Treść programowa: Celowość ochrony przyrody. Formy ochrony przyrody. Prowadzenie świadomej i czynnej obserwacji elementów przyrody. Współdziałanie w zespołach.

Cele ogólne:

• Poznanie pomników przyrody w najbliższej okolicy.
• Pobudzanie ciekawości w poznawaniu własnego regionu.
• Wdrażanie do przeprowadzania obserwacji obiektów przyrodniczych wg instrukcji oraz dokumentowania jej przebiegu i redagowania wniosków.
• Wprowadzanie do systematycznej pracy i prób jej organizowania, zapewnienie możliwości poznawania i zdobycia umiejętności stosowania prostych narządzi badawczych.

Cele operacyjne w kategoriach czynności ucznia:

• poziom wiadomości:
  • Uczeń zna nazwę badanego drzewa.
  • Rozumie pojęcie: "pomnik przyrody"
• poziom umiejętności:
  • Uczeń rozpoznaje gatunek drzewa na podstawie wyglądu liści oraz ogólnej sylwetki drzewa.
  • Uczeń wyjaśni dlaczego należy chronić stare okazy drzew.
  • Uczeń określa sposób zachowania się wobec pomników przyrody.
  • Potrafi dokonać obserwacji wg instrukcji.
  • Sprawnie posługuje się prostymi narzędziami badawczymi.

Postawy:

• Zaangażowania w sprawach ochrony przyrody.
• Zgodnego współdziałania w zespole.

Oczekiwane osiągnięcia uczniów:

• Uczeń powinien rozpoznać badane drzewo na podstawie wyglądu liści oraz sylwetki drzewa
• Uczeń powinien wyjaśnić pojęcie "pomnik przyrody" oraz podać sposoby właściwego zachowania się wobec niego.
• Uczeń powinien podać miejsce występowania pomników przyrody w swojej najbliższej okolicy.
• Uczeń powinien właściwie dokonywać obserwacji, umiejętnie dokumentować jej przebieg oraz posługiwać się prostymi narzędziami badawczymi (taśma miernicza, lupa, lornetka).

Środki dydaktyczne: karty obserwacji drzewa, instrukcje, atlasy, przybory do pisania i rysowania, tekturowe podkładki, lupy, taśmy miernicze, lornetka, wiersz H. Szayerowej "Są takie drzewa".

Metody i techniki: praktycznego działania (obserwacja w terenie), opis słowny, wyjaśnianie terminów i pojęć.

Formy pracy: zespołowa, zbiorowa jednolita.

Przebieg:
1. Przemarsz do pobliskiego lasu.

2. Podział na 3-osobowe zespoły.

3. Rozdzielenie instrukcji, kart obserwacji drzewa, atlasów, lup, taśm mierniczych oraz lornetek.

4. Przypomnienie zasad właściwego zachowania się w lesie, poszanowania wszelkich obiektów przyrodniczych, a szczególnie tych objętych prawną ochroną.

5. Recytacja przez nauczyciela wiersza H. Szayerowej

"Są takie drzewa"

Są takie drzewa,
po których korze
starej
spękanej
rozpoznać możesz
wiek sędziwy
tych drzew niezłomnych!
Drzew
co jak żywy
przyrody pomnik
stoją i będą trwać
może wieki ...
Tylko miłości im trzeba ...
Naszej miłości
... i opieki.




O czym szumi stary dąb? obserwacja pomników przyrody
INSTRUKCJA
Zad. 1

Spójrz na wybrane przez siebie drzewo i określ czy jest to drzewo iglaste czy liściaste? Podkreśl właściwą odpowiedź.

Zad. 2

Zaobserwuj liście oraz sylwetkę drzewa i za pomocą atlasu określ jego nazwę.

Zad. 3

Jeszcze raz spójrz na drzewo i określ jakie ono jest, podkreślając właściwe wyrazy.

Zad. 4

Stań w pewnej odległości od drzewa i narysuj jego sylwetkę.

Zad. 5

Zmierz rozpiętość korony drzewa w następujący sposób:

- jedna osoba z grupy staje w miejscu, gdzie kończy się korona drzewa;

- druga osoba idzie w kierunku przeciwnym i zatrzymuje się w miejscu, gdzie kończy się korona drzewa;

- mierzymy odległość między tymi osobami i otrzymujemy rozpiętość korony drzewa.

Otrzymany wynik wpisz do karty obserwacyjnej.

Zad. 6

Oszacuj "na oko" ile osób z rozwartymi ramionami musiałoby stanąć wokół drzewa aby objąć pień? Teraz sprawdź to. Otrzymane wyniki zapisz w karcie. Czy są one zbliżone?

Dokonaj następnie dokładnego pomiaru obwodu pnia drzewa. Do tego celu użyj taśmę mierniczą. Pomiaru dokonaj na wysokości 50 cm od powierzchni ziemi.

Zad. 7

Zaobserwuj liście znajdujące się na drzewie. Jakiego są koloru? Czy wyglądają tak samo ze wszystkich stron drzewa? Do obserwacji użyj lornetki. Teraz znajdź liść ze swojego drzewa leżący na ziemi, narysuj go.

Zad. 8

Weź do ręki lupę i dokonaj obserwacji kory drzewa. Jaka ona jest? Podkreśl właściwe określenia.

Czy na korze pnia Waszego drzewa są jakieś rany, zniszczenia, pęknięcia lub inne szczegóły? Przyjrzyj się i zapisz jak wyglądają. Jak myślisz, jaka jest ich przyczyna?

Zad. 9

Czy na tym drzewie żyją jakieś zwierzęta? Wynik obserwacji wpisz do karty.

Zad. 10

Spróbuj określić co czujesz stojąc pod drzewem. Podkreśl właściwe określenia lub wpisz własne.

Zastanów się i napisz dlaczego należy chronić to drzewo?

---

O czym szumi stary dąb? Obserwacja pomników przyrody
KARTA OBSERWACJI DRZEWA

SKŁAD GRUPY:

Zad. 1 Wybrane przez nas drzewo jest drzewem:

• iglastym
• liściastym.

Zad. 2

Nazwa drzewa: .................................... .

Zad. 3

Obserwowane przez nas drzewo jest:

• duże, średnie, małe;
• grube, średnie, cienkie;
• wysokie, średnie, niskie;
• zdrowe, chore;
• proste, krzywe;
• brzydkie, ładne;
• wesołe, smutne.

Zad.4

Sylwetka drzewa (szkic)



Zad. 5

Rozpiętość korony drzewa wynosi: ......................................... .

Zad. 6

Aby objąć pień drzewa potrzeba kilku osób z rozwartymi ramionami:

• szacunkowo ("na oko") - ........... osób;
• dokładny pomiar - .............. osób.

Obwód pnia drzewa na wysokości 50 cm od ziemi, wynosi: ...................... .

Zad. 7

Liście na naszym drzewie są barwy ........................... . Są rozwinięte ze wszystkich stron drzewa:

• jednakowo,
• różnią się, bo ......................................

Kształt liścia (szkic)

Zad. 8

Kora pnia naszego drzewa jest:

• szorstka, gładka;
• wilgotna, sucha;
• twarda, miękka;
• błyszcząca, matowa;
• szara, brązowa, inna: .......................;
• porośnięta roślinami, nie porośnięta.

Zaobserwowane rany i zniszczenia kory:

---

---

---

Prawdopodobnie przyczyną tych zniszczeń jest:

---

---

---

Zad. 9

Na drzewie zaobserwowaliśmy zwierzęta:

---

---

---

Zad. 10

Pod naszym drzewem jest: słonecznie, ciepło, chłodno, spokojnie, cicho, tajemniczo, przyjemnie, strasznie, wesoło, .......................................................... . To drzewo należy chronić ponieważ:

---

---

---

---

Opracowanie: Hanna Kulągowska-Puzio

Wyświetleń: 5154