Katalog

Beata Ćmiel, Barbara Merta
WOS, Artykuły

"Jestem Polakiem, więc jestem Europejczykiem - jak realizujemy edukację europejską w naszej szkole?"

- n +

Jestem Polakiem, więc jestem Europejczykiem - Jak realizujemy edukację europejską w naszej szkole?

Edukacja europejska pojawiła się w 1999 roku jako obowiązkowy komponent podstawy programowej dla gimnazjum. Nie jest ona jednak osobnym przedmiotem nauczania, ale realizowana jest jako ścieżka miedzyprzedmiotowa, której treści wplecione są w programy nauczania innych przedmiotów szkolnych. Biorąc pod uwagę dzisiejszą rzeczywistość szkolną takie podejście do edukacji europejskiej naszym zdaniem nie pozwala na całościowe ujęcie zagadnienia, a jedynie fragmentaryczne. Z naszych doświadczeń wynika, że realizacja ścieżek międzyprzedmiotowych pozostawia wiele do życzenia, a efekty ich realizacji SA mało wymierne. Często jedyny ślad, jaki pozostaje po realizacji ścieżek to zapis w dzienniku lekcyjnym. W związku z tym jesteśmy zdania, że celowe jest prowadzenie odrębnego kształcenia w tym kierunku. Nie bez znaczenia jest również forma przekazywania informacji, która powinna być jak najbardziej atrakcyjna i skłaniająca ucznia do twórczego myślenia i poszukiwań. Uznałyśmy za konieczne stworzenie programu autorskiego "Edukacja europejska", który pozwoliłby na skonsolidowanie treści ścieżki międzyprzedmiotowej w ramach jednego przedmiotu pod nazwą "Integracja europejska". Tak narodził się pomysł stworzenia w tyskim gimnazjum nr 2 klasy o profilu europejskim, w której oprócz zajęć edukacyjnych "Integracja europejska" młodzież uczy się dwóch języków obcych: angielskiego i francuskiego, co w dzisiejszej Europie wydaje się być koniecznością z uwagi na fakt, że są to języki robocze Unii Europejskiej. Oczywistym jest, że na lekcjach języków obcych również przekazywane są wybrane treści edukacji europejskiej. Przy tworzeniu programu kierowałyśmy się także myślą kształcenia młodzieży do klas licealnych o profilu europejskim, które od września 2002 roku zaczęły pojawiać się w ofertach szkół średnich.

Cel, jaki postawiłyśmy sobie to dostarczanie uczniom wiadomości o Unii Europejskiej oraz o skutkach przyszłej akcesji w sposób całościowy i atrakcyjny. Nie bez znaczenia była również potrzeba kształtowania postawy młodych obywateli Europy i świata otwartych na życie w kraju i za granicą, znających języki i uwrażliwionych na potrzeby naszego kontynentu. Mamy nadzieję, że podstawowe informacje dotyczące problematyki europejskiej pozwolą młodzieży lepiej poznać i zrozumieć ideę zjednoczonej Europy, a w przyszłości nasi dzisiejsi uczniowie będą mogli kształcić się i pracować w strukturach i instytucjach unijnych.

Drogą do osiągnięcia zamierzonych przez nas celów są nowatorskie, aktywizujące metody nauczania. Ponieważ zbliżamy się do końca pierwszego roku istnienia klasy autorskiej chciałybyśmy podzielić się refleksjami na temat realizacji programu "Edukacja europejska w gimnazjum", którego jesteśmy autorkami. Szczególną uwagę przywiązujemy do form i metod pracy z młodzieżą. Z naszego doświadczenia wynika, że uczniowie najchętniej uczestniczą w zajęciach warsztatowych, projektowych i prezentacyjnych, które wyzwalają kreatywność i zaangażowanie uczących się.

Dowodem tego były zorganizowane przez uczniów i nauczycieli warsztaty "Zjednoczona Europa", w czasie których uczniowie pracując w grupach przygotowywali krótkie, kilkuminutowe wystąpienia na wiecu przed ogólnokrajowym referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Wystąpienie prezentował lider każdej grupy. Należy zaznaczyć, że każda grupa prezentowała inną partię polityczną i losowo wybrała opcję - za lub przeciw przystąpieniu do Unii. W trakcie przemówień uczniowie notowali argumenty "za" i "przeciw" przedstawiane przez liderów. Uwieńczeniem warsztatów było referendum, w którym uczestniczyli wszyscy uczniowie, i którzy jednoznacznie opowiedzieli się za przystąpieniem naszego kraju do Unii Europejskiej.

Innym przykładem jest tworzenie projektów, w których zadaniem uczniów było zareklamowanie uroków naszego miasta dla obcokrajowców. Uczniowie sami wybrali zakres projektu według własnych zainteresowań i możliwości. Sami również zdecydowali o ich formie graficznej, Niezależnie od tego projekt zawierał opis i charakterystykę walorów krajobrazowych i klimatycznych, czystość środowiska naturalnego, regionalne ciekawostki. Prace projektowe miały najczęściej charakter folderów, albumów, fotografii, itp., ale mogą to być też eseje, gry, wywiady, rysunki i inne.

Bardzo duże zainteresowanie uczniów wzbudza metoda portfolio, polegająca na gromadzeniu w teczce materiałów, które dokumentują pracę ucznia na temat Unii Europejskiej. Uczniowie wykorzystują informacje z różnych źródeł, głównie informacje prasowe i ilustracje, ale także poszukują informacji w telewizji, radio i Internecie.

Stworzenie i realizacja programu autorskiego jest niewątpliwie jednym z najważniejszych naszych działań na rzecz edukacji europejskiej w naszej szkole, ale nie jedynym. Koordynujemy bowiem wszelkie działania związane z edukacja europejską.

Kolejnym krokiem było utworzenie Klubu Europejskiego "Euromaniacy", którego zadaniem jest propagowanie wśród młodzieży wiedzy na temat Europy, historii, kultury, tradycji państw integrującej się Europy, a także zbliżanie do siebie ludzi młodych poprzez wpajanie wzajemnej tolerancji i szacunku, kształtowanie poczucia wzajemnej odpowiedzialności za pokój, obronę praw człowieka, środowiska i spuścizny kultury. Do klubu wstąpili nie tylko uczniowie, ale i nauczyciele, a wspólne spotkania w miłej atmosferze pozwalają na integrację młodzieży i dorosłych oraz sprzyjają prezentacji własnego punktu widzenia problematyki unijnej.

Raz w tygodniu odbywają się zajęcia kółka europejskiego, którego głównym celem jest promocja idei Zjednoczonej Europy wśród młodzieży szkolnej. Z naszych doświadczeń wynika, że zdobyte podczas spotkań informacje młodzież przekazuje dalej w rówieśniczych kontaktach pozaszkolnych. Ważne w tych kontaktach jest to, że komunikacja odbywa się w relacji uczeń - uczeń, a nie uczeń - nauczyciel, co ku naszej radości poszerza spektrum naszego oddziaływania na młodzież. Z kolei uczniowie mimo woli stają się orędownikami Unii Europejskiej. Nasi gimnazjaliści chętnie uczestniczą we wszelkich formach aktywności europejskiej, wykazując duże zainteresowanie problematyką europejska i aktywny udział w zajęciach pozalekcyjnych.

Szkoła nasza uczestniczy we wszystkich organizowanych przez rządowe i pozarządowe instytucje akcjach związanych z Unią Europejska, takich jak: "Moja szkoła w Unii Europejskiej", "Forum Europejskie w mojej szkole", "Europejski Dzień Wiosny".

Ogromnie ważnym przedsięwzięciem jest zorganizowanie festynu europejskiego podczas V Dni Kultury Uczniowskiej w Zespole Szkół Z Oddziałami Integracyjnymi w Tychach, które odbędą się w ostatnich dniach maja. W festynie wezmą udział uczniowie, nauczyciele, rodzice, środowisko lokalne oraz licznie zaproszeni goście. Uczniowie klasy europejskiej oraz członkowie kółka i Klubu Europejskiego "Euromaniacy" już dziś rozpoczęli przygotowania do tej imprezy.

Naszym sojusznikiem w realizacji i ewaluacji wszelkich działań są Ośrodki Informacji Europejskiej, z którymi nawiązałyśmy kontakty. Współpracujemy a Regionalnym Centrum Informacji Europejskiej w Katowicach oraz nowopowstałym Ośrodkiem Informacji Europejskiej w Tychach, a także Wydziałem do spraw Integracji Europejskiej przy Urzędzie Miejskim w Tychach. Nasza współpraca pozwala nam na zdobywanie różnych materiałów promocyjnych (ulotki, plakaty, książki, itp.), które gromadzimy jednak z wielkim trudem z powodu niewielkich ilości, które są dostępne w tych ośrodkach. Zastanawia nas zatem fakt, że wobec zakrojonej na tak duża skalę rządowej akcji promocyjnej przed referendum brakuje materiałów promocyjnych na potrzeby szkół, które uważa się za ważny element kształtowania świadomości prounijnej. Te techniczne trudności równoważy satysfakcja i widoczne efekty płynące z realizacji naszych działań, które zachęcają nas do kontynuowania pracy, szczególnie w tym gorącym okresie, kiedy dobiegają końca nasze starania o członkostwo w Unii Europejskiej.

Fakt przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, w który mocno wierzymy i uważamy za historyczną konieczność, nie oznacza końca naszych działań. Pojawią się nowe problemy i tematyka, związana z funkcjonowaniem i asymilacją naszego kraju w strukturach unijnych. O tym, co będzie przedmiotem i tematem zajęć w dużej mierze zadecydują uczniowie, którzy są źródłem naszej inspiracji. Mamy też nadzieję na ciekawe nowości tematyczne i metodyczne, których jest coraz więcej na rynku wydawniczym, i z których mogłybyśmy wykorzystać w praktyce najciekawsze rozwiązania.

Opracowanie: mgr Beata Ćmiel
mgr Barbara Merta

Wyświetleń: 1166


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.