Katalog

Beata Seredyńska - Polak, 2016-04-22
Andrychów

Zajęcia przedszkolne, Artykuły

Diagnoza ryzyka dysleksji u dziecka 6 sześcioletniego

- n +

Przedmiotem niniejszej pracy jest ocena ryzyka dysleksji u dziecka przygotowującego się do podjęcia nauki w klasie pierwszej, bowiem wczesne wykrycie trudności w pisaniu i czytaniu o podłożu dyslektycznym pozwala na skuteczną interwencję i podjęcie odpowiednich działań zmierzających do zniwelowania późniejszych, nieraz bardzo niekorzystnych dla dalszej kariery szkolnej dziecka, skutków dysleksji.
Termin ryzyko dysleksji stosuje się wobec młodszych dzieci wykazujących wybiórcze zaburzenia w rozwoju psychoruchowym, które mogą warunkować wystąpienie specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu. Termin ten stosuje się również w odniesieniu do uczniów, którzy napotykają na pierwsze, lecz nasilone trudności w nauce – pomimo inteligencji w normie, dobrze funkcjonujących narządów zmysłu, właściwej opieki wychowawczej i dydaktycznej w domu oraz w szkole.
Dzieci ryzyka dysleksji mogą być identyfikowane przez rodziców, logopedów i nauczycieli na podstawie charakterystycznych symptomów. Dzieckiem ryzyka dysleksji jest każde dziecko pochodzące z nieprawidłowo przebiegającej ciąży i skomplikowanego porodu. Duże prawdopodobieństwo wystąpienia specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu, dotyczy także dzieci z rodzin, w których trudności, takie jak: dysleksja rozwojowa, opóźnienie rozwoju mowy, oburęczność i leworęczność już pojawiały się. Wystąpienie dysleksji rozwojowej zapowiadają objawy dysharmonijnego rozwoju psychomotorycznego przyjmującego postać parcjalnego lub fragmentarycznego opóźnienia rozwoju niektórych funkcji poznawczych (głównie funkcji językowych i wzrokowych) oraz funkcji ruchowych.
Alicja jest dzieckiem w wieku przedszkolnym. Skończyła sześć lat. Od września 2009 roku uczęszcza do grupy sześciolatków, przygotowując się do podjęcia nauki w pierwszej klasie. Jest spokojną, nieśmiałą dziewczynką, nie powoduje problemów w grupie rówieśniczej. Zawsze przestrzega ustalonych norm i regulaminów. Podjęte prace wykonuje dokładnie i starannie. Pracuje samodzielnie, w dobrym tempie, aktywnie uczestniczy w zajęciach, choć nie zawsze zna prawidłową odpowiedź.

1. Badanie dużej motoryki:
Alicja wykazuje dość małą sprawność ruchową. Ma kłopoty z ćwiczeniami równoważnymi, mało sprawnie skakała na jednej nodze, rzadko trafiała woreczkiem do celu. Podczas konkurencji drużynowych wolno biegała oraz nieprecyzyjnie podawała i rzucała piłkę innym dzieciom. Dość dobrze naśladowała ruchy nauczyciela oraz powtarzała sekwencję ruchów: krojenie chleba, smarowanie, klepanie się po brzuszku.


2. Badanie sprawności manualnej:
Dziewczynka lubi wykonywać prace manualne, bardzo chętnie rysuje. Potrafi odtworzyć wzór szlaczków, rysuje po śladzie oraz zamalowuje wyznaczone konturem płaszczyzny - czasem wychodzi za linię. Potrafi dorysować połówki obrazków a także brakujące elementy. Sprawnie lepi z plasteliny ale mało sprawnie wycina.
3. Badanie sprawności artykulacyjnej:
Alicja dość sprawnie wykonała następujące ćwiczenia narządów artykulacyjnych: podnosiła język do wałka dziąsłowego, przesuwała język do przodu i do tyłu w płaszczyźnie poziomej, nie potrafiła kląskać językiem. Dotykała językiem naprzemiennie jednego i drugiego kącika ust. Wyciągała czubek języka na brodę i nad górna wargę.
4. Badanie lateralizacji:
Dziewczynka pisze i rysuje prawą ręką. Podczas ćwiczenia polegającego na włożeniu koralików do butelki, posługiwała się prawą ręką. Podobnie w zabawie spontanicznej.
Prawym okiem robiła zdjęcie dzieciom aparatem fotograficznym oraz oglądała przez lunetkę.
Prawą nogą kopała piłkę, wchodziła na krzesło oraz wskakiwała do rozłożonej na dywanie szarfy podczas zabawy w „Wiewiórki do dziupli”.
Odebrała telefon przykładając słuchawkę do prawego ucha.
5. Badanie koordynacji wzrokowo – ruchowej:
Ala mało sprawnie rzuca i chwyta piłkę. Wcześniej (wrzesień, październik) nieprawidłowo trzymała ołówek w palcach, nadgarstek i ramię są właściwie ułożone, postawa jest prawidłowa, bez współruchów. Tempo pracy jest w normie. Sprawnie łączyła kolorową kredką wyznaczone punkty, obrysowywała gotowe szablony figur geometrycznych, wypełniała kontury obrazka metodą wydzierania, pokonywała labirynty.
6. Badanie analizy i syntezy wzrokowej:
Prace plastyczne dziewczynki, zarówno dowolne jak i tematyczne, są dość bogate w treść, wielobarwne, rozplanowane prawidłowo. Rozróżnia i nazywa takie figury geometryczne jak - kwadrat, trójkąt, koło i prostokąt. Umie ułożyć obrazek z części, chętnie układa puzzle. Zapamiętuje większość szczegółów znajdujących się na obrazku. Nazywa i rozróżnia kolory. Dokładnie wyszukuje na obrazku wskazane elementy oraz spostrzega różnice (9 na 10) między dwoma obrazkami. Obrazki były czarnobiałe i w kolorze.


7. Badanie spostrzegania słuchowego:
Alicja potrafiła zidentyfikować i rozróżnić odgłosy: lasu, ulicy, kuchni. Miała problem z różnicowaniem opozycji fonologicznych, typu: kosa – koza, żal – szal, bułka – półka, Tomek – domek, góry – kury, bada – pada;
8. Badanie umiejętności językowych:
Dziewczynka ma zdiagnozowaną wadę wymowy: mowa bezdźwięczna, parasygmatyzm. Wypowiada się pojedynczymi wyrazami a po ukierunkowaniu odpowiedzi przez nauczyciela używa zdań pojedynczych nierozwiniętych. Ma skromny zasób słownictwa. Dość poprawnie rozumie pytania i polecenia.
Ala potrafi wyróżnić głoskę w nagłosie, przykładowe wyrazy, to: but, radio, kubek, mleko, ekran, artysta;
Miała problem ze wskazaniem głosek w wygłosie w wyrazach: rak, osa, noc, mól, pirat, lato, nożyce, skafander;
Zadanie wykonała tylko z pomocą nauczyciela.
Nie potrafiła wyróżnić głosek w śródgłosie, na przykładzie wyrazów: but, rok, bak, Ala, Ewa, kra;
9. Badanie systemu semantycznego:
Alicja dość sprawnie posługuje się rzeczownikami – wymieniła imiona członków rodziny, swoich koleżanek i kolegów. Rozróżniła pory roku na obrazkach. Znała większość owoców i warzyw.
Opowiadając ilustrację, poprawnie używała wyrażeń przyimkowych wyrażających stosunki przestrzenne: nad – pod, za – przed; sama prawidłowo wykonywała zalecenia nauczyciela typy: „połóż maskotkę na krześle, pod krzesłem, za krzesłem, przed krzesłem, potrzymaj nad krzesłem”.
Poprawnie posługiwała się czasownikami – nazywając czynności przedstawione na obrazkach.
10. Badanie systemu syntaktycznego:
Dziewczynka wybrała sobie jeden z obrazków przedstawiających porę roku i konstruowała wypowiedź na jego podstawie. W swoim opowiadaniu w większości posługiwała się pojedynczymi wyrazami.
11. Badanie operacji myślowych:
Ala miała za zadanie zaszeregować figury geometryczne (koła i kwadraty) od najmniejszego do największego i odwrotnie, zadanie wykonała prawidłowo.
Uzupełniła brakujący element w szeregu (3), przy podanym pierwszym i ostatnim.
Uzupełniała sekwencję złożoną z figur geometrycznych oraz kolorowych klocków.
Przeprowadziła klasyfikację wg koloru, wielkości oraz kształtu (figury geometryczne). Z pomocą nauczyciela nazwała regułę.
Posegregowała w grupy obrazki przedstawiające: zwierzęta, owoce, warzywa, pojazdy, zabawki i nazwała jednym słowem każdą z grup.
Dobierała pary: parasol + chmurka, widelec + łyżka, czapka + szalik, bur + skarpetka itp.
12. Badanie myślenia przyczynowo – skutkowego:
Z pomocą nauczyciela ułożyła historyjkę obrazkową 4 – elementową, a następnie opowiedziała ją używając zdań pojedynczych nierozwiniętych.
13. Badanie pamięci globalnej – symultanicznej:
Odszukała dwa wskazane obrazki w zestawie dziewięciu, sprawnie odszukiwała pary obrazków – gra „memory”.
14. Badanie pamięci sekwencyjnej :
Zapamiętała sekwencję przedmiotów leżących na dywanie (5) oraz układ figur geometrycznych eksponowanych kolejno: koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt.
Wnioski:
Wyniki badań poszczególnych funkcji u Alicji informują o potrzebie wnikliwej i systematycznej obserwacji postępów w jej rozwoju i nabywaniu umiejętności szkolnych – czytania i pisania. Myślę, że należy skupić się przede wszystkim na ćwiczeniach w zakresie:
• motoryki dużej – kształtowanie ogólnej sprawności ruchowej,
• rozwijaniu umiejętności językowych – logo terapia, bogacenie słownictwa, ćwiczenia słuchu fonemowego – analiza i synteza wyrazów,
• koordynacji wzrokowo – ruchowej – w dalszym ciągu ćwiczenia w prawidłowym trzymaniu ołówka, sprawnym wycinaniu,
• myśleniu przyczynowo – skutkowemu – układanie i opowiadanie historyjek obrazkowych.
Bibliografia:
• M. Bogdanowicz – „Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie”. Gdańsk, 2003
• J. Tomczak , R. Ziętara – „Kwestionariusz diagnozy i narzędzia badawcze w terapii pedagogicznej”. Kraków 2009
• Helena Skibińska – „ Praca korekcyjno – kompensacyjna z dziećmi z trudnościami w pisaniu i czytaniu”. Bydgoszcz 1996
• dr David Gamon, Allen D. Bragdon – „Co potrafi twój mózg”. Warszawa 2003


Wyświetleń: 0


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.