Scenariusz ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH
Nauczyciel: Mateusz Wieczorek
Klasa: 1 liceum/ technikum
Przedmiot: język polski

TEMAT ZAJĘĆ:
Franciszkanizm, czyli pochwała stworzenia. Poszukujemy ponadczasowych wartości.

1) CELE OGÓLNE:
Zapoznanie z ideą franciszkanizmu - ponadczasową/ uniwersalną postawą życiową.
Wskazanie istoty systemu wartości w życiu współczesnego nastolatka (w odniesieniu do średniowiecznej koncepcji św. Franciszka).

2) CELE OPERACYJNE:
Uczeń:
a) czyta utwór, rozpoznając jego pochwalny charakter
b) wskazuje środki charakterystyczne dla hymnu; określa ich funkcje
c) charakteryzuje stosunek św. Franciszka do natury
d) wymienia główne wartości wiążące się z filozofią (postawą) franciszkańską, np. pokój, dobro, pokora, ubóstwo, radość i pogoda, miłość do wszelkich stworzeń
f) wypowiada swój sąd na temat roli ideałów franciszkańskich we współczesnym świecie
g) opisuje obraz Boga i świata wyłaniający się z utworu Franciszka
h) *wie, że św. Franciszek nie stworzył systemu filozoficznego w ścisłym tego słowa znaczeniu, lecz upowszechnił wzorzec postawy – aktualnej również dziś
i) wyciąga wnioski, dokonuje oceny

OSIĄGNIĘCIA ZAPISANE W PODSTAWIE PROGRAMOWEJ REALIZOWANE NA ZAJĘCIACH:

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.
Czytanie i słuchanie:
Uczeń:
1) odczytuje całego tekstu oraz wydzielonych przez siebie fragmentów
2) rozpoznaje specyfikę tekstu i informacje w nim zawarte (jawne i ukryte)
3) rozpoznaje typ nadawcy i adresata tekstu
4) wskazuje charakterystyczne cechy stylu danego tekstu, rozpoznaje zastosowane w nim środki językowe i ich funkcje w tekście


II. Analiza i interpretacja tekstów kultury.
1) prezentuje własne odczucia/ przeżycia wynikające z kontaktu z dziełem sztuki
2) określa problematykę utworu
3) wskazuje zastosowane w utworze środki wyrazu artystycznego i ich funkcje
4) dostrzega w czytanych utworach cechy charakterystyczne średniowiecza
5) wykorzystuje w interpretacji elementy znaczące dla odczytania sensu utworu (np. słowa-klucze, wyznaczniki kompozycji);
6) wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty (np. Literackie, kulturowe, filozoficzne, religijne)
7) dostrzega związek języka z wartościami, rozumie, że język podlega wartościowaniu, (np. język jasny, prosty, zrozumiały, obrazowy, piękny), jest narzędziem wartościowania, a także źródłem poznania wartości (utrwalonych w znaczeniach nazw wartości, takich jak: dobro, prawda, piękno; wiara, nadzieja, miłość; wolność, równość, braterstwo; Bóg, honor, ojczyzna; solidarność, niepodległość, tolerancja)
8) dostrzega obecne w utworach literackich oraz innych tekstach kultury wartości uniwersalne

III. Tworzenie wypowiedzi.
Mówienie i pisanie.
Uczeń:
1) tworzy dłuższy tekst pisany lub mówiony (rozprawka, recenzja, referat, interpretacja utworu literackiego lub fragmentu) zgodnie z podstawowymi regułami jego organizacji, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej
2) przygotowuje wypowiedź (wybiera formę gatunkową i odpowiedni układ kompozycyjny, analizuje temat, wybiera formę kompozycyjną, sporządza plan wypowiedzi, dobiera właściwe słownictwo)
3) publicznie wygłasza przygotowaną przez siebie wypowiedź, dbając o dźwiękową wyrazistość przekazu (w tym także tempo mowy i donośność głosu)
4) wykonuje różne działania na tekście cudzym (np. streszcza, parafrazuje, sporządza konspekt, cytuje)

Z ZAKRESU ROZSZERZENIA:
1. Wartości, kategorie estetyczne i filozoficzne:
1) wartości uniwersalne.
2. Odbiór dzieł sztuki:
1) dostrzeganie związków utworu ze sztuką, kulturą i filozofią epoki; interpretowanie dzieł w konwencjach gatunkowych i w konwencjach prądów artystycznych epoki.

METODY
podające: wykład
wyjaśnienia nauczyciela
problemowe: dyskusja dydaktyczna
stawianie pytań
analiza i synteza treści
eksponujące: wypowiedzi uczniów
praktyczne: wykonywanie zadań

FORMY PRACY:
– praca zbiorowa - jednolita
– praca grupowa - jednolita

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
konwencjonalne: podręcznik do klasy 1 liceum i technikum: Mrowcewicz K., Przeszłość to dziś. Literatura. Język. Kultura, tekst literacki (Kwiatki świętego Franciszka)

PLAN ZAJĘĆ:
1. Wprowadzenie do tematyki lekcji – przypomnienie, że literatura średniowieczna miała charakter dydaktyczny (pareneza/ literatura parenetyczna). Wskazywała wzorce właściwych postaw, odwoływała się do roli Boga i człowieka w świecie, do relacji Bóg – człowiek.

2. HYMN - określenie wyznaczników gatunkowości tekstu (Kwiatki świętego Franciszka). Mapa myśli.

*Próba odpowiedzi na pytanie o stosowność/ celowość wykorzystania tego gatunku literackiego do przekazania treści poruszonej w utworze.

3. Odczytanie (na forum) biografii świętego Franciszka (odwołanie się do biogramu zawartego w podręczniku, str. 114).

4. Odczytanie/ wygłoszenie (na forum) - przez wybranych uczniów - przygotowanych wcześniej ciekawostek związanych z życiem i działalnością świętego Franciszka.

5. Pytania skierowane do uczniów:
a) Czy człowiekowi potrzebne są wartości?
b) W czym pomocne mogą okazać się wartości?
c) Jakie wartości wyznaczają życie/ funkcjonowanie nastolatka XXI wieku? Jakie wartości są fundamentem istnienia człowieka „wchodzącego w życie”/ stojącego u progu dorosłego życia?
Mapa myśli.

6. Analiza i interpretacja tekstu:
a) omówienie kreacji nadawcy i adresata słów (cytaty),
b) opisanie „portretu” świata (cytaty); podręcznik, ćwiczenie nr 1 (Jaki był stosunek świętego Franciszka do natury? Jak ją przedstawił w „Pochwale stworzenia…”? Zwróć uwagę na sposób, w jaki opisuje różne elementy natury),
c) wskazanie cech stosunku/ relacji człowieka wobec Boga (cytaty); podręcznik, ćwiczenie nr 2 (Wskaż w pieśni św. Franciszka fragmenty oddające średniowieczne zamiłowanie do hierarchii i porządku),
d) omówienie (na forum) obrazu miłości, który został ukazany w tekście (wskazanie tytułów innych dzieł/ tekstów kultury, w jakich realizowany jest ten motyw),
e) wyszukanie w utworze środków stylistycznych,
f) FRANCISZKANIZM - próba stworzenia przez uczniów definicji zagadnienia.

7. Sformułowanie wniosków/ podsumowanie i uzupełnienie wiadomości.

8. Pytania dodatkowe:
a) Jaka (ponadczasowa) mądrość/ nauka zawarta jest w dziele świętego Franciszka?
b) Co z tego tekstu możemy „wziąć” dla siebie?

9. Praca domowa:
W dowolnej formie opisz sytuację „ujawnienia się” wartości młodego człowieka. W pracy przedstaw swoje refleksje dotyczące wybranego przez siebie zdarzenia i zachowania rówieśnika.

Wyświetleń: 0