APEL Z OKAZJI ODZYSKANIA PRZEZ POLSKĘ NIEPODLEGŁOŚCI
DNIA 11 LISTOPADA 1918 ROKU

Osoby występujące:

Recytator I, II, III, IV
Narrator I, II, III
Chór
Scenografia:

Scena powinna mieć akcenty patriotyczne: biało-czerwone flagi, portret marszałka Józefa Piłsudskiego, napis uwzględniający datę 11 listopada 1918 roku, scena powinna być udekorowana kwiatami. Osoby występujące stoją
z przodu sceny a chór z tyłu.

NARRATOR I
W 1795 roku Polska utraciła niepodległość. Trzej nasi sąsiedzi: Rosja, Prusy
i Austria podzielili miedzy siebie nasze państwo. Zaborcom nie wystarczał fakt grabieży naszych ziem, przez cały okres niewoli usiłowali nas także wynarodowić, czyli pozbawić polskich korzeni. Odpowiedzią na to były nie tylko kolejne powstania ale również walka o utrzymanie ziemi w polskich rękach i rozwój własnej kultury.

CHÓR lub wykonanie z płyty „Rota” Marii Konopnickiej.

Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród.
Nie damy pogrześć mowy,
Polski my naród, polski lud,
Królewski szczep piastowy.
Nie damy, by nas gnębił wróg.
Tak nam dopomóż Bóg!
Tak nam dopomóż Bóg!
Do krwi ostatniej kropli z żył
Bronić będziemy ducha,
Aż się zapadnie w proch i pył
Krzyżacka zawierucha.
Twierdzą nam będzie każdy próg.
Tak nam dopomóż Bóg!
Tak nam dopomóż Bóg!
Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz,
Ni dzieci nam germanił,
Orężny wstanie hufiec nasz,
Duch będzie nam hetmanił.
Pójdziem, gdy zabrzmi złoty róg.
Tak nam dopomóż Bóg!
Tak nam dopomóż Bóg!

NARRATOR II

Wreszcie pojawiła się przed nami szansa na wolność. Między mocarstwami pod koniec XIX wieku zaczęły narastać konflikty. Zaborcy, dotąd tak zgodnie współpracujący ze sobą w sprawie polskiej, znaleźli się we wrogich sobie obozach .
W efekcie w 1914 roku dochodzi do wybuchu I wojny światowej. Część Polaków z konfliktem tym wiązała nadzieje na uzyskanie autonomii
i poszerzenie swobód. Tylko nieliczni marzyciele i fantaści, jak ich nazywano, liczyli na pełną suwerenność.

RECYTATOR I
Wiersz Józefa Mączki „Wstań, Polsko moja”

Wstań , Polsko moja!
Uderz w czyn!
Idź znów przebojem w bój szalony.
Już płonie lont podziemnych min –
Krwawą godzinę biły dzwony –
Zerwane pęta – Uderz w czyn!

Wstań, Polsko moja!
Strząśnij proch!
Żałosne marzeń ucisz łkanie!
Za Tobą zimny smutków loch –
Przed Tobą świty zmartwychwstania!...
Z anielskich skrzydeł strząśnij proch!

Wstań, Polsko moja!
W ogniach zórz
Nowe się szlaki krwawią Tobie!
O, lżej ci będzie w gromach burz
Niżeli w zwiędłych wspomnień grobie –
Wstań, Polsko moja, w blaskach zórz!

NARRATOR I
Jednym z tych marzycieli był Józef Piłsudski. Uważał on, że wojna doprowadzi do pokonania Niemiec i Austro-Węgier a także do osłabienia i wyeliminowania Rosji. Twierdził, że jeśli chcemy niepodległości, to powinniśmy tworzyć własne wojsko i o tę wolność walczyć.

Wykonanie z płyty „Marsz pierwszej brygady”

Legiony to – żebracza nuta,
Legiony to – ofiarny stos,
Legiony to – żołnierska buta,
Legiony to – straceńców los.
My, Pierwsza Brygada,
Strzelecka gromada,
Na stos rzuciliśmy
Swój życia los, na stos, na stos.
O, ile mąk, ile cierpienia,
O, ile krwi, przelanych łez,
Pomimo to – nie ma zwątpienia,
Dodawał sił – wędrówki kres.
My, Pierwsza Brygada...
Krzyczeli, żeśmy stumanieni,
Nie wierząc nam, że chcieć – to móc!
Leliśmy krew osamotnieni,
A z nami był nasz drogi Wódz!
My, Pierwsza Brygada...

RECYTATOR II
Rajmund Bergel „Piechur”

...Wielkie nazwiska i wielkie imiona
Utrwali pamięć w księgach i marmurze,
Lecz twoje imię w zapomnieniu skona,
Szary piechurze!
(...) Inne twe laury i inna twa chwała,
Trwalsza nad zgłoski wyryte w marmurze,
Bo w czynach twoich Polska zmartwychwstała,
Szary piechurze!

CHÓR lub wykonanie z płyty
Śpiewa pieśń „Szara piechota”

Nie noszą lampasów, lecz szary ich strój,
Nie noszą ni srebra ni złota,
Lecz w pierwszym szeregu podąża na bój
Piechota, ta szara piechota.
Maszerują strzelcy, maszerują,
Karabiny błyszczą, szary strój.
A przed nimi drzewa salutują,
Bo za naszą Polskę idą w bój!
Idą, a w słońcu kołysze się stal,
Dziewczęta zerkają zza płota,
A oczy ich dumne utkwione są w dal,
Piechota, ta szara piechota!
Maszerują strzelcy...
Nie grają im surmy, nie huczy im róg,
A śmierć im pod stopy się miota.
Lecz w pierwszym szeregu idą na bój
Piechota, ta szara piechota.
Maszerują strzelcy...

NARRATOR II
To co wydawało się mrzonką stało się rzeczywistością. Klęska Niemiec
i Austro - Węgier w I wojnie światowej, rewolucja w Rosji, która doprowadziła do obalenia caratu – te wydarzenia dają Polakom szansę na niepodległość. Zwycięskie mocarstwa – Francja, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone popierają ideę utworzenia niepodległego państwa polskiego.
11 listopada 1918 roku, po 123 latach niewoli, odradza się wolna Polska. Józef Piłsudski zostaje przywódcą odrodzonego państwa.

RECYTATOR III
Wiersz Leopolda Staffa „ Polsko, nie jesteś już niewolnicą”

Polsko, nie jesteś ty już niewolnicą!
Łańcuch twych kajdan stał się tym łańcuchem,
Na którym z lochu, co był twa stolicą
Lat sto, swym własnym dźwignęłaś się duchem.
(...) Polsko, nie jesteś ty już niewolnicą!
Lecz czymś największym, czym być można: sobą!

RECYTATOR IV
Wiersz Wisławy Szymborskiej „Gawęda o miłości ziemi ojczystej”

Bez tej miłości można żyć.
Mieć serce suche jak orzeszek,
malutki los naparstkiem pić
z dala od zgryzot i pocieszeń,
na własną miarę znać nadzieję,
w mroku kryjówkę sobie uwić,
o blasku próchna mówić „dnieje”,
o blasku słońca nic nie mówić.
(...)
Ziemio ojczysta, ziemio jasna,
nie będę powalonym drzewem.
Codziennie mocniej w ciebie wrastam
radością, smutkiem, dumą, gniewem.
Nie będę jak zerwana nić.
Odrzucam pusto brzmiące słowa.
Można nie kochać cię – i żyć,
ale nie można owocować.

CHÓR lub wykonanie z płyty
Na zakończenie chór śpiewa pieśń „Jak długo na Wawelu”

Jak długo w sercach naszych,
Choć kropla polskiej krwi,
Jak długo w sercach naszych,
Ojczysta miłość tkwi.
. Stać będzie kraj nasz cały,
Stać będzie Piastów gród,
Zwyciężył orzeł biały,
Zwyciężył polski lud.

Opracowała mgr Anna Pranczk

Wyświetleń: 42