Katalog

Lucyna Niemiec, 2018-01-05
Humniska

Pedagogika, Scenariusze

Naucz się mówić „Nie”

- n +


L. Niemiec
Scenariusz zajęć
Temat zajęć: Naucz się mówić „Nie”
Cele - przekazanie podstawowych wiadomości na temat zachowań stanowczych,
- uczenie się rozpoznawania swoich zachowań,
- uświadomienie mechanizmu nacisku grupowego i uczenie się mówienia „NIE”
Metody: odgrywanie scenek, dyskusja, praca w grupach
Materiały pomocnicze: kartki z tekstem, długopisy
Czas trwania: 45 minut
Plan zajęć:
Problemy w komunikowaniu innym swoich życzeń i skarg
Uświadamianie sobie przyczyn zachowań agresywnych, uległych i stanowczych
Odmawianie w sytuacji nacisku grupowego
Czy zachowanie stanowcze sprawia trudności?
Uczenie się zachowań stanowczych
Przebieg zajęć:
Ad 1) Na wstępie nauczyciel mówi uczniom, że celem naszego dzisiejszego spotkania będzie nauczenie się rozpoznawania swoich zachowań w pewnych sytuacjach, które na ogół sprawiają nam kłopot, gdyż nie wiemy, jak mamy się zachować. Te sytuacje mogą mieć związek z osobami dorosłymi lub rówieśnikami, znajomymi lub obcymi. Spośród uczniów wybieram jednego tzw. lidera, który wraz ze mną, wspólnie będzie prowadził zajęcia. N(L) zwraca się do uczniów aby wyobrazili sobie następującą sytuację, a następnie czyta jej treść:
„Jak co tydzień kupujesz w kiosku ulubione czasopismo (podaje jego nazwę), a do tego jeszcze gumę do żucia. Chowając otrzymaną resztę spostrzegasz, że z 10 zł, które dałeś - otrzymałeś 1,70 za mało”.
Jak się zachowujesz?
Wszystkie propozycje uczniów klasyfikuję do 3 kategorii zachowań tj. agresywnych, uległych i stanowczych.
N(L) może uzupełnić brakujące typy odpowiedzi np. Pani mnie oszukała, dostałem za mało reszty, Pani nie potrafi liczyć”
Wyjaśniam uczniom, że taka wypowiedź ma charakter agresywny.
N(L) podaje uczniom także inną możliwość jak:
„chowam pieniądze do kieszeni, głupio mi się odezwać, choć jestem pewny, że mnie oszukano, wmawiam sobie, że 1,70 gr to niewielka suma pieniędzy.”
Wyjaśniam, że takie zachowanie to przykład zachowania uległego, ale można, także zachować się jeszcze w inny sposób i proszę N(L) o przeczytanie takiej wypowiedzi:
„Pani się z pewnością pomyliła, gdyż czasopismo i guma do żucia kosztują razem 7,00 zł. Powinna mi pani wydać zatem 3,00zł, a nie 1zł, 30 gr.”
Nauczyciel pyta uczniów czy potrafiliby nazwać taki sposób zachowania się, a następnie mówi uczniom, że tak odpowiadając zachowujemy się stanowczo i zdecydowanie. Takie zachowanie nazywamy asertywnym.
Następnie zwraca się do uczniów z pytaniem czy potrafiliby zdefiniować, na podstawie ostatniej wypowiedzi czym jest asertywność. Nauczyciel słucha propozycji uczniów a następnie podaje definicję zachowania asertywnego.
ZACHOWANIE ASERTYNE: to wyrażenie uczuć, postaw, opinii, praw jednostki, życzeń w sposób bezpośredni, stanowczy, uczciwy bez kłamstw i usprawiedliwień, a jednocześnie respektujący uczucia, postawy, życzenia, opinie, prawa innych osób.
Ad 2. Proszę uczniów aby przypomnieli sobie opisywane sytuacje lub podobne, z którymi zetknęli się w przeszłości i odpowiedzi, które wypowiadali w rodzaju: „Oszukałeś mnie…, trudno, stało się…, nastąpiła pomyłka…, itp.”. Wyjaśniam, że tego typu wypowiedzi wyrażają nasze myśli, uczucia - ale dlaczego zachowujemy się w taki sposób?
Następnie proszę uczniów żeby zastanowili się Dlaczego zachowujemy się agresywnie i co przez to ryzykujemy?
Wypowiedzi uczniów staram się uzupełnić i mówię, że często zachowujemy się agresywnie ponieważ np. boimy się, że nie dostaniemy tego co chcemy, chcemy zwrócić na siebie uwagę, chcemy wyładować swoją złość, nie wierzymy w samych siebie itp. Co ryzykujemy przez takie zachowanie? - konflikty z innymi ludźmi, utratę szacunku do siebie, to, że będziemy nie lubiani, może dojść do przemocy itp.
Dlaczego zachowujemy się ulegle i co przez to ryzykujemy?
Podobnie jak przy pierwszym pytaniu staram się uzupełniać propozycje uczniów. Zachowujemy się ulegle ponieważ: boimy się utraty kolegów, boimy się innych ludzi, chcemy uniknąć konfliktów i nieporozumień itp. Ryzykujemy natomiast. utratę dobrego zdania o sobie, brak inicjatywy własnej, przyznajemy innym rację w kierowaniu nami itp.
Dlaczego zachowujemy się stanowczo i co przez to ryzykujemy?
I tym razem podobnie jak poprzednio uzupełniam wypowiedzi uczniów, Jeśli zachowujemy się stanowczo to: jesteśmy zadowoleni z siebie, to nam pomaga w osiągnięciu celu, mamy szacunek dla siebie i innych, jesteśmy uczciwi w stosunku do siebie i innych itp. Ryzykujemy zaś to, że : nie będziemy lubiani za to, że wyrażamy swoje odczucia, będziemy uważani za przebojowych, konkretnych, twardych, możemy stracić niektórych kolegów itp.
Ad 3) Po wymianie zdań na powyższe tematy proszę aby uczniowie wyobrazili sobie następującą sytuację: „ Na podwórku szkolnym spotykasz dwóch kolegów, którzy palą papierosy. Wiesz, że gdy podejdą do ciebie to cię poczęstują. Jeżeli ty nie zapalisz, to będą cię uważać za małolata i tchórza. Ale ty nie masz ochoty na zapalenie papierosa”.
Jak się zachowasz, co zrobisz albo co powiesz?
N(L) rozdaje każdemu kartkę z napisanym tekstem i prosi alby uczniowie napisali jak postąpiliby w takiej sytuacji. Podkreśla, że kartki te nie będą zbierane gdyż służą wyłącznie ich celom.
Po napisaniu przez młodzież odpowiedzi proszę 3 - 4 ochotników o przeczytanie tego co napisali. Po każdej wypowiedzi klasyfikuję odpowiedzi do kategorii zachowań agresywnych, uległych bądź stanowczych. Następnie proszę aby pozostali uczniowie spróbowali przyporządkować swoje odpowiedzi do wymienionych powyżej kategorii zachowań i zaznaczyli przy nich odpowiednią literę:
A - w przypadku odpowiedzi agresywnej
U - w przypadku zachowania uległego oraz
S - w przypadku zachowania stanowczego.
Po zaznaczeniu przy wypowiedziach odpowiednich liter zwracam się do klasy z pytaniem Jakiego typu odpowiedzi przeważają?
U kogo przeważają odpowiedzi S - stanowcze - ręce w górę, a u kogo U - uległe - ręce w górę. Po zliczeniu odpowiedzi komentuję rodzaj zachowań dominujących w grupie.
Ad 4 ). Proszę uczniów aby raz jeszcze rękę podnieśli ci, którzy zachowaliby się stanowczo i przeczytali swoje odpowiedzi. N(L) zapisuje na tablicy wypowiedź najtrafniej oddającą zachowanie stanowcze (jeśli byłby problem z wyłonieniem takiej odpowiedzi odpowiadam, że może to być np. wypowiedz o następującej treści np. „ Nie chłopaki, dziękuję wam, ale ja nie palę, chcę mieć zdrowe płuca”.
Polecam uczniom aby ją zapisali na kartce, a następnie zastanowili się i spróbowali ocenić, czy trudno byłoby się im zachować w taki sposób jak w podanym zdaniu. Prosiłam aby każdy swoją odpowiedz ocenił wpisując obok niej:
5 - jeżeli zachowałby się tak bez trudności,
1 - jeżeli przyszłoby mu to bardzo trudno,
4 - wybrał wtedy, gdy raczej łatwo byłoby mu tak odpowiedzieć,
2 - gdy raczej trudno,
3 - gdy nie potrafi powiedzieć
Ad 5). Sprawdźmy teraz - ile jest piątek (ręce do góry)
N(L) zlicza wyniki A wiec…… miałoby trudności, a ile jednak? (ręce do góry) …….. Takich, którym zachowanie stanowcze przychodzi z trudu… Po zliczeniu wyników podaję ogólny komentarz dotyczący dominacji określonych odpowiedzi w grupie.
Podkreślam, że teraz będziemy się uczyć odmawiania, a więc mówienia NIE, gdy nie mamy na coś ochoty, albo uważamy, że nie powinniśmy tego robić. Nasze NIE powinno być stanowcze, wyrażające w sposób bezpośredni, stanowczy i uczciwy nasze uczucia postawy życzenia czy prawa. Swoim zachowaniem możemy wyrazić swoje oburzenie, gniew, zakłopotanie, ale musimy to zrobić tak, aby nie naruszać praw innych osób. Nie powinniśmy się więc zachowywać agresywnie.
N(L) Mamy w naszej grupie…., którzy ocenili siebie na „1” i „2” będą odpowiadać NIE na propozycję 2 kolegów czy koleżanek, którzy ocenili siebie na „5” i „4”. Następnie dokonuje podziału na 3 - osobowe zespoły.
Każda z grup ma za zadanie odegranie jednej ze scenki związanej z odmawianiem (może to być namawianie do palenia papierosów, picia alkoholu lub do czegoś innego na co nie mamy ochoty i czego nie chcemy robić wbrew własnej woli) Zaznaczam, że uczniowie mają w sposób stanowczy odpowiadać Nie. Mogą przy tym podać krótkie uzasadnienie swojej decyzji, ale odważnie i szczerze. Na zakończenie zajęć podkreślam, że każdy z nas ma prawo do podejmowania własnych decyzji, własnego zdania niekoniecznie zgodnego z poglądami innych i prawo to powinno być szanowane przez innych.
Wyświetleń: 0


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.