Katalog

Halina Gwizdała
Język polski, Artykuły

Baśń H. Christiana Andersena "Brzydkie kaczątko"

- n +

Baśń H. Christiana Andersena "Brzydkie kaczątko"

Hans Christian Andersen jest pisarzem uniwersalnym. Jego baśnie ( wydał ich w sumie 160 a przetłumaczono na 100 języków ) czytane są przez dzieci i dorosłych. Należy jednak pamiętać, że każda wielka literatura jest wielowarstwowa, czyli zagadnienia ukazane w niej odbierane mogą być na różnych poziomach. Na przykład małe dziecko odbiera tylko sygnały - obrazki, starsze zwraca uwagę na przeżycia bohaterów, a dorosły czytelnik dojrzy w niej podtekst.

Jedną z najbardziej popularnych baśni H.Ch. Andersena jest "Brzydkie kaczątko". Aby pomóc zrozumieć dziecku tę baśń należy przybliżyć mu biografię autora, który w tej baśni jak i w wielu innych opisał swoje przeżycia i uczucia z lat dziecięcych i młodzieńczych. Dużo musiał doświadczyć w życiu zanim wyrósł na wspaniałego pisarza.

Przekazywanie informacji biograficznych dzieciom można ułatwić sobie pomocami takim jak; mapa, foldery Danii, czy Legolandu, portretem Andersena, H.Ch.- można powiedzieć dzieciom, że po polsku to Jan Krzysztof Andersen urodził się w 1805 roku (w klasie III dzieci obliczą ile lat minęło) w Danii w małym miasteczku Odense na wyspie Fionii ( dzieci przy pomocy nauczyciela również mogą odszukać to miejsce).

Dalej można powiedzieć dzieciom, że Duńczycy to bardzo mili ludzie, którzy na pewno lubią dzieci bo tam zbudowano miasteczko z klocków Lego - czyli Legoland. Dzieci wraz z rodzicami przyjeżdżają tam, aby wesoło się bawić.
Andersen urodził się w ubogiej rodzinie. Ojciec był szewcem a matka sprzątała i prała w bogatych rodzinach. Oboje rodzice ciężko pracowali aby przeżyć. Mieszkanie ich to jedna izba, w której był warsztat szewski ojca, kuchnia i sypialnia. Janek miał również babcię, którą bardzo kochał. Często chodził z nią do szpitala, w którym pracowała. Babcia lubiła opowiadać mu bajki, słuchał więc jej opowieści z wielką uwagą, uwielbiał to i będąc w szpitalu też opowiadał zmyślone historie chorym kobietom, które rozweselał w cierpieniu. Również w szpitalu mógł zjeść dobry obiad, którego często brakowało w jego biednym domu. Janek już wtedy wiedział, że będzie sławnym człowiekiem. Lubił przesiadywać przy oknie, nawet zimą, kiedy przez oszronione szyby niewiele widział. Wtedy przykładał pieniążek, aby przez powstałe kółko patrzeć na świat i wyobrażać sobie różne historie. Wiele czasu spędzał z ojcem, który pracował w domu. Opowiadał i czytał synowi bajki. Opowiadał mu również przeżycia z wojny. Hans Christian wcześnie osierocony ( zmarł ojciec) musiał zarabiać na życie. Nie chciał pracować ani u krawca, ani w fabryce. Chciał być artystą i wyjechać do Kopenhagi - stolicy Danii, ponieważ w jego miasteczku rówieśnicy wyśmiewali się z niego, bo był chudy, brzydki i jak na swój wiek nadmiernie wyrośnięty.
Pewnego dnia wróżka powiedziała mu, że w jego gwiazdach zapisana jest sława. Zapamiętał te słowa, które kiedyś miały się spełnić. Miał 14 lat gdy próbował występować w teatrze w Kopenhadze. Chciał śpiewać, tańczyć, ale nie potrafił tego robić. Ciężko było mu żyć, pragnął aby ktoś go przygarnął i pomógł mu. Poszczęściło się Hansowi, pomogli mu dobrzy ludzie. Zaczął chodzić do szkoły, chociaż był w jednej klasie z małymi dziećmi, które wyśmiewały się z dużego Janka to nie poddawał się. Uczył się wytrwale i mając 23 lata, zdał maturę. Znów próbował szczęścia w teatrze nawet napisał sztukę, ale ponownie nie powiodło się. Wszyscy radzili mu, aby zajął się czymś innym.

Imał się różnych prac, żył skromnie, oszczędzał pieniądze na podróże po Europie. Poznał braci Grimm, którzy zbierali i spisywali ludowe baśnie. Sam wtedy też za namową dzieci zaczął pisać baśnie. Było w nich dużo epizodów z jego życia : zapamiętane opowieści babci i jej postać, jak u dziewczynki z zapałkami, żołnierskie opowieści ojca, domek w Odense, biedny, wyśmiewany chłopiec - jak to brzydkie kaczątko.

Akcja baśni "Brzydkie kaczątko" rozpoczyna się latem i kończy następnego roku, kiedy kwitły bzy. Światem kaczątka było podwórko, na którym doznawało samych tylko przykrości. Przyczyną nieszczęść kaczątka była jego brzydota i odmienność. Zdawało ono sobie sprawę z tego, że jest inne. Było więc ciche i grzeczne, nikomu nie wchodziło w drogę, nie odpowiadało na zaczepki. Było bezradne. Nie poddawało się jednak, nie zrezygnowało ze swych marzeń. Najpierw uciekło z podwórka, gdzie było popychane i wyśmiewane, pobyt w chacie z kurą i kotem również zakończył się odejściem ponieważ kaczątko nie potrafiło robić tego, czego chcieli jego towarzysze. Zdecydowało się na samotność. Wolało zginąć, niż cierpieć upokorzenia, ale gdyby nie pomoc dobrego wieśniaka, nie przetrwałoby zimy. Wczesnym latem zaczęły spełniać się jego marzenia. Rozwinęło skrzydła do lotu, pofrunęło, poczuło wolność. Zobaczyło piękne ptaki. " Chcę popłynąć do nich, do tych królewskich ptaków! Na pewno mnie zadziobią na śmierć, gdy ja taki brzydal...."

Wypłynęło naprzeciw łabędziom z okrzykiem "Zabijcie mnie". Schylając głowę w pokorze ujrzało swe piękne odbicie. Obudziła się w nim odwaga.
"Nawet nie marzyłem o takim szczęściu wówczas, kiedy byłem brzydkim kaczątkiem".

Ta baśń jak i inne są lekcją tolerancji.

Autor swoje doświadczenia chciał przekazać dzieciom i dorosłym, by zachęcić ich do wiary w lepszą przyszłość, trwania w swych przekonaniach, nawet wtedy, gdy jest się brzydkim, odmiennym. Każdy ma prawo bycia, kim jest, jeżeli tylko nie czyni nikomu krzywdy.

Słowa wróżki spełniły się. Z "brzydkiego kaczątka" wyrósł wspaniały "łabędź".

Odense jest dziś dużym, znanym miastem, w którym znajduje się muzeum pisarza, a współczesnym którzy tworzą dla dzieci wręcza się Honorową Odznakę im. Hansa Christiana Andersena.

Opracowanie: Halina Gwizdała

Wyświetleń: 5718


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.