Autor: Maria Trefoń
Nauczyciel biblioteki szkolnej, pedagog oraz społeczny kurator sądowy
Artykuł: ,,Biblioterapia jako metoda pracy z uczniem szkoły podstawowej”.

Współczesna szkoła ma określone zadania do realizacji. Jej naczelnym celem jest wszechstronny rozwój ucznia. Powinnością szkoły jest zadbanie o wysoki poziom wiedzy, o kształtowanie pożądanych postaw, o możliwości nabycia różnych umiejętności pozwalających na lepszy start w życie. To szkoła może pokazać uczniowi, że warto żyć zgodnie z zasadami i normami. Codzienne przebywanie z uczniami pozwala zauważyć jak wiele różnorodnych problemów nie pozwala rozwinąć im skrzydeł. Często przyczyną są choroby, odrzucenie przez grupę rówieśniczą, kłopoty w nauce, ubóstwo, problemy rodzinne. Konsekwencją takich zjawisk mogą być późniejsze konflikty z prawem, zagrożenia uzależnieniami czy też agresją. Aby na czas rozpoznać przyczyny i skutki zachowania uczniów, niezbędna jest ich obserwacja. Tylko kompleksowa obserwacja ucznia może pomóc w określeniu przyczyn niepowodzeń szkolnych i osobistych.
Dzieci niedostosowane społecznie, z rodzin dotkniętych chorobą alkoholową, niejednokrotnie objętych nadzorem kuratora sądowego można spotkać w większości szkół. Często ci uczniowie mają problemy z dostosowaniem się do wymogów regulaminu szkolnego, nie przestrzegają norm społecznych i moralnych, są zaniedbane wychowawczo, otrzymują słabe oceny, nie czytają książek, często popadają w konflikty z otoczeniem, a na sytuacje trudne reagują agresją lub autoagresją. Potrzebna jest im pomoc psychoterapeutyczna. W warunkach szkolnych do rozładowania negatywnych stanów emocjonalnych czy też silnych napięć może przyczynić się biblioterapia.
U niektórych uczniów kontakt z książką może przyczynić się do zmiany postawy życiowej, zmniejszenia poziomu stresu i lęku. Może pomóc w zaakceptowaniu swojej odmienności czy stanu, w którym aktualnie się znajduje. To właśnie biblioterapia może przynieść ulgę w cierpieniu, koryguje emocjonalnie zaburzone zachowania, pomaga samotnym, nieśmiałym, zakompleksionym. Ukazuje, że nie warto skupiać się na samym problemie ale na poszukiwaniach sposobów ich rozwiązania.
Wychowanie poprzez książkę jest bardzo ważne, gdyż wspomaga proces rozwoju i samorealizacji ucznia. Biblioterapia może pomóc młodemu czytelnikowi znaleźć swoje miejsce w otaczającym świecie, pokochać książki i życie. Może przygotować ucznia do wyboru właściwych celów, norm i wartości.
Zajęcia biblioterapeutyczne mogą być zajęciami pozalekcyjnymi, w których uczestnictwo jest w pełni dobrowolne. Zajęcia mogą być prowadzone w ramach szkolnego programu profilaktyki. Można uzmysłowić uczniom, że biblioteka to nie tylko miejsce, w którym wypożycza się książki. Zmęczone i zdezorientowane we współczesnym świecie dzieci mogą poszukać spokoju, miejsca schronienia i relaksu. Kontakt z książką i literaturą może jawić się jako azyl i ucieczka w intymność. Zanim rozpocznie się właściwy proces terapeutyczny, należy wspólnie z dziećmi pokonać ich niechęć do czytania. Można zacząć od typowych zajęć bibliotecznych upowszechniających czytelnictwo, a następnie przechodzić do lektur sprzyjających uświadamianiu sobie przez dzieci, że mają takie problemy, a nie inne i nazywaniu ich.
Od szesnastu lat pracuję z dziećmi z rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym, w których często występuje problem alkoholowy, czy też inne uzależnienia oraz ubóstwo. Aby uatrakcyjnić prowadzone przeze mnie zajęcia, stosowałam na nich nie tylko elementy biblioterapii ale także muzykoterapii i pedagogiki zabawy. Zajęcia zaczynały się zabawami integrującymi grupę, opartymi na pedagogice zabawy. Kolejne zajęcia opierałam na czytaniu i odbiorze dzieła literackiego. Dzieci dyskutowały nad czytanym utworem, omawiały problemy w nim zawarte, wysuwały wnioski dla siebie.
W pisaniu scenariuszy zajęć biblioterapeutycznych najczęściej korzystałam z książek Ireny Boreckiej. Przede wszystkim zaś z książki ,,Biblioterapia w edukacji czytelniczej i medialnej w szkole podstawowej i w gimnazjum. Materiały dydaktyczne dla nauczycieli i bibliotekarzy”. Jest to poradnik dla bibliotekarzy, w którym można poznać terapeutyczne wartości literatury i możliwości jej wykorzystania w pracy z dziećmi i młodzieżą potrzebującą wsparcia. Autorka prezentuje ogromne możliwości wykorzystania literatury: ukazuje jak niezwykła jest siła słowa, za pośrednictwem którego można przenieść się w przyjemne miejsce, spotkać się z bohaterami bajek mającymi podobne problemy jak dzieci. Innymi książkami, z których korzystałam były książka Marii Molickiej ,,Bajki terapeutyczne” oraz Ireny Boreckiej i Liliany Piotrowskiej ,,Zastosowanie biblioterapii i muzykoterapii w procesie dydaktyczno – wychowawczym i terapii pedagogicznej”.

Wyświetleń: 0