Katalog

Katarzyna Jaworska, 2013-06-03
Tomaszów Mazowiecki

Język polski, Scenariusze

Światopogląd oświeceniowy i romantyczny w balladzie Johana Wolfganga Goethego pt: Król olch. Scenariusz lekcji języka polskiego w klasie II

- n +

Światopogląd oświeceniowy i romantyczny w balladzie Johana Wolfganga Goethego pt: Król olch. Scenariusz lekcji języka polskiego w klasie II

Czas: 1 x 45 minut

Cel dydaktyczny lekcji:

•uczniowie obcują z dziełem literackim i jego różnymi tłumaczeniami.
Cele ogólne:
•poznanie J. W. Goethego – wybitnej indywidualności romantyzmu niemieckiego i światowego, poznanie genezy ballady Król Olch,
•poznanie światopoglądu romantycznego; umiejętność wskazania różnic pomiędzy
dwoma światopoglądami: oświeceniowym i romantycznym,
•utrwalenie umiejętności analizy literackiej, kształcenie umiejętności syntezowania i wnioskowania,
•rozwijanie symbolicznego myślenia

Cele operacyjne:

Uczeń:
•czyta ze zrozumieniem tekst poetycki, analizuje go zgodnie z zasadami analizy literackiej: określa czas i miejsce zdarzeń, rekonstruuje ich przebieg, analizuje stany uczuciowe bohaterów, określa nastrój i funkcje przyrody,
•dokonuje oceny zjawisk, charakteryzuje świat wartości romantyków i racjonalistów,
•dokonuje porównania i oceny przekładów
Środki dydaktyczne:
tekst ballady w przekładzie A. Libera, pt. Król Olch, karty pracy.

Metody pracy:
Praca w parach, praca w grupach, praca z tekstem, wykład, dyskusja,
Przebieg lekcji:
1.Zapoznanie z tematem lekcji, zapoznanie z sylwetką twórczą J. W. Goethego , poznanie genezy ballady Król olch.
2.Wyjaśnienie pochodzenia tytułu utworu.
3.Opis świata przedstawionego w balladzie – praca w parach (Karta pracy nr 1).
4.Świat widziany z perspektywy syna. Praca w grupach (Karta pracy nr 2).
5.Świat widziany z perspektywy ojca. Praca w grupach (Karta pracy nr 3).
6.Przyroda i jej funkcje w balladzie (Karta pracy 4).
7.Wnioski końcowe. Założenia światopoglądu romantycznego.

Ad. 1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji, egzekwuje zadaną na poprzedniej lekcji pracę domową.
Uczniowie podają informacje na temat osoby i twórczości J. W. Goethego, genezy ballady Król olch oraz jej związku z ludowymi opowieściami.

Ad. 2. Nauczyciel tłumaczy pochodzenie tytułu utworu.
Ballada Erikönig,. J. W. Goethego jest swobodnym przetworzeniem popularnej pieśni duńskiej, pt. Córka króla Elfów. Sir Oluf, na nocnej przejażdżce konnej po łące, spotyka tańczące elfy i jest kilkakrotnie zapraszany do tańca przez królową elfów, ale odmawia. Wtedy dziewczyna uderza go w serce. Martwego koń odwozi do domu.
Pieśń tę przełożył na język niemiecki J. G. Herder i zamieścił ją w zbiorze pieśni ludowych Volkslieder, przetłumaczywszy błędnie tytuł na Król Elfów.

Ten fakt rozbudził fantazję Goethego i zainspirował do napisania ballady.

Ad. 3. Opisz świat przedstawiony w balladzie.(Karta pracy 1) W uzupełnieniu karty pracy pomóż sobie następującymi pytaniami, wyszukaj i zapisz właściwe cytaty:
(praca w parach)

•kiedy i gdzie dzieje się fabuła ballady? (wieczorową porą, w lesie, podczas konnej przejażdżki: „Zapada już noc i wicher dmie),
•kim są bohaterowie ballady? (postaci nadprzyrodzone: król olch i jego córki oraz ojciec i chory, umierający syn: „To ojciec z synkiem do domu gna“, „Ciemnieje mi w oczach, przeszywa ból“, „Niestety! Dziecko nie żyje już“,),
•gdzie i dlaczego jadą tak szybko? (ponieważ syn majaczy w gorączce, ojciec pospiesza konia, by szybciej dotrzeć do domu: „Rumak przyspiesza, co sił, co tchu (...) oto światło: dom tuż-tuż“.)

Odczytanie efektów pracy w parach, sformułowanie wniosków, zapisanie w zeszycie.

Ad. 4. Uzupełnij kartę pracy, opisz świat z perspektywy syna. Napisz, co widzi, słyszy i czuje dziecko? (Karta pracy 2) (praca w grupach)

•kogo widzi dziecko? (widzi króla olch: ma koronę i płaszcz, wabi dziecko, które słyszy jego szept: „ Mój miły chłopcze, chodź-że tu! / Będziemy się bawić, aż zbraknie tchu./ Wspaniałe miejsca nad brzegiem znam...“, kusi je podarunkami:
„ I pozłacany mój szal ci dam“),
•co obiecuje król olch dziecku? (zaprasza je do zabawy z córkami: „Śpiewając, tańcząc, powiodą cię hen / I tam ukołyszą, aż zmorzy cię sen..“.)
•co robią córki króla olch? (dają znaki dziecku, przywołują je do siebie: „To córki króla. Znak dają nam“).
•co król olch robi z dzieckiem? (grozi dziecku, porywa je: „Więc chodź po dobroci! Bo porwę cię.../ - Ach, tato, tato! Porywa mnie król!...“),
•jakie emocje i uczucia towarzyszą dziecku? (dziecko widzi zbliżającego się króla olch, słyszy jego groźby, czuje, jak ciągnie je ku sobie, boi się, jest przerażone: „ Dlaczego, synku, odwracasz wzrok“, świat nadprzyrodzony odczuwa w sposób fizyczny, ma poczucie łączności z nim: „Ciemnieje mi w oczach, przeszywa ból“.),
•reprezentantem jakiego świata jest syn? ( jest reprezentantem świata irracjonalnego, widzi świat oczami duszy, odczuwa silny z nim związek, ma poczucie łaczności z nim)
Ad. 5. Uzupełnij kartę pracy, opisz świat z perspektywy ojca. Napisz, co widzi, słyszy
i czuje? (Karta pracy 3)

•co widzi i słyszy ojciec? (widzi wijącą się mgłę, stare wierzby, z których sypie się próchno i lśni w blasku księżyca, „.Nie, synku, nie! To żaden znak. / To próchno się sypie i świeci tak“, słyszy powiew wiatru, szum liści olszyny i śpiew ptaków: „ To szelest liści lub ptaków gwizd“ ),
•jakie emocje i uczucia towarzyszą ojcu? ( kocha syna, trzyma go w ramionach:
„Z dzieckiem w ramionach, w mroku bez dna / To ojciec z synkiem do domu gna“.
widzenie syna interpretuje jako jawę, uważa, że syn majaczy w gorączce, próbuje
go pocieszyć: „„Spokojnie, synku, to wiatru świst...“ „To tylko mgła. Coś ci się
śni“, czuje zbliżającą się śmierć syna, pragnie ochronić go przed śmiercią: „Rumak
przyspiesza, co sił, co tchu / Biegnie na przełaj, po trawie, mchu“),
•reprezentantem jakiego świata jest ojciec? ( jest reprezentantem świata realistycznego, w widzeniu świata kieruje się zmysłami, prawdziwe jest tylko to, co widzi i słyszy, kieruje nim mądrość życiowa. W sposobie oceny świata podobny jest do oświeceniowych klasyków)

Odczytanie efektów pracy w grupach, sformułowanie wniosków, zapisanie w zeszycie:

Wnioski:
Goethego w balladzie ukazał współistnienie dwóch światów: rzeczywistego, który można poznać przez doświadczenie i zmysły i fantastycznego, który można poznać dzięki wyobraźni. W świecie realnym żyje ojciec. Odrzuca on wiarę w istnienie świata nadrealnego, metafizycznego i stara się w sposób racjonalny wytłumaczyć zjawiska dostrzegane przez syna. Ojciec jest więc typowym przedstawicielem epoki oświecenia. Natomiast syn reprezentuje romantyzm, gdyż postrzega świat poprzez uczucia, emocje, wyobraźnię. Ma niezwykle bogate życie wewnętrzne, jest bardzo wrażliwy.

Ad. 6. W jaki sposób przedstawiona została w balladzie przyroda? Wymień jej elementy.
Jakie budzi emocje? (Karta pracy 4) (praca w parach)

Elementy wzrokowe:

•zapadająca noc, ciemność, („ mrok bez dna“)
•mgły nocne, mgły nad wodą,
•las nocą, stare wierzby, z których : ( „... próchno się sypie i świeci tak“).

Elementy słuchowe:

•galop konia, (rytmika wypowiedzi),
•szelest liści,
•świst wiatru,
•ptaków gwizd,

Przyroda budzi rożne emocje: niepokój, lęk, przerażenie (syna), oddaje uczucia bohaterów;
miłość, rozpacz ojca, gniew i zemstę króla.

Wnioski:
Taki krajobraz sprzyja wywołaniu nastroju grozy, niepokoju, tajemniczości, strachu. Zgodnie z koncepcją romantyczną natura ma ogromny wpływ na życie człowieka. Jest groźna, zagadkowa, potężna. Jest nie tylko tłem rozgrywających się wydarzeń, ale też bohaterem utworu.

Ad. 7. Wnioski końcowe z lekcji.
Sformułowanie założeń światopoglądu romantycznego:

•dualizm świata, współistnienie świata realnego i nadprzyrodzonego,
•wiara w istnienie świata duchów, rusałek, elfów i innych postaci z ludowych opowieści ( fascynacja ludowością),
•przekonanie o możliwości kontaktowania się z tym światem (mistycyzm), kontakty mistyczne ze światem nadprzyrodzonym możliwe są w gorączce, chorobie i podczas uniesień religijnych,
•świat jest dla człowieka tajemniczy, groźny nierozpoznawalny,
•człowiek jest elementem natury, która jest żywa i wpływa na jego losy, sprzyja mu lub wymierza karę.


Praca w domu

Zapoznaj się z przekładami ballady w wykonaniu:, W. Syrokomli, B. Obertyńskiej, W. Szymborskiej , W. Lewika, ,
Dokonaj porównania różnych przekładów. Czy dostrzegasz różnicę między nimi, na czym one polegają?
Napisz, który z przekładów uważasz za najdoskonalszy, to znaczy taki, który - według ciebie - tworzy niepowtarzalny klimat?

KARTA PRACY NR 1

1.Kiedy i gdzie dzieje się fabuła ballady?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2.Kim są bohaterowie ballady?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3.Gdzie i dlaczego jadą tak szybko? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


KARTA PRACY NR 2

1.Kogo widzi dziecko?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2.Co obiecuje król Olch dziecku?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3.Co robią córki króla Olch? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4.Co król Olch robi z dzieckiem?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5.Jakie emocje i uczucia towarzyszą dziecku? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

6.Reprezentantem jakiego świata jest syn? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


KARTA PRACY NR 3

1. Co widzi i słyszy ojciec? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2.Jakie emocje i uczucia towarzyszą ojcu?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3.Reprezentantem jakiego świata jest ojciec? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



KARTA PRACY NR 4
Elementy wzrokowe:
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Elementy słuchowe:
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Przyroda budzi rożne emocje:
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Wyświetleń: 3645


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.