Katarzyna Rozbicka

Scenariusz cyklu zajęć p t „Byłam dziewczynką, - jestem nastolatką – będę kobietą i matką”
dla klasy I gimnazjum (grupa dziewcząt)

CELE:
uczennice
- dowiadują się jak przebiega rozwój fizjologiczny człowieka w okresie dojrzewania;
- wiedzą jak przebiega cykl miesiączkowy;
- dowiadują się jakie objawy powinny je skłonić do pójścia do ginekologa;
- systematyzują wiedzę dotyczącą higieny w okresie dojrzewania;
- poprawiają własną samoocenę;
MATERIAŁY:
1. Klaus W. Vopel, Gry i zabawy interakyjne dla dzieci i młodzieży, cz. 3 „Komunikacja/Ciało/Zaufanie”, wydawnictwo Jedność, Kielce 1999.
2. Dojrzewanie, praca zbiorowa pod red. A.Jaczewskiego i B. Woynarowskiej, WsiP, Warszawa1982.
3. Alina Lichtanowicz, Kiedy jestem płodna a kiedy nie, Wydawnictwo UNIA, Katowice 2003. (do skopiowania karty obserwacji cyklu)
4. www.lekcjedojrzewania.pl
5. www.dorastam.pl
6. tampony, kalendarzyki, ulotki – „próbki” (firma J&J udostępnia je za darmo w specjalnych „zestawach”, do zamówienia na stronie podanej w p. 4)

ZAJĘCIA 1

Cz. 1. WPROWADZENIE
Zabawa „Co lubię u siebie” (Uczennice na otrzymanych kartkach A4 z rysunkami konturów kobiecego ciała wypisują czerwonym kolorem to, co u siebie lubią – np. ładny uśmiech, włosy; niebieskim te, których nie lubią, np. szerokie biodra, piegi itp. Można tez zaproponować, by uczennice rysowały zamiast pisać.)
- Prezentacja niepodpisanych prac i omówienie powstałej listy lubianych i nielubianych części ciała;
- N. : Dlaczego jedne części ciała lubimy, a innych nie? (Uczennice odpowiadają spontanicznie: np. Nie lubimy tych części ciała, których wygląd nam się nie podoba”, „tych, które są za grube”, są „niezgodne” z obowiązującą modą itp.)
- N.: Czy potraficie powiedzieć od kiedy jakieś części ciała przestały się wam podobać? (Pytanie i odpowiedzi na nie mają pomóc dziewczynom w uświadomieniu sobie, iż zmieniają się nie tylko ich ciała, ale także ich stosunek do własnej „cielesności”. ) Grupa wspólnie z prowadzącym ustala czas, w którym te zmiany następują. ( początek ok. 12-14 lat – u dziewcząt)

Cz. 2. PRZEDSTAWIENIE TEMATU
Nauczyciel podaje temat cyklu lekcji, informuje, że jest on podzielony na 3 części: (3 lub 4 lekcje)

1. Jak się rozwijam? ( zajęcia poświęcone kwestii dojrzewania fizycznego, jego prawidłowości.
2. Jak o siebie zadbać? (Zapoznanie uczennic z przebiegiem cyklu miesiączkowego, omówienie kwestii higieny osobistej, rozmowa dotycząca wyboru miedzy podpaska a tamponem, obalenie mitów na ten temat, zapoznanie uczennic ze sposobem zakładania tamponu, rozdanie próbek, itp.)
3. Kiedy do ginekologa? (zajęcia poświęcone kwestii kiedy powinno się pójść do ginekologa „kontrolnie”, a kiedy „bezwarunkowo”, zapoznanie uczennic z „procedurą” takiej wizyty)
Uczennice mają chwilę na zapisanie ewentualnych pytań lub sugestii do w/w tematów.

Cz. 3 PREZENTACJA MATERIAŁU
- Uczennice wstępnie wypełniają planszę ogólnymi hasłami wykorzystując posiadaną aktualnie wiedzę (np. rosną piersi, sylwetka się wydłuża, zaokrąglają się biodra, itp.) p t: „Co się zmienia w czasie dojrzewania?” (Jest to plansza podzielona na 2 kolumny, w jednej kolumnie wypisujemy cechy zewnętrzne /fizyczne/ , w drugiej - psychiczne) Plansza będzie uzupełniona po obejrzeniu przez uczennice prezentacji multimedialnej w dalszej części lekcji.
- Nauczyciel podkreśla, że każda osoba dojrzewa inaczej, a przebieg naszego rozwoju jest uwarunkowany genetycznie i modyfikowany środowiskowo, dlatego nie należy stresować się w przypadku, gdy jakieś oznaki dojrzewania pojawiają się później niż u koleżanek. (Nauczyciel zaznacza też , że tego rodzaju sprawom – jak nieprawidłowości występujące w okresie dojrzewania – będzie poświęcona ostatnia lekcja.
- Nauczyciel przedstawia prezentacją multimedialną (dostępna na stronie internetowej: www.lekcjedojrzewania.pl - gotowa lub zmodyfikowana według własnych potrzeb, można także zamiast prezentacji wydrukować foliogramy
- Na zakończenie nauczyciel pokazuje planszę z prezentacji multimedialnej lub foliogram „Kalendarz rozwoju” (dostępny www.lekcjedojrzewania.pl), następuje podsumowanie wiedzy, wyjaśnienie wątpliwości i uzupełnienie planszy: Co się zmienia w czasie dojrzewania?

Część 4 EWALUACJA
Uczennice wypełniają kartę ewaluacyjną, w której określają swoje samopoczucie po lekcji (np. „buźki”.) Oceniają też atmosferę na zajęciach, sposób prezentacji materiału, przystępność i ewentualne pytania lub prośby o dodatkowe wyjaśnienia, itp.

ZAJĘCIA 2
- Zajęcia poprowadzone w oparciu o prezentację multimedialną ze strony www.lekcjedojrzewania.pl ;
- rozdanie kart obserwacji cyklu i kalendarzyków;
- 1 część prezentacji „Cykl miesiączkowy”( Zapowiedź pierwszej miesiączki, Cykl, Przebieg cyklu, Pytania do cyklu)) połączona z komentarzem prowadzącego, uzupełniona odpowiedziami na ewentualne pytania uczennic;
- 2 część prezentacji „Podpaska czy tampon?”
- rozdanie próbek, („ćwiczenia praktyczne” polegające na wykonaniu wstępnych czynności przy aplikacji tamponu, t j: rozpakowanie dolnej części, wyciągniecie i sprawdzenie sznurka, rozszerzenie końcówki i umieszczenie wewnątrz palca, zdjęcie osłonki z górnej części tamponu);
- higiena osobista (zaprezentowanie takich środków jak: płyny do higieny intymnej, wkładka higieniczna, chusteczki do higieny intymnej, dezodorant w sztyfcie, tonik – itp. ( w zależności od potrzeb) rozmowa, odpowiedzi na pytania uczennic, wyjaśnienia ewentualna dyskusja;
- ewaluacja;

ZAJĘCIA 3
- Na początek nauczyciel rozdaje kartki z zapisanymi zdaniami ( prezentującymi różne dolegliwości , np. „Boli mnie ząb, Co powinienem zrobić?, Spadłem z drabiny, boli mnie noga, nie mogę na nią stanąć. Co mam robić? Itp.) Uczennice udzielają rad wskazując odpowiedniego lekarza specjalistę, do którego należy się w danym przypadku udać. (Można to także zrobić na zasadzie zabawy w „Informację medyczną” – 1 lub kilka osób wciela się w rolę odbierających telefony „informatorów” a pozostali losują kartki i „dzwonią” po radę.)
- Następnie nauczyciel rozdaje druga serię kartek z różnymi objawami problemów ginekologicznych – oczywiście takich, które mogłyby się przydarzyć nastolatce - i pyta do jakiego lekarza należy się z tym udać. (Uczennice odpowiadają.)
- Następuje rozmowa na temat: Kiedy do ginekologa? Na podłodze można rozłożyć kartki z hasłami będącymi jednocześnie odpowiedziami na postawione pytanie oraz z hasłami, które obrazują prawidłowości rozwoju i nie wymagają konsultacji lekarskiej.) Uczennice same wybierają hasła i uzasadniają swój wybór, a następnie przypinają do tablicy. Na koniec nauczyciel przypina niewybrane kartki i uzasadnia swoją decyzję, wyjaśnia ewentualne wątpliwości.
- Następnie nauczyciel wyjaśnia jak wygląda wizyta u ginekologa i jak się należy do niej przygotować. (Jeśli jest taka możliwość można wybrać się do gabinetu, zaprosić znajomego, życzliwego ginekologa lub wyszukać zdjęcia czy film w Internecie. Można też skorzystać z materiałów zamieszczonych w: A. Długołęcka-Lach, G. Tworkiewicz-Bieniaś, Jak rozmawiać o życiu seksualnym człowieka? Propozycje metodyczne, Warszawa 1998.)
- Zajęcia kończy minitest, który można ułożyć samodzielnie lub wykorzystać propozycję firmy J & J zamieszczoną na stronie www.lekcjedojrzewania.pl oraz podać uczniom informację o dostępnej dla nich stronie dotyczącej dojrzewania: www.dorastam.pl



„Informacja medyczna”
- Co mam zrobić, gdy…?
/ przykłady//
- Mam wysoką gorączkę (39°C), ból gardła i głowy.
- Mam silne wymioty.
- Po upadku boli mnie ręka, jest spuchnięta i nie mogę ruszać palcami?
- Słabo widzę to, co jest napisane na tablicy, mimo iż siedzę w drugiej ławce.
- Kiedy nie patrzę na osobę mówiąca do mnie, mam kłopoty ze zrozumieniem jej słów.
- Jem bardzo dużo, ale ciągle chudnę.
- W nocy mam często problemy z oddychaniem.
- Boli mnie ząb.
- Mam częste bóle i zawroty głowy.
- Mam skończone 16 lat i jeszcze nie mam miesiączki.
- Na brzuchu / klatce piersiowej pojawiło się owłosienie.
- Moje miesiączki trwają długo (powyżej 7 dni) i są bardzo obfite oraz bolesne.
- Na mojej bieliźnie pojawia się wydzielina o żółtym/ brązowym zabarwieniu, która nieprzyjemnie pachnie. Towarzyszy jej pieczenie i swędzenie.
- Ostatnią miesiączkę miałam więcej niż 6 miesięcy temu.
- Mam bardzo bolesne miesiączki, którym towarzysza takie objawy jak: wymioty, biegunka, zasłabnięcia).
- Mam krótkie miesiączki (1-2 dni)
- Moje miesiączki są częste i dość długo trwają (częstsze niż co 23 dni)
- Moje miesiączki pojawiają się rzadziej niż co 33 dni
- Mam 13 lat i jeszcze nie mam miesiączki
- Moje piersi nie rozwijają się równomiernie.
- Mam małe piersi
- Zaobserwowałam pojawienie się białej śluzowej wydzieliny z pochwy.
- Pojawił się u mnie trądzik młodzieńczy.
- Bardziej się pocę.
- Przybrałam na wadze kilka (kilkanaście) kilogramów.

Wyświetleń: 5898