Katalog

Anna Lisowska, 2017-03-22
Łeba

Język polski, Konkursy

Czytanie ze zrozumieniem

- n +

Imię i nazwisko: ......................



Szkoła Podstawowa

w................................







Drogi trzecioklasisto !


Jesteś już uczniem klasy trzeciej i wiele potrafisz. Ten test ma sprawdzić, jak czytasz ze zrozumieniem.




Pamiętaj !


1. Najpierw bardzo uważnie przeczytaj tekst.
2. Następnie zapoznaj się z pytaniami i propozycjami odpowiedzi.
3. Wybierz właściwą odpowiedź.
4. W zadaniach 1, 2, 3, 7, 8, 9, zaznacz poprawną odpowiedź, stawiając kółko przy literze.
5. Polecenia nr 4, 5, 6, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, wymagają samodzielnego udzielenia odpowiedzi.
6. W zadaniu 20 rozwiąż krzyżówkę.
7. Na wykonanie wszystkich zadań masz 45 minut.


Powodzenia !

Skansen Słowiński w Klukach


W średniowieczu plemiona kaszubskie zamieszkujące Pomorze sięgały po Parsętę i Kołobrzeg, i były ogniwem przejściowym między narzeczami polskimi i zachodniopomorskimi. Od wczesnego średniowiecza na teren Pomorza napływali osadnicy niemieccy, wypierając ludność kaszubską coraz bardziej na wschód. Najpierw germanizują się miasta, dopiero później obszary wiejskie. Mimo tego do końca XVI wieku Pomorze Środkowe zachowało swój rodzinny, słowiański charakter będąc pomostem kulturowym jednoczącym Pomorze wschodnie z zachodnim.

W końcu XVIII w. ludność słowiańska zamieszkiwała już tylko w powiecie słupskim i północno-wschodniej części miasteckiego. W XIX w. dodatkowym czynnikiem germanizacyjnym stała się niemiecka szkoła i niemiecki kościół, który samorzutnie nakazywał zaprzestania używania mowy polskiej w kazaniach, jak również katechizacji dzieci w ojczystym języku. Wroga była też miejscowej ludności administracja pruska.

Do początku XX w. zachowały się tylko pojedyncze niewielkie grupki ludności w kilkunastu wsiach nad jeziorem Łebsko i Gardno. Zanikła wówczas mowa słowińska. Po II wojnie światowej na dawnym terenie zamieszkałym przez tę grupę było już tylko kilka osób znających niewiele słów w miejscowym narzeczu. Dziś o Słowińcach możemy mówić tylko w czasie przeszłym, pozostały obiekty kultury materialnej – świadectwo ich trwania na ziemi pomorskiej.

Skansen Słowiński w Klukach jako muzealna zagroda słowińska zorganizowany został w 1963 r. Inicjatorami założenia zagrody muzealnej byli koszalińscy i słupscy muzealnicy oraz miejscowi regionaliści. Do jego otwarcia w znacznej mierze przyczynił się ówczesny Wojewódzki Konserwator Zabytków w Koszalinie. Na terenie słowińskim Kluki były wsią, w której najdłużej utrzymały się relikty kultury materialnej i tradycje słowiańskie. Położenie wsi wśród bagien i mokradeł nad jeziorem Łebskim, brak dobrej komunikacji z lokalnymi ośrodkami administracyjnymi, były powodem izolacji geograficznej, a tym samym trwania rodzimej kultury. Do ostatnich lat w pamięci mieszkańców zachowały się miejscowe – słowiańskie nazwy pól i łąk, działek osadniczych (Gorni, Dembowi, Piaskowi, Lugowi, Pawelki), toni rybackich, jak również wiele słów związanych ze sprzętami i narzędziami rybackimi. Występowały tu także tradycyjne nazwiska rodowe takie jak: Klick, Kirk, Czirr, Polluks, Jost, Ruch, które dzisiaj jeszcze można odczytać na starych nagrobkach miejscowego cmentarza. Od rodziny Klicków pochodzi prawdopodobnie nazwa wsi Kluki, która składa się z trzech mniejszych osad: Kluk Ciemińskich, Kluk Żeleskich i Kluk Smołdzińskich.

Te walory zadecydowały o tym, że Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku na początku lat 70 – tych podjęto prace zmierzające do utworzenia Skansenu Słowińskiego w Klukach, przejmując grunty i budynki wokół zagrody muzealnej. Wspólnie z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Koszalinie przystąpiono do badań zachowanych jeszcze w terenie zagród słowiańskich. Najcenniejsze z nich wytypowane zostały do przeniesienia na teren Skansenu.

Według przygotowanej przez etnografów z Muzeum Pomorza Środkowego koncepcji rozbudowy – Skansen w Klukach jest rekonstrukcją tradycyjnej wsi słowińskiej na przykładzie wsi Kluki z zachowaniem pierwotnego rozplanowania zagród. W skansenie reprezentowane będzie budownictwo słowińskiej grupy etnicznej od końca XVIII w. po lata międzywojenne XX w. Zasięg merytoryczny Skansenu to pojezierze gardeńsko-łebskie, tzn. XIX – wieczny obszar kulturowy Słowińców, a tym samym budownictwo jak najbardziej związane z rybołówstwem i przystosowane do nadjeziornych warunków fizjograficznych.

Teren pozyskany dla Skansenu to centrum wsi z trzema zagrodami zachowanymi „In siutu” ( nie przenoszonymi ) i działkami na których dawniej istniała XVIII i XIX wieczna zabudowa. Działki wchodzące w skład terenu Skansenu mają, swoją określoną miejscową, historyczną nazwę – Nowidomski, Lugowi, Zieloni. Przeniesienie zagród czy chałup i posadowienie ich na dawnych Siedliszczach, odtworzy przerywaną zabudowę wsi i osada jak dawniej będzie ulicówką z zabudowaniami szeregowo po obu stronach drogi. Zagrody skansenowskie tworzą fragment najstarszej zabudowy wsi, a otaczające je zagrody murowane pochodzą z lat międzywojennych i stanowią jak gdyby ciąg dalszy budownictwa słowińskiego.

Wieś Kluki wraz ze Skansenem jest położona na terenie Słowińskiego Parku Narodowego, mamy tutaj przykład realizowania dwóch pięknych idei: ochrony dóbr kultury i środowiska naturalnego człowieka.

Rybołówstwo jeziorne i przybrzeżne morskie było głównym zajęciem miejscowej ludności. Łowiono łososie, dorsze, śledzie, jesiotry, szczupaki, sandacze, leszcze, do końca I wojny światowej również minogi. Przed II wojną światową na pojezierzu łebsko – gardneńskim (od Kluk po Ustkę ) rybołówstwem przybrzeżnym morskim (trzy mile morskie w głąb morza ) trudniło się 158 rybaków, którzy posiadali 56 łodzi, w tym większość żaglowych. Oprócz prymitywnych narzędzi do połowu ryb typu ościeni, używano wszelkiego rodzaju sieci zastawnych i ciągnionych takich jak: wątony, więcierze, żaki. Łowiono również niewodem – dużą siecią ze skrzydłami dochodzącymi do 200 metrów długości. Przy połowach ryb tą siecią rybacy zorganizowani byli w tzw. maszoperie. W czasie połowów na morzu rybacy przez kilka dni przebywali na mierzei łebskiej lub gardneńskiej w szałasach czy też budach rybackich.
Żony rybaków złowione ryby niosły w koszach zwanych „karinami” i „leszkami” na targ do miasta lub okolicznych wsi. Ośrodkiem znanym z wyrobu tych koszy była miejscowość Rowy.

W związku z melioracją łąk i błot otaczających jeziora Gardno i Łebsko, od początku XX wieku zaczyna rozwijać się uprawa ziemi. Gleby w tym regionie są bardzo słabej jakości, toteż uprawiano ze zbóż tylko żyto i owies nieraz jęczmień i groch (na tym terenie siano odmianę owsa czarnego uprawianego w Szwecji). Z roślin okopowych sadzono rzepę, brukiew oraz ziemniaki, których uprawa na tym terenie została wprowadzona w połowie XVIII w. W małych gospodarstwach rybacko-rolniczych hodowano w niewielkiej ilości krowy, świnie i owce. Prawie w każdej zagrodzie spotykane były pasieki stożkowatych uli tzw. kószek, wyrabianych na miejscu ze słomianych powróseł. Od połowy XIX w. rozwija się eksploatacja torfu używanego nie tylko na opał, ale również jako ściółki w pomieszczeniach dla zwierząt. Gospodarka Słowińców na przestrzeni czasu zmieniała swój charakter przekształcając się z gospodarki wyłącznie rybackiej na początku XX wieku, następnie rolniczo-rybacką w połowie lat międzywojennych XX wieku. Zgodnie z koncepcją zakładającą pokazanie gospodarki typowej dla Słowińców zamieszkujących nadjeziorne wsie – w Skansenie zrekonstruowana została zagroda rybaków – Josta i Klicka.
Skansen Słowiński w Klukach położony jest na terenie Słowińskiego Parku Narodowego uznanego w 1977 r. światowym rezerwatem biosfery.





















1. Od wczesnego średniowiecza na teren Pomorza napływali: 1 p.

A. osadnicy niemieccy
B. osadnicy skandynawscy
C. osadnicy południowi


2. W końcu XVIII. Ludność słowiańska zamieszkiwała już tylko: 1 p.

A. w powiecie słupskim i północno-wschodniej części miasteckiego
B. w powiecie słupskim i północno-wschodniej części lęborskiego
C. w powiecie słupskim i północno-wschodniej części bytowskiego


3. Do początku XX w. zachowały się tylko pojedyncze, niewielkie grupki
ludności, w kilkunastu wsiach nad jeziorem Łebsko i Gardno. Zanikła
wówczas mowa słowińska. Dziś o Słowińcach możemy mówić tylko 1 p.
w czasie przeszłym, pozostały po nich tylko:

A. obiekty kultury materialnej
B. cmentarze
C. tablice informacyjne


4. Dlaczego Kluki zostały wytypowane na obszar muzealny? 3 p.
Podaj trzy warunki.

















5. Podaj miejscowe- słowińskie nazwy pól i łąk, działek osadniczych.
Podaj pięć nazw. 5 p.















6. Podaj tradycyjne nazwiska rodowe Słowińców. Podaj sześć nazwisk.
6 p.













7. Od rodziny Klicków pochodzi prawdopodobnie nazwa wsi Kluki, 1 p.
która składała się z :

A. trzech zagród
B. trzech mniejszych osad
C. trzech domów


8. Wieś Kluki wraz ze Skansenem jest położona na terenie: 1 p.

A. Wolińskiego Parku Narodowego
B. Słowińskiego Parku Narodowego
C. Mazurskiego Parku Narodowego


9. Głównym zajęciem miejscowej ludności było: 1 p.

A. hodowla bydła
B. rybołówstwo jeziorne i przybrzeżne
C. garncarstwo, rybołówstwo, rolnictwo


10. Jak nazywają się prymitywne narzędzia do połowu ryb typu ościeni? Podaj pięć nazw. 5 p.












11. Żony rybaków złowione ryby niosły w koszach zwanych „karinami”
i „leszkami”. Jak nazywał się główny ośrodek znany z wyrobu tych koszy. 1 p.



12. W związku z melioracją łąk i błot otaczających jeziora Gardno i Łebsko,
od początku XX wieku zaczyna rozwijać się uprawa ziemi. Co uprawiano:
3 p.

A. zboża:

B. rośliny okopowe:

13. Prawie w każdej zagrodzie spotykane były: 1 p.




14. Podaj zastosowanie eksploatowanego torfu. 1 p.




15. W Skansenie zrekonstruowana została zagroda rybaków. 2 p.
Podaj ich nazwiska




16. Skansen Słowiński W Klukach położony jest na terenie Słowińskiego 1 p. Parku Narodowego uznanego w 1977 r. za:








17. Kto był inicjatorem założenia i otwarcia muzealnej zagrody słowińskiej
w Klukach. 2 p.






18. Opisz położenie wsi Kluki. 4 p.











19. Jak wyglądało rybołówstwo jeziorne i przybrzeżne morskie? Opisz. 4 p.












Wyświetleń: 0


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.