Katalog

Izabela Paterek
Muzyka, Artykuły

Gry i zabawy muzyczne w świetlicy

- n +

GRY I ZABAWY MUZYCZNE W ŚWIETLICY

Praca, wypoczynek, rozrywka przeplatają się w życiu człowieka nieustannie pełniąc określone funkcje w rozwoju jego osobowości. Gry i zabawy podejmowane są zwykle dla przyjemnego spędzania czasu, ale mogą także uczyć. Te ich walory zostały docenione przez pedagogów i psychologów i coraz częściej zostają wykorzystywane w procesie dydaktyczno-wychowawczym. Gry uczą działania w zespole , wyrabiają refleks i szybką orientację, sprawność ruchową i zręczność rąk. Rozszerzają wiedzę i rozwijają procesy poznawcze takie jak myślenie, pamięć, mowę. Gry mogą pełnić funkcję terapeutyczną, wyrównywać takie braki rozwojowe w osobowości dzieci jak: zwolniony refleks, trudności w postrzeganiu, myśleniu i orientacji przestrzennej, stopniowo usuwają zbytnią nieśmiałość lub zahamowania w kontaktach z rówieśnikami. Z roku na rok rośnie liczba uczniów kierowanych na zajęcia wyrównawcze lub korekcyjne. Bardzo często dzieci mają wadę postawy lub wymowy (można je wyeliminować przez ćwiczenia mięśni krtani, policzków, podniebienia, szczęki dolnej). Wystarczy tylko odrobina chęci, systematyczności i wiary w skuteczność prowadzonych ćwiczeń i zabaw z dziećmi.

Miałam okazję to sprawdzić, gdyż pracuję w świetlicy szkolnej w Publicznej Szkole Podstawowej w Popielowie. Jestem ponadto nauczycielką muzyki i wykorzystuję każdy moment w swojej pracy, aby dzieci mogły wyćwiczyć swoją aparaturę głosową, poczucie rytmu, a przede wszystkim staram się rozśpiewać dzieci. Oprócz zajęć wychowawczo-dydaktycznych, kulturalno-rozrywkowych, plastyczno-ruchowych i rekreacyjnych organizuję szereg zajęć korygujących braki rozwojowe u dzieci, stosując "spotkania z muzyką". Muszę stwierdzić, że dzieci chętnie biorą w nich udział, a nawet dopytują się o nowe formy gier i zabaw muzycznych. Przedstawiam kilka propozycji ćwiczeń, gier i zabaw muzycznych.

- PRÓBA GŁOSU, to ćwiczenie oddechowe, które napina mięśnie aparatu głosowego i klatki piersiowej. Przebieg: dzieci starają się nabrać jak najwięcej powietrza torem przeponowym, po czym swobodnie wydmuchują je ustami, śpiewając na wysokości mniej więcej dźwięku "gą" samogłoskę "A".

Ćwiczenia rytmiczno-ruchowe występują równocześnie trzy momenty: spostrzeżenie dźwięku, skojarzenie z pewnym ruchem i uczucie przyjemności towarzyszące zazwyczaj aktywnej pracy muzycznej. Występuje tu działanie muzyki, woli i uczucia.
- Zabawa PRZYSIAD, przebieg: dzieci poruszają się zgodnie z akompaniamentem,
na przerwę w muzyce wykonują przysiad podparty, powrót akompaniamentu
oznacza powrót do ruchu.

Warunkiem prawidłowego wymawiania głosek jest sprawne działanie narządów mowy. Wymówienie każdej głoski wymaga innego ułożenia narządów mowy i pracy innych mięśni, dlatego należy ćwiczyć narządy mowy.
- Zabawa RYTMICZNE RUCHY SZCZĘKĄ - ćwiczenie szczęki dolnej, przebieg:
polega na rytmicznym pogłębianiu otwierania szczęki dolnej.

- Zabawa KONIKI - ćwiczenie warg i policzków, przebieg: dzieci biegają po sali
zgodnie z muzyką, gdy nastaje cisza, jedne parskają jak koń, drugie cmokają jak
woźnica.

Udział w należycie zorganizowanych grach sprzyja kształtowaniu takich cech charakteru jak: panowanie nad sobą, wytrwałość w dążeniu do celu, umiejętność pokonywania trudności itd. Zaletą tych gier jest logiczna i konsekwentnie w nich realizowana zasada stopniowania trudności. Pozwalają one na kształtowanie w dzieciach wrażliwości muzycznej.

Poniżej przedstawiam kolejne przykłady zabaw i gier muzycznych.

- Zamiast głosów "zimno, gorąco" wydawane przez wszystkich, jedna osoba gra na jakimkolwiek instrumencie. Grając głośniej lub ciszej naprowadza szukającego na ślad schowanego przedmiotu. W razie braku odpowiedniego instrumentu można dawać sygnały gwizdkiem lub stukaniem. Można również śpiewać i zmieniając natężenie głosu pomagać w ten sposób osobie szukającej przedmiotu.

- Prowadzący organizuje "orkiestrę". Muzykanci nie będą mieli instrumentów, ale gestami będą naśladowali grę na różnych instrumentach muzycznych. Prowadzący zostaje solistą i gra na skrzypcach. Dzieci siadają półkolem przed solistą i próbują naśladować grę na jakimś instrumencie. Na sygnał solisty orkiestra zaczyna grać umówiony utwór np. walca. Solista będzie zmieniać instrumenty tzn. przerywa grę na skrzypcach, a zaczyna na gitarze- gitarzysta musi rozpocząć grę na skrzypcach itp. Jeżeli któryś z muzyków nie zmieni w odpowiednim czasie instrumentu, daje fant. Zwycięża w konkursie muzyk, który najlepiej naśladował grę na wybranym instrumencie i w odpowiednim czasie zmienił instrument.

- Każde dziecko otrzymuje zbiór ruchomych, kolorowych nut. Kierując się kolorami dzieci tworzą podzbiory nut o określonej wartości (np. wszystkie półnuty są zielone, ósemki czerwone a szesnastki - niebieskie)

- Nauczyciel wykonuje dany rytm, dzieci powtarzają go w formie echa, za pomocą klaskania, tupania, a następnie układają dany temat rytmiczny za pomocą ruchomych nut.

- Muzyczny Chińczyk. Gra dotyczy utrwalenia wartości muzycznych oraz pauz. Do gry potrzebna jest plansza "Chińczyka", 4 komplety pionków w różnych kolorach, łącznie 16 sztuk, oraz kostka sześcian (wykonana przez dzieci lub nauczyciela ), na ściankach której wyrysowane są: cała nuta, półnuta, ćwierćnuta oraz odpowiadające im pauzy. W grze bierze udział 4 uczniów. Grę rozpoczyna się od wyrzucenia całej nuty. Piony posuwa się do przodu: o 4 pola -całą nutę., na półnutę - o 2 pola, na ćwierćnutę - jedno pole; i do tyłu: na pauzę całonutową - o 4 pola, pauzę półnutową - o 2 pola, pauzę ćwierćnutową - o 1 pole. Po wyrzuceniu całej nuty zyskuje się kolejny rzut kostką. Wygrywa dziecko, które pierwsze ułoży swoje pionki "w domku".

- Telefon rytmiczny - dzielimy klasę na kilka grup. Nauczyciel mówi na ucho sylabami rytm (np. titi ta titi ta) jednemu z uczniów, ten przekazuje kolejnemu, ostatni powtarza głośno. Nauczyciel sprawdza, czy rytm nie został zmieniony. Następnie wybrany uczeń podaje rytm do powtórzenia. Grupa, która zmieni rytm, odchodzi z zabawy. Wygrywa ta grupa, która ani razu się nie pomyli.

- W przedstawionych zdaniach (kartki rozdajemy uczniom) należy odszukać pojęcia muzyczne. Za każdy prawidłowo odszukany termin dziecko otrzymuje punkt, a wygrywa zdobywca największej ilości punktów.

1. Olga ma swojego psa. (gama)
2. Ten dom długi taras. (gitara)
3. Z okna wypadła wielka pelargonia. (kapela)
4. Danuta poszła do kina. (nuta)
5. Tak trzeba uczyć się, by mieć same piątki. (takt)
6. Na działce tata wysiewał koper a mama buraki. (opera)

Dzieci bardzo chętnie uczestniczą w w/w zabawach, poprzez które uczą się podstawowych pojęć z muzyki. Bardzo lubią popisywać się swoimi możliwościami wokalnymi i wiedzą muzyczną w trakcie różnych innych zabaw, np.: "Koncertów życzeń", turniejów muzycznych (np."Co wiesz o Chopinie"), quizów "Jaka to melodia?", mini playback show, zabawy twórczej "Jestem kompozytorem" itd. Oprócz tego, w trakcie innych zajęć (odrabianie lekcji, granie w gry planszowe, rysowanie) dzieci słuchają muzyki relaksacyjnej oraz fragmenty utworów wielkich kompozytorów.
Zajęcia te prowadzę z chęcią, gdyż dzieci niezwykle ochoczo biorą w nich udział- śpiewają, komponują własne piosenki, słuchają różnej muzyki, prezentują swoje muzyczne upodobania. Myślę, że wpłynie to korzystnie na ich rozwój intelektualny i kulturalny, a przede wszystkim wpłynie na to, że ze śpiewem będą zaczynać i kończyć każdy dzień.

Opracowanie: Izabela Paterek
(nauczycielka muzyki i świetlicy z PSP Popielów)

Wyświetleń: 4911


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.