Woda w naszym mieście
Scenariusz lekcji chemii w kl. I gimnazjum realizowany metoda projektu
1. Główne zagadnienia lekcji.
Lekcja przeprowadzona w klasie I gimnazjum dotyczy źródeł zanieczyszczeń wód i
sposoby ich usuwania, ochronę wód przed zanieczyszczeniami i racjonalne
gospodarowanie wodą.
2. Cel główny lekcji
ocena stanu wody w miejscu zamieszkania.
3. Cele szczegółowe:
- Dokonanie oceny jakości wody w naszym mieście
- Poznanie źródeł zanieczyszczeń i ich rodzaje
- Poznanie metod wykrywania zanieczyszczeń w wodzie
- Poznanie metod oczyszczania ścieków
4. Uwagi dotyczące realizacji lekcji
Temat jest realizowany metodą projektu. Dwa tygodnie przed planowaną lekcją
uczniowie podzielili się na 4 grupy. Każda grupa otrzymała zadanie wraz z
instrukcją.
5. Przebieg projektu
- Propozycja tematu - akceptacja przez uczniów
- Zawarcie kontraktu
Kontrakt
Kontrakt na wykonanie projektu na lekcje chemii, zawarty pomiędzy nauczycielem
....................................................... a grupą uczniów
..................................................
............................................................................................
..............................................................................................
Tytuł projektu
...................................................................................................
Data rozpoczęcia
projektu...........................................................................................
Data zakończenia
projektu...........................................................................................
Terminy konsultacji
1.
2.
3.
4.
Wymagania wstępne:
Cele:
Zakres projektu:
Rodzaj projektu
- Zbieranie materiałów
Zajęcia terenowe
- zajęcia w oczyszczalni ścieków. Poznanie procesów technologicznych
oczyszczania ścieków, zapoznanie się ze stanem oczyszczania ścieków w mieście
- badania terenowe. pobór próbek wody z rzeki i jeziora, wykonanie planu
okolicy i lokalizacja nielegalnych wysypisk śmieci i miejsca zrzutu ścieków
sporządzenie dokumentacji fotograficznej
Zajęcia w pracowni informatycznej
- wykorzystanie Internetu do wyszukiwania informacji
- opracowanie graficzne wyników badań
Zajęcia w pracowni chemicznej
- oddzielanie zawiesiny z wody metodą sedymentacji i filtracji
- wykrywanie fenolu, siarkowodoru i związków ołowiu
- Opracowywanie wyników
- Prezentacja projektu
- Ocena projektu
Arkusz oceny projektu
Grupa............................................................................................................
Temat projektu.................................................................................................
Termin prezentacji...........................................................................................
| Etap realizacji projektu |
Umiejętności |
ocena |
| Formułowanie tematu |
- precyzyjne sformułowanie tematu
- jasne określenie celów projektu |
|
| Zbieranie i opracowywanie materiałów |
- selekcja informacji
- krytyczna ocena informacji
- przetwarzanie informacji |
|
| Prezentacja - wykorzystanie czasu prezentacji |
- zainteresowanie innych uczniów
- sposób mówienia |
|
| Praca w grupie |
- udzielanie sobie informacji
- podejmowanie decyzji
- słuchanie siebie nawzajem
- rozwiązywanie konfliktów
- zaangażowanie w pracę
- samoocena postępów w pracy |
|
6. Zadania dla uczniów.
Grupa I
Zadanie: Lokalizacja zanieczyszczeń
Cel: zlokalizowanie źródeł zanieczyszczeń i miejsc zrzutu ścieków oraz
ustalenie rodzaju zanieczyszczeń
Realizacja zadania: Zadanie jest realizowane w terenie. Na mapie miasta
i okolicy są nanoszone miejsca gdzie znajdują się nielegalne wysypiska śmieci i
miejsca zrzutu ścieków do rzeki. Każde z tych miejsc jest sfilmowane lub
sfotografowane. Sporządź notatkę. Po zajęciach terenowych należy opracować
wnioski i przygotowac do prezentacji.
Grupa II
Zadanie: Badanie zawartości związków toksycznych w wodzie.
Cel: sprawdzenie doświadczalne, czy w wodzie rzecznej i jeziornej
znajdują się: fenol, siarkowodór i związki ołowiu.
Realizacja zadania: w kilku miejscach rzeki i jeziora pobiera się próbki
wody, oznaczając z jakiego miejsca pochodzą.
W pracowni chemicznej w obecności nauczyciela wykrywa się obecność:
- fenolu roztworem chlorku żelaza (III); fioletowe zabarwienie świadczy o
obecności fenolu
- siarkowodoru: na bibułę nasączoną octanem ołowiu opuszczamy kilka kropel wody
. Czarna plama na bibule świadczy o obecności siarkowodoru.
- związków ołowiu: na bibułę filtracyjną upuść po jednej kropli:
rozcieńczonego kwasu siarkowego (VI), badanej wody, roztworu chlorku cyny (II)
, i roztworu jodku potasu. Pomarańczowe zabarwienie świadczy o obecności
związków ołowiu w wodzie.
Sporządź raport opisując miejsce pobrania próbki i zawarte w niej związki
toksyczne.
Wynik opracuj pod kątem prezentacji
Grupa III
Zadanie: Oczyszczanie wód w mieście
Cel: ustalenie rodzaju i składu ścieków oraz sposoby ich usuwania.
Realizacja zadania: pierwsza część zadania realizuje się w oczyszczalni
ścieków, gdzie można przeprowadzić wywiad i zebrać materiały. Wywiad powinien
zawierać pytania o źródła ścieków, jakiego rodzaje zanieczyszczeń usuwa się w
oczyszczalni, na czym polega biologiczne i chemiczne oczyszczanie ścieków, co
dzieje się z osadami powstałymi w procesie oczyszczania, lub inne jakie mogą
się nasunąć w trakcie wywiadu.
Materiały zebrane w oczyszczalni oraz z innych źródeł informacji opracowujemy w
dowolnej formie.
Grupa IV
Zadanie: Badanie zużycia wody w gospodarstwie domowym
Cel: ustalenie jakie jest zużycie wody w gospodarstwie domowym i
określenie jakie czynności pochłaniają najwięcej wody.
Realizacja zdania: Każdy uczeń w grupie obliczy średnie dobowe zużycie
wody w swojej rodzinie na podstawie odczytu wodomierza. Odczyty należy prowadzić
przez tydzień. Można na tej podstawie wyznaczyć również inne dane np. zużycie
wody na jednego domownika. Wszyscy uczniowie w grupie dokonują zestawienia
wyników. Porównują wyniki z danymi statystycznymi Polski i świata. Proponują
również sposoby na oszczędzanie wody.
7. Przebieg lekcji
A. Wprowadzenie
- Podanie tematu
- Przypomnienie zadań, które miały być realizowane
- Przypomnienie zasad prezentacji
B. Rozwinięcie
- Powołanie zespołu oceniającego
- Grupy przedstawiają swoje zadania
- Ocenę pracy każdej grupy dokonuje się na arkuszu oceny projektu
- Uczniowie przypinają swoje opracowania, plansze i inne materiały do tablicy
C. Zakończenie
o Uczniowie odpowiadają na pytania:
1. jaki jest stan wód w naszym mieście?
2. Jakie są źródła zanieczyszczeń?
3. Czy w naszej rzece i jeziorze są związki toksyczne?
4. co zrobić aby oszczędnie korzystać z wody?
5. Jak działa oczyszczalnia ścieków?
- Praca domowa: Jakie skutki mogą wywołać zanieczyszczenia występujące w
wodzie?
8. Literatura dla nauczyciela i uczniów.
Podręcznik J. Kulawik, T. Kulawik, M. Litwin "Chemia część I dla gimnazjum"
Nowa Era, Warszawa 2004r.
Artykuł "Nauczanie zagadnień ochrony środowiska metodą projektów" "Chemia w
szkole" nr3 /1997
Zbiór zadań M. Koszmider, G. Kozanecka "Zielone zadania" W S i P 1997r.
Czasopisma "Aura" i "Ekoświat"
Roczniki statystyczne
Opracowanie: Małgorzata Knyżewska
2000-2015
