Karina Pasterny

PROGRAM Z EKOLOGIĄ ZA PAN BRAT

1. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU

„... Człowiek jest synem Ziemi i jako składnik jej biosfery jest z nią nierozłącznie i na zawsze związany...” [prof. dr hab. W. Szafer]
Kształtowanie świadomości sozologicznej jest jednym z głównych zadań współczesnej szkoły. Jako nauczyciel przyrody mam szczególną świadomość ogromu problemów związanych z zagrożeniami wynikającymi
z działalności człowieka w środowisku przyrodniczym. W szkołach podstawowych nie ma oddzielnego przedmiotu poświęconego ochronie
i kształtowaniu środowiska. Ważne jest aby świadomość ochrony środowiska kształtować od najmłodszych lat. Mając to na uwadze opracowałam program
Z EKOLOGIĄ ZA PAN BRAT, przeznaczony do realizacji na zajęciach pozalekcyjnych w klasach IV-VI. Program może być modyfikowany
w zależności od potrzeb i specyfiki grupy.
Opracowany przeze mnie program nawiązuje do treści zawartych w podręcznikach do przyrody dla klas od IV do VI. Jest on próbą ujęcia podstawowych zagadnień z zakresu ochrony i kształtowania środowiska,
ze szczególnym uwzględnieniem stanu środowiska przyrodniczego miasta Cieszyna. Program ten rozwija zainteresowania uczniów. Rozszerza wiadomości i umiejętności z zakresu ochrony i kształtowania środowiska. Umożliwia wykorzystanie w praktyce zdobytych wiadomości i umiejętności.


2. ZADANIA

1.Kształtowanie obowiązku ochrony środowiska przyrodniczego
2.Rozwijanie właściwego stosunku człowieka do przyrody
3.Umożliwienie prowadzenia obserwacji zjawisk przyrodniczych, wykonywanie prostych pomiarów i interpretowanie ich wyników
4.Pobudzanie wrażliwości uczniów na piękno świata i wartość życia
5.Umożliwienie prowadzenia obserwacji środowiska w najbliższej okolicy

3. CELE EDUKACYJNE

- rozwijanie wrażliwości ekologicznej
- rozwijanie szacunku dla każdej istoty żywej
- opanowanie podstaw wiedzy o elementach środowiska i zasadach jego funkcjonowania,
- pogłębienie wiedzy o środowisku przyrodniczym własnego miasta,
- rozwijanie umiejętności prowadzenia obserwacji i pomiarów zjawisk
i procesów zachodzących w środowisku oraz ich rozumienie,
- przeprowadzenie prostych badań oceny stanu środowiska najbliższej okolicy i wyciąganie wniosków,
- wyrobienie poczucia odpowiedzialności za środowisko,
- zapoznanie z podstawami prawnymi ochrony środowiska,
- umiejętność właściwego reagowania na problemy ochrony środowiska
i podejmowanie działań ekologicznych w najbliższym otoczeniu.
- rozumienie konieczności zachowania w środowisku równowagi zakłóconej
działalnością człowieka

4. TREŚCI NAUCZANIA

1. Sposoby poznawania przyrody.
2.Elementy środowiska przyrodniczego i zasady jego funkcjonowania.
3.Środowisko przyrodnicze własnego miasta.
4.Ocena stanu środowiska przyrodniczego w najbliższej okolicy
5. Czynniki antropogeniczne kształtujące krajobraz najbliższego otoczenia.
6. Wpływ środowiska na życie i zdrowie człowieka.
7. Wpływ człowieka na środowisko przyrodnicze.
8. Problemy i zagrożenia związane z rozwojem cywilizacji.
9. Zasady higieny i zachowania zdrowia.
10. Racjonalne gospodarowanie zasobami przyrody.
11. Ochrona przyrody.
12. Proekologiczne działania człowieka w środowisku.

5.PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA

Uczeń zna :
- podstawowe terminy i pojęcia z zakresu ekologii,
- źródła wiedzy przyrodniczej,
- elementy środowiska,
- czynniki kształtujące obraz powierzchni Ziemi,
- sposoby gospodarowania człowieka w środowisku,
- skutki wpływu człowieka na środowisko i na własne zdrowie,
- zagrożenia cywilizacyjne,
- sposoby racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody.
- przykłady ekologicznych rozwiązań w domu, rolnictwie, przemyśle i innych działach gospodarki.

Uczeń rozumie:
- zjawiska i prawa rządzące przyrodą,
- związki i zależności między składnikami środowiska przyrodniczego,
- zależności miedzy środowiskiem a człowiekiem,
- motywy ochrony przyrody,
- przyczyny konieczności dbania o własne zdrowie.

Uczeń potrafi:
- całościowo postrzegać rzeczywistość przyrodniczą,
- obserwować i wyjaśniać zjawiska oraz procesy zachodzące w środowisku,
- dostrzegać zależności między poszczególnymi składnikami środowiska przyrodniczego oraz człowiekiem a przyrodą,
- prowadzić proste badania oceny stanu środowiska najbliższej okolicy,
- gromadzić i analizować materiały badawcze,
- rozwiązywać problemy ekologiczne w zakresie prostych działań,

6. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW

„Umysł nie jest okrętem, który
należy załadować, lecz pochodnią
którą trzeba rozpalić”
[ Plutarch]
Realizacja programu Z EKOLOGIĄ ZA PAN BRAT odbywać się będzie na zajęciach pozalekcyjnych. W związku z tym należy szczególnie zadbać
o ich atrakcyjność aby zainteresować nimi ucznia i zachęcić do uczestniczenie w nich.
Atrakcyjność zajęć można osiągnąć poprzez zastosowanie różnych metod i form kształcenia oraz dostosowanie metody i formy pracy do możliwości uczniów, a także do zasobu ich wiedzy i doświadczeń życiowych.
Bardzo ważną i dominującą rolę w realizowaniu zagadnień z zakresu ochrony środowiska, ekologii, powinny odgrywać zajęcia w terenie. Jest to bardzo interesująca, przystępna i skuteczna forma nauczania i uczenia się. Organizacja licznych wycieczek do obiektów chronionych (rezerwatów
i pomników przyrody) w celu prowadzenia obserwacji oraz sprawowania opieki nad florą i fauną. W tych naturalnych warunkach zostaną sprawdzone umiejętności rozpoznawania gatunków roślin i zwierząt za pomocą wypowiedzi ustnych. Zwiedzanie miejskiej oczyszczalni ścieków, a także schroniska dla zwierząt wpłynie na prawidłowe postawy ekologiczne. Wiele treści zrealizowanych zostanie poprzez bezpośrednie obserwacje i badania (stan czystości powietrza, wód, gleb). Bezpośrednie obserwacje ułatwiają uczniom poznanie środowiska oraz umożliwiają zrozumienie wielu zjawisk oraz związków zachodzących między poszczególnymi składnikami środowiska. Bezpośrednie dostrzeganie skutków ingerencji człowieka w środowisku wpływa na kształtowanie określonych postaw proekologicznych. W czasie zajęć terenowych do metod oceny osiągnięć ucznia powinny należeć: samodzielne planowanie i przeprowadzanie obserwacji, prawidłowe posługiwanie się przyrządami pomiarowymi oraz wnioskowanie na podstawie dokonanych obserwacji. Ważne jest również organizowanie akcji („Sprzątanie Świata”, sadzenie drzew, zbiórka baterii, karmy dla zwierząt, budowa karmników i budek lęgowych) oraz zachęcanie pozostałej społeczności szkolnej do uczestnictwa w nich. Ocenie będzie podlegało powodzenie akcji , sporządzenie sprawozdań. Inną formą pracy są spotkania z działaczami należącymi do organizacji ekologicznych. Przeprowadzone zostaną konkursy przyrodnicze, wystawy, przedstawienia, które są także formami sprawdzania umiejętności, postaw
i wiadomości uczniów. Na zajęciach uczniowie samodzielnie wykonają albumy, plakaty oraz proste doświadczenia i eksperymenty. Obejmą opieką hodowle roślinne i zwierzęce, podczas których systematycznie i poprawnie zostaną wypełnione karty obserwacyjne.
Powodzenie w realizacji przedstawionych celów zależy również od organizacji pracy i doświadczenia nauczyciela.


7. EWALUACJA

Ewaluacja polegać będzie na obserwacji pracy uczniów, ich aktywności podczas zajęć, na których wprowadzone zostaną zasady programu. Ponadto zebrane zostaną opinie uczniów (rozmowy, ankiety) i innych nauczycieli przyrody. Zarówno badania osiąganej jakości, jak i analizę i weryfikację zgromadzonych informacji przeprowadzi autor programu. Rezultaty przedstawione zostaną na posiedzeniu Rady Pedagogicznej.

Wyświetleń: 568