Katalog

Dorota Buda, 2018-11-16
Sułkowice

Historia, Scenariusze

SCENARIUSZ APELU Z OKAZJI ODZYSKANIA PRZEZ POLSKĘ NIEPODLEGŁOŚCI

- n +

SCENARIUSZ APELU Z OKAZJI ODZYSKANIA PRZEZ POLSKĘ NIEPODLEGŁOŚCI

ALE KTO WYTRWA AŻ DO KOŃCA, TEN BĘDZIE ZBAWION
Ew. św. Mateusza


Dekoracja – białe tkaniny przewieszone tak, aby powstał efekt trójwymiarowości. Dużo lamp punktowych, zniczy, sztuczna mgła, cienie. Z przodu podium, nakryte czarnym materiałem.
Dzieci ubrane w białe alby, niektórzy mają anielskie skrzydła.


1. Fragment filmu „Pan Tadeusz” ( od koncertu Jankiela do „Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie Ile Cię trzeba cenić, ten tylko się dowie Kto cię stracił”)
[około 3:30]


2. W tle: zostaje wyświetlony obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej
muzyka - Chopin – Nocturne in C minor


Kontynuacja inwokacji (uczennica – stoi na podium, zielony wianek na głowie):


Dziś piękność twą w całej ozdobie

Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.


Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy

I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy

Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!

Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem,

(Gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę

Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę

I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu

Iść za wrócone życie podziękować Bogu),

Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono.

Tymczasem przenoś moją duszę utęsknioną

Do tych pagórków leśnych, do tych łąk zielonych,

Szeroko nad błękitnym Niemnem rozciągnionych;

Do tych pól malowanych zbożem rozmaitem,

Wyzłacanych pszenicą, posrebrzanych żytem;

Gdzie bursztynowy świerzop, gryka jak śnieg biała,

Gdzie panieńskim rumieńcem dzięcielina pała,

A wszystko przepasane jakby wstęgą, miedzą

Zieloną, na niej z rzadka ciche grusze siedzą…

3. NARRATOR: Pisząc te słowa Adam Mickiewicz przebywa na Emigracji w Paryżu. Samotny, z dala od ukochanej Ojczyzny – „kraju lat dziecinnych”. Ojczyzny, którą już dawno wymazano z map Europy… Koniec wieku XVIII, wiek XIX i początek wieku XX jest to bowiem okres zaborów, okres grozy, lęku przed wrogimi sąsiadami, niewoli i walki o wolność. W 1795 roku Rosja, Prusy i Austria ostatecznie rozdzieliły nasz kraj między siebie. Mocarstwa zaborcze były bardzo silne…

4. W tle: obraz – prezentacja dot. transformacji granic Polski, kończąca się na 1795 r.
muzyka – Requiem for a dream (orchestral version) [około 6:30]
unosi się mgła


Trzech uczniów, ubranych w czarne narzuty, symbolizuje kolejno trzech zaborców. Jeden za drugim, w tempo muzyki, przechadzają się wzdłuż sceny, po czym stają na baczność za najbliższą białą kurtyną (widać ich powiększone cienie). Po przejściu każdego z zaborców na środek sceny wychodzi anioł i dość długo trzyma w górze transparent z datą zaboru (biały materiał, czarne litery).

5. W tle: wyświetlony po raz kolejny obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej

CHÓR = wszyscy znajdujący się na scenie recytują wolno i wyraźnie modlitwę:

Zdrowaś Panno Maryjo, łaskiś Bożej pełna, Pan z Tobą, błogosławionaś między aniołami, i każdy z nich, kiedy przechodzisz, tęczę jedną ze skrzydeł swych wydziera i rzuca pod stopy Twoje. Ty na nich, jak gdyby na falach…

6. NARRATOR: Czym jest wolność, wie ten, kto ją stracił… (długa pauza). Ten, kto przeżył niewolę i widział śmierć braci. Wolność zwykle krzyżami się mierzy. Polski bohater narodowy walczył o wolność naszą i waszą, moją i twoją. A że wolność krzyżami się mierzy, pozostawił po sobie wiele mogił. Wierzył, że jeśli komuś droga otwarta do Nieba, to tym co służą ojczyźnie.

W 1830 roku wybuchło wielkie polskie powstanie listopadowe przeciw Rosji. Dlaczego?

7. Kolejno na podium wychodzą osoby i wykrzykują:

I. Cesarze rosyjscy nie przestrzegali postanowień konstytucji z 1815 roku!

II. Aleksander I w 1819 roku zniósł wolność prasy i wprowadził cenzurę prewencyjną!

III. W 1820 zawieszono wolność zgromadzeń i zakazano działalności masonerii!

IV. W 1822 skazano Waleriana Łukasińskiego, przywódcę Wolnomularstwa Narodowego!

V. W 1825 car zlikwidował jawność obrad sejmowych!

VI. Rosjanie rozbili sieć tajnych stowarzyszeń w prowincjach zabranych. Mikołaj Nowosilcow rozpoczął prześladowanie członków towarzystw filomatów i filaretów!

WSZYSCY na podium: POLACY STALI SIĘ NARODEM PRZEŚLADOWANYM
WIELU TO PRAWDZIWI MĘCZENNICY SPRAWY NARODOWEJ!


8. Scenka o cierpieniu młodych Polaków. Do podium podchodzi dwóch aniołów z wielkim białym transparentem z czarnym napisem:

ROK 1823

CELA WIĘZIENNA W WILNIE

SŁOWO MARTYROLOGIA OZNACZA MĘCZEŃSWTO


Osoba I
No, Janie! Nowiny?
 
Osoba II 
(ponuro)
Niedobre - dziś - na Sybir - kibitek dwadzieścia
Wywieźli.

CHÓR (wszyscy na scenie, krzycząc): Wywieźli! Wywieźli! Wywieźli!
 
Osoba I
Kogo? - naszych?
 
Osoba II
Studentów ze Żmudzi.
 
Osoba I
Na Sybir?

 
Osoba IV i V
Wywieźli!
 
Osoba II
Sam widziałem.
 
Osoba III
Widziałeś! - i mego
Brata wywieźli? - wszystkich?

Brata wywieźli! Brata!
 
Osoba II
Wszystkich, - do jednego.
Sam widziałem

CHÓR: Wszystkich. Wszystkich !!

Osoba IV

Widziałem ich: - za każdym z bagnetem szły warty,
Małe chłopcy, znędzniałe, wszyscy jak rekruci
Z golonymi głowami; - na nogach okuci.
Biedne chłopcy! - najmłodszy, dziesięć lat, nieboże,
Skarżył się, że łańcucha podźwignąć nie może;
I pokazywał nogę skrwawioną i nagą.

CHÓR: Skarżył się, że łańcucha podźwignąć nie może;
I pokazywał nogę skrwawioną i nagą.


Osoba V
Wywiedli Janczewskiego; - poznałem, oszpetniał,
Sczerniał, schudł, ale jakoś dziwnie wyszlachetniał.
Ten przed rokiem swawolny, ładny chłopczyk mały,
Dziś poglądał z kibitki, jak z odludnej skały
Wstrząsł nogą łańcuch, na znak, że mu niezbyt ciężył.
A wtem zacięto konia, - kibitka runęła -
On zdjął z głowy kapelusz, wstał i głos natężył,
I trzykroć krzyknął: "Jeszcze Polska nie zginęła".

CHÓR: kibitka runęła -
On zdjął z głowy kapelusz, wstał i głos natężył,
I trzykroć krzyknął: "Jeszcze Polska nie zginęła". -



Osoba VI

Wywiedli ostatniego; - zdało się, ze wzbraniał,
Lecz on biedny iść nie mógł, co chwila się słaniał,
Z wolna schodził ze schodów i ledwie na drugi
Szczebel stąpił, stoczył się i upadł jak długi;
To Wasilewski - siedział tu w naszym sąsiedztwie;
Dano mu tyle kijów onegdaj na śledztwie,
Że mu odtąd krwi kropli w twarzy nie zostało.

CHÓR: Dano mu tyle kijów onegdaj na śledztwie,
Że mu odtąd krwi kropli w twarzy nie zostało



Osoba VII

Żołnierz przyszedł i podjął z ziemi jego ciało,
Niósł w kibitkę na ręku, ale ręką drugą
Tajemnie łzy ocierał; - niósł powoli, długo; ,
Wasilewski nie zemdlał, niezwisnął, nie ciężał,
Ale jak padł na ziemię prosto, tak otężał.
Niesiony, jak słup sterczał i jak z krzyża zdjęte
Ręce miał nad barkami żołnierza rozpięte;
Oczy straszne, zbielałe, szeroko rozwarte; -
I lud oczy i usta otworzył; - i razem
Jedno westchnienie z piersi tysiąca wydarte,
Głębokie i podziemne jęknęło dokoła,
Jak gdyby jękły wszystkie groby spod kościoła.

9. CHÓR = wszyscy znajdujący się na scenie recytują wolno i wyraźnie modlitwę. W tle wyświetlony obraz Matki Boskiej Ostrobramskie.:

Zdrowaś Panno Maryjo, łaskiś Bożej pełna, Pan z Tobą, błogosławionaś między aniołami, i każdy z nich, kiedy przechodzisz, tęczę jedną ze skrzydeł swych wydziera i rzuca pod stopy Twoje. Ty na nich, jak gdyby na falach…

10. W tle wyświetlony obraz Polski Prometeusz

NARRATOR: Powstanie listopadowe zakończyło się wielką klęską Polaków. Co naród otrzymał w zamian? Pamięć wielkiego protestu przeciw porządkowi dokonanemu przez kongres wiedeński oraz tradycję romantyczną, która zagrzewała następne pokolenia do walki o odzyskanie suwerennego państwa.

11. Osoba IX (stoi na podium, w ręku trzyma miecz i podnosi go do góry) 


Pieśń ma była już w grobie, już chłodna, -
Krew poczuła - spod ziemi wygląda -
I jak upiór powstaje krwi głodna:
I krwi żąda, krwi żąda, krwi żąda.
Tak! zemsta, zemsta, zemsta na wroga,
Z Bogiem i choćby mimo Boga!
  
Potem pójdziem, krew wroga wypijem,
Ciało jego rozrąbiem toporem:
Ręce, nogi gwoździami przybijem,
By nie powstał i nie był upiorem.


12. NARRATOR: Zemstą miało stać się powstanie styczniowe. Wybuchło ono w 1863 roku jako bezpośrednia reakcja na brankę do wojska rosyjskiego… (pauza)
Stoczono wiele potyczek i mniejszych bitew. Większość z nich zakończyła się przegraną. Rozproszone, źle uzbrojone oddziały powstańcze, zagubione w terenie, pojedynczy ludzie szukający się nawzajem, przekradanie się tajnymi ścieżkami w głębie borów. Takie opisy przeważają w relacjach powstańców. Nie pomogło bohaterstwo i poświęcenie. Powstanie upadło ostatecznie w 1865 roku. Wzmogły się represje i wywózki na Syberię.
Jednakże legenda powstańcza, ale i refleksja ku przestrodze weszły do duchowej tradycji Polaków.


13. Jacek Kaczmarski fragment Requiem Rozbiorowego + w tle prezentacja słynnych obrazów o tematyce rozbiorowej i powstańczej [ 4:30]


14. Osoba X

Dlatego los byle jaki,

Dlatego głos łka, jak łkał.


Nie mamy wiary, lecz złudy,

Za dzieje nasze - zbiór klechd.

Dlatego trwać będą trudy

Nasz własny płacz i z nas śmiech.

15. NARRATOR: Po upadku powstania styczniowego trzeba było czekać pół wieku na kolejną możliwość podjęcia walki o niepodległość. W ciągu tego pół wieku zaborcy z wielką siłą germanizowali i rusyfikowali kraj. Język niemiecki i rosyjski wprowadzono w szkołach. W języku niemieckim uczono nawet religii.

16. Rota – wykonanie uczennicy

17. NARRATOR: Rok 1914, który zakończył okres pokoju w Europie, dla Polaków stał się i szansą i niezwykła tragedią. Pierwsza Wojna Światowa spowodowała walkę bratobójczą – Polacy mieszkający w zaborze rosyjskim musieli walczyć na rzecz Rosji; Polacy z zaboru niemieckiego i austriackiego walczyli po stronie przeciwnej.

18. Pieśń - Marsz Pierwszej Brygady

19. NARRATOR: Wielu Polaków poszło znów „starym ojców szlakiem”, wierząc że droga do Wolnej Ojczyzny prowadzi jak zawsze przez „krew i blizny”. Rok 1918 – rok zmartwychwstania Narodu Polskiego!! Do narratora stojącego na podium zbliżają się wszyscy występujący, dwóch uczniów trzyma transparent z napisem ZMARTWYCHWSTANIE

20. Fragment z Pana Tadeusza - tylko polonez + polonez wykonany przez uczniów

Opracowała: Dorota Buda





Wyświetleń: 0


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.