Katalog

VIOLETTA GŁUSZKOWSKA, 2019-07-04
Tczew

Pedagogika, Artykuły

Opis i analiza problemu wychowawczego „Praca z uczennicą z zidentyfikowanymi zaburzeniami lękowymi”

- n +

1. IDENTYFIKACJA PROBLEMU

Analiza dotyczy uczennicy klasy integracyjnej, która uzyskuje niskie oceny z powodu nerwicy lękowej. Liczne absencje, niska frekwencja na zajęciach nie sprzyjają jej rozwojowi emocjonalnemu i społecznemu. Ania zauważa ten fakt. Przede wszystkim odstaje od grupy rówieśniczej i jak sama wyznaje nie czuje się z tym dobrze. Aby zmienić jej funkcjonowanie należy objąć dziecko wzmożoną opieką psychologiczno- pedagogiczną, monitorować jej frekwencję, być w stałym kontakcie z nauczycielami uczącymi, terapeutą, włączyć rodziców Ani do współpracy ze szkołą we wszystkich aspektach życia ( praca na lekcji i zajęciach specjalistycznych, wycieczki, konkursy dla dzieci z klas integracyjnych, imprezy klasowe).


2. GENEZA I DYNAMIKA ZJAWISKA
Ania jest uczennicą klasy piątej integracyjnej. Dziewczynka ma 11 lat i posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu lekkim. W szkole objęta jest pomocą psychologiczno- pedagogiczną w formie terapii zajęciowej, rewalidacji i zajęć korekcyjno - kompensacyjnych. Do szkoły podstawowej z klasami integracyjnymi uczęszcza od klasy zerowej. Mieszka w małej miejscowości. Do szkoły dowozi ją szkolny bus, zdarza się również, że przywozi ją mama. Ania jest najmłodszym dzieckiem spośród czworga rodzeństwa. Wychowuje się w pełnej rodzinie. Rodzina utrzymuje się pracy ojca i żyje w skromnych warunkach. Mama Ani nie pracuje zawodowo, ponieważ opiekuje się niepełnosprawnym dzieckiem- kilka lat starszym bratem Ani. Rodzice dziewczynki zapewniają jej odpowiednie warunki socjalne, ale są wobec niej nadopiekuńczy i niewydolni wychowawczo. Szczególnie mama ulega jej kaprysom. Zdarza się, że nie posyła jej do szkoły, bo musi zrobić zrobić z nią zakupy. Ania umie symulować ból brzucha i głowy i to jest najczęstszy powód, dla którego nie chodzi do szkoły.
W tym roku szkolnym dziewczynka zaczęła opuszczać sporo zajęć i osiągać znacząco niższe wyniki w nauce niż w poprzednich latach. Niechęć do nauki zaczęła się nasilać z tygodnia na tydzień, więc postanowiono wezwać do szkoły rodziców. Rodzice nie od razu odpowiedzieli na zaproszenie, ale pod koniec pierwszego półrocza zdecydowali się spotkać w gabinecie pedagoga, aby wspólnie z różnymi specjalistami rozstrzygnąć problem Ani. Na spotkaniu z mamą i Anią ustalono, że jednym z powodów jej niskiej frekwencji i bardzo niskich osiągnięć jest fobia szkolna.
Z obserwacji prowadzonej przez nauczyciela wspomagającego wynika, że co najmniej od dwóch lat Ania uczęszcza nieregularnie na zajęcia szkolne. Z wywiadu, jaki przeprowadziłam z mamą w październiku 2018 roku, wynikało, że dziewczynka często uskarża się na bóle brzucha i głowy. Zaleciłam mamie, aby udała się z dzieckiem do lekarza w celu przebadania Ani i zrobienia dodatkowych badań, mających ustalić przyczyny niepokojącego samopoczucia. Dziewczynka została poddana specjalistycznym badaniom, ale lekarz nie stwierdził żadnych nieprawidłowości w funkcjonowaniu poszczególnych organów. Badania laboratoryjne wykazały, że dziewczynka jest zdrowa. Tak postawiona diagnoza ,,uśpiła” mamę.
Uczennicy coraz częściej zdarzało się, że po przyjściu do szkoły wpadała w histerię. Z powodu uciążliwego bólu brzucha i głowy płaczem wymuszała zwolnienie z zajęć szkolnych. Wiele razy udało sie Ani wrócić do domu, ale dopiero kiedy zajęłam się jej przypadkiem, sytuacja zaczęła się zmieniać. Wówczas moim zadaniem i zadaniem nauczyciela wspomagającego było przekonać uczennicę, że powrót do domu nie poprawi jej sytuacji w szkole, że straci kontakt z rówieśnikami, a ból brzucha minie, kiedy tylko wyjdzie ze szkoły.

3. ZNACZENIE PROBLEMU
Faktem pozytywnym była wielokrotnie deklarowana przez matkę chęć podjęcia współpracy z terapeutą i nauczycielem wspomagającym. Zobowiązania jakie brała na siebie mama Ani nie były jednak poparte pracą z dzieckiem w domu. Problem stawał się coraz poważniejszy, kiedy mama przestała wywiązywać się z podjętych ustaleń. W tym wypadku pomoc ze strony wychowawcy, nauczyciela wspomagającego, terapeuty, pedagoga i psychologa nie wystarczyła, aby Ania poradziła sobie z trudnościami. Najbardziej niepokojący był fakt narastających zaległości z matematyki, języka polskiego, historii i przyrody. Jeżeli zdarzyło się, że Ania musiała pozostać w domu, to i tak nie nadrabiała zaległości i nie powtarzała i utrwalała treści programowych zdobytych na lekcjach. Dziecko wymagało ukierunkowania i pomocy, której nie mogło uzyskać od swoich rodziców i rodzeństwa. Do szkoły przychodziła nadal nieprzygotowana, bez przepisanych lekcji i odrobionych prac domowych. Tłumaczyła to tym, że ,,zapomniała”, co było nieprawdą. Prawdą było to, że rodzice nie wiedzieli jak jej pomóc i jak zmotywować ją do pracy.

4. PROGNOZA
Negatywna
Dziewczynka, pozbawiona pomocy ze strony specjalistów, w tym mojej narażona byłaby na następujące konsekwencje:
Ÿ nie poprawi ocen i nie uzyska promocji do klasy szóstej,
Ÿ pogłębiać się będą problemy związane z opanowaniem minimum programowego na dany etap edukacyjny,
Ÿ nastąpi obniżenie samooceny i poczucie własnej wartości,
Ÿ pogłębiać się będą problemy emocjonalne,
Ÿ niechęć do szkoły przerodzi się w niechęć do nauki,
Ÿ nastąpi odizolowanie uczennicy od reszty dzieci.

Pozytywna
Spodziewałam się, że po ustaleniu diagnozy i zastosowaniu właściwych metod i technik pracy dostosowanych do możliwości uczennicy oraz dostrzeganiu jej wysiłków i pozytywnemu wzmacnianiu doprowadzę do:
Ÿ usprawnienia rozwoju funkcji psychomotorycznych,
Ÿ wyrównywania braków w umiejętnościach i wiadomościach,
Ÿ eliminowania niepowodzeń szkolnych,
Ÿ podniesienia wiary we własne możliwości i umiejętności.
Przewidywałam, że rezultaty z pewnością nie będą długo widoczne , ale każda pozytywna zmiana będzie dla mnie motorem do dalszego działania, dla dziecka tym bardziej.
5. PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ
Aby mój plan powiódł się, założyłam sobie następujące cele i zadania:
Cele:
Ÿ zminimalizowanie objawów zaburzeń nerwicowych poprzez zorganizowanie zajęć rewalidacyjnych, na których uczennica będzie mogła wykorzystywać materiałów prostej formie ( poglądowe i wielozmysłowe) i technologie informacyjno - komunikacyjne,
Ÿ poszukiwanie najefektywniejszych metod i form pracy z uczennicą,
Ÿ dostosowanie wymagań do indywidualnych możliwości uczennicy,
Ÿ powolne, systematyczne przechodzenie od zadań łatwiejszych do trudniejszych, od prostszych do bardziej złożonych,
Ÿ dostrzeganie najdrobniejszych postępów w pracy uczennicy,
Ÿ usprawnianie zaburzonych funkcji,
Ÿ usprawnianie czytania , pisania i liczenia,
Ÿ wzbudzanie motywacji do nauki,
Ÿ zapobieganie wystąpieniu wtórnych zaburzeń emocjonalnych.

Zadania:
Ÿ zapoznanie się z orzeczeniem Ani o potrzebie kształcenia specjalnego z lipca 2018 roku,
Ÿ dokładne poznanie dziewczynki i środowiska rodzinnego,
Ÿ zaproponowanie rodzicom przeprowadzenia badań w ośrodku zdrowia, odbycia konsultacji z lekarzem specjalistą od chorób wewnętrznych, ortopedą ( Ania ma łękotkę), w razie potrzeby poproszenie o skierowanie do psychiatry dziecięcego,
Ÿ prowadzenie zajęć rewalidacyjnych we współpracy z domem rodzinnym dziewczynki,
Ÿ ukształtowanie odpowiednich postaw wobec dziewczynki u jej rodziców i nauczycieli uczących dziecko,
Ÿ Stymulowanie ciekawości poznawczej,
Ÿ stała kontrola i uwaga nauczyciela podczas wykonywania zadań przez uczennicę.

Plan oddziaływań:
Ÿ uświadomienie rodzicom potrzeby systematycznej pracy w domu i współpracy z wychowawcą, pedagogami specjalnymi i innymi nauczycielami,
Ÿ stały kontakt z rodzicami w celu ustalenia wspólnych działań zmierzających do poprawy funkcjonowania szkolnego i pozaszkolnego,
Ÿ bieżące informowanie rodziców o postępach dziecka lub ich braku,
Ÿ dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych możliwości uczennicy,
Ÿ rozwijanie podstawowych umiejętności szkolnych,
Ÿ prowadzenie z dziewczynką rozmów w celu jej dowartościowania,
Ÿ chwalenie uczennicy na forum klasy, docenianie jej wysiłków,
Ÿ utworzenie zespołu samopomocy z uczniów uczęszczających do klasy uczennicy,
Ÿ dbanie o jak największą integrację z zespołem klasowym,
Ÿ włączenie dziecka do zajęć rozwijających zainteresowania (wolontariat na rzecz schroniska dla zwierząt),
Ÿ

6. WDROŻENIE ODDZIAŁYWAŃ
Pierwszym krokiem mającym na celu pomóc uczennicy było nawiązanie kontaktu z rodziną. Umówiłam się z nią, że systematycznie będę stosowała ćwiczenia usprawniające:
Ÿ percepcję słuchową,
Ÿ spostrzeganie wzrokowe,
Ÿ sprawność ruchową (w obrębie motoryki dużej i małej),
Ÿ orientację przestrzenną,
Ÿ koordynację wzrokowo – ruchową,
Ÿ grafomotorykę,
Ÿ pamięć słuchową i wzrokową,
Ÿ koncentrację uwagi.
Moja praca koncentrowała się nie tylko na stymulowaniu rozwoju poznawczego, usprawniania funkcji pamięciowych, pamięci logicznej i długoterminowej. Objęła również zagadnienia związane z programem zajęć wychowawczo-profilaktycznych „Spójrz inaczej”, podczas których dziecko uczyło się:
Ÿ przeżywania i wyrażania uczuć i emocji,
Ÿ budowania poczucia własnej wartości,
Ÿ rozumienia sytuacji społecznych,
Ÿ rozwiązywania problemów i konfliktów.

7. EFEKTY ODDZIAŁYWAŃ
Prowadzone przeze mnie oddziaływania dydaktyczne i wychowawcze przyniosły niewielkie zmiany w sytuacji dydaktycznej i społecznej Ani. Na zajęciach rewalidacji, które prowadziłam, dziewczynka podejmowała różne działania i bardzo starała się wytrwale pracować, ale wciąż było to za mało, by nadrobić wszystkie zaległości. Na zajęciach uczennica rozwinęła i poprawiła umiejętność czytania (tempo, poprawność rozumienia czytanego tekstu) oraz pisania z pamięci i ze słuchu, to jednak postęp, jaki zauważam nie był adekwatny do włożonej przeze mnie pracy. Dziecko nadal z trudem liczy, często liczy na palcach. Nie zna tabliczki mnożenia, biegle udało jej się opanować co jedynie tabliczkę przez 0 i 1. Przy tabliczce przez 2 potrzebuje więcej czasu na zastanowienie i nie zawsze udziela prawidłowej odpowiedzi. Ania nauczyła się korzystać z papierowej wersji tabliczki i tą umiejętnością w miarę sprawnie się posługuje.
Braki we wiedzy i technikach szkolnych nie pozwoliły uczennicy osiągnąć zadowalających wyników. Można powiedzieć, że w niektórych sferach nastąpił niewielki regres. Do takich wniosków doszłam po rozmowie z nauczycielem wspomagającym i na podstawie analizy prac dziecka i testów sprawdzających wiedzę i umiejętności.
Ania należy do dzieci, które mimo zaburzeń lękowych podejmują różne działania. Ode mnie i innych nauczycieli zawsze potrzebowała uwagi, czasu i zachęty do aktywnego pokonywania trudności. Poprawę jej funkcjonowania przynosiło zaangażowanie jej do udziału w uroczystościach i imprezach szkolnych, a także włączenie do grupowych zajęć, gier i zabaw.
Patrząc na to, co osiągnęła Ania w roku szkolnym 2018/ 2019, to uważam, że jest to za mało, by mówić o sukcesie. Mimo że dokładnie zaplanowałam i przeprowadziłam program naprawczy, to i tak nie udało mi się zrealizować wszystkich celów, jakie sobie założyłam. Do pełnego sukcesu zabrakło konsekwencji w działaniu ze strony rodziców i systematycznej pracy mojej uczennicy .

Efekty dla mnie jako nauczyciela:
Ÿ potrafię skutecznie rozpoznawać i rozwiązywać problemy moich uczniów , a poprzez to podniesić wartość procesu dydaktyczno – wychowawczego,
Ÿ umiem wspierać uczniów w rozwoju
Ÿ kreuję pozytywny obraz nauczyciela w środowisku lokalnym.

Efekty dla uczniów:
Ÿ radzą sobie z problemami, potrafią je rozwiązać,
Ÿ przy pomocy nauczyciela rozwijają podstawowe umiejętności szkolne,
Ÿ robią postępy w nauce,
Ÿ potrafią panować nad swoimi emocjami
Ÿ W szkole czują się bezpiecznie.

Efekty dla rodziców:
Ÿ w szkole czują się bezpiecznie.
Ÿ mogą obserwować zajęcia rewalidacyjne prowadzone z udziałem ich dziecka,
Ÿ mogą uzyskać instruktaż do indywidualnej pracy z dzieckiem w domu,
Ÿ uzyskają wiedzę na różne tematy związane z zaburzeniami w rozwoju,
Ÿ będą wiedzieli, jak radzić sobie z lękami dziecka.

Efekty dla szkoły:
Ÿ promowanie szkoły w środowisku lokalnym poprzez ukazanie jej jako instytucji, która wspomaga rozwój niepełnosprawnego dziecka i integruje go ze społecznością szkolną,,
Ÿ promowanie szkoły w środowisku lokalnym poprzez ukazanie jej jako instytucji, która nie jest obojętna wobec trudności dydaktycznych i wychowawczych swoich wychowanków.
Wyświetleń: 0


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.