Konspekt z języka polskiego





TEMAT: W KRÓLESTWIE SYNONIMÓW,ANTONIMÓW
I HOMONIMÓW.

CEL GŁÓWNY:
* Powtórzenie i utrwalenie wiadomości o synonimach, antonimach i homonimach .

CELE OPERACYJNE:
Uczeń:
* potrafi wskazać zasadność stosowania synonimów,
* wskazuje różnicę pomiędzy synonimem, antonimem, homonimem i homofonem,
* wzbogaca swój zasób leksykalny.

FORMY PRACY:
* indywidualna,
* zbiorowa.


METODY:
* problemowa,
* ćwiczeń praktycznych.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
* słowa „worki”: DOBRY, ZŁY, FAJNY –do przyczepienia na tablicę, magnesy,
* ćwiczenia wprowadzające – zał. nr 1,
* karta pracy – zał. nr 2.


PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Sprawy organizacyjne:
- przywitanie się z uczniami
- sprawdzenie obecności.
2. Uzupełnianie przez uczniów (w parach) wcześniej rozdanych kart pracy (zał. nr 1), jako wprowadzenie do tematyki zajęć.

Hasła poszczególnych ćwiczeń: SYNONIMY, HOMONIMY I ANTONIMY.

3. Podanie tematu lekcji: W KRÓLESTWIE SYNONIMÓW, ANTONIMÓW I HOMONIMÓW.

4. Krótka pogadanka na temat synonimów:

- Co to są synonimy?
- Do czego są nam potrzebne?
- W jakich sytuacjach są nam pomocne?

5. Nauczyciel na tablicy przyczepia SŁOWA „WORKI”:

DOBRY: dobry obiad – smaczny,
dobry kolega – przyjacielski,
dobre buty – wygodne,
dobra książka – ciekawa,



FAJNY: fajny film – interesujący,
fajna wystawa – wartościowa,
ekskluzywna,
fajne wakacje – ekscytujące,
fajna wypowiedź – mądra,



ZŁY: zły film – okrutny,
zła diagnoza – nietrafna,
zła książka – kiepska, marna,
zła ocena – niska, słaba.



6. Wspólne sporządzenie notatki:


SYNONIMY- to wyrazy o podobnym znaczeniu, bliskoznaczne.

Podział nr 1: SYNONIMY:

- wyrazy równoznaczne (jednoznaczne): maja dokładnie to samo
znaczenie, np. kartofel – ziemniak, blisko – niedaleko,
- dublety: odmiana wyrazów jednoznacznych, z których jeden to wyraz
obcy, a odpowiednik w języku polskim, np. auto – samochód,
lingwistyka –językoznawstwo,
- wyrazy bliskoznaczne: mają podobne, ale nie takie samo znaczenia, np. koń – rumak – szkapa; pojawia się tutaj element wartościujący.

Podział nr 2: SYNONIMY:

- EMOCJONALNE: lekarz (w. neutralny) – konował (w. emocjonalny),
nauczyciel – belfer,
- REGIONALNE: ziemniak (Śląsk), kartofel (Warszawa), pyry (Poznań),
grule (Podhale),
- STYLISTYCZNE: student – żak; kolacja – wieczerza.



ANTONIMY- to wyrazy o znaczeniu przeciwnym.


Podział: ANTONIMY:

- SŁOWOTWÓRCZE: bezpieczny – niebezpieczny; pośredni – bezpośredni,
- FRAZEOLOGICZNE: idzie jak po maśle – idzie jak po gruzie;
być w szampańskim humorze – być nie w sosie,
- SŁOWNIKOWE: stary – młody; dobry – zły.


Przymiotnik lekki ma kilka antonimów, które są zależne od kontekstu:


LEKKI – CIĘŻKI, POWAŻNY, CIEPŁY, SILNY, np.

lekki bagaż – ciężki bagaż; lekka praca – ciężka praca,
muzyka lekka – muzyka poważna; lekka choroba – poważna choroba,
lekka kurtka – ciężka kurtka, gruba kurtka,
lekki wiatr – silny wiatr.






HOMONIMY- to wyrazy o identycznym brzmieniu, ale całkowicie odmiennym znaczeniu,
np.:


KLUCZ: - do drzwi
- o posiadłości ziemskiej
- wiolinowy

BEZ: - krzew
- przyimek

RÓŻA: - kwiat
- choroba (różyczka)
- w zwrocie róża wiatrów



ZAMEK: - od spodni
- w drzwiach
- budowla z piasku
- budowla obronna.



HOMOFONY- to wyrazy jednakowo brzmiące, różniące się jednak pisownią,
znaczeniem i pochodzeniem, np.:


krzyk – kszyk (ptak),
bród (mało wody) – brud,
lud – lód,
może – morze.


7. Wspólne rozszyfrowywanie żartu językowego (dotyczącego homofonów):

Płynął buk przez Bug i dał Bóg, że buk wpadł w Bug.

8. Rozwiązywanie ćwiczeń z karty pracy – zał. nr 2 (wspólna analiza).

9. Pożegnanie się z uczniami.

Wyświetleń: 9592