceptująca - sprzyja nabywaniu umiejętności wyrażania uczuć, nawiązywaniu trwałej więzi emocjonalnej. Dziecko jest bardziej wesołe, współczujące, przyjacielskie i odważne. Można tutaj wspomnieć o problemie co zrobić, jeżeli już duże dziecko wpadnie w prawdziwe kłopoty. Postawa akceptacji mówi rodzicowi: niezależnie co zrobisz i tak cię kocham i w miarę możliwości pomogę ci wybrnąć z kłopotów.
3) Postawa unikająca kontaktu z dzieckiem może wywołać niezdolność do trwałych więzi uczuciowych, do braku obiektywizmu ocen, skłonnościach do przechwałek. Może czuć się prześladowane i rozżalone nad sobą. Taka postawa wywołać również może niezdolność do koncentracji i wytrwałości, nieufność, bojaźliwość. Młody człowiek łatwiej wtedy wchodzi w konflikty z rodzicami, ze szkołą a nawet mogą wystąpić u niego lżejsze objawy wykolejenia się. Ponieważ jest niezdolne do głębszych uczuć nawiązuje stale przelotne znajomości. Nadmierny dystans uczuciowy powoduje zahamowanie rozwoju uczuć wyższych.
4) Postawa współdziałania powoduje, że dziecko jest gotowe do współpracy, ufne, wytrwałe, zadowolone z własnych wysiłków. Potrafi troszczyć się o siebie i innych.
5) Postawa nadmiernego wymagania, korygowania, krytyki kształtuje u dziecka takie cechy jak brak wiary w siebie, lękliwość, uległość, brak zdolności do koncentracji. Mogą wystąpić u niego trudności szkolne, frustracja, słabe aspiracje i brak opanowania emocjonalnego. Nie możemy stale oceniać dziecka, bo nie będzie w siebie wierzyło. Musi nauczyć się samodzielnie decydować, co jest dla niego dobre.
6) Postawa uznająca prawa dziecka wyrabia w dziecku lojalność i solidarność w stosunku do innych członków rodziny. Taka postawa uczy dziecko, że nie musi zawsze polegać na rodzicach i może podejmować decyzje z własnej inicjatywy. Taka postawa rozwija twórczość dziecka.
7) Postawa nadmiernie chroniąca może być przyczyną, że dziecko nie nauczy się podejmowania własnych decyzji, będzie zawsze zależne. Przy matce będzie rozpieszczone, egoistyczne, zarozumiałe a bez niej będzie bezradne.
8) Postawa dająca swobodę działania będzie sprzyjać umiejętności współdziałania, łatwego przystosowywania się do różnych sytuacji życiowych. Będzie bardziej zdolne do pokonywania trudnych zadań.

5. Jaką postawę powinni przyjąć rodzice?
Źródłem motywacji do działania są wszystkie uczucia. Wraz z rozwojem uczuć nabywamy wiadomości i umiejętności do usprawnienia swojego funkcjonowania. Postawę rodzica powinna kształtować rozwaga i uwaga. W każdym młodym człowieku bez przerwy istnieje konflikt dobra i zła. Czasami dorośli wytłumaczą spokojnie a czasami denerwują się już przy drugim wyjaśnianiu. Znajomość życia uczuciowego jest nieodzowna w radzeniu sobie ze swoimi wadami. Należy wiedzieć przede wszystkim, że strach przed niepowodzeniem często motywuje do wysiłku destrukcyjnego, czyli prowadzi do wyniku negatywnego, natomiast radość motywująca do działania prowadzi do osiągnięcia dobrych wyników. Uczucia pozytywne dają siłę i wytrwałość do pracy.

Literatura:
1) "Rodzina i dziecko" - praca zbiorowa pod redakcją M. Ziemskiej - PWN Warszawa 1986
2) "Charakter rozwój - zagrożenia" - H Jarosiewicz - "Nowe życie" Wrocław 2001
3) "Dzieci i młodzież w kłopocie" - J. Elliot, M. Place - WSiP Warszawa S.A. 2000
4) "Wyzwoleni rodzice wyzwolone dzieci" - A.Fabre, E. Mazlish - Media Rodzin of Poznań 1994

Opracowanie: mgr Maria Bartczak

Wyświetleń: 1573


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.