Katalog

Barbara Garyga
Biologia, Scenariusze

Znaczenie grzybów - scenariusz lekcji przyrody w klasie V

- n +

Scenariusz lekcji przyrody w klasie V - „Znaczenie grzybów.”

Cele zajęć:
- omówienie sposobów odżywiania grzybów
- wyjaśnienie zjawiska mikoryzy
- odróżnienie muchomora od innych grzybów kapeluszowych
- rozpoznawanie grzybów jadalnych i trujących
- podanie zasad zbierania grzybów i zachowania w lesie
- określenie znaczenia grzybów

Metody: obserwacje mikroskopowe, dyskusja - 6 myślowych kapeluszy E.de Bono. Dyskusja.

Środki dydaktyczne: karta pracy, atlasy grzybów, mikroskopy, preparaty mikroskopowe, okazy huby, zarazy ziemniaczanej, kartki: zielona, żółta, czarna, biała - z wyjaśnieniem sposobu myślenia (wersja zmodyfikowana myślowych kapeluszy według E. de Bono).

Faza wstępna
Aby utrwalić wiadomości i zaciekawić uczniów lekcją, rozpoczynamy od rozwiązania krzyżówki (punkt 1. z karty pracy). Podajemy cele lekcji.

Faza główna
1. Pracując w grupie uczniowie obserwują pod mikroskopem przygotowane preparaty komórek drożdży i pleśniaka białego, zwracają uwagę na brak ciałek zieleni, omawiają warunki hodowli. Obserwują hubę i liście porażone przez zarazę ziemniaczaną (gablota). Wyciągają wnioski dotyczące odżywiania grzybów.
2. W dyskusji ustalamy przyczyny „sąsiedztwa” pary grzyb - drzewo.
3. Aby sprawdzić zrozumienie sposobów odżywiania grzybów, polecamy uzupełnić punkt 2. w karcie pracy.
4. W rozmowie kierowanej (korzystając z osobistych doświadczeń) dzielimy grzyby na trujące i jadalne. Korzystając z atlasów grzybów, uzupełniamy punkt 3. Porównujemy wygląd pieczarki i muchomora sromotnikowego, podkreślamy charakterystyczne cechy (punkt 4).
5. W dyskusji ustalamy zasady zbierania grzybów i zachowania w lesie. Wnioski zapisujemy w punkcie 5.
6. Odczytujemy temat i proponujemy pokazanie znaczenia grzybów, korzystając z różnych sposobów myślenia. Każda grupa otrzymuje jedną kartkę np. barwy czarnej, żółtej, zielonej lub białej z opisem sposobu myślenia prezentowanego przez dany kolor. Grupy przez 5 minut przygotowują się do dyskusji (nauczyciel wyjaśnia wątpliwości).
7. Grupy prezentują swoje stanowiska.

Przykłady odpowiedzi: przedstawiciel barwy żółtej (optymista) zauważy, że grzyby kapeluszowe są bardzo smaczne, mają cudowny zapach, same rosną, dzięki drożdżom mamy chleb i alkohol. „Czarny kolor” (pesymiści) podkreślą pleśnienie artykułów spożywczych, murów, drewna, grzybice u ludzi i zwierząt, śmiertelne zatrucia grzybami kapeluszowymi, pasożytnictwo huby, zarazy ziemniaczanej, czy buławinki czerwonej.
Przedstawiciel „grupy zielonej” (możliwości) zapewni nas o wielkiej przyszłości grzybów. Będzie udowadniał, że jeśli z pędzlaka otrzymano antybiotyk penicylinę, to wśród grzybów trzeba szukać leków przeciw nowotworom lub pigułek szczęścia... Być może drzewa zarażone grzybami symbiotycznymi będą miały dorodne owoce, a larwy owadów skutecznie wyginą. Smak gąski zielonej pokona gęsie mięso. (Trudno przewidzieć możliwości wyobraźni uczniów.)
Dyskusję zakończy spokojny głos przedstawiciela „białych”, który może podać fakty w postaci np. schematu:

Działalność grzybów:
pożyteczna:
szkodliwa:
- roztocza umożliwiają obieg substancji, bo rozkładają szczątki organizmów do soli mineralnych
- grzyby kapeluszowe to pokarm dla ludzi i zwierząt
- drożdże stosuje się do wyrobu pieczywa, alkoholu, leków
- pędzlak - produkcja penicyliny
- symbionty zapewniają prawidłowy rozwój drzew
- roztocza niszczą artykuły spożywcze i ściany budynków
- grzyby pasożytnicze wywołują choroby ludzi, zwierząt, roślin

Faza końcowa
Nauczyciel dziękuje dyskutantom, docenia pracę uczniów i stawia oceny. Uczniowie dzielą się wrażeniami z prezentowania określonego sposobu myślenia.

Załącznik 1

Karta pracy: Znaczenie grzybów

1. Rozwiąż krzyżówkę:



1. Podstawowy element budujący każdy organizm.
2. Antybiotyk otrzymywany z grzybni pędzlaka.
3. Umożliwia rozmnażanie grzybów.
4. Powodują fermentację alkoholową.
5. Budują grzybnię.
6. Choroba ludzi wywołana przez grzyby.
7. Uprawiany grzyb jadalny.
8. Grzyb pasożytniczy, atakuje pnie drzew

2. Ze względu na sposób odżywiania grzyby to organizmy ...............................
Dzielimy je na:
a) roztocza - .......................................................................................................................
b) ................. - żyją kosztem innego żywego organizmu, powodują choroby np. zaraza ziemniaczana, huba
c) symbiotyczne - współpracują z innym organizmem na zasadzie obustronnej korzyści np.



Związek dwóch organizmów, który polega na obustronnej korzyści nazywamy............
Gdy jednym z organizmów jest grzyb, to taką symbiozę nazywamy....................

3.


4. Opisz schemat budowy owocnika pieczarki polnej i muchomora sromotnikowego.
Oznacz kapelusze i blaszki grzybów odpowiednimi kolorami.



Wymień cechy budowy, występujące tylko u grzyba trującego. ..............................................................................................
..............................................................................................

5. Zasady zbierania grzybów:
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................

6. Kolorem czerwonym zaznacz grzyby trujące (korzystaj z atlasu grzybów):

maślak
krowiak podwinięty (olszówka)
muchomor sromotnikowy mleczaj wełnianka
mleczaj rydz gołąbek wymiotny koźlarz babka
muchomor czerwony pieczarka opieńka miodowa
piestrzenica kasztanowata borowik szatański
goryczak żółciowy
borowik szlachetny
pieprznik pomarańczowy
pieczarka żółtawa
smardz jadalny

Literatura
E. de Bono „Naucz swoje dzieci myśleć” Wyd. Prima, Warszawa 1994
E. de Bono „Sześć kapeluszy, czyli sześć sposobów myślenia” Wyd. Medium 1996.
M. Taraszkiewicz „Jak uczyć lepiej, czyli refleksyjny praktyk w działaniu”. CODN Warszawa 1996

Opracowanie: Barbara Garyga
Szkoła Podstawowa nr 2
Wieluń

Wyświetleń: 11410


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.