Legenda jako podanie ludowe

Temat zajęć: Powstanie państwa polskiego
Cele zajęć:
Uczeń zna:
- historię powstania nazwy Polska,
- nazwę Ojczyzny,
- położenie Polski na mapie,
- legendę "O Lechu, Czechu i Rusie",
- pojęcia: legenda, podanie, klechda, historia,
Uczeń potrafi:
- przedstawić ruchem legendę wykorzystując rekwizyty,
- wskazać różnicę między faktami historycznymi, a legendą,

Środki dydaktyczne: "U kolebki Państwa polskiego"

Przebieg zajęć:
1. Dzieci wchodzą do sali, odczytują zadania do wykonania zawieszone na tablicach zgodnie z podaną numeracją:
1) Napisz swoje imię i znajdź kolegę, który ma kartkę w tym samym kolorze - powstają grupy.
2) I grupa - Ułóżcie mapę Polski z puzzli.
3) II grupa - Odszukajcie w sali mapę i wskażcie na niej Polskę.
4) III grupa - Ułóżcie rozsypankę wyrazową - Rzeczpospolita Polska
2. Nauczyciel wyjaśnia powstanie nazwy Polska na podstawie faktów historycznych.
3. Nauczyciel czyta legendę "O Lechu, Czechu i Rusie".
4. Uczniowie wyodrębniają postacie w legendzie.
5. Nauczyciel wyjaśnia pojęcie legenda, podanie, klechda i historia /napisy na planszach/
6. Powstają 3 drużyny /według ustalonych wcześniej kolorów/: Lecha, Czecha i Rusa. Każda drużyna na naradzie układa nazwę swojej krainy, okrzyk - hasło, piosenkę - hymn, przygotowuje z otrzymanych materiałów totem, projektuje strój wojownika i dokonuje prezentacji.
7. Następnie uczniowie inscenizują wysłuchaną legendę.
8. Zabawa ruchowa: wyścig wojowników.



Temat zajęć: Nasi przodkowie
Cele zajęć:
Uczeń:
- zna pierwszych Piastów,
- zna legendarnych przodków Piastów,
- poprawnie czyta legendy,
- uważnie słucha czytanego tekstu,
- opowiada legendę na podstawie wykonanych ilustracji,
- wskazuje różnice między faktami historycznymi, a legendą,
- zgodnie współpracuje w grupie,

Środki dydaktyczne: "U kolebki państwa polskiego"

Przebieg zajęć:
1.W sali umieszczone są rysunki myszek, które prowadzą do 3 norek, gdzie ukryte są polecenia i teksty legend: " O Popielu", "O Piaście Kołodzieju", "O Piaście Rolniku". Dzieci idąc śladami myszek tworzą 3 grupy.
2.Polecenia:
a) Wybierzcie ze swojej grupy przewodniczącego, który przeczyta legendę.
b) Wysłuchajcie uważnie legendy.
c) Wykonajcie ilustracje do wydarzeń.
d) Przygotujcie opowiadanie ustne zgodnie z przebiegiem akcji i ilustracjami.
3.Każda grupa prezentuje ilustracje do swojej legendy i opowiada jej treść.
4.Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela tworzą drzewo genealogiczne legendarnych i historycznych władców Polski. Umieszczają na planszy imiona postaci z legend i postaci historycznych: Popiel, Piast Kołodziej, Rzepicha, Ziemowit,. ....., Mieszko,.....

Piast Kołodziej Rzepicha

Ziemowit




5.Zabawa tematyczna na zakończenie zajęć: zdobywanie Mysiej Wieży.


Ośrodek tematyczny: Na wiślanym szlaku

Temat zajęć: Od Beskidów po Bałtyk

Cele zajęć:
Uczeń:
- wskazuje na mapie główne rzeki Polski,
- nazywa największe miasta leżące nad Wisłą,
- śpiewa piosenkę "Płynie Wisła, płynie",
- uważnie wysłuchuje wiersza "Tam gdzie Beskidy",
- wykonuje mapę Polski według szablonu,
- zna pojęcia: źródło, ujście, szlak wiślany, flisak, krajobraz


Środki dydaktyczne: "Okręt w herbie" - Franciszek Fenikowski "Tam gdzie Beskidy"

Przebieg zajęć:
1.Uczniowie wysłuchują, a następnie śpiewają piosenkę "Płynie Wisła, płynie".
Płynie Wisła, płynie
Po polskiej krainie,
A dopóki płynie,
Polska nie zaginie.

Zobaczyła Kraków,
Wnet go pokochała,
A w dowód miłości
Wstęga opasała.

Chociaż się schowała
W Niepołomskie lasy
I do morza wpadła,
Płynie jak przed czasy.

Płynie Wisła, płynie,
Po polskiej krainie,
A dopóki płynie,
Polska nie zaginie.

2.Nauczyciel rysuje na konturze Polski /szary papier/ schemat biegu Wisły, przypina napis: Barania Góra i Morze Bałtyckie.
3. Nauczyciel zadaje pytania dotyczące treści piosenki i mapy Polski:
a) Co przedstawia schemat?
b) Z czym kojarzą się Wam napisy: Barania Góra, Morze Bałtyckie?
c) Przez jakie miasta płynie Wisła w wysłuchanej piosence?
d) Które miasta znacie i co o nich wiecie?
4. Układanie nazw miast z rozsypanek sylabowych i umieszczenie ich na konturze mapy: Kraków, Warszawa, Toruń, Gdańsk.
5. Nauczyciel czyta wiersz "Tam gdzie Beskidy".
6. Wyjaśnienie pojęć: źródło, ujście, flisak.
7. Obserwacja biegu Wisły na mapie fizycznej. Wyjaśnienie znaczenia kolorów na mapie - krajobrazy polskie. Wyszukiwanie wśród kart z kalendarzy krajobrazów z różnych regionów Polski i przyporządkowywanie ich do odpowiednich miejsc na przygotowanym konturze.
8. Uczniowie otrzymują gotowe szablony mapek Polski i wypełniają je plasteliną stosując kolorystykę zgodnie z fizyczną mapą Polski.
9. Przygotowanie wystawki prac pt. "Z biegiem Wisły".


Temat zajęć: "Podanie o Wiśle"
Cele:
Uczeń:
- zna podanie o Wiśle,
- improwizuje do słuchanego tekstu,
- czyta z podziałem na role,
- zna zasady gry tematycznej "Z biegiem Wisły",
- składa łodzie metodą origami,
- wykonuje farbami pracę malarską
Środki dydaktyczne: Legendy polskie

Przebieg zajęć:
1. Dzieci otrzymują kartki z instrukcją sposobu wykonania łódki techniką origami.
2. Wykonane łódki uczniowie wykorzystują do gry tematycznej "Z biegiem Wisły". W czasie gry utrwalają znajomość nazw największych miast położonych nad Wisłą.
3. Nauczyciel wybranym dzieciom przydziela role: króla Beskida, królowej Borany, córki Białej, córki Czarnej, rycerza Czantora. Pozostałym dzieciom rozdaje kartki w dwóch kolorach: białym i czarnym. Te dzieci tworzą fale za córkami: Białą i Czarną.
4. Nauczyciel czyta legendę pt. "Podanie o Wiśle", a dzieci słuchają i spontanicznie reagują ruchem na słowa.
5. Chętne dzieci otrzymują tekst legendy i czytają go z podziałem na role.
6. Uczniowie malują farbami na szarym papierze albo na rolce tapety panoramiczną ilustracje legendy.
7. Zawieszenie powstałej pracy plastycznej w wyeksponowanym miejscu.

Ośrodek tematyczny: Z legendą w góry

Temat: Mieszkańcy Podhala
Uczeń:
- słucha nagrania instrumentalnego,
- rozwiązuje krzyżówkę,
- zna pojęcia związane z górami: hale, halny, juhas, baca, kosodrzewina, turnie, ...
- odpowiada na pytania związane z tekstem,
- potrafi opisać strój góralski,
- umie zaśpiewać przyśpiewkę góralską

Środki dydaktyczne: "Klechdy domowe", nagranie piosenki "Idzie dysc"

Przebieg zajęć:
1. Dzieci wita góralska muzyka Harnasie. W trakcie słuchania wybierają jedną z położonych na podłodze planszy z nazwami regionów Polski, np.: Mazowsze, Podhale, Pomorze, Mazury, Śląsk.
2. Wspólne rozwiązywanie krzyżówki. Podane jest hasło: Podhale. Pomoc stanowią ilustracje związane z regionem. Uczniowie wybierają spośród nich pasujące do głównego hasła ilustracje i wpisują ich nazwy do krzyżówki /ilustracji jest więcej niż haseł/: Zakopane /widokówka/, kozica, kosodrzewina, niedźwiedź, hale, świstak, juhas, górale, krokus, baca, halny, dziewięćsił,

P
o
d
h
a
l
e


3. Wskazanie na mapie Polski Podhala.
4. Nauczyciel rozdaje dzieciom kartki z pytaniami o rożnym stopniu trudności związanymi z "Legendą o Podhalu":
a) Kto zaczął budować Podhale?
b) Kto ofiarował swoją pomoc w budowie Podhala?
c) W jaki sposób anioł zbudował Podhale?
d) Co się stało z pracą anioła podczas ulewy?
e) Jakich mieszkańców gór stworzył Pan Bóg?
Następnie nauczyciel czyta legendę.
5. Uczniowie odpowiadają na pytania.
6. Pokaz ilustracji górala i góralki w stroju regionalnym.
7. Ubieranie postaci kobiecej i męskiej w strój góralski - papierowe elementy.
8.Nauka przyśpiewki góralskiej "Idzie dysc".

Temat zajęć: Ballada o Janosiku
Cele:
Uczeń:
- uważnie słucha czytanych tekstów,
- potrafi opisać wygląd postaci,
- stosuje nową technikę plastyczną,
- śpiewa piosenkę "W murowanej piwnicy"
- tańczy "Zbójnickiego"

Środki dydaktyczne: "Z legendą w góry" A. Jazowski /list/, "Klechdy domowe" /tekst i ilustracja/, nagranie piosenki "W murowanej piwnicy"

Przebieg zajęć:
1.Dzieci siadają w kręgu wokół ogniska - kominka /imitacji/. Śpiewają przyśpiewkę, której nauczyły się na poprzednim spotkaniu. Nauczyciel odczytuje zagadkę:

Ani jo se nie zbój,
ani nie zbójnicek,
jo se nad zbójami
ino przewodnicek.

2. Dzieci zastanawiają się, kto mógł przysłać taką zagadkę. Nauczyciel naprowadza na właściwą odpowiedź. Zwrócenie uwagi na język.
3. Czytanie legendy o Janosiku. Rozmowa o wyglądzie zbójnika.
4. Zaprezentowanie techniki plastycznej charakterystycznej dla Podhala - malowania na szkle.
5.Wykonanie przez dzieci postaci Janosika techniką malowania na szkle.
6. Wystawa prac.
7. Nauka piosenki "W murowanej piwnicy tańcowali zbójnicy" i przygotowanie tańca zbójnickiego z wykorzystaniem rekwizytów /np. ciupag/

I W murowanej piwnicy
Tańcowali zbójnicy.
Kazali se piknie grać
I na nóżki spozirać.

II Tańcowałbym gdybym mógł
Gdybym nie miał krzywych nóg.
A że krzywe nóżki mom,
Co podskoce, to się gnom.

Temat zajęć: Wycieczka nad Morskie Oko
Cele:
Uczeń:
-

Środki dydaktyczne: Klechdy domowe "Morskie Oko", mapa,

Przebieg zajęć:
1. Dzieci otrzymują bilety wstępu do Tatrzańskiego Parku Narodowego. Bilety są ponumerowane. Dzieci porządkują je w kolejności rosnącej. Powstaje hasło: Morskie Oko.
2. Pokaz mapy turystycznej Tatrzańskiego Parku Narodowego. Odszukanie szlaku turystycznego do Morskiego Oka. Zatrzymanie się przy Wodogrzmotach Mickiewicza i nauka Przyśpiewki "Hej, bystra woda"

Hej, bystra woda, bystra wodiczka,
Pytało dziewcę o Janicka.
Hej, lesie ciemny, wirscku zielony
Kaj mój Janicek umilony?

Hej, powiadali, hej powiadali
Hej, że Janicka porubali.
Hej, porubały go Morawiany
Hej, za owiecki, za barany.


3. Rozmowa na temat ekwipunku prawdziwego turysty i zachowania się na szlaku.
4. Przygotowanie i udział w zabawie pt. "Wycieczka nad Morskie Oko" - "Gry i zabawy" str.82.
5. Dzieci otrzymują rozsypankę zdaniową - skróconą wersję legendy "Morskie Oko". Ich zadaniem jest ułożenie tekstu we właściwej kolejności. Głośno odczytują powstałe opowiadanie.
5. Nauczyciel czyta pełną wersję legendy pt. "Morskie Oko".
6. Uczniowie porównują pełną wersję z ułożonym wcześniej opowiadaniem.
7. Dalszy ciąg zabawy "Wycieczka nad Morskie Oko" - powrót do Zakopanego.

Ośrodek tematyczny: Kraków - dawna stolica Polski

Temat: "Legenda o Kraku"
Cele: -

Środki dydaktyczne: "Na ziemi polskiej przed wielu laty" - "Baśń nie baśń o strasznym smoku i o Kraku bohaterze", Legendy starego Krakowa "O smoku wawelskim i mądrym szewczyku"

Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel zaprasza dzieci do wysłuchania krótkiej gawędy o wzgórzu wawelskim.

Wpisać s.21

2. Nauczyciel przygotowuje teksty legend dla każdego dziecka. Ukrywa je w różnych miejscach sali. Każde dziecko po cichu czyta odszukaną legendę. Nie wie, że są dwie wersje.
3. Nauczyciel zadaje pytania sprawdzające zrozumienie przeczytanego tekstu. Pytania są tak sformułowane, aby dzieci mogły dostrzec różnice i podobieństwa przeczytanych legend. Powstaje dyskusja, w wyniku której dzieci dzielą się na dwie grupy, odpowiadające dwóm wersjom legendy.
- Kto rządził na Wawelu?
- Jakie niebezpieczeństwo groziło mieszkańcom?
- Kto i w jaki sposób uratował gród?
- Jaka nagroda spotkała wybawiciela?
- Skąd wywodzi się nazwa Kraków?
- Jak nazwano mieszkańców Krakowa i okolic?
4. Dzieci tworzą rodzinę wyrazów związanych z Krakowem: Kraków, krakowianka, krakowiak, krakowiaczek.
5. Pokaz stroju krakowskiego. Kolorowanie ilustracji krakowianki i krakowiaka według wzoru.
5. Nauka tańca: "Krakowiak".

Opracowanie: Jolanta Gliwa

Wyświetleń: 3786