Katalog

Ryszard Gławdel
Zawodowe, Artykuły

Kompostowanie resztek pożniwnych i odpadów organicznych

- n +

Kompostowanie resztek pożniwnych i odpadów organicznych

Konieczność kompostowania resztek pożniwnych i odpadów organicznych wynika z faktu, że przyorane bez kompostowania zalegają
w ziemi latami, rozkładając się w warunkach beztlenowych. Zachodzące procesy gnilne, sprzyjające chorobom uniemożliwiają prawidłowy rozwój roślin. Dlatego resztki pożniwne i odpady organiczne należy najpierw kompostować, aby rozkład i przetworzenie materiałów nastąpił w warunkach tlenowych.

Istnieją trzy grupy metod kompostowania. Do pierwszej zaliczamy metodę 14-to dniową, kompostu kuchennego, rów i grządkę kompostową. Druga grupa dotyczy kompostowania na dużą skalę, na polu. Do trzeciej grupy zaliczamy metody nowoczesnego kompostowania w zakładach utylizacyjnych przy oczyszczalniach ścieków w celu odzyskania do ponownego wykorzystania produktów odpadowych.

Dużo odpadów organicznych w obrębie gospodarstw domowych może być właściwie wykorzystane jako źródło składników po uprzednim kompostowaniu. Jednocześnie zmniejsza się produkcja śmieci. Na kompost możemy przeznaczyć następujące materiały: trawa po strzyżonych trawnikach, liście, drobne gałązki przycinanych krzewów i drzew owocowych, chwasty, kwiaty, resztki warzyw, kości drobiu i ryb, odpady kuchenne (obierki, fusy resztki jedzenia, ale nie tłuszcze i produkty zawierające tłuszcz), siano, słoma, plewy, łodygi różnych roślin, mleko kwaśne, serwatka, muszle, łuski orzechów, pióra, popiół drzewny, nawozy zwierzęce, itp. Nie wolno natomiast stosować do produkcji kompostu roślin chorych, zaatakowanych przez szkodniki, trujących (np. wiecznie zielone pnące),liści orzecha włoskiego, jałowca, akacji, tuje, trudno rozkładających się chwastów (np. trawa bermudzka), kocich, psich
i ludzkich odchodów, popiołu z węgla kamiennego i drzewnego, tworzyw sztucznych, metalowych opakowań.

Prawidłowo ułożona pryzma umożliwia wnikanie do niej powietrza ze wszystkich stron, także od spodu. Jedyną wadą pryzmy jest jej wygląd, dlatego należy ją wykonać w miejscu odosobnionym lub osłonić. Wykonanie pryzmy kompostowej polega na:
- spulchnianiu gleby na głębokości min 23cm, aby ułatwić odpływ wody deszczowej;
- rozdrobnieniu gałęzi (najlepiej drzew owocowych) na odcinki do 5cm,
i ułożeniu warstwy o grubości 15cm. Warstwa ta umożliwia dopływ powierza do pryzmy od spodu. Można wykorzystać także łodygi kukurydzy i słonecznika;
- na warstwę gałęzi układa się warstwę suchych roślin o grubości 15cm (wysuszone chwasty, liście, słoma, siano, odpady warzyw);
- trzecią warstwą (10cm) są zielone rośliny i nawozy (świeże chwasty, trawa, żywopłot, krzewy zielone roślin strączkowych, odpady z kuchni);
- czwarta kilkucentymetrowa warstwa powinna składać się z dojrzałego kompostu, przekompostowanego obornika lub przefermentowanych odpadów kuchennych. Celem tej warstwy jest uruchomienie biologicznych procesów rozkładu bakteryjnego;
- piąta warstwa ma na celu ochronę pryzmy przed owadami i za- pobieganiu wydzielaniu przykrego zapachu, dlatego mogą ją tworzyć różne odpady i śmieci organiczne, polane wodą, aby je bardziej związać. Można także ułożyć warstwę ziemi;

Kolejne warstwy są układane podobnie, do uzyskania wysokości, by bez trudu można było ułożyć pryzmę. Aby zapewnić właściwą wilgotność, pryzmę sukcesywnie podlewamy wodą, okrywamy dużymi liśćmi, by ograniczyć wysychanie (lub inne duże części roślin). O ile pryzmę uformujemy w ciągu kilku dni, to uzyskamy jednolitą konsystencję kompostu. Panująca we wnętrzu wysoka temperatura wskutek przepływu ciepła do góry, zwiększa efekt zasysania powietrza z dolnych stron pryzmy i jej napowietrzanie. W takich warunkach mineralizacja przebiega prawidłowo a kompost staje się materiałem bogatym w składniki o wysokiej przyswajalności. Prawidłowo sporządzony kompost:
- poprawia strukturę gleby;
- ułatwia wnikanie wody do gleby i jej magazynowanie;
- ułatwia napowietrzanie gleby;
- jest wieloskładnikowym, naturalnym nawozem zawierającym niezbędną mikroflorę (także źródłem pożywienia dla mikroorganizmów i dżdżownic);
- zawiera trwale związany azot;
- zwiększa buforowość gleby i poprawia jej odczyn.

Poza pryzmą kompost można sporządzić w dołach, ale ze względu na podtapianie i wymywanie składników niechętnie jest stosowany. Aby pryzma wyglądała bardziej estetycznie można zastosować osłony z siatki drucianej
w formie pojemnika, ażurową obudowę z desek. Jeśli pryzma będzie odwracana, co trzy tygodnie, to kompost będzie zmineralizowany już po 90 dniach. Można proces kompostowania skrócić do dwóch tygodni, jeśli materiał jest rozdrobniony, dokładnie zmielony a pryzma będzie odwracana co 2-3 dni. Potrzebny jest więc sprzęt mechaniczny do rozdrobnienia materiałów organicznych. Po dokładnym wymieszaniu materiałów układa się jednolitą pryzmę.

Dojrzały kompost ma jednorodną strukturę, ciemną barwę i nie posiada nierozłożonych materiałów. Dopiero taki kompost może być zastosowany jako nawóz organiczny o wysokiej jakości.

Opracowanie: mgr inż. Ryszard Gławdel

Wyświetleń: 4970


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.