Pyza na europejskich dróżkach

Scenariusz widowiska z okazji 60-lecia jubileuszu Młodzieżowego Domu Kultury we Włodawie

Dekoracja wiejska chata z Pyzą
Przedstawienie zaczyna się tańcem:
ZABAWA ŁOWICKA PAN ZELMAN (1,50’)
(w wykonaniu tancerzy z grupy III ) . Po zakończeniu tancerze zostają na scenie, przysłuchują się rozmowie narratorów i żywo reagują na narodziny Pyzy). 3 minuty
Tancerze ze starszej grupy Włodawiaków wnoszą na scenę garnek za którym chowa się Pyza tuż po zakończeniu układu grupy III.
Aktorzy – Mazowiecka gospodyni w wielkiej misie ciasto czyni. Zaczyniła, rozrobiła, z ciasta - pyzy utoczyła. Rozpaliła drewka suche, a wiatr – psotnik w komin dmucha.
Chłopiec – Pyz gotują pełen gar, zaraz w garze zrobię czar! Zobaczycie, co się zdarzy… Ej dziś, dziś, a - ochoczo, bajki z garnka wnet wyskoczą!
Tancerze z grupy III mieszają łyżkami w garze
Aktorzy - Gospodyni gar odstawia. Co z tym garnkiem się wyprawia? Brząka, świszczy, gwiżdże, gra! Taki dzisiaj humor ma! Ale pyzy się udały! Miękkie, pulchne, krągłe, białe… Pięknie się udały – wierzcie! Chodźcie, wszyscy! Łyżki bierzcie!
(aktorzy zbierają się w ciasne półkole i zaglądają jakby w garnek, tancerze z grupy III też są ciekawi zaglądają jeden przez drugiego)
Chłopiec – Jedna – krągła… krągła druga… a ta trzecia – oczkiem mruga! Matulu, matulu! Ta pyza ma oczy! Ja pyzę na łyzę! A ona – jak skoczy! Hycnie z łyżki na stół, stoi i powiada:
(wyskakuje Pyza z garnka)
Pyza - Ludzie moi, tu się nie ma co cudować, wiatr mnie musiał zaczarować! Dzisiaj czarów w gar nadmuchał, we mnie tchnął dziarskiego ducha. I wigoru, i humoru wyczarował we mnie sporo. Dziarska jestem, stać nie mogę. Już bym chciała ruszyć w drogę. Tylko dajcie mi spódniczki i kabacik i buciczki.
(aktorzy ubierają Pyzę)
Aktorzy – Dajcie no tu szybko szatki. I koszulki i kabatki. Jaki fartuch! Jaka kiecka! Jak gosposia mazowiecka. Pyzo, strojna jak niewiasta, nikt nie pozna, żeś Ty z ciasta.
(Aktorzy wynoszą niepostrzeżenie garnek, za kulisy)
Pyza – Pięknie wszystkim wam dziękuję. Od razu się z europejska czuję. Ino polska noszę się i chodzę, bo z Mazowsza się wywodzę. Rwą się naprzód nóżki żwawe, pora ruszać na wyprawę!
Chłopiec - Gdy ci pilno do podróży, bywaj zdrowa, Pyzo miła! Niech ci wędrowanie służy, a my będziemy towarzyszyć ci w tej podróży.
(Chłopiec bierze Pyzę na ręce i na 3 sek. schodzą za kulisy, na scenę wjeżdża dekoracja)
Mazowsze
(Narratorzy z Pyzą trzymają się za ręce w małym kole i kręcąc do dokoła ale w umiarkowanym tempie mówią tekst)
Aktorzy – Dwie olszyny, dwie łoziny, między nimi - steczka.
Chłopiec – wieś, topole, dalej pole, gaik, łączka, rzeczka.
(dziewczynka przerywa kręcenie i przykuca na scenie chwytając w ręce konika polnego)
Aktorzy – Na źdźble trawy świerszcz siedzi bury, tnie łąkowe mazury, nóżką jak smyczkiem drobi, zielony surducik go zdobi.
Chłopiec – Posłuchajcie opowiada nam historię o tym jak się kiedyś w Warszawie polska szlachta bawiła i jakimi narodowymi tańcami dobre kraju imię sławiła. Jednym z nich jest Mazur
(Pyza przejmuje świerszcza na swoją rękę i mówi do niego)
Pyza – Ejże świerszczu mój kochany, zagraj nam polskiego Mazura. Oj niechby w tym najpiękniejszym polskim tańcu i mój bucik zaszurał.
MAZUR (4,10”)– w wykonaniu tancerzy z grupy tanecznej Zespołu Tańca Ludowego
(Po tańcu tancerze zostają na scenie i bezgłośnie gestykulując pokazują sobie Pyzę, zadziwieni)
Chłopiec – Po mazurze gwar narasta. Krzyknie ktoś:
- Hej Pyza z ciasta (krzyczy jeden z tancerzy)
(Pyza przebiega przez przód sceny ale zatrzymują ją aktorzy)
Aktorzy - Spójrzcie tam umyka drzwiami
Aktorzy - Pyzo miła jedźże z nami.
Pyza (wyglądając zza dziewczynki zaciekawiona) – a dokąd wy teraz jedziecie?
Aktorzy – Jadą tam gdzie najładniejsze wycinanki na świecie.
Kurpie
(Aktorzy wyjeżdżają zza kuli autobusem, Pyza idzie za nimi, kierują się w stronę kulis, bo Pyza za chwilę stamtąd wyprowadzi dziewczynkę w stroju Kurpiowskim)
Chłopiec - A to ci zabawa! A to ci parada! Nasza miła Pyza zgrabnie do autobusu wsiada
Aktorzy – Pan kierowca patrzy, szczerze się zaśmiewa. O Pyzie piosenkę wielkim głosem śpiewa
Chłopiec – Matulu, matulu! Pyza – pszenny klusek z nami na Kurpie jedzie autobusem.
(Pyza wprowadza za rękę dziewczynkę w stroju kurpiowskim i siada na brzegu sceny)
Aktorzy – A na Kurpiach Pyza piękną Hankę spotkała. Hankę co góruje wśród wszystkich Kurpianek w robocie pisanek, pięknych wycinanek.
Dekoracje wycinanki kurpiowskie
(Hanka niesie ze sobą koszyczek a w nim papier i nożyczki, siadają na scenie z narratorami)
Pyza – Siedzi zgrabna Hanka. Tnie papier na paski, z papierowych pasków wycina obrazki: owieczki, serduszka, kokoszki, kogutki.
(dwójka aktorów powoli rozkładają wycinanki kurpiowskie)
Chłopiec – i okrągłą Pyzę na nóżkach tłuściutkich
W tle muzyka z regionu Kurpiów do wyciszenia w zależności od czasu jaki zajmie aktorom rozwinięcie i zwinięcie wycinanek kurpiowskich ok. 2 min
Aktorzy – Pyza się do pięknych wycinanek śmieje, opowiada na głos swej wędrówki dzieje. Co Pyza opowie to Hanka wycina.
Chłopiec - W końcu wycinanki skrzy Kurpiowska chata,
Pyza - a przy chacie kogut i kwoczka czubata
Chłopiec - A co będzie dalej?
Kujawy
Pyza – Dalej? Jeszcze nie wiem. Może las? A może dróżka przy rozlewie? Może ta drożyna co się tu zaczyna i dalej zakręca przy gęstych leszczynach? Pójdę ja zobaczę, jak ta dróżka leży. (patrzy w dal) Ta dróżka od Kurpiów na Kujawy bieży.
(Pyza z aktorami sprowadza Hankę Kurpiankę, aktorzy zabierają rekwizyty, a zza kulis wychodzą wokaliści już śpiewając )
CZERWONE JABŁUSZKO – (4,10”) w wykonaniu zespołu wokalnego.
(w trakcie wykonywania piosenki tancerze z grupy Tańca Ludowego przechodzą parami przytuleni krokiem kujawiaka za plecami wokalistek, niektórzy przechodzą do kulis ale jedna para zostaje)
Pyza – Ach jak ja się do tego nadaję, by z piosenką iść mym krajem. (pokazuje na tancerzy). Przyszli za mną na Kujawy moi przyjaciele. Ja z Łowicza się wywodzę. - I łowickim kujawiakiem i oberkiem się z wami podzielę.
KUJAWIAK Z OBERKIEM – (3,13”) tancerze grupy Tańca Ludowego
(po Oberku chowana jest w kulisy dekoracja z chatą i pyzą)
Chłopiec – wywinęła Pyza z tancerzami obertasy dwa.
Aktorzy– ale w Pyzie dzielna dusza! Zaraz w marszu się rozrusza. Idzie krzepko – Marsz raz, dwa trzy. Słonko na nią z góry patrzy.
Małopolska
Dekoracja Rynek Krakowa, Sukiennice, Wawel, Wieża Mariacka
Chłopiec - No a przed nią długa droga, idzie ponoć do Krakowa. Idzie Pyza wzdłuż Wisły co płynie z Krakowa. Idzie Pyza idzie, Wawel zobaczyć gotowa. (przy tym tekście jeden z aktorów wyjeżdża z dekoracją Krakowskiego Rynku na środek)
Aktorzy – Pyza dzielnie stawia kroki, żeby trafić tam przed zmrokiem
Chłopiec - Kiedy do Krakowa przyszła, srebrną falą biła Wisła.
Pyza – Och jak tu pięknie nad podziw. Te krużganki, kamienice, stare wieże, sukiennice.
Aktorzy – Nagle wokół wszystko milknie, Krakowiaka słyszę nuty.
Pyza –i Lajkonik do nas bieży. Ciekawi my czy konik jego podkuty.
KRAKOWIAK z Lajkonikiem - (3,17” + 2,19”) tancerze gr. II i III Zespołu Tańca Ludowego (po skończeniu tancerze z dużej grupy tańczący Krakowiaka ściągają dekorację Rynku Krakowskiego – 2 osoby)

Ukraina:
Dekoracja Pyza z drogowskazem
(dekorację z drogowskazem wciąga jeden z aktorów z lewej strony)
Aktorzy – (trzymają na patyku atrapy gąsek, za nimi wychodzą wokaliści) Lecą nad granicą stadkiem gąski dzikie, wabią się w obłokach szerokim pokrzykiem. Woła do nich Pyza:
Pyza – Gąski na lazurze chciałabym ja z wami unosić się w górze. Gdybym to ja miała skrzydełka, choćby jak ta sowa to bym poleciała na skrzydłach do Lwowa. A, że nie mam skrzydeł muszę iść po ziemi, choć mi za skrzydłami tęskno ptaszęcemi.
(podczas śpiewu aktorzy z Pyza siedzą na brzegu sceny zasłuchani)
1. DUMKA UKRAIŃSKA – (2,30”) pieśń w wykonaniu acapella wokalistów zespołu wokalnego.
(wokaliści zostają na scenie siadają a przy ostatniej zwrotce wstają)
Chłopiec - Do południa wędrowała, słońce stało wysoko. Wokoło się dziwiąc, rozglądała bo trafiła daleko.
(gwar na targu we Lwowie, kwiaciarki, wchodzą tancerze z grupy I i II Włodawiaków i inscenizują sytuacje na targu, schodząc pod koniec piosenki zabierają wszystkie rekwizyty)
TYLKO WE LWOWIE - (3,00”) piosenka w wykonaniu wokalistów (do piosenki para Pyza i Chłopiec wirują przez chwilę w walczyku, tancerze już schodzą za kulisy przygotowują się do Hopaka)
Aktorzy – Rozśpiewała się nam Pyza, w Lwowie rozkochała, więc zostańmy tutaj proszę by Pyza Hopaka krok poznała. Trzeba jednak ci zaprawy poćwicz trochę nabierz wprawy.
Chłopiec - Raz na palce! Dwa na pięty! Teraz przysiad i zakręty. Skoki także się rozpoczną razem z tą muzyką skoczną (z ostatnią sylabą wchodzi muzyka)
UKRAIŃSKI HOPAK. – (4,00”) taniec w wykonaniu tancerzy z grupy Tańca Ludowego
(tancerze schodzą ze sceny)
Węgry:
(Pyza zdziera nalepkę z drogowskazu zmieniając na Budapeszt)
Aktorzy – W tańcu nocka mija szybko, świt rumieni się za szybką. Pora tańców już poniechać, pora w dalsze kraje jechać.
Chłopiec - Ani się nam obejrzała a już na węgierskiej ziemi stała. Jedną nóżką w Budzie a drugą na Peszcie, (Aktorzy wnoszą materiał niebieski imitujący rzekę Pyza staje z rozszerzonymi nogami udaje że łapie równowagę) nad Dunajem siądzie i odpocznie nareszcie. (Muzyka do węgierskiego)
(Pyza siada i odpoczywa wraz z narratorami na brzegu sceny. Na scenę z muzyką wchodzą tancerze)
WĘGIERSKI - (3,00”)Taniec grupa Pas de chat
(po zakończeniu tańca jedna z tancerek podchodzi do siedzących)
Tancerka - Gyönyörűen Pyzo üdvözöljük hazánkban. Meghívjuk, hogy táncolni és szórakozni nekünk reggelig.
FONETYCZNIE:))
Diuniuruen Pyzo ydwyzyjuk hazankbon. meghiiwjuk, hodz, taancolni eisz sorakozni nekiunk reggelig.
(Aktorka chowa dekorację z kierunkowskazem, jedna z tancerek wyciąga zza kulis dekorację z Mostem Karola)
Pyza - Ciężko żyć w tym kraju gdzie mowa zawiła, chyba tak na dłużej bym się nie przyzwyczaiła. Dziękuję wam tancerki coście Czardasza tańczyły, pięknie przy tym tamburynem o cholewki biły. Pora nam zawitać do innego kraju, gdzie knedliki na obiad na tacy podają.
Czechy:
Dekoracja Most Karola w Pradze
Aktorzy – Idzie Pyza na Hradczany, idzie ogrodami, przystanęła nad Wełtawą, Most Karola przed nami.
Chłopiec – Płynie woda, szumi woda w piosenkę się zmienia. Nie skora teraz Pyza do odpoczynku czy leżenia.
(wokalista wchodząc zza kulis od strony dekoracji macha z daleka)
Pyza – Patrzcie moi mili kto przez Most Karola bieży, toż to Helana Vondraćkowa! Zaśpiewa nam tu pięknie jak należy. Malowany Dzbanku, każdy zna tą piosenkę to może z nami zanuci troszeńkę.
(aktorzy są chórkiem tanecznym za wokalistką)
MALOWANY DZBANKU - (2,50”) wokalistka


Francja:
(Aktorka ściąga za kulisy dekorację z Mostem Karola a Monia ze jeden z aktorów wciąga na środek dekorację z wieżą Eiffla)
Dekoracja wieża Eiffla
Pyza – Dziękujemy ci piękna Heleno i tobie Prago za moc wrażeń. Zamknijmy teraz oczy i udajmy się dalej w świat marzeń. Odwiedźmy inną stolicę co w Europie leży, co królów wielkich dawną siedzibą a teraz modą się to miasto mierzy. Gdzie narodził się balet i mistrzów pędzla było wielu, gdzie wieża Eiffla stoi słynna niczym nasz zamek na Wawelu.
(wchodzą wokaliści rozglądając się pokazując sobie wieżę)
Aktorzy - Mieszkańcy tej stolicy są zawsze elegancko ubrani, a miasto owo słynie z tego, że przyjeżdżają tu zakochani.
Na Moście w Avionion – (2,00”) piosenka grupy Cisza przy akompaniamencie gitarowym
Chłopiec – ale nie byłoby Paryża bez porządnego Cancana. Pyzo chodź z nami do Mouline Rouge to wypijemy szampana.
Pyza – od bąbelków zaraz mi się w głowie zakręci więc poniechajmy szampana, ale za to moje nóżki chciałby zatańczyć Cancana.
CANACAN – (2,14”) tancerze z grupy Pas de
( w ostatnich taktach Cancana aktorzy trzymając się za ręce wężykiem wbiegają na scenę za tancerki które właśnie robią szpagat ustawiają się w szeregu za nimi z podniesionymi rękami na koniec muzyki. Tancerki podnoszą się i schodzą z piskiem)
(Jedna z aktorek ściąga dekorację z wieżą)
Hiszpania:
Aktorzy –Potańczyłyśmy już dosyć moja Pyzo kochana, odsapnijmy teraz chwilę byle nie do rana.
Chłopiec – jeszcze nas przygoda w innym kraju czeka, więc niech nasza Pyza długo tak nie zwleka (mówiąc ten tekst wciąga na scenę dekorację z bykiem)
Pyza – Chciałam wam ogrody pokazać najdziwniejsze na świecie, a jedyne takie w Hiszpanii znajdziecie.
Aktorzy – Ach Hiszpania nie tylko z ogrodów Gaudiego jest znana, a znasz ty taki taniec co go zwą Seviliana?
Chłopiec – usiądźmy zatem i posłuchajmy jak pięknie gra gitara, a jak Pyza zechce to zatańczyć się postara.
(jedna z aktorek wnosi mikrofon, gitarzyści grają klęcząc lub stojąc)
SEVILLANA – (2,00”) w wykonaniu gitarzystów (na muzyce Sevillany wchodzą tancerki na scenę i ustawiają się do choreografii)
HISZPAŃSKI – (2,38”) w wykonaniu tancerzy z grupy Pas de chat i Ecarte
(po tańcu tancerki wychodząc zabierają ze sobą dekorację z bykiem, a będąc już za kulisami niepostrzżenie popychają dekorację z drogowskazem)
Polska – Włodawa
Aktorzy- Odjechaliśmy daleko od naszego kraju, a nie tęskno tobie Pyzo do naszego gaju?
Pyza – Oj tęskno mi tęskno, tylko jak ja teraz wrócę, może wsiądę na skrzydła bociana i tak drogę skrócę
Chłopiec – bociek poniósł naszą Pyzę hen wysoko w niebo, leciał długo ponad tydzień pod znajome drzewo.
Aktorzy– zaniósł pyzę nad jeziora, na wschód hen daleko i zostawił samiuteńką nad wezbraną rzeką.
Chłopiec – Pyza trochę wystraszona, że sama została, rychło ino w stronę miasta raźno podreptała.
Pyza - A to miasto jest najmilsze z najmilszych na świecie
Aktorzy - A te piękne włodawskie strony Oskar Kolberg opisywał przecież.
Na finał wchodzą z piosenką o Włodawie wokalistki z grypy Cisza, po kolejnych zwrotkach dołączają na scenę wszyscy uczestnicy

Opracował:
mgr Mikołaj Butryn

Wyświetleń: 0