Prawa człowieka i podstawowe wolności - szkolny konkurs

Celem konkursu jest
- wzbogacenie wiedzy uczniów o prawach i wolnościach przysługujących każdemu człowiekowi
- kształtowanie wśród uczniów postawy szacunku dla drugiego człowieka
- uświadomienie młodzieży granic wolności jednostki w państwie i społeczeństwie

Konkurs przeznaczony jest dla uczniów szkół gimnazjalnych.

Regulamin konkursu
1. Konkurs obejmuje tematykę wiedzy o prawach człowieka i podstawowych wolnościach.
2. Zespoły odpowiadać będą na trzy pytania.
3. Uczestnicy w każdym z dwóch etapów odpowiadać będą na jedno z 15 pytań o różnym stopniu trudności. W finale dodatkowe pytanie z działalności Amnesty International.
4. Odpowiedzi oceniać będzie komisja.
5. Każda odpowiedź punktowana jest od 0-3 punktów.
6. Zespół ustala lidera grupy, który odpowiada w jej imieniu. Liczy się pierwsza odpowiedź.
7. Przewiduje się w wyniku remisu dogrywkę.

Prawa człowieka to jeden z najważniejszych elementów funkcjonowania demokracji. Bardzo ważne jest poznać te prawa, i to jak najwcześniej, by później w życiu dorosłych obywateli, przestrzegać ich i uczyć następne pokolenia.

PYTANIA DO ETAPU I

za 1 punkt

1. Czy wszystkie dzieci mają prawo do nauki?
(prawo to przysługuje każdemu z nas, niezależnie od tego, kim jesteśmy, jaka jest nasza narodowość i pochodzenie społeczne)
2. Jak nazywa się największy akt prawny w danym państwie?
(konstytucja)
3. Czy i kiedy człowiek może być pozbawiony życia?
(nikt nie może być pozbawiony życia, wyjąwszy przypadki wykonania wyroku sądowego skazującego za przestępstwa, za które ustawa przewiduje taką karę)
4. Czy dziecko urodzone w czasie odbywania kary przez jego matkę jest wolne?
(wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi w swej godności i w swych prawach)
5. Czy chłopcy i dziewczynki mają równe prawo do nauki?
(prawo do nauki przysługuje każdemu, niezależnie od tego, kim jest, jaka jest jego narodowość i pochodzenie społeczne, zarówno chłopcu, jak i dziewczynce)

za 2 punkty

1. Co to jest rasizm?
(przekonanie, że istnieją rasy lepsze i gorsze, oraz postępowanie zgodne z tym przekonaniem)
2. Co to jest demokracja?
(demokracja jest to ustrój, w którym ludzie są wolni i równi, ich prawa są chronione przez ustawy oraz sąd i w którym mogą oni wybierać tych, którzy nimi rządzą)
3. Co to jest dyktatura?
(dyktatura jest przeciwieństwem demokracji; sprawowanie władzy skoncentrowane jest w rękach jednostki lub nielicznej grupy)
4. Co to jest konwencja?
(jest to umowa, kontrakt, do którego przestrzegania zobowiązuje się każdy kraj, który ten kontrakt podpisał)
5. Co to jest nacjonalizm?
(przywiązanie tylko do swojego kraju, bez liczenia się z wartościami, które są wspólne wszystkim istotom ludzkim)

za 3 punkty

1.Co to znaczy, że prawa człowieka są powszechne, niezbywalne i nienaruszalne?
(powszechne tzn. przysługują wszystkim ludziom, bez względu na miejsce urodzenia, zamieszkania, wiek, rasę, wyznanie, pochodzenie;
niezbywalne tzn. nikt nie może się ich zrzec ani przenieść na inną osobę;
nienaruszalne tzn. państwo ani żadna osoba nie może pozbawić człowieka tych praw)
2. Jakie dokumenty międzynarodowe i krajowe strzegą praw i wolności człowieka?
(Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ONZ 1948, Europejska Konwencja Praw Człowieka i Podstawowych Wolności 1950,Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Pakt Praw Socjalnych, Gospodarczych i Kulturalnych ONZ Z 1966, Europejska Karta Społeczna 1968, konstytucje)
3. Co to jest Europejska Konwencja Praw Człowieka?
(zbiór praw i wolności opracowany przez Radę Europy i określający prawa i wolności, z jakich może korzystać każdy człowiek mieszkający w kraju członkowskim Rady Europy)
4. W którym wieku i w jakich krajach ludzie po raz pierwszy zdefiniowali i określili podstawowe prawa człowieka?
(XVIII wiek, Stany Zjednoczone - "Deklaracja Niepodległości" 1776 r., Francja - "Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela" 1789 r.)
5. Podaj 3 przykłady polskich organizacji pozarządowych działających na rzecz praw człowieka.
(Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Polska Akcja Humanitarna, Polski Komitet UNICEF, Komitet Ochrony Praw Dziecka, Amnesty International Polska)

PYTANIA DO ETAPU II

za 1 punkt

1. Dlaczego Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka obchodzimy 10 grudnia?
(ponieważ 10 grudnia 1948 roku została uchwalona przez ONZ Powszechna Deklaracja Praw Człowieka)
2. Do jakiej instytucji może odwołać się człowiek, który jest poszkodowany i wykorzystał już wszystkie możliwości obrony w swoim kraju?
(do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu)
3. Co to jest UNICEF?
(specjalna agenda ONZ powołana do obrony praw dziecka, za swą działalność w 1965 roku otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla)

za 2 punkty

1. Kto i kiedy uchwalił Konwencję Praw Dziecka?
(Zgromadzenie Ogólne ONZ, 20 listopada 1989 roku)
2. Co to jest Europejska Karta Społeczna?
(tekst prawny uzupełniający Europejską Konwencję Praw Człowieka zawierający 23 prawa społeczne i gospodarcze, które dotyczą m. in. warunków pracy, sprawiedliwego wynagradzania, prawa do strajku, ochrony dzieci. Skupia się na prawach społecznych i ekonomicznych)
3. Co to jest państwo prawa?
(państwo, w którym prawa obywateli są chronione przez ustawy i w którym stosowanie tych ustaw jest zapewnione przez niezawisłe sądownictwo)

za 3 punkty

1. Przeciwko komu składa się skargę do Europejskiej Komisji Praw Człowieka?.
(przeciwko państwu posądzonemu o nieuszanowanie tych praw i wolności, które zostały zapisane w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka)
2. Jak organizacje pozarządowe chronią prawa człowieka?
(informują jak najszersze kręgi opinii publicznej o naruszaniu praw człowieka, robią to poprzez dokładne badanie faktów, opracowywanie i przedstawianie raportów, prowadzenie działalności wydawniczej i edukacyjnej. Listy do władz w obronie prześladowanych, bezpośrednie kontakty z rządami naruszającymi prawa człowieka, interwencje na forum międzynarodowym. Wykonują ekspertyzy, konsultacje, rozwijają wiedzę o prawach człowieka i metodach ich ochrony. Udzielają bezpośredniej pomocy materialnej oraz prawnej prześladowanym i ich rodzinom.)
3. Jakie prawa gwarantuje dzieciom Konwencja Praw Dziecka (wg ogólnie przyjętej klasyfikacji praw człowieka)?
(prawa osobiste np. prawo do życia, rozwoju, wolności, godności, szacunku, nietykalności osobistej
prawa socjalne np. prawo do ochrony zdrowia, do wypoczynku i czasu wolnego, do godziwego poziomu życia
prawa kulturalne np. prawo do bezpłatnej i obowiązkowej nauki, do korzystania z dóbr kultury, do informacji, do znajomości swych praw)


PYTANIA DOTYCZĄCE AMNESTY INTERNATIONAL za 3 punkty

1. Na jakich zasadach działa Amnesty International?
(ochrona praw ludzkich niezależnie od granic państwowych, rasy, ideologii;
bezstronność polityczna; niezależność finansowa)
2. Jakie cele stawia sobie Amnesty International?
(działać na rzecz uwolnienia więźniów politycznych i tzw. więźniów sumienia, ludzi uwięzionych z powodu swoich przekonań, rasy, płci, pochodzenia, języka lub religii a w swej działalności nie posługujących się przemocą)
3. Jakimi metodami posługuje się Amnesty International?
(zbiera i analizuje informacje z różnorodnych źródeł np. gazety, sprawozdania prawników i organizacji humanitarnych, listy więźniów; wysyła misje, których zadaniem jest zbadanie sytuacji na miejscu; organizuje akcję wysyłania listów do rządów i do władz więziennych; opiekuje się więźniami sumienia, mobilizuje opinię publiczną i zabiega o polepszenie warunków, w jakich się znajdują)

PYTANIA DO DOGRYWKI

1. Czy Polska jest członkiem Rady Europy?
(tak, 26 listopada 1991 roku odbyła się w Strasburgu ceremonia przyjęcia Polski do Rady Europy; tego samego dnia przedstawiciele polskich władz podpisali Europejską Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności)
2. W którym roku i dlaczego powstała Rada Europy?
(w roku 1949, po tragedii II wojny światowej, aby zbudować nową Europę, wolną, zjednoczoną i szanującą wszystkich ludzi)
3. Czy można szkodzić innym osobom wyrażając własne opinie w środkach masowego przekazu?
(należy wypowiadać się w taki sposób, aby uszanowane były godność i wolność innych osób) •
4. Podaj nazwę międzynarodowej organizacji, powstałej w 1961 roku, której celem jest obrona osób wobec, których naruszono prawa człowieka.
(Amnesty International)
5. Co to jest ucisk?
(brak wolności)
6. Czy ojciec i matka mają równe prawa wobec swoich dzieci?
(tak, z wyjątkiem przypadków, kiedy sąd pozbawi jedno z rodziców praw rodzicielskich)
7. Ludzkość od 200 lat rozbudowuje katalog praw człowieka, dostosowując go do zmieniających się czasów. Do najstarszych należą prawa pierwszej generacji. Jakie to są prawa, podaj ich przykłady?
(prawa i wolności osobiste np. prawo do życia, wolności, godności, bezpieczeństwa prawa i wolności polityczne np. równość wobec prawa, prawo do udziału w życiu politycznym zwłaszcza prawo wyborcze)
8. Co to jest nietolerancja?
(potępienie, nieuznawanie tego, że ktoś myśli lub postępuje inaczej niż my)
9. W jakich sprawach możemy się zwrócić do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka?
(sprawy te to uwięzienie, podsłuch telefoniczny, kary cielesne w szkołach, prawa rodzicielskie i prawa dzieci, działalność związkowa, wolność wypowiedzi, imigracji, ekstradycja itp.)
10. Wymień międzynarodowe organy chroniące prawa człowieka.
(Europejska Komisja Praw Człowieka w Strasburgu, Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu, Komitet Ministrów Rady Europy, Komitet Praw Człowieka ONZ, Amnesty International)
11. W którym roku Amnesty International otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla?
(1977 roku)
12. Czy człowiek ma prawo wolności wyznania w poszczególnych krajach?
(artykuł 9 konwencji mówi, że wszyscy ludzie mają prawo wolności myśli, sumienia i wyznania)
13. Czy ludzie mają prawo zgromadzenia się i stowarzyszenia?
(konwencja zapewnia wolność pokojowego zgromadzania się, wolność stowarzyszeń, prawo do tworzenia i przystępowania do związków zawodowych dla ochrony swoich interesów)

Opracowanie: Małgorzata Sawulska

Wyświetleń: 3229