Katalog

Izabela Czarkowska
Język polski, Scenariusze

Jak ocenić postawę moralną Zenona Ziembiewicza? - scenariusz lekcji języka polskiego dla klasy III LO lub IV technikum

- n +

Jak ocenić postawę moralną Zenona Ziembiewicza?

KONSPEKT LEKCJI Z J.POLSKIEGO DLA KLASY IV TECHNIKUM LUB KL. III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO - 2 jednostki lekcyjne

Cele: uczeń zna historię życia bohatera lektury i potrafi o niej opowiadać, charakteryzuje postać literacką biorąc pod uwagę różne aspekty oceny , uzasadnia swoje sądy, gromadzi informacje i wykorzystuje je w dyskusji.

Środki dydaktyczne: zasady udziału w sześciu myślowych kapeluszach - kopia dla każdego ucznia

Literatura: Bortnowski S. - "6 myślowych kapeluszy Edwarda de Bono", "Polonistka" 1998,nr10. Nałkowska Z. - "Granica" Zaworka H. - "<Granica> Z. Nałkowskiej", "Przewodnik po lektorach", W-wa 1991
Wójcie W. - "Dzieło pisarskiej dojrzałości - Granica" w: "Literatura w szkole średniej", W-wa 1990

PRZEBIEG LEKCJI
1. Postawienie problemu za pomocą cytatu z "Granicy":
"Jest się takim, jak myślą o nas ludzie, nie takim, jak myślimy o sobie my, jest się takim, jak miejsce w którym się jest"
2. Zapisanie tematu, uświadomienie uczniom celów lekcji, metody rozwiązywania problemu - będzie to metoda 6 myślowych kapeluszy E. de Bono
3. Podział klasy na 5 grup - kapeluszy. Gri- kapelusz biały- pracuje wspólnie. W grupach 2-5 (kapelusze: czerwony, czarny, żółty, zielony) uczniowie pracują indywidualnie. Każdy dostaje opis sposobu myślenia w przydzielonym kapeluszu (patrz: załącznik). Na razie nie uwzględniamy Niebieskiego kapelusza. UWAGA: W przeddzień tej lekcji zadano pracę domową, polegającą na wyszukaniu w lekturze fragmentów służących charakterystyce Z. Ziembiewicza.
4. Polecenia dla 5 grup:
I. Włóż KAPELUSZ BIAŁY . Pamiętaj, ze interesują cię tylko fakty, które potwierdzisz cytatami. W jakiej rodzinie wychował się bohater? W jaki sposób i dzięki komu zdobywał wykształcenie? Przedstaw kolejne etapy jego kariery, Opisz perypetie i problemy uczuciowe Zenona.
II. Włóż KAPELUSZ CZERWONY. Pamiętaj ze interesują cię tylko emocje. w kilku krótkich zdaniach wyraź swoją emocjonalną opinię na temat postępowania i decyzji Zenona zarówno życiu osobistym, jak i zawodowym. Przedstaw także, jak przeżywa swoje problemy bohater.
III. Włóż KAPELUSZ CZARNY. Pamiętaj, że będziesz podkreślał wady, niedociągnięcia, bohatera i podważał jego decyzje. Zbierz w formie tez wszystkie argumenty podające w wątpliwość racje Zenona. Uczyń to najpierw imieniu Justyny, żony, mieszkańców miasta, potem we własnym.
IV. Włóż KAPELUSZ ŻÓŁTY. Pamiętaj, ze będziesz zgadzać się z Zenonem. Wskaż zalety bohatera i pozytywne skutki jego decyzji.
V. Włóż KAPELUSZ ZIELONY. Pamiętaj, że będziesz szukał innych rozwiązań problemu. jak Ziembiewicz powinien był postąpić na wieść o ciąży Justyny? Przedstaw warianty zachowania Zenona, ewentualnie Justyny i Elżbiety. Każdy z nich opatrz krótkie komentarzem
VI. Włóż KAPELUSZ NIEBIESKI. Pamiętaj, że będziesz podsumowywał dyskusje dopiero po wysłuchaniu relacji poprzednich pięciu grup. Przygotuj się do notowania spostrzeżeń, przejrzyj opinie historyków literatury na temat Zenona. Ciekawsze zanotuj. Może ci się przydadzą.
5. Prezentacja uczniowskich ustaleń. Spośród członków pierwszej grupy możesz wybrać protokolanta i jego asystenta, którzy będą notować spostrzeżenia wypowiadających się kolegów z grup 2-4. (kapelusz niebieski)

Oczekiwany zestaw uczniowskich ustaleń:

KAPELUSZ BIAŁY :
- podupadła rodzina ziemiańska, która utraciła majątek wskutek nieudolności ojca Zenona
- lenistwo, niekompetencja, konserwatyzm, zaściankowość Waleriana Ziembiewicza, zarządcy majątku Tczewskich
- jego wybujały erotyzm, ciągłe romanse ze służącymi
- tolerancja dla męża ze strony żony, zachowującej pozory wielkopańskiego stylu życia
- brak wykształcenia rodziców
- nauka w gimnazjum i poznanie przyszłej żony Elżbiety na stancji u pani Kolichowskiej
- studia ekonomiczne w Paryżu ukończone dzięki pomocy finansowej starosty Czechlińskiego
- współpraca z lokalnym pismem "Niwa", a potem stanowisko redaktora naczelnego
- prezydent miasta zamieszkujący wraz z rodziną, bywalec rautów i przyjęć w wysokich sferach
- śmiertelne ofiary i aresztowania wśród manifestujących przeciw polityce władz i bezrobociu
- pierwsze porywy serca gimnazjalisty do Elżbiety Bieckiej, której udziela korepetycji
- nawiązanie romansu z córką kucharki podczas nudnych wakacji w Boleborzy
- zacieśnianie związku uczuciowego dziennikarza "Niwy" z Elżbietą
- przypadkowe spotkanie z Justyną po śmierci jej matki i odnowienie romansu
- nieukrywanie przed narzeczoną informacji o ciąży Bogutówny
- małżeństwo z Biecką i szczęśliwe życie rodzinne, zakłócane od czasu do czasu koniecznością pomocy Justynie popadającej w chorobę psychiczną z powodu aborcji
- zemsta nieszczęśliwej kochanki powodująca trwałe okaleczenie Zenona
-samobójcza śmierć prezydenta

KAPELUSZ CZERWONY
- sugerując kochance usunięcie ciąży i popełniając samobójstwo, postąpił jak tchórz godny pożałowani.
- To nieodpowiedzialny mężczyzna, niegodny takiej kobiety jak Biecka i stanowiska prezydenta miasta.
- Pogardzam tym karierowiczem i konformistą, który zdradził swoje ideały.
- udając szlachetnego szlachetnego wrażliwego, a zachowując się jak egoista.
- Oj, biedny Zenonie, straciłeś swoją szansę na szczęśliwe życie, bo nie ponowałeś nad instynktami instynktami popędami.
- jak mogłeś nie zauważyć, że manipulują tobą klasy posiadające
- Nie protestował przeciw krzywdzeniu robotników, a nie czuł się współodpowiedzialny za ich masakrę. To dopiero obłudnik!

KAPELUSZ CZARNY
- traktował Justynę instrumentalnie, nie liczył się z jej uczuciami.
- był uniżonym i służalczy wobec sfer arystokratycznych arystokratycznych ludzi władzy, którzy go ubezwłasnowolnili.
- Pisywał kłamliwe artykuły, by zrobić karierę.
- wyrzekając się ideałów młodości stał się "prominentem" opływającym w luksusy, gdy inni żyli w nędzy.
- Przestał z czasem dostrzegać niemoralność swego postępowania, szukał usprawiedliwień ("przecież tylu innych mężczyzn nie płaciło takiej ceny za grzechy miłostek").
- Pomagał odrzuconej kochance nie z dobroci serca, ale z obawy przed skandalem. Wstydził się jej pochodzenia
- był wobec nieszczęśliwej Justyny obojętny, nie podtrzymywał jej na duchu
- Ranił żonę opowiadając o swoim romansie i domagając się pomocy w rozwiązywaniu problemów.
- Oskarżał nawet Elżbietę o przyczynianie się do zaognienia jego problemów związanych z kochanką
- Nie poczuwał się do odpowiedzialności za masakrę robotników mówiąc: "wrobili mnie", a był przecież prezydentem miasta.
- z tchórzostwa popełnił samobójstwo, gdy stał się sprawcą skandalu.

KAPELUSZ ŻÓŁTY
- jako prezydent zdziałał wiele dla robotników, wykazując się operatywnością ("Przystąpił do budowy domów robotniczych na Chązebiańskim Przedmieściu. Przeprowadził remont budynku dawnej cegielni, gdzie mieli swe legowisko bezdomni")
- to nie jego wina, że nie zrealizował wszystkich planów. Rząd cofnął dotacje.
- Brnął w romans z Justyną "z dobroci serca", aby jej nie sprawić bólu.
- Pomagał częściowo byłej kochance.
- Nie on wydał rozkaz strzelania do manifestantów
- Popełnił samobójstwo, gdyż odczuwał wyrzuty sumienia i zrozumiał swoje błędy ("Jest się takim, jak myślą ludzie, nie takim, jak myślimy o sobie my, jest się takim jak miejsce, w którym się jest").

KAPELUSZ ZIELONY
- możliwe rozwiązania
1. Zenon odkłada małżeństwo z Elżbietą na przyszłość. Opiekuje się Justyną i potomkiem, nie przyznaje się do nich publicznie. Zraniona Elżbieta odsuwa się od Ziembiewicza, nigdy nie chce go już poślubić. Ten zaś piastuje wysoki urząd , ale czuje się nieszczęśliwy i samotny. Męczy go ukrywanie związku ze służącą i własnym dzieckiem, którego nie pokochał
2. Żeni się z Justyną. Uszczęśliwia wszystkich sobie, Justynę i Elżbietę. Zenonie, dlaczego decydujesz się na małżeństwo bez miłości? Będziesz tego żałował. Justyna zorientuje się, że nie jest kochana. Oskarżysz ja o złamanie ci kariery zawodowej. Wasze życie zmieni się w piekło. Elżbieta odsunie się, nie chcąc przeszkadzać i być może ułoży sobie życie
3. Rezygnuje z kariery, odkłada małżeństwo z Biecką, wspiera duchowo i materialnie Justynę. Dobrze, że wreszcie odważne ponosisz konsekwencje swego postępowania. Może jeszcze będziesz szczęśliwy. Justyna po urodzeniu dziecka nie będzie się czuła samotna i pogodzi się kiedyś z twoim małżeństwem z Biecką. Nie zrobisz, co prawda, błyskotliwej kariery, ale jako człowiek wykształcony znajdziesz pracę, by utrzymać rodzinę. Tylko, czy Elżbieta będzie w stanie ci znowu zaufać i zapomnieć o zdradzie.

KAPELUSZ NIEBIESKI
Przy ocenie człowieka prawda społeczna ważniejsza od subiektywnej, lecz tej ostatniej nie można pomijać. Niejednoznaczna ocena postawy ZIembiewicza angażuje czytelników, zmusza do formułowania własnych ocen i do współprzeżywania wydarzeń im Nałkowska pozostawia odpowiedź na pytanie, jak Zenon powinien był lub mógł postąpić inaczej czy Elżbieta uczyniłaby lepiej rzeczywiście "zwracając" Ziembiewicza Justynie. czytelników czy w ogóle takie rozwiązanie umożliwiłoby uniknięcia konfliktu moralnego? Autorka ukazała konflikt nie do rozstrzygnięcia Główny bohater został przedstawiony jako człowiek mający możliwości decydowania o własnym losie. Wciąż dokonywał jednak niewłaściwych wyborów, sprzecznych sprzecznych ideałami młodości. Nie pozostał wierny samemu sobie okazało się, że granica między dobrem a złem jest cienka i można ją przekroczyć, nawet tego nie zauważywszy.


ZAŁĄCZNIK

Opis sposobów myślenia w 6 myślowych kapeluszach Edwarda de Bono:

Kapelusz biały - FAKTY
Zbadane, wiadomo, liczby, dane. Co wiemy? Zestaw informacji. Neutralne informacje. Staramy się o obiektywizm, bezstronność. Zachowujemy się jak chłodny, opanowany naukowiec.]

Kapelusz czerwony - EMOCJE
Co odczuwamy w związku z tą postacią, jej postawą, z tak postawionym problemem? Czy to nam się podoba czy nie? Co budzi niepokój? Może nie podawać logicznego wytłumaczenia faktów

Kapelusz czarny - PESYMIZM
Widzenie sprawy w czarnych barwach. Krytyka. Wady, niedociągnięcia, braki, niekonsekwencje, negatywne skutki

Kapelusz żółty - OPTYMIZM
Widzenie sprawy z pozytywnym nastawieniem, niemal przez różowe okulary.
Koncentrujemy się na zaletach, korzyściach, pozytywnych efektach. Totalny entuzjazm i szukanie pozytywnych aspektów sprawy, postawy.

Kapelusz zielony - MOŻLIWOŚCI
Możemy proponować w wysuwać sugestie każdego rodzaju. Co można by zrobić, zmienić? Jak udoskonalić? Poszukujemy alternatywnych, lepszych rozwiązań. Możemy posłużyć się "prowokacją", wypuszczać "balony próbne" w rodzaju: co by było, gdyby. ...

Kapelusz niebieski - ANALIZA PROCESU
Oglądanie przebiegu procesu myślowego "z góry". Który kolor przeważa? Czy wypowiedziano stanowisko wszystkich kolorów? Jakim kolorem należałoby się jeszcze zająć? próbujemy zebrać wnioski. Rola myślących na niebiesko przypomina funkcję przewodniczącego

Opracowanie: IZABELA CZARKOWSKA

Wyświetleń: 16660


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.