Program zajęć wyrównawczych dla dzieci z zaburzonym słuchem fonematycznym











Opracowała mgr Mieczysława Cuber





Spis treści:


1. Wstęp
2. Założenia programu
3. Cele ogólne i szczegółowe
4. Procedury osiągania celów
5. Metody
6. Formy
7. Środki dydaktyczne
8. Plan pracy
9 Ewaluacja założonych celów
10. Literatura














1.Wstęp


W pracy z dziećmi dość często spotykamy się ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania uwarunkowanymi zaburzeniami funkcji percepcyjno-motorycznych. Dzieci są kierowane do poradni pedagogiczno- psychologicznej i w wielu przypadkach zostaje postawiona diagnoza zaburzenia słuchu fonematycznego.
Słuch fonematyczny nazywany także percepcją słuchową, to zdolność różnicowania dźwięków mowy, a także zdolność do syntezy i analizy dźwięków. Słuch fonematyczny umożliwia złożoną percepcję mowy, która zależna jest od czterech czynników:
• słyszalności tj. wykrywalności dźwięków mowy
• różnicowania dźwięków mowy
• rozpoznawania tj. identyfikacji tego co się słyszy ze śladem pamięciowym
• rozumienia
Jak dotąd nie ustalono etiologii zaburzeń. Wszystko wskazuje na to, że przyczyny zaburzeń mogą być różnorodne. Oczywistą przyczyną zaburzeń słuchu fonematycznego są niedosłuchy obejmujące pasma drgań w jakich realizowane są dźwięki mowy. Zaburzenie słuchu fonematycznego wiąże się czasem z problemami w zapamiętywaniu i odtwarzaniu rytmów. Współwystępuje również bardzo często z zaburzeniami artykulacji. Zasadność prowadzenia tego typu zajęć to zwiększająca się z roku na rok ilość uczniów posiadających opinie wdane przez poradnie psychologiczno – pedagogiczne, wraz z zaleceniami do pracy w zespołach korekcyjno – kompensacyjnych








2.Założenia programu
1. Indywidualizacja pracy z uczniem.
2. Stawianie zadań dostosowanych do możliwości dziecka i zapewnienie warunków do poprawnego wykonywania ćwiczeń.
3. Powolne, systematyczne przechodzenie od zadań łatwiejszych do trudniejszych, od prostych do bardziej złożonych.
4. Zapewnienie warunków do utrwalania prawidłowych umiejętności i likwidowania niekorzystnych nawyków w czytani u i pisaniu.
5. Dostosowanie czasu trwania ćwiczeń do wydolności dziecka.
6. Mobilizowanie dziecka do wykonywania zadań poprzez stosowanie różnorodnych form ćwiczeń. Zasadność prowadzenia tego typu zajęć to zwiększająca się z roku na rok ilość uczniów posiadających opinie wdane przez poradnie psychologiczno – pedagogiczne, wraz z zaleceniami do pracy w zespołach korekcyjno – kompensacyjnych.

3.Cele ogólne;
Wyrównywanie dysharmonii rozwojowych, korygowanie zaburzonych funkcji, eliminacja niepowodzeń szkolnych

Cele szczegółowe;
• -przezwyciężanie trudności w czytaniu i pisaniu,
• -wspomaganie rozwoju dziecka,
• -stworzenie możliwości wszechstronnego rozwoju umysłowego, psychicznego i społecznego dziecka
• -uczeń umie komunikatywnie i poprawnie wypowiadać się.
• -uczeń rozpoznaje litery, odczytuje słowa i kojarzy je z desygnatem,
• -uczeń czyta tekst i rozumie jego treść
• -uczeń odwzoruje i przepisze tekst
• -uczeń uzupełni, zmodyfikuje i stworzy tekst.



4. Procedury osiągania celów

Osiągniecie celów zamierzam uzyskać poprzez odpowiednio dobrane treści, formy, metody. Na zajęciach będę stosować zasady stopniowania trudności, indywidualizacji, systematyczności.
Zajęcia będą prowadzone różnymi metodami, wzajemnie ze sobą powiązanymi. Będą to głównie metody aktywizujące. Praca dziecka będzie opierać się na ciągłym działaniu, doświadczeniu, gromadzeniu informacji z różnych dziedzin życia.


5.Metody pracy:
• metoda praktycznego działania
• metoda słowna
• metoda poglądowa
• metody aktywizujące
• praca z podręcznikiem
• elementy dramy
• gry dydaktyczne
• zabawy dydaktyczne
• układanie wyrazów i zdań z alfabetu ruchomego

6.Formy:
czynna, pełna indywidualizacja pracy z dzieckiem

7.Środki dydaktyczne:
karty pracy, pocięte zdania, obrazki, słowniki, gry, płyty CD, komputerowe programy edukacyjne, ruchomy alfabet



8.Plan pracy
Usprawnianie funkcji słuchowych: doskonalenie analizy i syntezy słuchowej, słuchu fonemowego oraz pamięci słuchowej
• wyróżnianie wyrazów w zdaniu
• wyróżnianie sylab: zabawa w kończenie słów
• układanie wyrazów z sylab
• układanie nowych wyrazów ze wskazanych sylab lub głosek podanych słów
• wyróżnianie głosek: wskazywanie głosek w nagłosie, śródgłosie i wygłosie
• poszukiwanie ukrytych słów
• „rozszyfrowywanie” wyrazów
• porównywanie słów różniących się jedną głoską lub mających jedną wspólną głoskę
• nauka na pamięć krótkich rymowanek
• powtarzanie wyrazów odczytanych przez nauczyciela
• powtarzanie zdań
• powtarzanie ciągów sylab
• reagowanie na określone sylaby, wyrazy
• liczenie wyrazów w zdaniach, sylab w wyrazie
• dzielenie wyrazów na sylaby
• synteza wyrazów z głosek
• analiza głoskowa wyrazu
• dobieranie par liter wielkich i małych , drukowanych i pisanych
• rozpoznawanie samogłosek w wyrazach jednosylabowych
• podział wyrazów na sylaby wg stopnia trudności :
wyrazy dwusylabowe , trzysylabowe , czterosylabowe z sylab otwartych wyrazy z pierwszą sylabą zamkniętą,
wyrazy z grupami spółgłoskowymi
• przekształcanie wyrazów przez zmianę głoski na początku w środku lub na końcu wyrazu
Doskonalenie techniki i tempa czytania
• czytanie sylab i wyrazów
• czytanie wyrazów, zdań i tekstów sylabami – korzystanie z płytek uwidaczniających poszczególne sylaby w czytanym tekście
• ćwiczenia w głośnym i cichym czytaniu ze zrozumieniem wykonywanie samodzielnie odczytanych poleceń, dobieranie prawidłowych odpowiedzi do pytań
• czytanie całych wyrazów trzyliterowych i rozpoznawanie wyrazów wypowiedzianych przez nauczyciela. Pisanie wyrazów z pamięci
• czytanie i pisanie wyrazów o różnej liczbie sylab , łączenie ich w grupy tematyczne ; ssaki, ptaki , przedmioty
• układanie zdań z podanych wyrazów .
• przepisywanie zdań
• dobieranie całych zdań do obrazków
• czytanie pojedynczych zdań i tworzenie krótkich tekstów
• dobieranie odpowiednich zdań do prezentowanych obrazków

Pamięciowe opanowywanie wierszy
• mówienie rytmiczne wyliczanki
• zapamiętywanie wyrazów z tą samą sylabą
• powtarzanie wypowiedzi poprzedników i dodawanie własnych rozróżnianie słów podobnie brzmiący
• rytmiczne wypowiadanie wyrazów
• do ciekawych zabaw należą zabawy w wymyślanie ciągu wyrazów na daną literę, np. wszyscy wymyślają wyrazy na literę "k". Inną formą tej zabawy jest wyszukiwanie wyrazu, który zaczyna się na ostatnią literę poprzedniego wyrazu (mąka - Adam - most - tygrys- samochód - dom).

9. Ewaluacja założonych celów
Ewaluacja jest systematyczną refleksją nad własną pracą, podlegającą analizie i wpływającą na dalsze decyzje edukacyjne.
Ewaluacja programu odbywać się będzie poprzez:
-zapisy w dzienniku zajęć
-systematyczne obserwacje osiągnięć uczniów
-analizę tych osiągnięć
-postępy w nauce

10. Literatura:
SiP, Warszawa 1987• Nowak J.E., Pedagogiczne problemy słuchu fonematycznego u uczniów z trudnościami w czytaniu i pisaniu, WSP, Bydgoszcz 1991
• Kania J.T., Słuch fonematyczny, Lingua Posnaniensis, XIX
• Sawa B., Jeżeli dziecko źle czyta i pisze, WSiP, Warszawa 1975
• Szurmiak M., Podstawy reedukacji uczniów z trudnościami w czytaniu i pisaniu, W

Wyświetleń: 0