Katalog

Elżbieta Sołtys, 2016-01-14
Krzywaczka

Język polski, Konspekty

Metody rusyfikacji w klerykowskim gimnazjum a świadomość narodowa uczniów.

- n +

Klasa II Gimnazjum


1. Temat lekcji: Metody rusyfikacji w klerykowskim gimnazjum a świadomość narodowa uczniów.
2. Kontekst lekcji:
A. Temat poprzedniej lekcji: Nauczyciele w szkole w Klerykowie.
B. Temat lekcji następnej: Miłość i przyjaźń bohaterów lektury S. Żeromskiego - „Syzyfowe prace”.
3. Cel ogólny lekcji:
a) uporządkowanie informacji na temat rusyfikacji i walki z nią w gimnazjum klerykowskim.
4. Cele operacyjne lekcji:
a) budowanie wypowiedzi w oparciu o tekst, próba oceny działań bohaterów,
b) wyjaśnienie znaczenia tytułu w oparciu o związek frazeologiczny „syzyfowa praca”,
c) praca z tekstem, wyszukiwanie odpowiednich cytatów,
d) wskazywanie przykładów rusyfikacji oraz obrony polskości,
e) umiejętność formułowania notatki w formie tabelki.
f) aktywizacja uczniów podczas przytaczania właściwych argumentów oraz cytatów,
g) umiejętność dostrzegania negatywnych wyników rusyfikacji,
h) kształtowanie poczucia godności narodowej.
6. Powtórzenie wiadomości (5 min)
Pytania dotyczące nauczycieli uczących w szkole w Klerykowie w oparciu o lekturę
S. Żeromskiego oraz ich sposoby prowadzenia lekcji.
7. Wprowadzenie do tematu (5 min)
W temacie lekcji pojawiają się następujące terminy: rusyfikacja oraz świadomość narodowa. Uczniowie własnymi słowami objaśniają znaczenie słów po przeczytaniu haseł z encyklopedii i słownika z Internetu.
8. Opracowanie tematu (ok.25 min).
Uczniowie wskazują przejawy rusyfikacji w oparciu o lekturę. Przytaczają kilka cytatów potwierdzających ich opinię. Nauczyciel koryguje i uzupełnia przykłady uczniów. W założeniu nauczyciela są to:
- zakaz mówienia w języku polskim w szkole podczas lekcji i na przerwach,
- zakaz używania j. polskiego na stancjach,
- kontrole uczniów i rewizje na stancjach,
- nauczanie w języku rosyjskim,
- j. polski (jako przedmiot) jest nadobowiązkowy i prowadzony nieciekawie,
- podawanie fałszywych informacji, obrażanie katolików – lekcja historii,
- ingerencja w sprawy kościelne (ks. Wargulski),
- koło literatów – czytanie utworów rosyjskich, zapoznawanie się z kulturą rosyjską.

Podkreślenie faktu, że polskiej młodzieży trudno było bronić się przed rusyfikacją. Za niepodporządkowanie władzom gimnazjum groziło wyrzucenie ze szkoły („wilczy bilet”).
Uczniowie wskazują przykłady obrony polskości i walki z rusyfikatorem. W założeniu są to:
- rozmowy na przerwach w języku polskim,
- rodzice uczniów mówili po polsku,
- potajemne spotkania u Marcina Gontali, by czytać literaturę polską i europejską,
- obrona uczuć religijnych – wypowiedź Waleckiego,
- recytacja „Reduty Ordona” na lekcji j. polskiego przez Zygiera,
- utrzymanie śpiewu w kościele w j. polskim – ks. Wargulski,
- odczytanie przez Marcina Borowicza fragmentu z pamiętnika z wpisem „Biruty”.

Zapisanie notatki.
Metody rusyfikacji:
Zakaz mówienia w j. polskim na lekcjach, przerwach i stancjach,
nauczanie w j. rosyjskim,
kontrole i rewizje na stancjach,
namawianie uczniów do udziału w sztukach rosyjskich, namowa do czytania utworów rosyjskich.
j. polski jest przedmiotem nadobowiązkowym,
obrażanie katolików,
ingerencja w sprawy kościelne,
fałszowanie faktów historii Polski.

Świadomość narodowa Polaków:
Rozmowy na przerwach w j. polskim,
rozmowy z rodzicami w domach w j. polskim,
potajemne czytanie literatury polskiej oraz europejskiej u Gontali,
recytacja „Reduty Ordona”,
śpiew w kościele w j. polskim,
wpis do pamiętnika o charakterze patriotycznym,
obrona uczuć religijnych przez Waleckiego.


9. Podsumowanie lekcji (5 min).
Zastanowienie się nad problemem rusyfikacji i walki z nią. Uczniowie wskazują wygranego w walce i uzasadniają wybór. Odniesienie do tytułu zaczerpniętego z mitu greckiego o Syzyfie.
Podsumowanie: „syzyfowa praca” – bezowocna praca rusyfikatorów oraz zmagania się młodych bohaterów z rusyfikacją.
10. Omówienie pracy domowej (2 min).
Wyjaśnij w formie notatki przenośne znaczenie tytułu: „Syzyfowe prace”. Uzasadnij własną wypowiedź.
11. Metody nauczania:
a) problemowa,
b) praca z lekturą,
c) heureza.
d) dyskusja,
e) instruktaż do pracy domowej.
12. Pomoce dydaktyczne:
a) lektura „Syzyfowe prace”.
b) Słownik języka polskiego (http://sjp.pwn.pl/szukaj/rusyfikacja.html.)
c) Encyclopedia PWN (http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/swiadomosc-narodowa;3984379.html).
13. Bibliografia:
a) S. Żeromski, „Syzyfowe prace”, Kraków 2006.
b) „Syzyfowe prace” [w:] „Victor” zeszyt 16.
c) I. Tułodziecka, „Działalność i poglądy społeczno-oświatowe S. Żeromskiego oraz ich odbicie w twórczości pisarza”, Warszawa 1970.
d) http://sjp.pwn.pl/szukaj/rusyfikacja.html.
e) http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/swiadomosc-narodowa;3984379.html.



Elżbieta Sołtys
Wyświetleń: 108


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.