SCENARIUSZ Z OKZAZJI 222 ROCZNICY UCHWALENIA KONSTYTUCJI 3 MAJA
IS: Proszę delegację Samorządu Uczniowskiego o zaproszenie Dyrekcji Gimnazjum Nr 2 im. Jana Heweliusza – PaniąXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX.
(Wejście Dyrekcji w asyście przedstawicieli Samorządu Uczniowskiego)
IS: Baczność! Poczet Sztandarowy Gimnazjum Nr 2 im. Jana Heweliusza wprowadzić!
Do, hymnu!
(Hymn zostaje odśpiewany przez uczestników uroczystości przy akompaniamencie nagrania z płyty)
IS: Po, hymnie! Spocznij!
IS: Serdecznie witamy na uroczystości poświęconej kolejnej rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Dzień ten jest dniem szczególnym nie tylko z tego powodu, że obchodzimy w tym czasie kolejną rocznicę Święta Narodowego, ale głównie dlatego, że za parę dni – czyli 3 maja 2013r. będziemy obchodzić 222 rocznicę tego wydarzenia.
Zanim przejdziemy do kolejnej części apelu, należy zaznaczyć, że w nadchodzących dniach będziemy obchodzić nie tylko rocznicę uchwalenia konstytucji 3Maja, ale także rocznicę innych wydarzeń:
1 Maja – Święto Pracy. Jego historia ma swój początek w 1890r. i wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych. Nazywany był Świętem Klasy Robotniczej. Dzień ten wprowadzono dla upamiętnienia wydarzeń, które miały miejsce w pierwszych dniach maja 1886r. w Chicago podczas strajku będącego częścią ogólnokrajowej kampanii na rzecz wprowadzenia 8-godzinnego dnia pracy. Na ziemiach polskich pierwsze obchody miały miejsce również w 1890r.; dzień 1Maja jest oficjalnie świętem państwowym od 1950r.
Kolejne święto to 2 Maja – Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, który wprowadzono na mocy ustawy z 20 lutego 2004r. Celem wprowadzenia tego święta miał być szacunek dla symbolu flagi państwowej. Tradycją stało się noszenie w tym czasie kokardy narodowej. Zwyczaj ten spopularyzował prezydent Lech Kaczyński. Jego następca, Bronisław Komorowski kontynuuje tę tradycję. Wprowadzając ten dzień do kalendarza świąt państwowych, chodziło nie tylko, aby wzbudzić wśród Polaków refleksje o szczytnych kartach historii naszego kraju, ale także podkreślić fakt, iż jest to dzień obchodów Światowego Dnia Polonii. Święto Flagi obchodzi się także w Stanach Zjednoczonych, Argentynie, Meksyku, Finlandii, Chinach, Turkmenistanie, na Ukrainie i Litwie.
Teraz, proszę Panią Dyrektor Gimnazjum Nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku XXXXXXXXXXXXXXXX o zabranie głosu.
(Przemówienie Pani Dyrektor )
I.S. Dziękujemy Pani Dyrektor za wygłoszenie przemówienia. Teraz poprosimy XXXXXXXX, uczennicę kl. IB o przeczytanie postanowień zawartych w Konstytucji 3 Maja.
(Poniższy tekst czyta wybrany uczeń; w tym czasie zostaje zaprezentowana prezentacja w PowerPoincie; ponadto, nauczyciel muzyki jako podkład muzyczny wygrywa melodię Mazurka Dąbrowskiego )
Dnia 3 maja 2013r. będziemy obchodzić 222 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Niniejszy dokument był pierwszym w Europie a drugim na świecie (przed konstytucją amerykańską z 1787r.). Uchwalona na Sejmie Czteroletnim w 1791r. na Zamku Królewskim w Warszawie przez stronnictwo patriotyczne jako rezultat kompromisu ze stronnictwem królewskim. Powstała po I rozbiorze Polski z 1772r., dążyła do naprawy stosunków wewnętrznych w Rzeczpospolitej.
Postanowienia Konstytucji 3 Maja:
• wstępnym etapem było Prawo o sejmikach z 24 III 1791 r. oraz Prawo o miastach (królewskich) z 18 IV 1791r.;
• pozostawienie ustroju stanowego z pewnymi drobnymi zmianami;
• znaczne uszczuplenie wpływów magnaterii na elekcję, Senat i zarząd kraju, wykluczając z sejmików szlachtę nieposesjonatów – inaczej nazywana gołotą - czyli tę część szlachty, która nie posiadała na własność ziemi i jednocześnie stanowiła najgorliwszą klientelę magnatów;
• mieszczanom zatwierdzono prawo nabywania dóbr i uzyskania nobilitacji – czyli szlachectwa;
• utrzymując poddaństwo, Konstytucja pozbawiała szlachtę prawa najwyższej zwierzchności wobec poddanych, przyjmując ich ” pod opiekę prawa i rządu krajowego”; indywidualne umowy chłopów z dziedzicami o zmianę pańszczyzny na czynsz (czyli stałe świadczenia pieniężne lub w naturze)teraz nie mogły już być samodzielnie unieważniane przez szlachtę;
• postanowienia Konstytucji centralizowały państwo, znosząc odrębność między Koroną a Litwą, wprowadzając jednolity rząd, skarb i wojsko (Rzeczpospolita Obojga Narodów);
• za religię panującą uznano katolicyzm, przy zupełnej tolerancji innych, uznanych przez państwo wyznań;
• wprowadzono trójpodział władzy: władzę ustawodawczą miał sprawować dwuizbowy Sejm, składający się ze szlachty – posesjonatów – czyli właścicieli ziemskich w liczbie 204 posłów i 24 plenipotentów ( pełnomocnicy, reprezentanci) miast;
• zmniejszono znacznie rolę Senatu, instrukcje poselskie, konfederacje (grupa utworzona przez państwa, miasta lub partie dla określonych celów ; taka forma zakładała pełną równość) i liberum veto zostały zniesione; decyzje miały zapadać większością głosów;
• kadencja Sejmu trwała 2 lata, posiedzenia zwoływane były w razie potrzeby, co 25 lat miano zwoływać Sejm w celu poprawy konstytucji;
• władzę wykonawczą przyznano królowi wraz z Radą, tzw. Strażą Praw, złożona z prymasa i 5 ministrów: policji, pieczęci, czyli spraw wewnętrznych, interesów zagranicznych i skarbu, mianowanych przez króla;
• ministrowie odpowiadali przed Sejmem za podpisane przez siebie akty;
• król był przewodniczącym Straży, miał prawo nominacji biskupów, senatorów, ministrów, urzędników i oficerów, w razie wojny sprawował naczelne dowództwo nad wojskiem;
• zniesiono wolną elekcję, po śmierci Stanisława Augusta tron miał być dziedziczony, tylko w razie wymarcia rodziny królewskiej szlachta miała wybierać nową dynastię;
• konstytucja zapowiadała reorganizację sądownictwa, postulując konieczność stworzenia stale urzędujących sądów ziemskich i miejskich oraz sprawujących nad nimi nadzór w drugiej instancji Trybunałem Koronnym i sądem asesorskim (zadworny sąd królewski funkcjonujący bez obecności króla w I Rzeczypospolitej; przewodniczył w nim kanclerz lub jego zastępca – podkanclerz; asesorami byli referendarze – urzędnicy królewskiej kancelarii);
Próba przeprowadzenia reform została przekreślona już w połowie 1792r. Przyczyniła się do tego Targowica i wkroczenie wojsk rosyjskich do Rzeczypospolitej.
Konstytucja 3 Maja była wielkim osiągnięciem narodu chcącego zachować niezależność państwową, zabezpieczała możliwość rozwoju gospodarczego i politycznego kraju.
IS: Dziękujemy uczennicy kl. IB Aleksandrze Duda za przeczytanie treści Konstytucji.
Całość Baczność! Poczet Sztandarowy Gimnazjum Nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku wyprowadzić!
(Wyprowadzenie Pocztu Sztandarowego)
IS: Spocznij!
IS: Szanowni Zebrani! Przechodząc teraz do artystycznej części naszej uroczystości, zapraszam na obejrzenie fragmentów znanej komedii polityczno – obyczajowej pt. Powrót posła autorstwa Juliana Ursyna Niemcewicza, XVIII wiecznego pisarza. Przedstawienie to przygotowała Pani XXXXXXXXXXXXXXXXX, nauczyciel języka polskiego. O szczegółach komedii opowie Wam nasz honorowy gość – czyli – sam autor. Mistrzu, zapraszamy do nas!
(Wchodzi Sambor Gniech w roli Juliana Ursyna Niemcewicza; krótko opowiada, o czym będą niniejsze fragmenty )
Witam serdecznie wszystkich zebranych. Nazywam się Julian Ursyn Niemcewicz, jestem autorem komedii polityczno – obyczajowej pt. Powrót posła, której fragmenty za chwilę zobaczycie. Utwór ten napisałem jesienią 1790 roku. Jak już wiecie, Konstytucja 3 Maja została uchwalona w 1791 roku. W latach 1788 – 1792 obradował w Warszawie Sejm Wielki Czteroletni, który powstał po I rozbiorze Polski w 1772 roku. Jego zadaniem było wcielić w życie nowe reformy, aby wszystkim Polakom żyło się lepiej. I tak też się stało. Zanim powołano ten sejm, dużo dobrego zrobiono dla szkolnictwa, m.in. utworzono w 1773 roku Komisję Edukacji Narodowej – czyli odpowiednik dzisiejszego kuratorium. Natomiast jeszcze przed I rozbiorem Polski Król Stanisław August Poniatowski ze skarbca królewskiego ufundował Szkołę Rycerską, a zakonnik ze zgromadzenia Pijarów – Stanisław Konarski utworzył Collegium Nobilium. Były to szkoły średnie dla młodzieży szlacheckiej niekoniecznie tej bardzo zamożnej. Wracając do Sejmu Czteroletniego, wymienione przeze mnie szkoły odegrały duże znaczenie. Ponadto, cały czas pracowano nad wieloma zmianami. Nie obywało się również bez sporów. Długo toczyły ze sobą zaciętą dysputę polityczną dwa ugrupowania: Patriotów i Konserwatystów. O tym właśnie opowiedziałem w moim dziele, o czym zaraz się przekonacie, oglądając wybrane sceny. Zanim przejdziemy do ich ukazania i mojego krótkiego komentarza, mam dla Was krótkie przesłanie: I śmiech niekiedy może być nauką.
(Niemcewicz podchodzi do aktora, który gra Podkomorzego i tłumaczy)
Podkomorzy należy do grupy patriotów, dla którego dobro ojczyzny jest najwyższym celem. Grupa ta za chaos w państwie obarcza szlachtę, zarzucając jej źle rozumianą wolność, czyli: zrywanie sejmów jednym głosem – tzw. liberum veto, obce panowanie, lenistwo, skłonność do życia w przepychu.
(Dalej podchodzi do aktora, który gra Gadulskiego)
Z kolei Starosta jest konserwatystą, który nie chce żadnych zmian. Sprzeciwia się zniesieniu liberum veto – czyli – jak już wcześniej wspomniałem – możliwości niewprowadzenia w życie jakiejkolwiek reformy z powodu sprzeciwu jednego szlachcica. Starosta wychwala hulaszczy tryb życia.
(Niemcewicz siada, jest zajęty pisaniem kolejnego utworu, aktorzy zaczynają grać; w trakcie gry na ekranie zaprezentowany będzie obraz Jana Matejki pt. „1791 uchwalenie Konstytucji 3 Maja”)
(Niemcewicz ponownie pojawia się na scenie)
A teraz będziecie świadkami rozmowy pomiędzy dwoma dawnymi kompanami: Walerym i Szarmanckim. Ten pierwszy to syn Podkomorzego i Podkomorzyny; jednocześnie jest posłem udzielającym się w trakcie Sejmu Czteroletniego. Patriota dążący do zmian, dzięki którym Polska mogłaby odrodzić się na nowo. Natomiast Szarmancki to lekkoduch nieinteresujący się sprawami kraju. Dla niego liczą się przede wszystkim zabawa, modne stroje i pieniądze. Jego podróże po krajach europejskim ograniczają się tylko i wyłącznie do odwiedzania modnych sklepów, gdzie ma możliwość zakupu modnych spinek i drogich szabli.
(Niemcewicz usuwa się na bok, a aktorzy znów zaczynają grać. Po skończonym przedstawieniu autor sztuki ponownie wychodzi na środek i przemawia do publiczności)
I to już jest wszystko, co chciałem Wam przedstawić. Obejrzeliście tylko fragmenty mojego dzieła. Jeśli ktoś chce dowiedzieć się, co było dalej, zapraszam do przeczytania całości utworu, w którym poruszyłem więcej spraw.
S. G.: Dziękuję za obejrzenie fragmentów mojej sztuki. A teraz zapraszam Was wszystkich do odsłuchania kilku zwrotek Pieśni Legionów Polskich we Włoszech, czyli Hymnu Narodowego, którego autorem był generał Józef Wybicki – przyjaciel generała Jana Henryka Dąbrowskiego. Pieśń ta powstała we Włoszech w 1797 roku, czyli już po III rozbiorze Polski, kiedy nasi rodacy, walcząc u boku Napoleona, wierzyli, że w ten sposób odzyskają niepodległość. Józef Wybicki – żołnierz, prawnik i autor kilku utworów – słysząc, jak Polacy śpiewają francuską Marsyliankę, postanowił napisać słowa hymnu narodowego. Nie wiemy natomiast, kto jest autorem melodii do Mazurka Dąbrowskiego. Teraz, nasz szkolny chór pod przewodnictwem Pana XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX zaprezentuje nam, jak brzmiał on w oryginale.
Posłuchajcie!
(Chór przy akompaniamencie XX śpiewa kilka zwrotek „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech”)
IS: Dziękujemy młodym artystom za urozmaicenie akademii swoim występem, który bez wątpienia uchylił nam rąbka tajemnicy dotyczącej czasów polskiego Oświecenia – czyli drugiej połowy XVIII wieku a ściślej – historii uchwalenia Konstytucji 3 Maja a także powstania Mazurka Dąbrowskiego.
Na początku akademii mieliście Państwo okazję obejrzeć prezentację w PowerPoincie, na której pokazane są zdjęcia osób zaangażowanych w powstanie tego bardzo ważnego Dokumentu. Ponadto, mogliście również zobaczyć, jak wyglądała Warszawa pokazana na obrazach sławnego XVIII wiecznego malarza Canalletto. Ale nie tylko. Warszawskie Łazienki to ukochane miejsce Stanisława Augusta Poniatowskiego, który był nie tylko Królem Polski, ale także doskonałym mecenasem sztuki.
Mieliście także okazję podziwiać wybrane wnętrza Zamku Królewskiego w Warszawie, w którym m.in. uchwalono Konstytucję 3 Maja. Zabytki te nadal fascynują niejednego turystę.
Za chwilę obejrzycie tę prezentację ponownie i jednocześnie usłyszycie kilka pieśni w wykonaniu naszego szkolnego chóru, który pod przewodnictwem Pana XXXXXXXXXXXXX przygotował takie utwory, jak: Warszawianka autorstwa Karola Sienkiewicza z 1831 roku. Autorem melodii jest Karol Kurpiński. Pieśń nawiązuje do różnych wydarzeń historycznych, m.in. do powstania kościuszkowskiego.
Chór zaprezentuje także utwór pt. Witaj Majowa Jutrzenko zwany inaczej Mazurkiem 3 Maja. Pieśń powstała podczas powstania listopadowego w 1830 roku, którego autor -Rajnold Suchodolski- był uczestnikiem. Nie wiemy natomiast, kto skomponował melodię do tego utworu.
Posłuchajcie!
(Pieśni prezentowane przez chór)
Dziękuję bardzo naszemu szkolnemu chórowi i poproszę o ponowne zabranie głosu Panią Dyrektor – XXXXXXXXXXXXXX.
(Przemówienie Pani Dyrektor)
IS: Dziękujemy Pani Dyrektor za przemówienie, Wam – Droga Młodzieży za obejrzenie akademii. Podziękowania należą się także naszym młodym artystom, którzy swoim występem urozmaicili tę akademię. Artyści, zapraszamy ponownie do nas. W tę uroczystość również zaangażował się nasz szkolny chór, który pod przewodnictwem Pana XXXXXXXX – nauczyciela muzyki- zaprezentował kilka pieśni związanych z wydarzeniami trzeciomajowymi. Podziękujmy także naszym chórzystom. Teraz proszę wszystkich o rozejście się pod opieką nauczycieli do sal.

Wyświetleń: 935