Katalog

Anna Komarnicka, 2014-08-26
Przytok

Biologia, Ćwiczenia

Metoda naukowa- propozycja zadania maturalnego

- n +

Opracowanie: Anna Komarnicka

METODA NAUKOWA
zadanie maturalne – szkoła ponadgimnazjalna

Smak sera Roquefort jest efektem działania grzybów Penicillium. Grzyb Penicillium roqueforti jest szlachetnym gatunkiem, charakteryzującym się ciemnoniebieską lub ciemnozieloną grzybnią, której kolor pochodzi od zabarwienia zarodników.
W pomieszczeniu o stałej wilgotności i temperaturze przeprowadzono doświadczenie:
W 30 wysterylizowanych szalkach (o średnicy 11cm) z podłożem agarowym i pożywką, umieszczono próbki grzyba Penicillium roqueforti.
Próbki miały wymiary 1cm x 1cm x 0,3cm.
Szalki podzielono na trzy zestawy (I- III) po 10 sztuk:
Zestaw I podłoże o pH 4
Zestaw II podłoże o pH 7
Zestaw III podłoże o pH 9
Pomiary poszczególnych parametrów kolonii grzyba Penicillium roqueforti rozpoczęto w trzecim dniu doświadczenia i kontynuowano do szóstego dnia badań.

Otrzymano następujące wyniki:
1. Kolejny dzień badań w, którym grzybnia uzyskała ciemnozielone zabarwienie:
zestaw I - dzień 3,
zestaw II - dzień 5,
zestaw III – dzień 7

2. Średnica kolonii grzyba (w cm) w kolejnych dniach:
ZESTAW I
dzień 1 - 4,4
dzień 2 - 6,6
dzień 3 - 8,4
dzień 4 - 9

ZESTAW II
dzień 1 - 0,5
dzień 2 - 1
dzień 3 - 1,2
dzień 4 - 1,8

ZESTAW III
dzień 1 - 0
dzień 2 - 0
dzień 3 - 0
dzień 4 - 0,5

3. Wysokość kolonii grzyba (w cm) w kolejnych dniach:

ZESTAW I
dzień 1 - 3
dzień 2 - 4,4
dzień 3 - 5,6
dzień 4 - 6

ZESTAW II
dzień 1 - 0
dzień 2 - 0,3
dzień 3 - 0,5
dzień 4 - 0,6

ZESTAW III
dzień 1 - 0
dzień 2 - 0
dzień 3 - 0
dzień 4 - 0,2


Polecenia:

ZADANIE 1
Skonstruuj dwie tabele w których przedstawisz wyniki doświadczenia.

ZADANIE 2
Sformułuj:
a) problem badawczy do powyższego doświadczenia,
........................................................................................................................
b) hipotezę, której słuszność potwierdzają wyniki doświadczenia.
........................................................................................................................

ZADANIE 3
Drewno ściętych drzew gatunków europejskich wykazuje odczyn w granicach pH 3,3-6,5. Wiele gatunków drewna jest wykorzystywanych do budowy drewnianych konstrukcji.
Na podstawie tych informacji i powyższej hipotezy, która jest słuszna dla większości grzybów:

a) sformułuj i uzasadnij wniosek dotyczący wpływu grzybów na konstrukcje drewniane,
........................................................................................................................
............................................................
b) wyjaśnij na czym polega mechanizm odnoszenia korzyści przez grzyby.
....................................................................................................................................................................................

Aneks do zadania:

Przy opisie zestawów zamiast określonych wartości pH można podać nazwy konkretnych substancji dodanych do pożywki np.:

Zestaw I – sok z cytryny
Zestaw II – woda destylowana
Zestaw III – soda oczyszczona

Wymagania ogólne
I. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia.
Zdający [...] przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmem a środowiskiem.
III. Pogłębienie znajomości metodyki badań biologicznych.
Zdający [...] formułuje problemy badawcze [...],stawia hipotezy i weryfikuje je na drodze obserwacji i doświadczeń, formułuje wnioski z przeprowadzonych
obserwacji i doświadczeń.
V. Rozumowanie i argumentacja.
Zdający [...] wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe.
Wymagania szczegółowe
IV. Przegląd różnorodności organizmów.
10. Grzyby.
2) wymienia cechy grzybów, które są przystosowaniem do heterotroficznego trybu życia w środowisku lądowym.
3) Określa rolę grzybów w przyrodzie, przede wszystkim jako destruentów materii organicznej.
VII Ekologia.
1.Nisza ekologiczna.
2) określa środowisko życia organizmu, mając podany jego zakres tolerancji na określone czynnik (np. temperaturę, wilgotność, stężenie tlenków siarki w powietrzu).
5. Przepływ energii i krążenie materii w przyrodzie.
3) wykazuje rolę, jaką w krążeniu materii odgrywają różne organizmy odżywiające się szczątkami innych organizmów.

KLUCZ ODPOWIEDZI
ZADANIE 1
SCHEMAT PUNKTOWANIA
1 pkt za poprawną konstrukcję tabeli 1
2 pkt za poprawną konstrukcję tabeli 2

ZADANIE 2
a)
ROZWIĄZANIE
- Badanie wpływu pH środowiska na rozwój grzyba Penicillium roqueforti.
- Wpływ pH na wzrost i rozwój grzyba Penicillium roqueforti.
- Wpływ odczynu środowiska na rozwój grzyba Penicillium roqueforti.

SCHEMAT PUNKTOWANIA
1 pkt - za poprawnie sformułowany problem badawczy
0 pkt - za problem badawczy sformułowany w sposób niepełny lub błędny
np. Wpływ pH na wzrost grzyba Penicillium roqueforti.
b)
ROZWIĄZANIE
- Optymalnym środowiskiem dla rozwoju grzyba Penicillium roqueforti jest środowisko kwasowe/kwasowy odczyn środowiska.
SCHEMAT PUNKTOWANIA
1 pkt - za poprawnie sformułowaną hipotezę
0 pkt - za niepoprawnie sformułowaną hipotezę dotyczącą tylko wzrostu grzyba
0 pkt - za niepoprawnie sformułowaną hipotezę

ZADANIE 3
a)
ROZWIĄZANIE
- Grzyby rozwijające się na konstrukcjach drewnianych wywierają negatywny wpływ na ich stan. Optymalne wartości pH dla rozwoju większości grzybów pokrywają się z zakresem wartości pH dla drewna. Z tego też powodu drewniane konstrukcje często ulegają zniszczeniu.
SCHEMAT PUNKTOWANIA
1 pkt - za poprawnie sformułowany wniosek i uzasadnienie zawierające informacje dotyczące wartości pH
0 pkt - za sformułowanie tylko wniosku, bez jego uzasadnienia lub z uzasadnieniem nieadekwatnym do hipotezy dotyczącej pH
0 pkt - za niepoprawnie sformułowany wniosek

b) ROZWIĄZANIE
- Drewno stanowi dla grzybów idealne miejsce siedliskowe nie tylko z powodu pH środowiska, ale także dostępnej materii organicznej. Grzyby odżywiają się martwą materią organiczną, którą rozkładają do substancji prostych za pomocą wydzielanych do środowiska zewnętrznego enzymów hydrolitycznych.
- Enzymy trawienne – (hydrolazy), które wydzielają grzyby są najaktywniejsze w środowisku kwasowym. Powoduje to swobodne rozkładanie drewna i pobieranie substancji odżywczych.
SCHEMAT PUNKTOWANIA
1 pkt – za poprane wyjaśnienie odnoszenia korzyści przez grzyby, które zawiera informacje dotyczące sposobu odżywiania grzybów saprofitycznych.
0 pkt - za wyjaśnienie, które nie uwzględnia udziału pH lub enzymów hydrolitycznych
0 pkt – za podanie błędnego wyjaśnienia
Wyświetleń: 1512


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.