Katalog

Katarzyna Agata Daniszewska, 2012-03-20
Ciechanów

Język angielski, Referaty

INDYWIDUALNE CECHY UCZNIÓW, A SUKCES W NAUCE JĘZYKA

- n +

Data: 31. 01. 2012.
REFERAT

TEMAT: INDYWIDUALNE CECHY UCZNIÓW, A SUKCES W NAUCE JĘZYKA

Powszechnie wiadomo, że w tej samej klasie znajdują się uczniowie o różnych cechach. Różnice indywidualne tych uczniów związane są z cechami otoczenia w którym się wychowują, odnoszą się do indywidualnych właściwości i dotyczą sposobów ich zachowania w klasie. Zespół cech indywidualnych i osobowość ucznia maja ogromny wpływ na sukces w nauce języka obcego.

Często uczniowie w obrębie tej samej klasy pochodzą z różnych środowisk społecznych, co może ułatwiać lub utrudniać naukę języka obcego. Różnice środowiskowe mogą silniej wpłynąć na osiągnięcie sukcesu w nauce języka obcego, niż w przypadku wieku innych przedmiotów szkolnych. Dzieje się tak przede wszystkim, dlatego ponieważ występuje wyraźna zależność pomiędzy bogactwem języka ojczystego, biegłością posługiwania się nim, a sukcesem w nauce języka obcego. Dzieci ze środowisk mówiących niezbyt bogatym językiem ojczystym, o małym zasobie słownictwa i niewielkiej płynności wypowiedzi spotykają się z dużymi trudnościami w nauce języka obcego. Łatwiej jest uczyć się języka tym uczniom, którzy pochodzą z rodzin, w których używa się poprawnego języka ojczystego, a także przywiązuje ogromną wagę do kontaktu i komunikacji. Najważniejsze jednak dla dziecka jest wsparcie psychiczne ze strony rodziny, czyli zachęta i stałe podkreślanie, że nauka, a w szczególności nauka języka jest dla rodziców pierwszorzędowej wagi.
Różnice środowiskowe nie determinują sukcesu w nauce języka, jednak uczniowie, którzy posiadają wsparcie ze strony rodziny łatwiej osiągają sukcesy i nie muszą włożyć w pracę aż tak ogromnego wysiłku.
Warto w klasie zwrócić uwagę na uczniów, którzy mają dodatkowe trudności środowiskowe, a także na tych, którzy wkładają za mało wysiłku i zaangażowania w swoją pracę.
W większości przypadków, z wyjątkiem motywacji i postaw nauczyciel nie ma możliwości wpływu na indywidualne różnice uczniów, które wiążą się z takimi czynnikami jak:
* wiek,
* płeć,
* inteligencja,
* lateralizacja,
* modalność,
* pamięć,
* osobowość,
* style poznawcze,
* strategie uczenia się.

Nauczyciel może tylko poznać te czynniki, dzięki temu łatwiej będzie pracować z uczniami i osiągnąć lepsze efekty dydaktyczne.
Dzieci posiadają cechy, których brakuje dorosłym , przede wszystkim:
- dysponują większą ilością czasu wolnego,
- posiadają plastyczne organy wymowy,
- są spontaniczne i nie mają lęku przed mówieniem,
- szybko przystosowują się do nowych sytuacji i chętnie podejmują ryzyko,
- są ufne i aktywne.
Dzieci mają jednak słabe punkty w nauce, które nie sprawiają problemu dorosłym, a nawet przeciwnie są ich atutami. Pomimo szybkiego zapamiętywania dzieci posiadają:
- niewielką trwałość pamięci a w związku z tym szybko zapominają materiał,
- krótkie odcinki koncentracji,
- nierozwiniętą pamięć logiczną, co uniemożliwia osiągnięcie poprawności gramatycznej,
- czasami brak umiejętności pisania i czytania oraz brak wprawy w uczeniu się.
Wiek nie determinuje nauki języka obcego, właściwie języka można nauczyć się w każdym wieku, z wyjątkiem idealnej wymowy.
Kolejna różnica to płeć. Powiązania pomiędzy lewą i prawą półkulą są silniejsze u kobiet. Lewa półkula odpowiedzialna jest za język, a prawa za ruch i emocje, a to może mieć wpływ na naukę języka.
* Dziewczynki wykazują większą skłonność do spontanicznych wypowiedzi, są dokładne w pracy ( wykonywanie zadań, prac domowych), chętniej współpracują w grupie.
* Chłopcy wykazują więcej inicjatywy w pracach indywidualnych, wykazują się pamięcią logiczną, która ułatwia im naukę gramatyki, cenią sobie rywalizację, dlatego chętniej uczestniczą w konkursach.
Nie zawsze jednak nauka języka przebiega według tych zasad. Na sukces w nauce języka również może mieć wpływ inteligencja: lingwistyczna, w opanowaniu gramatyki inteligencja logiczno-matematyczna, wymowy - muzyczna, a w nauce konwersacji – interpersonalna. Inne rodzaje inteligencji takie jak inteligencja wizualna, a także kinestetyczna wspierają proces uczenia się.
Lateralizacja czyli dominacja prawej lub lewej półkuli mózgowej może mieć wpływ na naukę języka.
Lewa półkula odpowiada jest za język, komunikację werbalną, uczenie linearne, myślenie analityczne i abstrakcyjne. Uczniowie z dominującą lewą półkulą opanowują system językowy: gramatykę, słownictwo, lepiej czytają , piszą, przejawiają modalność wzrokową i zazwyczaj są praworęczni.
Prawa półkula jest odpowiedzialna za komunikację niewerbalną ( mimikę, gest, intuicję, wyobraźnię, dźwięk, ruch), a to związane jest z uzdolnieniami artystycznymi. Tacy uczniowie posiadają bogaty zasób słownictwa, są komunikatywni, stają się przywódcami klasowymi, choć niekiedy ze skłonnością do dysleksji i leworęczności.
Modalność, czyli sposób reagowania na bodźce oraz sposób uczenia się można podzielić na wzrokową, słuchową i kinestetyczną, czyli uczenie się całym ciałem. Może również pojawiać się typ modalności mieszanej wzrokowo-słuchowej. Dzieci przejawiają modalność kinestetyczną i wzrokową. Modalność wzrokowa pozwala dzieciom z sukcesem przejść przez etapy uczenia się. Uczniowie o modalności słuchowej i kinestetycznej lepiej wypadają w wypowiedziach ustnych niż w testach, ponieważ kontaktowość pozwala im lepiej rozwinąć kompetencję komunikacyjną. Znaczna mniejszość przejawia modalność słuchową.
Uczniowie różnią się pod względem strategii uczenia się;
* Wzrokowcy – chętniej czytają w celu zapamiętania, robią notatki, cenią diagramy, obrazki, tabele oraz starannie prowadzą zeszyty, dbają o porządek w miejscu pracy.
* Słuchowcy - uczą się głośno, starają się uważać na lekcji, aby zapamiętać to co mówi nauczyciel, ale brakuje im kontaktu głosowego, stąd często rozmawiają i przeszkadzają na lekcjach, uczą się języka chętnie słuchając nagrań.
* Kinestetycy w celu włączenia procesu zapamiętania muszą zaktywować całe ciało i pobudzić ośrodki ruchu. Uczniowie tego typu kręcą się, szurają, a także często sprawiają trudności wychowawcze.
Wszyscy uczniowie zyskują, kiedy prezentowane są im formy pracy zgodne z ich modalnością. Wzrokowcy skorzystają z pomocy wizualnych - tabel, diagramów, obrazków, map mentalnych; słuchowcy- nagrań, wierszy, dialogów, zabaw językowych; kinestetycy – zabaw z ruchem.
Bardzo dużą rolę w procesie uczenia się języka ogrywa pamięć. Niektórzy uczniowie tak szybko zapamiętują, że mogą polegać na swojej pamięci mimowolnej, a uczą się poprzez samo usłyszenie zwrotu, inni potrzebują pamięci dowolnej, czyli pełnej koncentracji i wielokrotnych powtórzeń, aby w ogóle zapamiętać materiał.
Pamięć może być mechaniczna, dotyczyć wyrazów i form oraz logiczna polegająca na posiadaniu umiejętności analizowania i doszukiwania się sensu w nowym materiale. Uczniom z pamięcią logiczną trudniej jest nauczyć się np. czasowników nieregularnych. Przechowywanie w pamięci jest trwalsze, jeśli materiał jest powtarzany. Przywoływanie danego materiału zależy od szybkości zapamiętywania, trwałości zapamiętywania, wierności pamięci, czyli jak dokładnie uczeń jest w stanie odtworzyć zapamiętany materiał, a także pojemności pamięci i gotowości pamięci, czyli szybkiego przywołania danego materiału.
Dobrze jest zwrócić uczniom uwagę, aby obserwowali swoje własne sposoby uczenia się i zauważyli przy zastosowaniu, jakich technik jest im łatwiej i jaki materiał sprawia im trudność: słownictwo, wymowa, pisownia czy gramatyka.
Różnice osobowościowe związane są z samoocenąmają również wpływ na naukę języka obcego. Uczniowie o zaniżonej samoocenie niedoceniają swoich możliwości, unikają wypowiedzi i nie osiągają dobrych wyników. Uczniowie o właściwej samoocenie nie mają oporów przed mówieniem. Ważne jest zachęcenie uczniów o słabej samoocenie do udziału w lekcji i wskazanie ich mocnych stron.
Motywacja ma decydujące znaczenie w procesie uczenia się. Bardzo istotny jest motyw bezpieczeństwa dla tych uczniów, którzy mają niską samoocenę i wysoki poziom leku. Ważny jest tu motyw osiągnięć i zdobycie uznania przez nauczyciela, rodziców i kolegów. Kształtowanie pozytywnych postaw i motywacji do nauki języka związane jest z dobrą i miłą atmosferę, zrozumieniem i wzajemną sympatią.
Uczniowie różnią się jeszcze sposobem podchodzenia do nowych, nieznanych im pojęć. Sposoby te są nazywane stylami poznawczymi.
Najważniejszy z nich jest styl myślenia. Niektórzy uczniowie charakteryzują się stylem refleksyjnym, poświęcają wiele czasu na zastanowienie się, uczą się powoli, ale popełniają mniej błędów. Lepiej radzą sobie ze sprawnością pisania oraz z gramatyką. Inny styl poznawczy różnicujący klasę to styl ujmowania zjawisk. Uczniowie posługujący się stylem logicznym starają się narzucić logiczny szkielet na całość poznawanych wyrazów i form, stawiają pytanie, „dlaczego?”. Cenią sobie diagramy i schematy. Uczniowie charakteryzujący się stylem warstwowym gromadzą fakty jedne po drugich w sposób nieuporządkowany, nie korzystają z podsumowań, komentarzy i tabel gramatycznych. Proces wnioskowania na podstawie nowego materiału może przebiegać w zróżnicowanym stopniu. Niektórzy uczniowie wnioskują bardzo szybko, budując reguły na podstawie kilku przykładów. Stosują oni bardzo szeroki styl generalizowania. Inni natomiast postępują ostrożnie obawiając się sformułować zasadę mając do dyspozycji wiele przykładów, toteż uczą się wolniej, ale pewniej. Charakteryzuje ich wąski stopień generalizacji.
Niejednakowo również uczniowie włączają lub odrzucają nowe informacje i zjawiska. Niektórzy uczniowie widząc formę nieregularną bez problemu włączają ją w zasób posiadanej wiedzy. Oznacza to elastyczny, otwarty styl inkorporowania zjawisk. Pozostali uczniowie nowej, niewygodnej, a także niezgodnej z poznanymi regułami formy starają się nie zauważyć lub próbować ją naginać do reguł już poznanych. Są to uczniowie o stylu dogmatycznym. Style poznawcze i strategie uczenia się mają ścisły związek z tempem oraz sposobem przyswajania języka.
Komu się udaje, czyli co wiemy o dobrych uczniach?
Istnieje powszechne przekonanie o tym, że istnieją specyficzne zdolności językowe. Wiąże się to z tym, że znajomość języka łączy się z dobrą wymową. Stąd osoby pewne siebie uchodzą za osoby dobrze radzące sobie w nauce języka obcego, jednakże niesposób jest jednoznacznie określić zdolności językowe. Na posługiwanie się językiem składa się raczej wiele różnych predyspozycji i umiejętności szczegółowych. Umiejętności te są bardzo zróżnicowane, toteż w ich kształtowaniu przydatne są także różnorodne uzdolnienia min.:
- w opanowaniu wymowy przydatny jest słuch muzyczny,
- w opanowaniu słownictwa przydatna jest dobra pamięć, a szczególnie pamięć mechaniczna,
- w nauce gramatyki bardzo ważna jest umiejętność analizowania, wychwytywania analogii i zauważania różnic, czyli umiejętność krytycznego myślenia i pamięć logiczna – cechy wiążące się z nauką przedmiotów ścisłych,
- w nauce mówienia przydatna jest umiejętność ryzykowania, skutecznego radzenia sobie z trudnościami, aktywność oraz cechy ekstrawertyka,
- w nauce rozumienia ze słuchu, która wymaga skupienia i wyciszenia przewagę przejmują cechy introwertyka.

Zdolności językowe jako takie nie istnieją. Na opanowanie języka składa się wiele elementów, a każdy z nich wiąże się z innym rodzajem zdolności i predyspozycji. Jeśli jest więcej zróżnicowanych predyspozycji, tym łatwiej, szybciej i skuteczniej przebiega proces uczenia się. Sukces w nauce i skuteczność opanowania języka obcego zależy od: poziomu znajomości języka ojczystego, uczenia się przez działanie, samodzielności i skłonności do zachowań autonomicznych, silnej motywacji, czasu, wysiłku i pomysłowości, a także pozytywnej postawy wobec języka i społeczeństwa, które się nim posługuje.





opracowała:
mgr Katarzyna Agata Daniszewska
Wyświetleń: 2400


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.