Katalog

Małgorzata Kowalska-Tuszyńska, 2012-11-09
Lipno

Język polski, Referaty

Zajęcia reedukacyjne strategią osiągnięć tzw. "ucznia trudnego".

- n +

Zajęcia reedukacyjne strategią osiągnięć tzw. „ucznia trudnego”.
Autor: mgr Małgorzata Kowalska-Tuszyńska

I. Charakterystyka zajęć reedukacyjnych.
Specyfika zajęć reedukacyjnych polega na tym, że nie są to tradycyjne lekcje, lecz zajęcia edukacyjne, na których rola nauczyciela nie skupia się tylko na przekazywaniu wiedzy. Znamienne jest natomiast wspomaganie uczenia się uczniów-uczestników zajęć i mobilizacja ich samodzielnej działalności. Na tego typu lekcjach nauczyciel pracuje z tzw. „uczniem trudnym”, u którego występują zaburzenia w zakresie:
A. Czytania:
• niedojrzała technika czytania (brak właściwej dykcji, nierówne tempo),
• nadmierna koncentracja na technice czytania,
• brak umiejętności czytania ze zrozumieniem.
B. Pisania:
• błędy ortograficzne, interpunkcyjne i językowe – popełniane mimo tego, że uczeń zna zasady poprawnej pisowni; inwersje (dynamiczne przestawianie liter, sylab, wyrazów), rotacje (statyczne odwracanie liter o podobnym kształcie, a odmiennym kierunku, np.: b-p, b-d, n-u, m-w, L-J), perseweracje (powtórzenia liter, sylab, wyrazów, sekwencji tekstu), zamiana głosek o podobnym brzmieniu, agramatyzmy, dysocjacje, łączne pisanie wyrazów itp.,
• wolne tempo,
• zaburzona grafia pisma (nieestetyczny zapis, dysocjacje - bezsensowne rozdzielanie wyrazów, niedokładność w odtwarzaniu liter, zatracanie proporcji w budowie liter itp.),
• położenie pisma, pisanie poza liniaturą,
• problemy z utrzymaniem odstępów między wyrazami.
C. Wypowiedzi:
• trudności w samodzielnym tworzeniu wypowiedzi ustnych i pisemnych,
• problemy z chronologią ujmowania zdarzeń.
1. Kim jest „uczeń trudny”?
„Uczeń trudny” to dziecko, które ma m.in. widoczną, ewidentną niesprawność, niezdolność, nieumiejętność uczenia się, która wynika z pewnych dysfunkcji, typu dyslektycznego, dysortograficznego i dysgraficznego.
Koncepcje wyjaśniające etiologię dysleksji można znaleźć w pracach m.in. M. Cackowskiej i M. Bogdanowicz. Wciąż u wielu badanych dzieci trudno wskazać na konkretną i jednoznaczna przyczynę trudności w czytaniu i pisaniu. W literaturze przedmiotu (J. Cieszyńska, Nauka czytania krok po kroku. Jak przeciwdziałać dysleksji?, Kraków 2001, s. 12) znajdujemy pięć koncepcji dotyczących przyczyn dysleksji:
• koncepcja genetyczna – dziedziczenie zaburzeń funkcjonowania centralnego układu nerwowego,
• koncepcja organiczna – uszkodzenie struktur mózgu w okresie okołoporodowym,
• koncepcja hormonalna,
• koncepcja opóźnionego dojrzewania układu nerwowego,
• koncepcja psychodysleksji – zaburzenia emocjonalne.
Dysgrafia to zaburzenia w umiejętności pisania wskutek ograniczonych zmian w ośrodkowym układzie nerwowym. To kłopoty z osiągnięciem dobrego poziomu graficznego pisma. Utrzymuje się zazwyczaj długo i nie ustępuje ani poprzez stereotypowe działania, ani przez perswazję i wytyczne. Wymaga pomocy, indywidualnych form pracy, obejmującą sprawność manualno-wzrokową i kierunkowo-przestrzenną. Pismo dysgraficzne charakteryzuje się (wg B. Zakrzewska, Trudności w czytaniu i pisaniu. Modele ćwiczeń, Warszawa 1996, s. 18):
• nieadekwatną strukturą litery, deformacją litery,
• zmiennym kierunkiem pisma,
• niewłaściwym zagęszczeniem liter w wyrazie,
• zachwianiem proporcji liter,
• dowolnym sposobem łączenia liter,
• skreślaniem, poprawianiem liter.
Dysortografia natomiast to niemożność nabycia umiejętności poprawnej pisowni. Utrzymujące się długo błędy ortograficzne nie dają się usunąć powszechnie znanymi metodami.
Zwykle dysleksja, dysgrafia i dysortografia nie występują w odosobnieniu, tylko jako zespół trudności w uczeniu się, przede wszystkim w czytaniu i pisaniu.
2. Cel zajęć reedukacyjnych.
Najczęstsze problemy, trudności charakterystyczne zwykle dla uczniów klas IV-VI – uczestników zajęć reedukacyjnych – to:
• niedojrzała technika czytania,
• wolne tempo pracy,
• nieestetyczne pismo,
• inwersje,
• substytucje jednych znaków przez inne,
• pomijanie znaków diakrytycznych i interpunkcyjnych,
• błędy we wszystkich formach użytkowych, wypowiedzi (ortograficzne, językowe),
• słaba koncentracja uwagi,
• brak motywacji, niechęć uczenia się,
• zachowania zastępcze.
To wszystko prowadzi do tego, iż słowo pisane nie stanowi środka zdobywania wiedzy, zatem powstają zaległości w systemie wiadomości ucznia, który osiąga złe wyniki w nauce. Poza tym dziecko ma poczucie odmienności, niskiej pozycji w środowisku klasowym, źle czuje się w szkole, której niejednokrotnie próbuje unikać. Te problemy edukacyjne przeradzają się z czasem w wewnętrzne, emocjonalne.
Nauczyciel na zajęciach reedukacyjnych usprawnia m.in.:
• umiejętność płynnego, rozumnego czytania,
• stosowanie zasad poprawnego zapisu i wypowiedzi,
• umiejętność zapamiętywania i koncentracji uwagi,
• pisania (z pamięci i ze słuchu, samodzielnego redagowania form użytkowych),
• umiejętność autokontroli i autokorekty.
Tego typu zajęcia mają zatem na celu usuwanie następstw niepowodzeń szkolnych. Ich ideą jest chęć uporania się z problemami uczniów o nieharmonijnym rozwoju, u których stwierdzono np. dysleksję, czy dysortografię.

II. Strategia osiągnięć kształceniowych.
Nauczyciel prowadzący zajęcia reedukacyjne chcąc zrealizować cele kształceniowe, edukacyjne powinien przede wszystkim poznać swojego podopiecznego. Stąd konieczność określenia już na wstępie stadium ucznia umiejętności i nieumiejętności, nazwanie problemów edukacyjnych, wskazanie na ich źródło – krótko mówiąc wskazanie słabych, jak również mocnych stron ucznia. Oprócz analizy dokumentacji z poradni psychologiczno-pedagogicznej (jeśli taka jest), rozmowy z rodzicem ucznia i jego nauczycielami należy określić – poprzez badanie m.in. sprawności z zakresu czytania, pisania i wypowiedzi: ustnej i pisemnej – posiadaną (lub jej brak) wiedzę i umiejętności ucznia, co konkretyzuje cel i sposób pracy z nim na zajęciach reedukacyjnych. Często nauczyciel tworzy tzw. „Kartę obserwacji i zaangażowania ucznia”, czy „Kartę osiągnięć ucznia”, w której dokumentuje swoją pracę z uczniem, śledzi postępy dziecka, obserwuje jego rozwój. Warto uwzględnić także predyspozycje i zainteresowania ucznia, co wpływa na wybór przez nauczyciela odpowiednich metod nauczania. Nie należy zapomnieć również o zasadzie stopniowania, hierarchii trudności.
By uczeń zdobył zamierzony cel, zaczął osiągać sukcesy edukacyjne potrzebne są mu najprostsze elementy, wyznaczniki, których nie może zabraknąć w działaniach nauczyciela, mianowicie:
• stworzenie optymalnych warunków do nauki,
• korzystanie z różnorodnych metod nauczania,
• łączenie nauki z zabawą (wprowadzanie gier edukacyjnych – planszowych i komputerowych),
• ćwiczenia relaksacyjne,
• odpowiednia motywacja, chwalenie za nawet najdrobniejszy sukces ucznia.

III. Przykładowa „Karta obserwacji i zaangażowania ucznia”.







KARTA OSIĄGNIĘĆ I ZAANGAŻOWANIA UCZNIA


IMIĘ I NAZWISKO UCZNIA: ………………………………………………………………….
BADANIE: WSTĘPNE, PO I SEMESTRZE, PO II SEMESTRZE (odpowiednie podkreślić)

I. Wypowiedź ustna.
1. Zgodność z tematem.
…………………………………………………………………………
2. Sens, logika wypowiedzi.
…………………………………………………………………………
3. Chronologia przedstawianych zdarzeń.
…………………………………………………………………………
4. Spójność wypowiedzi.
…………………………………………………………………………
5. Bogactwo środków stylistycznych, brak powtórzeń.
…………………………………………………………………………
6. Ocena opisowa nauczyciela.
…………………………………………………………………………
II. Wypowiedź pisemna.
1. Zgodność z tematem.
………………………………………………………………………...
2. Sens, logika wypowiedzi.
………………………………………………………………………
3. Spójność wypowiedzi.
……………………………………………………………………………
4. Rodzaj i charakterystyka popełnionych błędów.
……………………………………………………………………………….
5. Estetyka zapisu.
………………………………………………………………………….....
6. Ocena opisowa nauczyciela.
……………………………………………………………………………

III. Czytanie.
1. Technika (tempo, płynność, poprawność, charakter popełnianych błędów).
…………………………………………………………………………………
2. Rozumienie tekstu.
…………………………………………………………………………………
3. Ocena opisowa nauczyciela.
…………………………………………………………………………………
IV. Zaangażowanie.
………………………………………………………………………………
V. Obowiązkowość.
………………………………………………………………………………
VI. Kreatywność.
………………………………………………………………………………
VII. Praca w grupie.
…………………………………………………………………………………
VIII. Inne spostrzeżenia na temat ucznia.
……………………………………………………………………………………
Wyświetleń: 870


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.