Scenariusz lekcji otwartej



Temat zajęć: Co jest przyczyną antysemityzmu? Jak walczyć z ksenofobią ? Wolter " Traktat o tolerancji" fragm., M. Konopnicka "Mendel Gdański".

Cele:


- kształcenie sprawności języka mówionego i pisanego: opowiadania streszczania, charakteryzowania;
- doskonalenie interpretacji tekstów publicystycznych, utworów literackich podejmujących tematykę żydowską, wprowadzając kontekst historyczny i społeczny;
- wskazanie i zestawienie poglądów na kwestię nietolerancji autorów żyjących w różnych czasach;
- wyjaśnienie znaczenia antysemityzmu i ksenofobii, ukazanie powszechności zjawiska;
uwrażliwienie na różne przeszkody utrudniające kontakty międzyludzkie;
- wdrażanie do formułowania własnych opinii sądów na temat stereotypów i uprzedzeń;
- wskazanie asymilacji Żydów jako punktu programu pozytywistycznego;
- kształcenie umiejętności analizy i interpretacji obrazu, wskazanie związków między malarstwem XIX wieku a programem pozytywistów.

Metody pracy:

- problemowa, analityczno - dyskusyjna, poszukująca, praca z tekstem.
-
Środki dydaktyczne:

- kserokopie fragmentów "Traktatu o tolerancji" Woltera, teksty lektury, kserokopie reprodukcji obrazów J. Adlra , A. Gierymskiego,
Sz Buchbindra , A .Berlewi i innych.

Tok zajęć:

1.Czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności, przedstawienie tematu, rozdanie kserokopii, uświadomienie uczniom celów lekcji.

2. Przygotowanie do analizy tekstu Woltera, krótkie przypomnienie informacji biograficznych o autorze. Słowo wstępne nauczyciela.

" Traktat o tolerancji " został napisany z powodu śmierci Jeana Calasa, protestanta, błędnie oskarżonego o zabicie syna, który rzekomo pragnął przejść na katolicyzm. Naprawdę Marek Antoni popełnił samobójstwo, co było wówczas uważane za zbrodnię. Ojciec został skazany przez tuluzański parlament na śmierć i stracony przez łamanie kołem i uduszenie. Wolter usłyszawszy o sprawie , wystąpił m. in. w eseju "Sur la tolerance" z taką pasją , że w 1765 roku wyrok anulowano, a Rada Państwa pośmiertnie rehabilitowała Calasa.


3.Czytanie tekstu, formułowanie wniosków.

Nietolerancja jako prawo "niedorzeczne i barbarzyńskie", "tygrysie", wynikające z ludzkiej niedoskonałości , nieuzasadnionych uprzedzeń, będące w sprzeczności z powszechną zasadą " Nie czyń drugiemu , co tobie nie miło " i nauką Chrystusa, który zalecał łagodność, przebaczał, zwalniał od postu, a umarł jako ofiara zawiści.

4. Referowanie zadań domowych. / Uczniowie mieli przygotować informacje o Żydach bielskich/. Zapisywanie ciekawszych spostrzeżeń, np.
- inwestycje bogatych kupców żydowskich w bielski przemysł włókienniczy: Fabryka sukna Karola Buttnera, Przędzalnia
" Kanganka" braci Deutsch / dzisiejsze "Lenko"/, Fabryka Wyrobów Wełnianych K. Bachracha i inne.
- działalność Śląskiego Banku Eskontowego w Bielsku;
- aktywność żydowskich organizacji zawodowych/ Związek właścicieli fabryk włókienniczych/;
- działalność żydowskich szkól utrzymywanych z funduszu gminy wyznaniowej, w których w 1927 niemiecki język wykładowy zastąpiono polskim;
- założenie1899 r. pierwszej żydowskiej czytelni;
- wymowny wynik pierwszych wyborów do Rady Miejskiej Bielska -Białej, świadczący o znaczeniu Żydów w naszym mieście / frekwencja wyniosła 63%, do Rady weszło 23 Niemców, 7 Żydów, 6 Polaków/.

5. Analiza obrazów, spostrzeżenia .
Żydzi to nie tylko bogaci kupcy, fabrykanci, ale także wykonawcy zwykłych czynności , często ludzie biedni.


6. Próba odpowiedzi na pytanie: skąd wrogość do Żydów ?
Formułowanie wniosków:
- nieznajomość kultury, obyczajów,
- stereotypowe skojarzenia : Żyd - faktor, kupiec.
- strach przed odmienności, obcością,
- uprzedzenia z przeszłości.

7.Przypomnienie postulatów pozytywistów:
- utylitaryzm w literaturze,
- potrzeba pracy u podstaw, pracy organicznej,
- emancypacja kobiet,
- asymilacja Żydów.

8.Dzieje warszawskiego introligatora- relacja uczniów w porządku chronologicznym. Zwrócenie szczególnej uwagi na staranność opowiadania i dobór celowych fragmentów.

9 Charakterystyka Mendla, zwrócenie uwagi na dramat bohatera.

Mendel - piętnaste dziecko w rodzinie , kochane przez rodziców. Cechuje go głęboka miłość do wnuka. Dba o jego edukację ,ma nadzieję, że wyrośnie na porządnego człowieka.
" Un tu mądry będzie na ten kraj, na to miasto będzie rozum miał" s.47.
Wierzy w potęgę ludzkiego rozumu , który pogodzi ludzi
" To będzie wiedział, że wszyscy ludzie są od jednego Ojca". S.47.
Kocha miasto, w którym mieszka, nie rozumie okazywanej mu wrogości:
"...ja jeszcze nazywam się Gdański, nie jestem paryski, ani wiedeński, ani nie jestem berliński."s46.
Jego relacje z otoczeniem są poprawne: sąsiadka przynosi mu obiady, student pożycza lampę, straganiarka wymienia z nim towar, proboszcz szanuje za jego pobożność. Mendel nie wstydzi się, że jest Żydem, staje w oknie kiedy tłum napiera na warsztat:
"Uczciwym Żydem być, jest piękna rzecz". s.38

10.Analiza fragmentu. " Rozmowa z zegarmistrzem".



Argumenty zegarmistrza

Kontrargumenty Mendla

1." Żyd jest zawsze Żydem"
"- Za co mają bić?
- Za to, że Żydy".
Opinia stereotypowa, z którą nie można dyskutować, gdyż nie zawiera konkretnej treści.

1."A czemu do lasu nie idą i nie biją brzeziny za to, że brzezina..."
Człowieka powinno się oceniać za to jaki jest, a nie za przynależność do grupy. Gdyby bito nieuczciwych Żydów byłoby to sprawiedliwe.

2. "Żyd jest zawsze obcy." Źródłem niechęci jest odmienność kultury, religii.

2. Nie czuje się obcy , bo razem z Polakami dzielił radości i smutki. Ciężko pracował i tym zasłużył na swoje miejsce w mieście


3. " Każdy Żyd , byle pieniądze miał". Następna stereotypowa opinia.

3." A jak / Żydowi Pan Bóg kieszeń w skórę nie zrobił, nu to na to ,że Żydowi pieniądz tyle ma być , co i każdemu".



Wnioski: Podstawą antysemityzmu są uprzedzenia, stereotypy i negatywne zbiorcze emocje:

"Ludzie tego nie powiadają. To powiada wódka , to powiada szynk , to powiada zły wiatr co wieje".

11. Dyskusja n temat aktualności problemu przedstawionego w utworze. Formułowanie wniosków.

12. Próba syntezy. Odpowiedz na pytanie zawarte w temacie " Jak walczyć z ksenofobią?.

- tolerancja wobec ludzi o odmiennej tradycji, kulturze, obyczajach religii;
- -czynne przeciwstawianie się złu ( student, Wolter);
- odporność na reakcje stadne;
- szanowanie nakazów własnej religii;
- przykład autorytetów (proboszcz).
-
13.Zadanie .
Scharakteryzuj Jakuba -wnuka Mendla.

Wyświetleń: 0